Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΔΕΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΑΛΛΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΕΛΕΘΕΡΑ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε δύο παράπονα (1/4/1/2019). εναντίον του δημοσιογράφου Κωστή Κωνσταντίνου για αναρτήσεις στο Facebook kai δημοσιεύματα στην εφημερίδα «Πολίτης» σχετικά με το Χριστό και τη χριστιανική θρησκεία.

Τα παράπονα διατυπώθηκαν από το δημοσιογράφο Γιώργο Χρυσάνθου και τη Μαρίνα Κωμοδρόμου, από την Πάφο.

Ο πρώτος ανέφερε στο παράπονό του ότι ο κ. Κωνσταντίνου τοποθετήθηκε με συγκεκριμένο τρόπο κατά θρησκείας σε Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης, αλλά και στο έντυπο Μέσο στο οποίο εργάζεται («Πολίτης») κατά τρόπο που ενδέχεται να παραβιάζει, μεταξύ άλλων, το άρθρο 12 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, σύμφωνα με το οποίο «ο χλευασμός, η διαπόμπευση και ο διασυρμός ατόμων ή ομάδων είναι ανεπίτρεπτος». Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι ο κ. Κωνσταντίνου ανέφερε στον λογαριασμό του στα ΜΚΔ : «Φανταστείτε πριν δύο χιλιάδες χρόνια στο Ισραήλ, να είσαι πελεκάνος (σ.σ. μαραγκός), ο γιος σου να έχει γίνει 33 ετών, να είναι ανύπαντρος, να μένει σπίτι, να μην έχει δουλέψει ποτέ και είναι γυρίζει αριστερά και δεξιά και να λέει ότι ο θεός είναι ο πατέρας του. Τραγικότερη όλων η ιστορία του Ιωσήφ!».

Σύμφωνα με το παράπονο, τα γραφόμενα συνοδεύονται και από σχετική φωτογραφία «η οποία ενδέχεται να είναι προσβλητική ή ασεβής για όσους βάσει του κυπριακού Συντάγματος αλλά και ευρωπαϊκών νόμων, έχουν δικαίωμα πίστης σε οποιαδήποτε θρησκεία». Περαιτέρω ο παραπονούμενος επικαλέστηκε το άρθρο 142 του Ποινικού Κώδικα Νόμου (Κεφάλαιο 154), που προβλέπει ότι «όποιος δημοσιεύει βιβλίο, φυλλάδιο, άρθρο ή επιστολή σε εφημερίδα ή περιοδικό, το οποίο εκλαμβάνεται από τάξη προσώπων ως δημόσια ύβρις της θρησκείας τους, με σκοπό να εξευτελίσει αυτή τη θρησκεία ή να σκανδαλίσει ή να εξυβρίσει αυτούς που πρεσβεύουν αυτή τη θρησκεία, είναι ένοχος πλημμελήματος». Εξ άλλου, επικαλέστηκε απόφαση του ΕΔΑΔ με την οποία καταδίκασε Αυστριακή ομιλήτρια, γιατί κατά την διάρκεια συνεδρίου υποστήριξε ότι ο προφήτης Μωάμεθ ήταν παιδεραστής, από την στιγμή που σύμφωνα με τις αναφορές του Ισλαμικού Νόμου - όπως ανέφερε η ομιλήτρια – ο Μωάμεθ παντρεύτηκε ένα κορίτσι έξι ετών. Σύμφωνα με το ΕΔΑΔ, αυτές οι εκφράσεις δεν ανταποκρίνονταν σε ένα γεγονός αλλά συνιστούν προσωπική και εχθρική κρίση, διότι η ομιλήτρια δεν είχε τοποθετήσει τα γεγονότα στο ιστορικό τους πλαίσιο. Σύμφωνα επίσης με το ΕΔΑΔ, η τοποθέτηση της ομιλήτριας συνιστούσε βλασφημία.

Η δεύτερη παραπονούμενη υπέβαλε παράπονο σχετικά με άρθρο του Κώστα Κωνσταντίνου στον Πολίτη, στις 28,12/2018, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «αποκαλεί ηλίθιους όσους δεν ανέχονται τις ύβρεις και τους χλευασμούς του εναντίον της θρησκείας της πλειοψηφίας των νόμιμων κατοίκων αυτού του κράτους». Σε άλλο σημείο ανέφερε ότι «ηλίθιος δεν είναι εκείνος που καταγγέλλει αλλά εκείνος που δεν αντιλαμβάνεται ότι ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τον οποιονδήποτε σε οποιανδήποτε αρχή επιλέξει». Επίσης έθεσε το ερώτημα «από πότε ένας δημοσιογράφος μπορεί να αποκαλέσει ηλίθιο τον οποιονδήποτε πολίτη καταγγείλει ποινικό αδίκημα» και κατά πόσο «μπορεί ένας δημοσιογράφος να αγνοεί τον ποινικό κώδικα και να αποκαλεί ηλίθιο τον οποιονδήποτε πολίτη τον καταγγέλλει»; Περαιτέρω επικαλέστηκε τα άρθρα του Ποινικού Κώδικα 141 και 142 τα οποία καθιστούν ποινικό αδίκημα πράξεις που γίνονται με πρόθεση να θίξουν τα θρησκευτικά αισθήματα ή που μπορούν να εκληφθούν ως ύβρις για τη θρησκεία.

Ο Κώστας Κωνσταντίνου, απαντώντας στα δύο παράπονα ανέφερε ότι η ανάρτηση του σκίτσου σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης έγινε με χιουμοριστική διάθεση και περαιτέρω επικαλέστηκε σωρεία αποφάσεων του ΕΔΑΔ που προστατεύουν απόλυτα το δικαίωμα «να πιστεύει ή και να μην πιστεύει και βεβαίως το δικαίωμα της σάτιρας» Επί της ουσίας, ανέφερε ότι πουθενά στα γραφόμενά του δεν υπάρχει χλευασμός, διαπόμπευση ή διασυρμός για κανένα άτομο, σε αντίθεση με αναρτήσεις κάτω από τη δική του που τον εξύβριζαν και τον χλεύαζαν. Η Επιτροπή, εξετάζοντας τις εκατέρωθεν θέσεις και το υλικό που είχε ενώπιον της υπέδειξε κατ’ αρχήν ότι η χρήση εκφράσεων που είναι μειωτικές για οποιοδήποτε δεν έχουν θέση στις δημόσιες συζητήσεις.

Ως προς την επίκληση των νομοθετικών προνοιών που αναφέρονται στη θρησκεία, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά της η εφαρμογή οποιασδήποτε νομοθετικής πρόνοιας, δεδομένου ότι αποστολή της εκ του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας είναι να μεριμνά για τη συμμόρφωση προς τις πρόνοιές του. Ως εκ τούτου, η Επιστολή δεν υπεισήλθε στην εξέταση του σημείου των δύο παραπόνων που αναφέρονται σε παραβίαση του Ποινικού Κώδικα.

Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης ότι ο Κώδικας δεν περιλαμβάνει καμιά πρόνοια η οποία να προστατεύει τη θρησκεία γενικά ή κάποια θρησκεία ειδικότερα, ως εκ του γεγονότος ότι το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκείας κατοχυρώνεται από τη Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το δικαίωμα αυτό προστατεύει την ελευθερία της θρησκείας και επιτρέπει την άσκηση κριτικής της θρησκείας και των λειτουργών της θρησκεία. Ωστόσο ο Κώδικας περιλαμβάνει πρόνοιες προστασίας των ατόμων λόγω των θρησκευτικών τους ή άλλων πεποιθήσεων, απαγορεύοντας επιθέσεις, λεκτικούς χαρακτηρισμούς και ενέργειες προκατάληψης λόγω της θρησκείας και των θρησκευτικών πεποιθήσεων του ατόμου.

Εχοντας υπόψη τα ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η ανάρτηση και το δημοσίευμα του Κώστα Κωνσταντίνου δεν παραβίασαν καμιά πρόνοια του Κώδικα, αφ’ ενός επειδή η ανάρτηση συνιστούσε σάτιρα στην οποία αναγνωρίζεται ευρύ πεδίο δράσης στο πλαίσιο του δικαιώματος έκφρασης μέσω της σάτιρας και αφ’ ετέρου σε κανένα σημείο δεν διαπίστωσε επίθεση ή έκφραση δυσμενούς διάκρισης σε βάρος ατόμων ή ομάδων λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Διευκρινίζεται ότι άλλο είναι να αισθάνεται κάποιος ότι θίγεται από επιθέσεις ή κριτική εναντίον μιας οποιασδήποτε θρησκείας στην οποία πιστεύει και εντελώς διαφορετικό ζήτημα είναι η φραστική επίθεση, ο χλευασμός και η δυσμενής διάκριση εναντίον συγκεκριμένων ατόμων και ομάδων λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Σημειώνεται ότι και η νομολογία του ΕΔΑΔ επί του θέματος της θρησκείας, με την οποία εναρμονίζονται οι πλείστες Επιτροπές Δεοντολογίας και ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, είναι να προστατεύει την ελευθερία της θρησκείας και παράλληλα να επιτρέπει κριτική της θρησκείας και των λειτουργών της θρησκείας, αλλά να προστατεύει άτομα και ομάδες από δυσμενείς διακρίσεις και επιθέσεις εναντίον ατόμων λόγω των θρησκευτικών τους ή άλλων πεποιθήσεων.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΝ ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΜΕ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΤΡΟΠΟ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (7/21/2/2019) από τον κ. Θέμο Δημητρίου, προεδρεύοντα εκδήλωσης με τίτλο «Καφενείο της Πέμπτης, εναντίον τις ιστοσελίδας Stockwatch και του δημοσιογράφου Λεύκου Χρίστου για «αντιδεοντολογική συμπεριφορά…και παραπλανητικό και συκοφαντικό δημοσίευμα»

Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι στις 14 Φεβρουαρίου 2019, σε εκδήλωση του «Καφενείου της Πέμπτης» με αντικείμενο συζήτησης «Πόσο αξιόπιστη είναι η κυπριακή δικαιοσύνη;» και εισηγητή τον τέως Γενικό Εισαγγελέα Πέτρο Κληρίδη, προσήλθε και ο δημοσιογράφος Λεύκος Χρίστου.

Σύμφωνα πάντα με το παράπονο, με την είσοδό του στην αίθουσα ένα-δυο λεπτά μετά την έναρξη της εκδήλωσης, ο κ. Χρίστου τοποθέτησε σε εμφανές σημείο μαγνητόφωνο με σκοπό να μαγνητοφωνήσει την ομιλία του κ. Κληρίδη. Ο προεδρεύων της εκδήλωσης ζήτησε από τον κ. Χρίστου να μην καταγραφούν τα όσα θα έλεγε ο εισηγητής και του ζήτησε να κλείσει το μαγνητόφωνο.

Ο κ. Χρίστου, σύμφωνα με το παράπονο έδειξε να κατανοεί και σήκωσε το μαγνητόφωνό του, όχι όμως για να το κλείσει αλλά για να το τοποθετήσει σε σημείο το οποίο δεν ήταν ορατό από το προεδρείο. Σύμφωνα πάντα με το παράπονο, όταν υποδείχτηκε από το ακροατήριο στον προεδρεύοντα ότι συνεχιζόταν η μαγνητοφώνηση από τον κ. Χρίστου, και μετά από σχετική ερώτηση του προεδρεύοντα προς τον κ. Χρίστου, ο τελευταίος διαβεβαίωσε τον προεδρεύοντα ότι δεν μαγνητοφωνούσε.

Σύμφωνα πάντα με με το παράπονο, αυτό αποδείχτηκε ψευδές και ο προεδρεύων ζήτησε από τον κ. Χρίστου να σταματήσει αμέσως την μαγνητοφώνηση.

Τότε ο κ. Χρίστου σηκώθηκε έκαμε λόγο για παρεμπόδιση της διαφάνειας και είπε ότι αφού του απαγορευόταν να μαγνητοφωνήσει την ομιλία του κ. Κληρίδη, θα αποχωρούσε, όπως και έπραξε.

Σύμφωνα πάντα με το παράπονο, την επομένη ημέρα, Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου, 2019, ο κ. Χρίστου δημοσίευσε στη διαδικτυακή εφημερίδα StockWatch ρεπορτάζ για την εκδήλωση, «στο οποίο με ψευδείς ισχυρισμούς διαστρεβλώνει τα γεγονότα και συκοφαντεί τους οργανωτές της εκδήλωσης».

Στο δημοσίευμά του ο Λεύκος Κληρίδης κατέγραψε τις απόψεις του Πέτρου Κληρίδη, ο οποίος υποστήριξε τις καταγγελίες του Γενικού Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη και του αδελφού του Νίκου Κληρίδη για φερόμενη διαπλοκή δικαστών με δικηγορικών γραφείο και Τράπεζα, και επίσης αναφέρθηκε σε περιπτώσεις αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου τις οποίες το δικαστήριο «δεν χειρίστηκε ως θα έπρεπε».

Στο τέλος του ρεπορτάζ ο Λεύκος Χρίστου ανέφερε ότι «διαδραματίστηκε ένα θλιβερό επεισόδιο καθώς ο δημοσιογράφος της StockWatch εξυβρίστηκε από μέλη της οργανωτικής επιτροπής της εκδήλωσης, κλήθηκε να τερματίσει την καταγραφή των αναφορών του τέως γενικού εισαγγελέα και εκδιώχθηκε από την αίθουσα».

Η είδηση ανέφερε επίσης ότι η εκδήλωση είχε προαγγελθεί από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Στην απάντησή του προς την Επιτροπή, ο Λεύκος Χρίστου ανέφερε γενικά όσα είχε αναφέρει και στην είδησή του, προσθέτοντας ότι αποχώρησε όταν υπέστη φραστική επίθεση από τον προεδρεύοντα της εκδήλωσης που τον χαρακτήρισε «σπιούνο, καθώς και από μέλη του ακροατηρίου, αναφέροντας πως η διαφάνεια δεν ήταν ανεκτή.

Ως προς τους εκατέρωθεν ισχυρισμούς για το επεισόδιο που σημειώθηκε στη διάρκεια της εκδήλωσης, η Επιτροπή θεώρησε ότι δεν είχε τη δυνατότητα να αποφανθεί με ασφάλεια επί των αντικρουόμενων ισχυρισμών των δύο πλευρών ως προς το φερόμενο επεισόδιο.

Η Επιτροπή, άλλωστε, θεώρησε ότι το ουσιαστικό θέμα αφορούσε στην παρουσία του δημοσιογράφου στην εκδήλωση και στην καταγγελία ότι προέβη σε παράνομη μαγνητοφώνηση της ομιλίας του Πέτρου Κληρίδη.

Η Επιτροπή δεν αποδέχεται ότι η παρουσία δημοσιογράφων σε ανοικτή εκδήλωση, που είχε προαναγγελθεί, ή η μαγνητοφώνηση ομιλιών που γίνονται δημόσια, μπορεί ποτέ να θεωρηθεί παράνομη.

Η Επιτροπή θεωρεί ως θέμα αρχής ότι οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα να καλύπτουν δημοσιογραφικά οποιεσδήποτε εκδηλώσεις που είναι ανοικτές και στις οποίες δεν έχει απαγορευθεί ρητά η παρουσία τους και να καταγράφουν με οποιοδήποτε τρόπο –με σημειώσεις, μαγνητοφώνηση, από μνήμης- και να δημοσιεύουν σχετικές πληροφορίες.

Η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν θα ήταν δυνατό να αποδεχθεί απαγορεύσεις ως προς την καταγραφή με οποιοδήποτε τρόπο των λεγομένων σε δημόσια εκδήλωση από δημοσιογράφο στην οποία έγινε δεκτός ή τη δημοσίευση ειδήσεων για δημόσιες εκδηλώσεις στη βάση πληροφοριών που δημοσιογράφος εξασφάλισε με οποιοδήποτε τρόπο, γιατί κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με κατάργηση της αποστολής και του έργου του δημοσιογράφου.

Αποδοχή της απαγόρευσης θα συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση της ελευθεροτυπίας και της ελευθερίας των δημοσιογράφων να αναζητούν και εξασφαλίζουν ειδήσεις με οποιοδήποτε νόμιμο και πρόσφορο τρόπο.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε περιπτώσεις κατά τις οποίες είτε οι διοργανωτές εκδηλώσεων είτε οι ομιλητές δεν θέλουν να δημοσιοποιηθούν τα λεγόμενα, θα πρέπει ευθέως να δηλώνουν ότι η εκδήλωση είναι κλειστή στους δημοσιογράφους. Αλλά και πάλι, σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να απαγορεύσουν τη δημοσίευση πληροφοριών που δημοσιογράφος εξασφάλισε ακόμα και για κλειστή εκδήλωση και είναι βέβαιος για την εγκυρότητά τους.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΤΑ ΜΜΕ ΧΕΙΡΙΣΤΗΙΚΑΝ ΑΣΥΣΤΑΤΟΥΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΥΣ ΓΙΑ ΒΙΑΣΜΟ ΒΡΕΦΟΥΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, λόγω της σοβαρότητας του θέματος αλλά και των συνεπειών για τα άμεσα εμπλεκόμενα άτομα (υπόθεση 9/25/2/2019). εξέτασε αυτεπάγγελτα τον τρόπο χειρισμού από τα ΜΜΕ της υπόθεσης καταγγελίας για φερόμενο βιασμό πεντάμηνου βρέφους από τον πατέρα του.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ευθύνη για την εξέλιξη του όλου θέματος βαρύνει πρωτίστως τον γιατρό που με τις δηλώσεις και τον τρόπο που τις έκανε πυροδότησε τη φρενίτιδα που ακολούθησε.

Παρά ταύτα, η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα ΜΜΕ δεν επέδειξαν την απαραίτητη μέγιστη δυνατή διακριτικότητα σε ένα θέμα που αφορά ανήλικο άτομο και σεξουαλικό αδίκημα.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι υπήρξε παραβίαση των προνοιών του Κώδικα ως περί του τεκμηρίου αθωότητας, περί δυσμενών διακρίσεων λόγω φυλετικής καταγωγής, με την αναφορά στη φυλετική προέλευση του φερόμενου ως δράση, χωρίς αυτό να έχει σχέση με το φερόμενο έγκλημα, καθώς και των προνοιών περί μη αποκάλυψης της ταυτότητας των θυμάτων σεξουαλικών αδικημάτων.

Περαιτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση πληροφοριών για ένα θέμα που αφορά πεντάμηνο βρέφος αποτελεί παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που προβλέπουν ότι «οι λειτουργοί κατά κανόνα δεν παίρνουν συνεντεύξεις από και δεν φωτογραφίζουν παιδιά κάτω των 16 ετών σε σχέση με θέματα που αφορούν την προσωπική τους κατάσταση ή ευημερία…»

Ο Κώδικας προβλέπει επίσης ότι «τα Μ.Μ.Ε. και οι λειτουργοί των υποχρεούνται να τηρούν τις πρόνοιες της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού».

Η «Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού», που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Κώδικα, ρητά προβλέπει ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει με οποιοδήποτε τρόπο στην ιδιωτική ζωή των παιδιών.

Η Επιτροπή επισημαίνει σχετικά την πρόνοια του άρθρου 16 της Σύμβασης, που προβλέπει ότι:

«1. Κανένα παιδί δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αυθαίρετης ή παράνομης επέμβασης στην ιδιωτική του ζωή, στην οικογένεια του, στην κατοικία του ή στην αλληλογραφία του, ούτε παράνομων προσβολών της τιμής και της υπόληψης του».

2. Το παιδί δικαιούται να προστατεύεται από το νόμο έναντι τέτοιων επεμβάσεων ή προσβολών». Η Σύμβαση προβλέπει επίσης ότι κάθε ενέργεια που αφορά σε παιδιά πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον τους και μόνο, ακόμη και όταν έχει δοθεί η συγκατάθεση του γονέα ή του κηδεμόνα. Η Επιτροπή διαπίστωσε και επισήμανε ότι στην προκειμένη περίπτωση ο τρόπος με τον οποίο καλύφθηκε δημοσιογραφικά το θέμα δεν έχει καμιά σχέση με το συμφέρον του παιδιού.

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΛΟΓΩ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΔΔ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (32/7/11/2017) από την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου Αλεξία Παναγιώτου εναντίον της εφημερίδας Cyprus Mail για κατ’ ισχυρισμό σεξιστική και μεροληπτική αναφορά λόγω φύλου σε άρθρο συνεργάτη της εφημερίδας. Το παράπονο υποστήριξε και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου (Mediterranean Institute of Gender Studies –MIGS) Το παράπονο αναφέρεται στη φράση «‘It is a bit like the promiscuous woman with many lovers who slaps her daughter after a classmate kisses her on the cheek,» που περιλήφθηκε σε άρθρο του συνεργάτη της εφημερίδας Γιώργου Κουμουλλή, στο οποίο σχολίαζε με αποδοκιμαστική διάθεση προτροπή του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη προς τους Τουρκοκυπρίους να αποκόψουν τους δεσμούς τους με την Τουρκία Ο αρθρογράφος παρέθετε σειρά παραδειγμάτων που κατά την άποψή του μαρτυρούν την προσκόλληση των Ελληνοκυπρίων στην Ελλάδα και παρέθετε την επίμαχη φράση ως μέτρο σύγκρισης με την προτροπή του Προέδρου. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι η φράση συνιστά «αναίσχυντη σεξιστική αναφορά» και ότι ο αρχισυντάκτης όφειλε να ζητήσει από τον αρθρογράφο να την αφαιρέσει προτού δημοσιευθεί το άρθρο. Ζήτησε από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα ΜΜΕ αποφεύγουν δημοσίευση τέτοιων σεξιστικών και γελοίων παρομοιώσεων, καθώς και την αφαίρεση του άρθρου από την εφημερίδα. Το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου ανέφερε ότι θεωρεί πως «τέτοιου είδους σχόλια που προωθούν τη βία κατά των γυναικών και τέτοιου είδους στερεότυπα είναι τουλάχιστον απαράδεκτα». Στο παράπονο απάντησε η Rachael Gillett, που είχε την ευθύνη επιμέλειας και δημοσίευσης του άρθρου στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Sunday Mail, αναφέροντας ότι ως δημοσιογράφος θεωρεί ως δεδομένο ότι η εφημερίδα δεν πρέπει να προάγει τη βία μεταξύ των φύλων, το σεξισμό και φυλετικά στερεότυπα ή την άσκηση βίας στα παιδιά, αλλά διερωτήθηκε κατά πόσο η επίμαχη αναφορά σε γυναίκα με πολλούς εραστές συνιστά προαγωγή του σεξισμού ή φυλετικά στερεότυπα. Ανέφερε επίσης ότι ο αρθρογράφος δεν έκρινε τη γυναίκα που έχει πολλούς εραστές αλλά καταδίκαζε την υποκρισία. Απέρριψε επίσης τη θέση ότι η αναφορά προάγει τη βία εναντίον των παιδιών και συμφώνησε με τη διαπίστωση ότι το απόσπασμα δεν είχε καμιά σχέση με το θέμα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αλλά έθεσε το ερώτημα γιατί δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να ενισχύσει τη θέση του αρθρογράφου για ανακολουθία μεταξύ της προτροπής του προέδρου και της υφιστάμενης κατάστασης όσον αφορά τις σχέσεις της ελληνοκυπριακής κοινότητας και του κράτους με την Ελλάδα. Τέλος υποστήριξε ότι το σχόλιο δικαιολογείται από το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, γιατί η εφημερίδα έχει καθήκον να παρουσιάζει ένα ευρύ φάσμα απόψεων. Κατά τη συζήτηση του παραπόνου, η Επιτροπή ασχολήθηκε με τη σημασία της φράσης “promiscuous woman” και διαπίστωσε ότι, δεδομένου ότι η αγγλική λέξη promiscuous είναι επίθετο που αναφέρεται τόσο σε άνδρες όσο και γυναίκες και σημαίνει στην κυριολεξία άτομο που έχει πολλούς σεξουαλικούς εταίρους, που συνάπτει σεξουαλικές σχέσεις στα τυφλά και (αποδοκιμαστικά) αμφιβόλου ηθικής. Είναι επίσης δυνατό να χρησιμοποιηθεί με την έννοια του «αδιακρίτως» «απερισκέπτως» «στην τύχη», «ανευθύνως». Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το άρθρο αποδοκίμαζε την κατά την άποψη του αρθρογράφου υποκριτική προτροπή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς τους Τουρκοκύπριους να αποσείσουν την εξάρτησή τους από την Τουρκία, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχει, κατά την άποψή του, ανάλογη κατάσταση και στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα. Όπως προκύπτει από την ανάγνωση ολόκληρου του κειμένου, ο αρθρογράφος είχε ως μόνο σκοπό να αποδοκιμάσει μια κατά την άποψή του υποκριτική στάση και χρησιμοποίησε τη φράση ως μέτρο σύγκρισης και όχι για να σχολιάσει τη σεξουαλική συμπεριφορά των γυναικών. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η χρησιμοποίηση της επίμαχης φράσης δυνατό να ήταν ατυχής, δεδομένου ότι είναι δυνατό να εκληφθεί ως μειωτική για τη γυναίκα με κριτήρια του παρελθόντος ως προς την ερωτική συμπεριφορά των γυναικών, αλλά και των ανδρών. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιήθηκε η επίμαχη φράση, όσο και τις σημερινές αντιλήψεις περί ελευθερίας και γυναικών και ανδρών να έχουν ελεύθερες σεξουαλικές ή ερωτικές σχέσεις κατά την επιλογή τους, αποφάσισε ότι η φράση δεν συνιστούσε μειωτική αναφορά στις γυναίκες ή δυσμενή διάκριση σε βάρος των γυναικών με κριτήριο την προσωπική συμπεριφορά. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης ότι η αναφορά σε ράπισμα της φιλημένης κόρης από τη μητέρα με πολλούς εραστές (υποκριτική συμπεριφορά) δύσκολα μπορεί να εκληφθεί ως προτροπή για την άσκηση βίας πάνω στα παιδιά. Πάντως, η Επιτροπή αισθάνεται την ανάγκη να καλέσει δημοσιογράφους και αρθρογράφους να είναι προσεκτικοί στη χρήση φράσεων ή λέξεων που είναι ενδεχομένως δυνατό να εκληφθούν ως μεροληπτική αναφορά με κριτήρια που αναφέρονται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας (άρθρο 12) και αφορούν «τη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική προέλευση, την περιουσία, την καταγωγή, την ηλικία, το φύλο και το προσωπικό καθεστώς» .

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΛΟΓΩ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΔΔ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (33/7/11/2018) από τη δημοσιογράφο Αργυρώ Ζουπανιώτη, ότι το ΡΙΚ, δια του Διευθυντή Ειδήσεων και του αρχισυντάκτη Γιάννη Νικολάου, την εξανάγκασαν σε παραίτηση με την άσκηση πιέσεων να ενεργήσει αντιδεοντολογικά. Ειδικότερα, η παραπονούμενη, που ήταν ανταποκρίτρια του ΡΙΚ στη Λάρνακα, ανέφερε δύο προαναφερθέντες με την «αφόρητα πιεστική συμπεριφορά…επιμόνως απαιτούσαν παρά τη θέληση μου, να παραβώ το νόμο και τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, δηλαδή να αποκαλύψω στο ρεπορτάζ μου, όνομα υπόπτου». Η παραπονούμενη επισύναψε επιστολές στις οποίες, όπως αναφέρει, «καταγράφεται η αξίωση του Αρχισυντάκτη του ΡΙΚ Γιαννάκη Νικολάου και του Διευθυντή Ειδήσεων Πανίκου Χατζηπαναγή, που επέμεναν να κατονομάσω τον ύποπτο της απαγωγής δύο ανηλίκων (παρουσιάστηκε ως ύποπτος στο Δικαστήριο Λάρνακας στις 26 Σεπτεμβρίου)». Επίσης ανέφερε πως όταν αρνήθηκε άρχισε εναντίον της ένας ανελέητος πόλεμος, λόγου του οποίου και εξ αιτίας της συμπεριφοράς των δύο στελεχών του ΡΙΚ, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από της θέση της Ο Διευθυντής Ειδήσεων του ΡΙΚ ανέφερε σε απάντησή του στην Επιτροπή ότι υποδείχθηκε στην κ. Ζουπανιώτου «η ανάγκη συμμόρφωσης με την πάγια τακτική του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου να μπορεί να αναφέρει τα ονόματα υπόπτων για εγκληματικές πράξεις όταν εναντίον τους εκδοθεί διάταγμα προσωποκράτησης». Σύμφωνα με τον κ. Χατζηπαναγή, «η τακτική αυτή ακολουθείται τα τελευταία χρόνια, με βάση τη νομολογία και με την έγκριση του νομικού συμβούλου του ΡΙΚ, Πόλυ Πολυβίου. Ο κ. Πολυβίου ρωτήθηκε και ενέκρινε και τη συμπερίληψη του ονόματος του υπόπτου, στο σχετικό ρεπορτάζ, μετά την έγκριση του διατάγματος προσωποκράτησης του». Σύμφωνα με τον κ. Χατζηπαναγή, ο νομικός σύμβουλος του ΡΙΚ έδωσε την ακόλουθη γνωμάτευση: «Δεν υπάρχει άκαμπτος νομικός κανόνας επί του θέματος. Όλα εξαρτώνται από τα γεγονότα, και το βασικό είναι να αποφεύγεται οποιοσδήποτε ισχυρισμός ή υπαινιγμός ενοχής. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται σαφές ότι η κατηγορία εναντίον κάποιου ή ακόμα και η έκδοση διατάγματος κράτησης δεν συνεπάγεται κρίση για την ενοχή του εν λόγω ατόμου, αλλά ότι το κάθε πρόσωπο θεωρείται αθώο μέχρι να καταδικαστεί από το αρμόδιο Δικαστήριο». Η Επιτροπή ζήτησε από την παραπονούμενη, στις 19 Νοεμβρίου, 2018, να καθορίσει τον χρόνο στον οποίο της ασκήθηκε πίεση για αναφορά του ονόματος του υπόπτου σε σχέση με το χρόνο έκδοσης του διατάγματος κράτησης. Δεν υπήρξε ανταπόκριση και έγινε υπόμνηση στην παραπονούμενη, στις 8 Δεκεμβρίου, 2018, χωρίς και πάλι να υπάρξει ανταπόκριση. Η Επιτροπή θεώρησε την παράλειψη της παραπονούμενης να απαντήσει στο ερώτημα ως έλλειψη ενδιαφέροντος για εξέταση του παραπόνου. Περαιτέρω, αποφάσισε ότι ελλείψει των στοιχείων που ζητήθηκαν δεν ήταν δυνατό να συνεχίσει την εξέταση του παραπόνου και το απέρριψε.

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΛΟΓΩ ΑΝΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΔΔ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (34/11/12/2018) από το Χρίστο Ιωσηφίδη, δικηγόρο, πρώην συνεργατιστή, ότι η τοπική εφημερίδα «Η Αθηένου» αρνήθηκε να δημοσιεύσει άρθρο του σε σχέση με την κατάρρευση του συνεργατισμού. Ειδικότερα ανέφερε ότι απέστειλε στη συντακτική επιτροπή της εφημερίδας για δημοσίευση άρθρο με τον τίτλο «Συνεργατισμός…τι θα πούμε στα εγγόνια μας;» το οποίο αποτελούσε απάντηση σε άρθρο που δημοσιεύθηκε υπό τον τίτλο «Συνεργατισμός…τι θα πούμε στους παππούδες μας;». Σύμφωνα με τον παραπονούμενο, ο Δήμαρχος Αθηένου, χωρίς να είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας, τον πληροφόρησε τηλεφωνικώς ότι το άρθρο του δεν θα δημοσιευόταν, διότι πιθανόν να αποτελούσε λίβελλο. Όπως ανέφερε ο παραπονούμενος, το άρθρο του δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» Η Επιτροπή, εξετάζοντας τα γεγονότα, αποφάσισε ότι υπήρχε θέμα ως προς την αρμοδιότητά της να εξετάσει το παράπονο, δεδομένου ότι δεν στρεφόταν εναντίον κάποιου ΜΜΕ ή δημοσιογράφου, αλλά του Δημάρχου Αθηένου. Με βάση τον Κώδικα, η Επιτροπή δέχεται και εξετάζει παράπονα μόνο εναντίον ΜΜΕ και των λειτουργών τους. Ο Δήμαρχος Αθηένου δεν είναι δημοσιογράφος και δεν είναι καν (σύμφωνα με τον ίδιο τον παραπονούμενο) μέλος της συντακτικής επιτροπής της τοπικής εφημερίδας, ώστε να δικαιολογείται εξέτασή του ως αναφερόμενου σε λειτουργό ΜΜΕ Αποφασίστηκε και επισημάνθηκε στον παραπονούμενο ότι η Επιτροπή δεν είχε αρμοδιότητα να εξετάζει παράπονα για πράξεις ή παραλείψεις Δημάρχων, αλλά παράπονα εναντίον ΜΜΕ και λειτουργών τους. Του ζητήθηκε, εάν επιθυμούσε εξέταση του παραπόνου του, να το επαναδιατυπώσει ώστε να στρέφεται εναντίον κάποιου ΜΜΕ ή ατόμων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιτροπής, όπως οι λειτουργοί των ΜΜΕ.

ΚΑΤΑΦΩΡΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΜΜΕ ΣΕ ΕΙΔΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΕΝΝΙΑΧΡΟΝΟΥ ΚΟΡΙΤΣΙΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (30/27/10/2018) από την ανταποκρίτρια του ΡΙΚ στη Λεμεσό Σωτηρούλα Χριστοφίδου ότι το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδωσε είδηση που ετοίμασε η ίδια για το ΡΙΚ, η οποία και διανεμήθηκε στους συνδρομητές του πρακτορείου, χωρίς αναφορά στην πηγή της είδησης. Ειδικότερα, ανέφερε ότι στις 31.10.2018, στο Κεντρικό Τηλεοπτικό Δελτίο Ειδήσεων του ΡΙΚ στις 8μμ, προβλήθηκε δικός της αποκλειστικό ρεπορτάζ για τις ετοιμασίες για την γεώτρηση της EXXON MOBIL. Η είδηση μεταδόθηκε στη συνέχεια και από το ραδιόφωνο του ΡΙΚ και την επομένη ημέρα εμφανίστηκε από διαδικτυακά μέσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο είδηση του ΑΠΕ που αποτελούσε αυτούσια απομαγνητοφώνηση της ραδιοφωνικής είδησης του ΡΙΚ, χωρίς να αναφέρεται η πηγή. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι επικοινώνησε με τον αρχισυντάκτη του ΑΠΕ Νικο Παπαδημητρίου, ο οποίος της είπε ότι στην είδηση είχε περιληφθεί η φράση «σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ» και συνεπώς το πρακτορείο ήταν καλυμμένο ως προς την αναφορά της πηγής. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι τη φράση αυτή την είχε γράψει η ίδια στην είδησή της που μεταδόθηκε από το ΡΙΚ και κατά την άποψή της δεν συνιστούσε απόδοση της είδησης στην πηγή από το ΑΠΕ. Όπως προκύπτει από την εξέταση των κειμένων, τόσο της τηλεοπτικής όσο και της ραδιοφωνικής είδησης του ΡΙΚ, υπάρχει η φράση «Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του ΡΙΚ (τηλεοπτική είδηση) και «σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ (ραδιοφωνική είδηση). Επίσης στην είδηση που μετέδωσε το ΑΠΕ, που είναι αυτούσια η ραδιοφωνική εκδοχή της είδησης του ΡΙΚ, υπάρχει η φράση «σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ» Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ανεξάρτητα από το ποιος έγραψε τη φράση, στην είδηση του Αθηναϊκού Πρακτορείο Ειδήσεων, η είδηση αποδίδεται στην πηγή της με σαφή και καταληπτό τρόπο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος απόδοσης της είδησης από την αναφορά της πηγής από την οποία λήφθηκε.

ΧΡΗΣΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΥΒΡΙΣΤΙΚΟΙ ΣΕ ΑΡΘΡΟ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (21/5/7/2018) από το Βοηθό Διευθυντή της Πνευμονολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού και Πρόεδρο της Πνευμονολογικής Εταιρείας Κύπρου Μαρίνο Λεμέσιο για δημοσίευση ειδήσεων και σχολίων χωρίς έλεγχο της ακρίβειας των πληροφοριών από το «Φιλελεύθερο» και το Διευθυντή Σύνταξης της Εφημερίδας Άριστο Μιχαηλίδη.. Το παράπονο ανέφερε ότι τα δημοσιεύματα, σε διάφορες ημερομηνίες αλλά ειδικότερα στις 6, 8 και 12 Ιουνίου, 2018, φωτογράφιζαν τον ίδιο και ότι σε καμιά περίπτωση ο Άριστος Μιχαηλίδης, που υπογράφει τα τρία δημοσιεύματα δεν επικοινώνησε μαζί του, για να διασταυρώσει τις πληροφορίες ή να ακούσει και τις δικέςτου απόψεις σχετικά με το θέμα της μετάθεσης γιατρού από την Κυπερούντα στη Λεμεσό, προκειμένου να αναλάβει διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του εκεί νοσοκομείου και σε φερόμενη πλεκτάνη παρεμπόδιση της μετάθεσης. Ο παραπονούμενος ανέφερε επίσης ότι το δημοσίευμα περιείχε ύβρεις και χυδαιολογίες και ότι ο δημοσιογράφος ενήργησε ως δικαστής και τιμωρός και μάλιστα ερήμην των «κατηγορουμένων». Το παράπονο αφορά σε άρθρο του Άριστου Μιχαηλίδη στις 8 Ιουνίου, 2018, σε σχόλιο στις 2Ιουνίου, 2018 και σε ανακοίνωση του ΠΙΣ και σχόλιο επ’ αυτής στις 12 Ιουνίου, 2018. Το άρθρο ανέφερε: «Η απόφαση του υπουργού ναυάγησε διότι από τη Λεμεσό όπου βολεύτηκαν να δουλεύουν χωρίς διευθυντή, έβαλαν τα μεγάλα μέσα, που είχαν στα σαλόνια του λεμεσιανού προεδρικού μεγάρου και σε κόμματα, έστειλαν και μια επιστολή με ψεύτικες καταγγελίες εναντίον του γιατρού κι εμπόδισαν τη μετάθεση. Όταν τα γράψαμε, το θέμα εξετάστηκε στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, ερευνήθηκε και από τον Γενικό Ελεγκτή, δικαιώθηκε ο γιατρός και τελικά ο Παμπορίδης εφάρμοσε την απόφαση του και τον μετέθεσε στη Λεμεσό. Πήγε ο άνθρωπος στη Λεμεσό, αλλά εκείνος που οργάνωσε τον πόλεμο εναντίον του ήταν εκεί, και είναι ακόμα, ως υφιστάμενός του…» «Λοιπόν, ιδού η συνέχεια: Στη Λεμεσό ο υφιστάμενος επικαλείται λόγους υγείας και δεν εκτελεί τα καθήκοντα που του αναλογούν…Το Υπουργείο Υγείας…παραπέμπει τον υφιστάμενο σε ιατροσυμβούλιο για να αποφασιστεί αν μπορεί ή όχι να κάνει τη δουλειά που του αναλογεί…» Περαιτέρω, το δημοσίευμα ανέφερε ότι στήθηκε μια ψεύτικη καταγγελία εναντίον του ιατρού που μετατέθηκε ως διευθυντής από ανθρώπους που ενήργησαν ως «κοινοί συκοφάντες» και επέκρινε το Υπουργείο Υγείας ότι «δεν τολμά να αναλάβει ευθύνη, να λερώσει τα χέρια του και να βάλει τάξη. Διότι για να γίνει αυτό πρέπει να συγκρουστεί με κάποιους. Και με τον γιατρό που προκαλεί το πρόβλημα και με όσους άλλους ανακατεύονται και του κάνουν πλάτες». Στη συνέχεια επέκρινε το Υπουργείο ότι «…αφήνει τον κάθε ξιμαρισμένο (συγγνώμη, αλλά αυτό το είπε κοτζάμ υπουργός Υγείας) να διαλύει μια κλινική για τα προσωπικά του καπρίτσια…» Σε σχόλιο την επομένη ο Άριστος Μιχαηλίδης ρωτούσε τη Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας γιατί έκλεισε τόσο απότομα το θέμα με τον πνευμονολόγο που μετατέθηκε από την Κυπερούντα, και ανέφερε: «Όχι μόνο δεν έκαμε έρευνα, αλλά τώρα μαθαίνουμε ότι αυτός ο γιατρός, ο ραδιούργος, έχει πλάτες και κινεί διαδικασίες για να μην εκτελεί τα καθήκοντά του επικαλούμενος λόγους υγείας, Και το Υπουργείο τον ανέχεται…Τι λέτε, κυρία Χριστίνα μας»; Στις 12 Ιουλίου, 2018, ο «Φιλελεύθερος δημοσίευσε ανακοίνωσης του Δ.Σ. της Παγκύπριας Συντεχνίας Κυβερνητικών Ιατρών που μεταξύ άλλων ανέφερε: «Το ότι…οι ιατροί για μια ακόμα φορά χαρακτηρίζονται ως «ξιμαρισμένοι» το ελάχιστο που μπορεί να προκαλέσει είναι αίσχος και αποτροπιασμός για το επίπεδο και το είδος της αντίδρασης που κάποιοι επιλέγουν όταν τα επιχειρήματα τελειώνουν». Στο σχόλιο αυτό απάντησε ο Άριστος Μιχαηλίδης, αποδοκιμάζοντας το γεγονός ότι η συντεχνία των γιατρών ενοχλήθηκε για τον όρο «ξιμαρισμένοι» αλλά όχι για την καταγγελία που η εφημερίδα έκανε για ένα μέλος της εναντίον του οποίου στήνονται δολοπλοκίες και ένα άλλο μέλος της το οποίο στήνει της δολοπλοκίες. Στη συνέχεια ο Αριστος Μιχαηλίδης διευκρίνισε ότι «ξιμαρισμένους χαρακτήρισα τον ένα γιατρό (και όχι όλους τους γιατρούς) που προκαλεί το πρόβλημα και όσους του κάνουν πλάτες, προπάντων με τις πολιτικές παρεμβάσεις τους…» Επίσης διευκρίνισε ότι τον όρο χρησιμοποίησε ο τέως Υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης που ως Υπουργός «ζει από πρώτο χέρι ως αυτόπτης μάρτυρας άρα τα ξέρει καλύτερα από εμάς» και πρόσθεσε: «Αν ενοχλεί ο όρος είμαι διατεθειμένος να τον αποσύρω, φτάνει η ΠΑ.ΣΥ.ΚΙ. να μου υποδείξει πως πρέπει να χαρακτηρίζονται αυτοί τους οποίους κατάγγειλα. Μαφιόζοι; Δολοπλόκοι; Λαμόγια ή συμμορία, όπως μου τους χαρακτήρισε στέλεχος του Υπουργείου Υγείας.» Ο καθ’ ου το παράπονο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας Αριστος Μιχαηλίδης, παραθέτοντας τις θέσεις του επί του παραπόνου ανέφερε ότι τα επίμαχα δημοσιεύματα αποτελούν αρθρογραφία και όχι ειδησεογραφία, με την έννοια ότι συνιστούν σχόλια. Επίσης ανέφερε ότι στην ειδησεογραφία της εφημερίδας κατά τη συζήτηση του θέματος στην επιτροπή ελέγχου της Βουλής προβλήθηκαν όλες οι απόψεις, περιλαμβανομένων και εκείνων του παραπονουμένου. Περαιτέρω ανέφερε ότι οι απόψεις του ήταν βασισμένες στο σύνολο των γεγονότων και ότι όλα όσα έγραψε αποδείχθηκαν αληθή, σημειώνοντας ότι «δεν νομίζω πως για την έκφραση γνώμης χρειάζεται η προηγούμενη επικοινωνία με τον όποιο τυχόν (τυχόντα) εμπλεκόμενο». Επίσης ανέφερε ότι ουδέποτε ανέφερε το όνομα του παραπονούμενου και ότι παρέθεσε και αντίθετες απόψεις δημοσιεύοντας ανακοίνωση της Παγκύπριας Συντεχνίας Κυβερνητικών Ιατρών και πρόσθεσε πως «ο παραπονούμενος, αν το επιθυμεί έχει και είχε την ευκαιρία να απαντήσει». Εξετάζοντας τα ενώπιόν της στοιχεία, η Επιτροπή αποφάσισε ότι αν και ο παραπονούμενος δεν κατονομάστηκε στο δημοσίευμα, σ’ αυτό υπήρχαν αναφορές, όπως «ο υφιστάμενος», αλλά και συμφραζόμενα, που τον φωτογράφιζαν και οδηγούσαν αβίαστα στην ταυτότητά του. Περαιτέρω η Επιτροπή αποδέχθηκε τη θέση του αρθρογράφο ότι το κείμενό του αποτελούσε σχόλιο και έκφραση γνώμης επί γεγονότων τα οποία είχαν αναφερθεί στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής. Αποτελεί πάγια θέση της Επιτροπής ότι στο πλαίσιο της ελευθερίας έκφρασης οι δημοσιογράφοι, όπως και κάθε άνθρωπος, έχει το δικαίωμα να εκφέρει τη γνώμη του, να προβαίνει σε κριτική και να επικρίνει, ακόμη και όταν η έκφραση γνώμης είναι άδικη ή υπερβολική. Ωστόσο, η Επιτροπή επίσης έχει επισημάνει ότι η έκφραση γνώμης πρέπει να εκφέρεται υπό τους όρους του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που ορίζει ότι «τα ΜΜΕ και οι λειτουργοί τους δεν προβαίνουν σε ανοίκειες προσωπικές επιθέσεις και υβριστικούς και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς που διασύρουν την τιμή και υπόληψη» (άρθρο 3(β). Η Επιτροπή θεωρεί ότι λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν, όπως «ξιμαρισμένος», δολοπλόκος και «κοινοί συκοφάντες» σαφώς εμπίπτουν στην απαγόρευση της ανωτέρω πρόνοιας. Η λέξη «ξιμαρισμένος» σημαίνει στην κυριολεξία «λερωμένος» και μεταφορικά τον άνθρωπο που δεν είναι ευθύς και έντιμος στη συμπεριφορά του και που μετέρχεται νομικά ή ηθικά μη αποδεκτές μεθόδους. Ο ίδιος ο ορθογράφος, επεξηγώντας τη σημασία του χαρακτηρισμού «ξιμαρισμένος» την απέδωσε με τις λέξεις μαφιόζοι; δολοπλόκοι λαμόγια ή συμμορία. Επίσης η Επιτροπή σημειώνει ότι το γεγονός πως η επίμαχη λέξη χρησιμοποιήθηκε από Υπουργό ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, λειτουργεί μεν ως ελαφρυντικό, ωστόσο δεν δίδει το δικαίωμα στο δημοσιογράφο να την επαναλαμβάνει για να χαρακτηρίσει οποιονδήποτε και δεν τον απαλλάσσει της υποχρέωσης να είναι πιο προσεκτικός στη χρήση χαρακτηρισμών που θεωρούνται υβριστικοί και προσβλητικοί. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το δημοσίευμα συνιστά αρθρογραφία και ότι ο δημοσιογράφος σε τέτοια περίπτωση μπορούσε ελεύθερα να προβεί σε σχόλια και να εκφράσει τις απόψεις. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο δημοσιογράφος, με βάση το κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, θα μπορούσε να ήταν πιο προσεχτικός και να απέφευγε τη χρήση υβριστικών και προσβλητικών χαρακτηρισμών που διασύρουν την τιμή και υπόληψη των ατόμων στα οποία γίνεται αναφορά στα σχόλια του (άρθρο 3(β).

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ ΓΙΑ ΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΗΓΗΣ ΕΙΔΗΣΗΣ ΠΟΥ ΜΕΤΑΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (30/27/10/2018) από την ανταποκρίτρια του ΡΙΚ στη Λεμεσό Σωτηρούλα Χριστοφίδου ότι το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδωσε είδηση που ετοίμασε η ίδια για το ΡΙΚ, η οποία και διανεμήθηκε στους συνδρομητές του πρακτορείου, χωρίς αναφορά στην πηγή της είδησης. Ειδικότερα, ανέφερε ότι στις 31.10.2018, στο Κεντρικό Τηλεοπτικό Δελτίο Ειδήσεων του ΡΙΚ στις 8μμ, προβλήθηκε δικός της αποκλειστικό ρεπορτάζ για τις ετοιμασίες για την γεώτρηση της EXXON MOBIL. Η είδηση μεταδόθηκε στη συνέχεια και από το ραδιόφωνο του ΡΙΚ και την επομένη ημέρα εμφανίστηκε από διαδικτυακά μέσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο είδηση του ΑΠΕ που αποτελούσε αυτούσια απομαγνητοφώνηση της ραδιοφωνικής είδησης του ΡΙΚ, χωρίς να αναφέρεται η πηγή. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι επικοινώνησε με τον αρχισυντάκτη του ΑΠΕ Νικο Παπαδημητρίου, ο οποίος της είπε ότι στην είδηση είχε περιληφθεί η φράση «σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ» και συνεπώς το πρακτορείο ήταν καλυμμένο ως προς την αναφορά της πηγής. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι τη φράση αυτή την είχε γράψει η ίδια στην είδησή της που μεταδόθηκε από το ΡΙΚ και κατά την άποψή της δεν συνιστούσε απόδοση της είδησης στην πηγή από το ΑΠΕ. Όπως προκύπτει από την εξέταση των κειμένων, τόσο της τηλεοπτικής όσο και της ραδιοφωνικής είδησης του ΡΙΚ, υπάρχει η φράση «Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του ΡΙΚ (τηλεοπτική είδηση) και «σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ (ραδιοφωνική είδηση). Επίσης στην είδηση που μετέδωσε το ΑΠΕ, που είναι αυτούσια η ραδιοφωνική εκδοχή της είδησης του ΡΙΚ, υπάρχει η φράση «σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ» Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ανεξάρτητα από το ποιος έγραψε τη φράση, στην είδηση του Αθηναϊκού Πρακτορείο Ειδήσεων, η είδηση αποδίδεται στην πηγή της με σαφή και καταληπτό τρόπο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος απόδοσης της είδησης από την αναφορά της πηγής από την οποία λήφθηκε.

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΣΤΟ ΤΕΠΑΚ- ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΠΑΡΑΘΕΣΗΣ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥΜΕΝΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (28/9/10/2018) από τον καθηγητή του ΤΕΠΑΚ Αντώνη Θεοχάρους εναντίον του ΠΟΛΙΤΗ και του δημοσιογράφου Μιχάλη Θεοδώρου για φερόμενα ως ανακριβή και δυσφημητικά δημοσιεύματα εναντίον του. Το δημοσίευμα, κάτω από τον τίτλο «Τελικά μένουν ορφανά τα σκάνδαλα στο ΤΕΠΑΚ» και με την υπογραφή του Μιχάλη Θεοδώου, αναφερόταν στην επικείμενη έναρξη δίκη της Ροζίτας Παυλίδου και του γιου της Ιάκωβου Καρρέρα επί κατηγοριών για κατάχρηση και ατασθαλίες στη διαχείριση κονδυλίων για ερευνητικά προγράμματα του ΤΕΠΑΚ και επισήμανε ότι τελικά σε δίκη θα προσαχθούν οι δύο και άλλοι πέντε συγκατηγορούμενοί της. Επίσης ανέφερε ότι η αστυνομία δεν μπόρεσε να στοιχειοθετήσει, για διάφορους λόγους, τους οποίους και ανέλυσε, τις κατηγορίες που διατύπωσε σε μακροσκελή κατάθεσή της η Ροζίτα Παυλίδου εναντίον του υπεύθυνου καθηγητή για τα ερευνητικά προγράμματα του ΤΕΠΑΚ Αντώνη Θεοχάρους. Ειδικότερα ανέφερε ότι η μαρτυρία της Ροζίτας Παυλίδου «δεν είναι εύκολο να αξιοποιηθεί από τους ανακριτές, καθώς η κ. Παυλίδου είχε εξουσιοδοτηθεί από τον επικεφαλής των ερευνητικών προγραμμάτων να διενεργεί η ίδια πληρωμές. Συνδυασμός άλλων στοιχείων που είχαν ενώπιον τους οι ανακριτές του ΤΑΕ Λεμεσού, με τη μαρτυρία της κ. Παυλίδου φαίνεται πάντως να κρίθηκε ικανοποιητικός από τους ανακριτές για να προχωρούσαν σε συλλήψεις νέων υπόπτων. Αρχές Ιανουαρίου του 2018, το ΤΑΕ Λεμεσού, το οποίο διεξήγαγε τότε τις έρευνες για το ΤΕΠΑΚ, αποτάθηκε στον γενικό εισαγγελέα προκειμένου να εξασφαλίσει διάταγμα κράτησης νέων υπόπτων. Το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε, όπως δεν ικανοποιήθηκε τρεις και επτά μήνες μετά, τον Απρίλιο και τον Αύγουστο του 2018. Περαιτέρω ανέφερε πως μεταξύ των μελών του ΤΑΕ Λεμεσού υπήρξε δυσαρέσκεια για την τύχη του αιτήματος να συλληφθούν νέοι ύποπτοι για την υπόθεση των ερευνητικών προγραμμάτων, αλλά επισημαίνεται επίσης ότι εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα αναφέρθηκε ενώπιον δικαστηρίου ότι δεν προκύπτουν ποινικά αδικήματα εναντίον άλλων προσώπων. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι το δημοσίευμα, τόσο στην έντυπη όσο και ηλεκτρονική μορφή της εφημερίδας στις 8 Οκτωβρίου 2018, τον κατονομάζει, και περιέχει ανακρίβειες, βασίζεται σε υποθέσεις, τον στοχοποιεί και επιχειρεί να τον διασύρει στην κοινή γνώμη, αφήνοντας εντυπώσεις με σκοπό το δημόσιο χλευασμό και καταδίκη του. Ο παραπονούμενος υποστηρίζει ότι ο δημοσιογράφος βρίσκεται σε πλήρη συνεννόηση με τον κατηγορούμενο για την υπόθεση των ερευνητικών προγραμμάτων του ΤΕΠΑΚ Ιάκωβο Καρρέρα Παυλίδη, ο οποίος, όπως αναφέρεται στο παράπονο, προανήγγειλε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, την είδηση του «Πολίτη». Ο παραπονούμενος επισύναψε σειρά δημοσιευμάτων και αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης για υποστήριξη της θέσης του για συστηματική στοχοποίησή του. Ο παραπονούμενος προέβη επίσης σε επί μέρους παρατηρήσεις σε σχέση με σημεία προηγούμενης απόφασης της Επιτροπής (υπόθεση (29/2017) η οποία, όπως διαπίστωσε η Επιτροπή στηρίζεται εν πολλοίς στα ίδια γεγονότα που αναφέρονται στο νεότερο επίμαχο δημοσίευμα της εφημερίδας. Η Επιτροπή δεν θεώρησε σκόπιμο να σχολιάσει τις παρατηρήσεις αυτές ή να προβεί σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, πέραν του να κάνει αναφορά, ως θέμα δικαιοσύνης προς τον παραπονούμενο, στην επισήμανση του ιδίου ότι οι αρμόδιες αρχές στην υπόθεση των ατασθαλιών στο ΤΕΠΑΚ αποφάσισαν ότι οι καταγγελίες στην κατάθεση της Ροζίτας Παυλίδου δεν μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν υπόθεση εναντίον του παραπονούμενου. Η Επιτροπή θεώρησε το σημείο αυτό, το οποίο προκύπτει και μέσα από το επίμαχο δημοσίευμα, ως ουσιαστικής σημασίας για την κρίση της, όπως θα αναλυθεί στη συνέχεια. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το δημοσίευμα, και κατά συνέπεια και το παράπονο στηρίζεται στα ίδια στοιχεία στα οποία στηρίχθηκε και το προηγούμενο παράπονο του κ. Θεοχάρους (υπόθεση 29/19/10/2017). Ο ίδιος ο παραπονούμενος επισύναψε όλα τα δημοσιεύματα στα οποία στηρίχθηκε το προηγούμενο παράπονό του, τα οποία αντλείται από τα ίδια στοιχεία. Επί του προηγούμενου παραπόνου, η Επιτροπή είχε αποφασίσει ότι η εφημερίδα είχε δικαίωμα να επικαλεσθεί έγγραφα που ανήκαν στη σφαίρα του δημόσιου ενδιαφέροντος και περαιτέρω ότι ήταν εκτός της αρμοδιότητά της να αποφανθεί επί της ακρίβειας των πληροφοριών, πέραν του να βεβαιωθεί ότι καταβλήθηκε η δέουσα μέριμνα, όπως προνοείται από το άρθρο 1 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, να μη δημοσιευθούν ανακριβείς πληροφορίες. Σε σχέση με το νέο παράπονο, η Επιτροπή έλαβε υπόψη το γεγονός πως ο δημοσιογράφος επισήμανε στην είδησή του ότι ο ίδιος ο Γενικός Εισαγγελέας είχε αποφανθεί ότι δεν προέκυπταν αδικήματα εναντίον άλλων από την κατάθεση της Ροζίτας Παυλίδου, απαλλάσσοντας με αυτό τον τρόπο τον παραπονούμενο από οποιαδήποτε υπόνοια ενοχής. Συνεπώς δεν προέκυπτε θέμα παραβίασης του τεκμηρίου αθωότητας του παραπονούμενου ώστε να εξετασθεί από την Επιτροπή σχετικό θέμα. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή, σε συνδυασμό με τις ανωτέρω επισημάνσεις, αποφάσισε ότι ισχύει και στην προκειμένη περίπτωση, η προηγούμενη απόφασή της, η οποία συνίσταται στο ότι ο δημοσιογράφος προέβη σε επιμελή έρευνα, αλλά έπρεπε να δώσει την ευκαιρία στον παραπονούμενο να παραθέσει και τις δικές του θέσεις για ταυτόχρονη δημοσίευση. Η μη παροχή της ευκαιρίας στον παραπονούμενο να παραθέσει τις απόψεις του σε σχέση με το νέο δημοσίευμα συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του άρθρου 1 περί ακρίβειας των πληροφοριών και παροχής στον άμεσα ενδιαφερόμενο να απαντήσει και να σχολιάσει τις πληροφορίες.

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΘΕΚΛΑΣ ΠΕΤΡΙΔΟΥ ΣΤΟ ΤΗΛΕΟΠ. ΣΤΑΘΜΟ ΣΙΓΜΑ ΛΟΓΩ ΑΝΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (23/24/8/2018) από το Χαράλαμπο Αριστοτέλους για το περιεχόμενο εκπομπής του Ζήνωνα Ζιντίλη, στις 23/8/2018, στο ραδιοσταθμό super fm, και πιο συγκεκριμένα για αναφορές του στα εγκλήματα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Σύμφωνα με τον παραπονούμενο, κατά την εκπομπή αφέθηκαν αιχμές «κατά συγκεκριμένης ιδεολογίας και συμβόλων της». Ανέφερε ότι υπέβαλε το παράπονο ως μέλος οικογένειας της οποίας μέλος κατετάγη «κατά την επιστράτευση των Κυπρίων του 1943» και πολέμησε στο μέτωπο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Το παράπονο ανέφερε: «Ο εν λόγο κύριος μίλησε αφοριστικά ταυτίζοντας τη συγκεκριμένη ιδεολογία με τούς ναζί και τα εγκλήματα που διεπράχθησαν κατά της ανθρωπότητας την περίοδο εκείνη. Θεωρώ ότι το φραστικό που χρησιμοποιήθηκε καταπατά τον κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας εφόσον τα επιχειρήματα που ακούστηκαν είναι ανυπόστατα, χωρίς αποδείξεις μπροστά στα αναγνωρισμένα εγκλήματα των Ναζί. Τα επιχειρήματα αυτά παρουσιάστηκαν από τον ίδιο ως θέσφατα».. Ο υπεύθυνος της εκπομπής και διευθυντής του ραδιοσταθμού Ζήνων Ζιντίλης διαβίβασε στην Επιτροπή το επίμαχο απόσπασμα της εκπομπής και ανέφερε ότι αυτό που έκαμε ήταν να αναφερθεί στην αρχή της εκπομπής του όπως κάμνει πάντα, στο χρονικό της ημέρας. Ειδικότερα, ανέφερε ότι η 23η Αυγούστου καθιερώθηκε ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού (γνωστή και ως Διεθνής Ημέρα της Μαύρης Κορδέλας σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης), με το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου της 2ας Απριλίου 2009, για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων και ιδιαίτερα του Σταλινισμού και του Ναζισμού. Επίσης ανέφερε ότι ο παραπονούμενος έκαμε παρέμβαση με τηλεφώνημά του διαμαρτυρόμενος ότι εξίσωσε το Ναζισμό με το Σταλινισμό και ότι θίγηκε προσωπικά γιατί η οικογένειά του πολέμησε το φασισμό. Επίσης ανέφερε ότι ο ίδιος παρέπεμψε τον παραπονούμενο στην Επιτροπή Δεοντολογίας αναφέροντας ότι θα έδινε το ηχητικό απόσπασμα είτε στην Επιτροπή είτε στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης. Όπως προκύπτει από το ηχητικό του επίμαχου μέρους της εκπομπής, ο Ζήνων Ζιντίλης ανέφερε: «Είναι και κάποιες μέρες που πρέπει να λέμε και τα πιο σκληρά, έτσι για να θυμόμαστε για να μας γίνονται και παραδείγματα. Σήμερα είναι η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ναζισμού και του Σταλινισμού, η 23η Αυγούστου. Πρόκειται για τα δύο μεγάλα τέρατα που αιματοκύλισαν την Ευρώπη τον 20ο αιώνα και σε καμία περίπτωση δεν θα κάμουμε σύγκριση αν οι Ναζί ή ό Στάλιν υπήρξε κάποιος από τους δύο καλύτερος, δεν γίνεται σύγκριση ούτε διάκριση σ’ αυτά τα πράγματα, μιλάνε από μόνοι τους οι αριθμοί. Δυστυχώς 20 και πλέον εκατομμύρια νεκροί υπό την ηγεσία του Στάλιν, εξαιρώντας τα θύματα του πολέμου, άνω από 12 εκατομμύρια τα θύματα των Ναζί, το μεγαλύτερο μαζικό έγκλημα στην ιστορία, το Ολοκαύτωμα με θύματα έξι εκατομμύρια Εβραίους, αλλά και ομοφυλόφιλους, τσιγγάνους και άλλες ομάδες που δεν άρεσαν στην ιδέα που είχε ο Χίτλερ για την εθνική καθαρότητα, αν προσθέσουμε και τα θύματα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, έχουμε μια πολύ φρικτή εικόνα για το πού οδήγησαν αυτά τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, αυτές οι ακραίες ιδεολογίες. Να θυμόμαστε ότι τα άκρα, ο φανατισμός και ο φασισμός οδηγούν μόνο σε πόνο, μόνο σε αίμα. Πρέπει να θυμόμαστε, γιατί υπάρχουν και δεκατετράχρονα και δεκαπεντάχρονα που πολύ εύκολα χαιρετάνε ναζιστικά, που σχηματίζουν στους τείχους είτε σβάστικες ή σφυροδρέπανα χωρίς να ξέρουν τι ακριβώς σημαίνουν και τι έχει προηγηθεί και ποιες τραγωδίες έχουν γίνει με βάση τις ιδεολογίες». Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο Ζήνων Ζιντίλης αναφέρθηκε στο γεγονός της τήρησης της Ευρωπαϊκής Ημέρας υπέρ της μνήμης των θυμάτων του Σταλινισμού και του Ναζισμού, που είναι γνωστή και ως Διεθνής ημέρα της μαύρης πόρπης, προς απότιση φόρου τιμής στους νεκρούς των μαζικών εκτοπίσεων και δολοφονιών του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης ότι παρά τις κάποιες ανακρίβειες που αναφέρθηκαν ως προς τον αριθμό των θυμάτων σε κάθε περίπτωση, τα υπόλοιπα αποτελούσαν έκφραση γνώμης για ιστορικά γεγονότα, την οποία ο καθένας έχει την ελευθερία να εκφέρει. Επίσης διαπίστωσε ότι ο Ζήνων Ζηντίλης δεν έκαμε καμιά προσπάθεια ταύτισης των δύο καταστάσεων, πέραν του να αναφερθεί σε δύο γεγονότα που είναι ιστορικά καταγραμμένα. Αποτελεί πάγια θέση της Επιτροπής, στη βάση του Κυπριακού Συντάγματος, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Κυπριακής και Ευρωπαϊκής νομολογίας, ότι το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης επιτρέπει στο κάθε άτομο να εκφέρει την άποψή του για οποιοδήποτε θέμα ελεύθερα και χωρίς παρέμβαση από κανένα. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα να παρέμβει και να κρίνει με οποιοδήποτε κριτήριο την έκφραση οποιασδήποτε γνώμης επί οιουδήποτε θέματος Επίσης έχει συστηματικά επισημάνει ότι όσοι έχουν αντίθετη ή άλλη άποψη για οποιοδήποτε θέμα μπορούν να την εκφέρουν επίσης ελεύθερα και ανεμπόδιστα.

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΑΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΕΡΓΑΤΗ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ ΣΕ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (22/24/7/2018) από την οικογένεια εργάτη της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου που σκοτώθηκε σε εργατικό ατύχημα στη Λάρνακα εναντίον ιστοσελίδων για τη μετάδοση της είδησης του θανάτου του προτού ενημερωθεί η οικογένεια, για αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων μελών της οικογένειάς του και για δημοσίευση φωτογραφίας του χωρίς τη συγκατάθεση της οικογένειας και για πρόκληση ή όξυνση ανθρώπινου πόνου. Το παράπονο συνίστατο στα ακόλουθα: (α) Στις 09:35 π.μ. το CITYOFLARNAKA δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Θανατηφόρο εργατικό ατύχημα με υπάλληλο της ΑΗΚ στην περιοχή Κ- CINEPLEX», αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι πρόκειται για Ελληνοκύπριο υπάλληλο, γύρω στα 40. (β) Στις 10:03 π.μ. το SIGMALIVE δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Θανατηφόρο εργατικό ατύχημα με θύμα υπάλληλο της ΑΗΚ στη Λάρνακα, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «πρόκειται για Ελληνοκύπριο υπάλληλο, γύρω στα 40». γ) Στις 10:06 το ALPHANEWS.LIVE δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Πατέρας τριών παιδιών ο άτυχος εργάτης της ΑΗΚ (ΒΙΝΤΕΟ & ΦΩΤΟ), αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «τραγικό θάνατο βρήκε σήμερα 42χρονος εργάτης της Αρχής Ηλεκτρισμού» και ότι «ο άτυχος άντρας αφήνει πίσω του μια κόρη ** ετών και δύο γιους ** και * ετών». (δ) Στις 10:28 το NOMISMA δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Πατέρας 3 παιδιών ο άτυχος 42χρονος που σκοτώθηκε στο εργατικό ατύχημα», αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «άλλη μια τραγωδία συνέβη το πρωί της Δευτέρας, με θύμα τον 42χρονο Γεώργιο Γεωργίου, κάτοικο Λάρνακας και πατέρα τριών παιδιών, ηλικίας **, ** και * ετών». (ε) Στις 10:50 το ELEMESOS δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Τραγωδία στη Λάρνακα! Θανατηφόρο εργατικό ατύχημα για υπάλληλο της ΑΗΚ», αναφέροντας μεταξύ άλλων «Τραγικό θάνατο στο μεροκάματο βρήκε σήμερα 45χρονος εργάτης της Αρχής Ηλεκτρισμού» και «ο άτυχος άντρας αφήνει πίσω του μια κόρη ** ετών και δύο γιους ** και * ετών». (στ) Στις 12:28 το CYPRUSTIMES δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Πατέρας 3 παιδιών ο άτυχος Γεωργίου...Σκοτώθηκε στη μάχη για το μεροκάματο (pics)», αναρτώντας φωτογραφία του θανόντος και αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «πρόκειται για τον 42χρονο Γιώργο Γεωργίου, πατέρα τριών παιδιών, **, ** και * ετών από το Μενεού, κάτοικο Λάρνακας, περιοχή Χρυσοπολίτισσας». Ο δικηγόρος της οικογένειας που υπέβαλε το παράπονο, ανέφερε περαιτέρω ότι τα ΜΜΕ που κατονομάζονται στο παράπονο παραβίασαν τις πιο κάτω πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας: - Δεν επέδειξαν την αρμόζουσα ευαισθησία και δεν ήταν ιδιαίτερα προσεκτικοί και διακριτικοί στην παρουσίαση θεμάτων όπως ο ανθρώπινος πόνος και ο θάνατος, καθώς και πληροφοριών ή εικόνων που μπορούν να προκαλέσουν πανικό. - Δεν επέδειξαν σεβασμό στην υπόληψη και την ιδιωτική ζωή του θανόντος και μελών της οικογένειας του και απεκάλυψαν στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα. Προέβησαν σε παρεμβάσεις και έρευνες στην ιδιωτική ζωή των προσώπων αυτών, χωρίς τη συγκατάθεση τους. Η δημοσιοποίηση της φωτογραφίας του θανόντος δεν δικαιολογείται, καθώς δεν μπορεί να θεωρηθεί εξαιρετική περίπτωση και ότι εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον - Προκάλεσαν αχρείαστη δοκιμασία στους συγγενείς του θανόντος και δεν ενήργησαν με τη μεγαλύτερη επαγγελματική προσοχή και ευθύνη. Η Επιτροπή, αφού εξέτασε επισταμένα όλα τα στοιχεία που είχε ενώπιόν της, αποφάσισε ότι από το μαρτυρικό υλικό που υπέβαλε ο δικηγόρος των παραπονουμένων δεν τεκμηριώθηκε πέραν πάσης αμφιβολίας ο ισχυρισμός ότι οι ιστοσελίδες που αναφέρονται δημοσίευσαν στοιχεία που οδηγούσαν στην ταυτότητα του νεκρού εργάτη της ΑΗΚ, προτού γίνει ενημέρωση του εγγύτερου συγγενή. Για την απόφασή της αυτή η Επιτροπή στηρίχθηκε σε τεχνική μαρτυρία ως προς τις ώρες που αναγράφονται στα ρεπορτάζ των ιστοσελίδων και ειδικότερα στο γεγονός ότι ο αναφερόμενος χρόνος αφορά στην πρώτη ανάρτηση της είδησης, η οποία για λόγους πρακτικής που ακολουθούν οι ιστοσελίδες, διατηρείται σε όλες τις επόμενες αναθεωρήσεις της είδησης. Όπως διαπιστώθηκε, στις ειδήσεις που παρουσιάζονται ότι πρόωρα δημοσίευσαν στοιχεία που οδηγούσαν στην ταυτοποίηση του νεκρού περιγράφονται εξελίξεις, που συνέβησαν σε μεταγενέστερο της αναγραφόμενης ώρας χρόνο, όπως δηλώσεις της εκπροσώπου της ΑΗΚ που έγιναν αρκετές ώρες αργότερα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν μπορούσε να αποφανθεί πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ότι υπήρξε παραβίαση του κανόνα ότι δεν δημοσιεύονται ονόματα ή στοιχεία που οδηγούν στην ταυτότητα νεκρών προσώπων πριν από την επίσημη ενημέρωση του εγγύτερου συγγενή. Επειδή δεν υπήρξε μαρτυρικό υλικό που να παρουσιάζει αυτούσια την πρώτη μορφή της είδησης, η Επιτροπή απέρριψε την καταγγελία ως προς το σημείο αυτό. Ωστόσο, η Επιτροπή αποφάσισε ότι στις ειδήσεις που αναφέρθηκαν στην καταγγελία υπήρξε παραβίαση άλλων προνοιών του Κώδικα από τα κατονομαζόμενα ΜΜΕ, καθώς και το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, το οποίο κάποιες ιστοσελίδες ανέφεραν ως πηγή της είδησής τους, όπως αναλυτικά αναφέρεται πιο κάτω. Στην παράκληση της Επιτροπής να παραθέσουν τις απόψεις τους επί του παραπόνου ανταποκρίθηκαν το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων και οι ιστοσελίδες SIGMALIVE, ALPAHNEWS LIVE, NOMISMA και ELEMESOS. Η Επιτροπή εξέτασε ξεχωριστά για κάθε ΜΜΕ κατά πόσο οι αναφορές στον τρόπο του θανάτου του εργάτη και η αποκάλυψη των ηλικιών των παιδιών του συνιστούσαν παραβιάσεις του Κώδικα. Το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδωσε είδηση για το θέμα στις 13.17 της 2ας; Ιουλίου, 2018, στην οποία ανέφερε τα γεγονότα του ατυχήματος, ότι έπεσε στο δρόμο και κτύπησε με το κεφάλι στην άσφαλτο με αποτέλεσμα και τραυματισθεί θανάσιμα, ότι ήταν πατέρας τριών παιδιών και ότι τα παιδιά του ήταν ηλικίας *, * και * ετών. Ο Διευθυντής του Πρακτορείου ανέφερε στην απάντησή του ότι το πρακτορείο «όπως πάντα, τήρησε τη δεοντολογία» και δεν παραβίασε οποιονδήποτε κανόνα της». Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναφορά στον τρόπο θανάτου ήταν σύντομη και περιέγραφε ένα γεγονός, αποφάσισε ότι η αναφορά πως ο εργάτης κτύπησε θανάσιμα στο κεφάλι δεν συνιστούσε σκληρότητα προς την οικογένεια και δεν παραβίασε την πρόνοια του Κώδικα περί μη όξυνσης του ανθρώπινου πόνου. Περαιτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του θύματος από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η ιστοσελίδα CITYOFLARNAKA, στην ειδησεογραφία του αναφέρθηκε στις συνθήκες κάτω από τις οποίες το θύμα έπεσε από καλαθοφόρο όχημα της ΑΗΚ στη διάρκεια εργασιών κλαδέματος δένδρων που εμπλέκονταν σε ηλεκτροφόρα καλώδια. Περαιτέρω δημοσίευσε περιγραφή του δυστυχήματος από αφήγηση γυναίκας, που αναφέρθηκε λεπτομερώς στα όσα άκουσε και είδε να εκτυλίσσονται σχετικά με το ατύχημα και έκαμε αναφορά στα τραύματα του εργάτη. Επίσης έγραψε ότι «ο άτυχος άνδρας αφήνει πίσω του μια κόρη * ετών και δύο γιους * και * ετών». Η ιστοσελίδα, όπως ανέφερε και στην απάντησή της προς την Επιτροπή, δημοσίευσε επίσης φωτογραφία του εργάτη την οποία πήρε από αναρτήσεις στο διαδίκτυο, «για καλό σκοπό». Η ιστοσελίδα, παραθέτοντας τις απόψεις της επί του παραπόνου ανέφερε ότι αν και είχε φωτογραφικό υλικό από το δυστύχημα δεν δημοσίευσε ο,τιδήποτε και επίσης δεν ανάρτησε την είδηση μέχρις ότου την ανάρτησαν οι θεωρούμενες ιστοσελίδες παγκύπριας κάλυψης. Η ιστοσελίδα ανέφερε επίσης πως όταν δημοσιοποιήθηκε αγγελία για την κηδεία, στην οποία αναφερόταν ότι η οικογένεια επιθυμούσε εισφορές αντί στεφάνων, προκειμένου να βοηθήσει την προσπάθεια, δημοσίευσε τη φωτογραφία του, την οποία πήρε από ανάρτηση χρήση του διαδικτύου που είχε πάνω από 150 κοινοποιήσεις. Επίσης ανέφερε πως η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με ιδιωτική πρωτοβουλία πριν από τρία χρόνια όχι για να εξασφαλίσει επισκεψιμότητα, αλλά για να προσφέρει στο κοινό της πόλης τοπική ενημέρωση. Δεδομένου ότι είναι η θέση της ιστοσελίδας πως ανάρτησε την είδηση μόνο αφού αναρτήθηκε προηγουμένως σε άλλες ιστοσελίδες, η Επιτροπή θεωρεί χρήσιμο να υποδείξει και να υπομνήσει πως κάθε ΜΜΕ είναι υπεύθυνο για όσα δημοσιεύει, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλη δημοσίευση ή από την πηγή της πληροφόρησής του. Αυτό που ισχύει είναι ότι η αναδημοσίευση ή η προηγούμενη δημοσίευση δεν προσφέρει καμιά προστασία στο ΜΜΕ ή το δημοσιογράφο. Επί του περιεχομένου του δημοσιεύματος, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση της λεπτομερούς περιγραφής των συνθηκών του ατυχήματος και η αναφορά στα τραύματα του εργάτη συνιστούσε σκληρότητα προς τα μέλη της οικογένειάς του και κατά συνέπεια παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα περί μη πρόκλησης ή όξυνσης του ανθρώπινου πόνου. Επίσης αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του θύματος, καθώς και της φωτογραφίας του θύματος συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Επίσης, θεωρεί χρήσιμο να υποδείξει πως η ανάρτηση φωτογραφιών από χρήστες του διαδικτύου, ιδιαίτερα σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, δεν δίδει αυτόματα το δικαίωμα δημοσίευσης της φωτογραφίας, χωρίς προηγούμενη εξουσιοδότηση του ατόμου ή των μελών της οικογένειάς τους, ανεξάρτητα από οποιασδήποτε καλή πρόθεση. Όπως η Επιτροπή ανέφερε και σε προηγούμενες αποφάσεις της, η ανάρτηση φωτογραφιών στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης γίνεται για συγκεκριμένο σκοπό, που είναι να τις δουν όσοι έχουν δικαιώματα τα οποία δίδει αυτός που τις αναρτά και όχι για να δημοσιεύονται άνευ ετέρου σε ΜΜΕ. Το SIGMALIVE στην ειδησεογραφία του ανέφερε ότι ο εργάτης έπεσε και κτύπησε με το κεφάλι στην άσφαλτο και τραυματίστηκε θανάσιμα και περαιτέρω δημοσίευσε τις ηλικίες των παιδιών του θύματος, Το SIGMALIVE ανέφερε πως στην πρώτη είδηση που ανάρτησε για το δυστύχημα δεν έκαμε ονομαστική αναφορά στο θύμα του ατυχήματος και δημοσίευσε το όνομά του μόνο αφού ενημερώθηκε από την Αστυνομία ότι είχε ενημερωθεί η οικογένειά του. Επίσης ανέφερε ότι η δεύτερη ανάρτησή της έγινε από είδηση του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων, «στο οποίο έχουμε πλήρη εμπιστοσύνη, καθώς αποτελεί για την Κύπρο ίσως την πιο έμπιστη δημοσιογραφική πηγή πληροφόρησης και από ενημερωτικής και από δεοντολογικής πλευράς», Κατέληξε αναφέροντας πως η ιστοσελίδα δεν παραβίασε τη δημοσιογραφική δεοντολογία, σεβάστηκε πλήρως την οικογένεια του θύματος όσον αφορά τον ανθρώπινο πόνο και δε δημοσίευσε φωτογραφία του θύματος. Αποτελεί πάγια θέση της Επιτροπής, που επαναλήφθηκε σε πολλές περιπτώσεις, ότι η αναδημοσίευση πληροφοριών από οποιοδήποτε ΜΜΕ δεν απαλλάσσει το δημοσιεύον έντυπο της ευθύνης για το περιεχόμενο της είδησής του, ή της παραβίασης του Κώδικα σε περίπτωση που το περιεχόμενο είναι αντιδεοντολογικό. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του θύματος συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Εξ άλλου, αποφάσισε ότι η αναφορά ότι ο εργάτης κτύπησε θανάσιμα στο κεφάλι δεν συνιστούσε σκληρότητα προς την οικογένεια και δεν παραβίασε τον Κώδικα, καθώς συνιστούσε πολύ σύντομη αναφορά σε ένα γεγονός. Το ALPAHNEWS LIVE στην ειδησεογραφία του αναφέρθηκε στις συνθήκες κάτω από τις οποίες το θύμα έπεσε από καλαθοφόρο όχημα της ΑΗΚ στη διάρκεια εργασιών κλαδέματος δένδρων που εμπλέκονταν σε ηλεκτροφόρα καλώδια. Περαιτέρω δημοσίευσε περιγραφή του δυστυχήματος από αφήγηση γυναίκας, που αναφέρθηκε λεπτομερώς στα όσα άκουσε και είδε να εκτυλίσσονται σχετικά με το ατύχημα και έκαμε αναφορά στα τραύματα του εργάτη. Επίσης έγραψε ότι «ο άτυχος άνδρας αφήνει πίσω του μια κόρη * ετών και δύο γιους * και * ετών». Εξ άλλου, η ιστοσελίδα δημοσίευσε φωτογραφία του θύματος. Η ιστοσελίδα ανέφερε στην απάντησή της ότι αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα του θέματος και πρόσθεσε πως «λαμβάνουμε πολύ σοβαρά τέτοιου είδους καταγγελίες και παράπονα και επιθυμούμε όπως προβούμε σε απολογία σε περίπτωση που προκαλέσαμε στους συγγενής πόνο ή δυσφορία λόγω της είδησης. Ως εκ τούτου, σημειώνουμε ότι θα προβαίνουμε σε πιο αυστηρούς ελέγχους στο μέλλον καθώς και θα λάβουμε όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοια περιστατικά». Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση της περιγραφής των συνθηκών του ατυχήματος και η αναφορά στα τραύματα του εργάτη συνιστούσε σκληρότητα προς τα μέλη της οικογένειάς του και κατά συνέπεια παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα περί μη πρόκληση ή όξυνσης του ανθρώπινου πόνου. Επίσης αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του θύματος, καθώς και φωτογραφίας του θύματος, συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η ιστοσελίδα NOMISMA στην ειδησεογραφία της ανέφερε το όνομα του θύματος , προσθέτοντας ότι ήταν «πατέρας τριών παιδιών ηλικίας *,* και * ετών». Επίσης ανέφερε ότι έπεσε και κτύπησε στο δρόμο με το κεφάλι και τραυματίσθηκε θανάσιμα. Στην απάντησή της η ιστοσελίδα απέρριψε την κατηγορία ότι ανάγγειλε πρόωρα το όνομα του θύματος, αναφέροντας ότι το έπραξε αφού πρώτα το ανακοίνωσε η Αστυνομία, ότι επέδειξε σεβασμό στο νεκρό και την οικογένεια του θύματος και δεν δημοσίευσε φωτογραφία του. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η αναφορά ότι ο εργάτης κτύπησε θανάσιμα στο κεφάλι δεν συνιστούσε σκληρότητα προς την οικογένεια και δεν παραβίασε τον Κώδικα δεδομένου ότι ανέφερε ένα γεγονός. Περαιτέρω, αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του θύματος από την ιστοσελίδα συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η ιστοσελίδα ELEMESOS ανέφερε στην ειδησεογραφία της ότι ο εργάτης έπεισε και κτύπησε με το κεφάλι σε περιτοίχισμα οικίας και δημοσίευσε λεπτομερή περιγραφή του δυστυχήματος από γυναίκα, καθώς και ότι «ο άτυχος άνδρας αφήνει πίσω του μια κόρη * ετών και δύο γιους * και * ετών» Η ιστοσελίδα δεν ανταποκρίθηκε στην παράκληση της επιτροπής να παραθέσει τις απόψεις της επί του παραπόνου, γεγονός που θεωρήθηκε ως παραβίαση της προνοίας του Κώδικα περί υποχρέωσης των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων να συνεργάζονται με την Επιτροπή. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση της περιγραφής των συνθηκών του ατυχήματος και η αναφορά στα τραύματα του εργάτη συνιστούσε σκληρότητα προς τα μέλη της οικογένειάς του και κατά συνέπεια παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα περί μη πρόκληση ή όξυνσης του ανθρώπινου πόνου. Επίσης αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος θα έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η CYPRUSTIMES αναφέρθηκε «σε δράμα μιας ακόμα οικογένειας» που «ντύθηκε στα μαύρα» μετά από εργατικό ατύχημα» με θύμα το Γιώργο Γεωργίου, 42 ετών πατέρα τριών παιδιών από τα οποία τα δύο ανήλικα, δημοσιεύοντας τις ηλικίες τους. Η ιστοσελίδα επίσης δημοσίευσε φωτογραφία του θύματος σε μεγάλο μέγεθος. Η Επιτροπή θεώρησε ότι οι πιο πάνω αναφορές συνιστούσαν σκληρότητα και θα ήταν δυνατό να συμβάλουν στην όξυνση του ανθρώπινου πόνου. Περαιτέρω αποφάσισε ότι η δημοσίευση των ηλικιών των παιδιών του θύματος, καθώς και φωτογραφίας του θύματος χωρίς να ζητηθεί και δοθεί η συγκατάθεση των μελών της οικογένειάς του, συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και μη αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα. Η Επιτροπή θεώρησε ότι η αναφορά στις ηλικίες των παιδιών του θύματος, καθώς και η δημοσίευση φωτογραφίες του θύματος θα έπρεπε να είχαν αποφευχθεί.

ΑΡΝΗΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΝΑ ΦΙΛΟΞΕΝΗΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΤΟΜΟΥ ΠΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΠΙΚΡΙΘΗΚΕ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΗΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (23/24/8/2018) από το Χαράλαμπο Αριστοτέλους για το περιεχόμενο εκπομπής του Ζήνωνα Ζιντίλη, στις 23/8/2018, στο ραδιοσταθμό super fm, και πιο συγκεκριμένα για αναφορές του στα εγκλήματα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Σύμφωνα με τον παραπονούμενο, κατά την εκπομπή αφέθηκαν αιχμές «κατά συγκεκριμένης ιδεολογίας και συμβόλων της». Ανέφερε ότι υπέβαλε το παράπονο ως μέλος οικογένειας της οποίας μέλος κατετάγη «κατά την επιστράτευση των Κυπρίων του 1943» και πολέμησε στο μέτωπο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Το παράπονο ανέφερε: «Ο εν λόγο κύριος μίλησε αφοριστικά ταυτίζοντας τη συγκεκριμένη ιδεολογία με τούς ναζί και τα εγκλήματα που διεπράχθησαν κατά της ανθρωπότητας την περίοδο εκείνη. Θεωρώ ότι το φραστικό που χρησιμοποιήθηκε καταπατά τον κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας εφόσον τα επιχειρήματα που ακούστηκαν είναι ανυπόστατα, χωρίς αποδείξεις μπροστά στα αναγνωρισμένα εγκλήματα των Ναζί. Τα επιχειρήματα αυτά παρουσιάστηκαν από τον ίδιο ως θέσφατα».. Ο υπεύθυνος της εκπομπής και διευθυντής του ραδιοσταθμού Ζήνων Ζιντίλης διαβίβασε στην Επιτροπή το επίμαχο απόσπασμα της εκπομπής και ανέφερε ότι αυτό που έκαμε ήταν να αναφερθεί στην αρχή της εκπομπής του όπως κάμνει πάντα, στο χρονικό της ημέρας. Ειδικότερα, ανέφερε ότι η 23η Αυγούστου καθιερώθηκε ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού (γνωστή και ως Διεθνής Ημέρα της Μαύρης Κορδέλας σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης), με το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου της 2ας Απριλίου 2009, για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων και ιδιαίτερα του Σταλινισμού και του Ναζισμού. Επίσης ανέφερε ότι ο παραπονούμενος έκαμε παρέμβαση με τηλεφώνημά του διαμαρτυρόμενος ότι εξίσωσε το Ναζισμό με το Σταλινισμό και ότι θίγηκε προσωπικά γιατί η οικογένειά του πολέμησε το φασισμό. Επίσης ανέφερε ότι ο ίδιος παρέπεμψε τον παραπονούμενο στην Επιτροπή Δεοντολογίας αναφέροντας ότι θα έδινε το ηχητικό απόσπασμα είτε στην Επιτροπή είτε στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης. Όπως προκύπτει από το ηχητικό του επίμαχου μέρους της εκπομπής, ο Ζήνων Ζιντίλης ανέφερε: «Είναι και κάποιες μέρες που πρέπει να λέμε και τα πιο σκληρά, έτσι για να θυμόμαστε για να μας γίνονται και παραδείγματα. Σήμερα είναι η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ναζισμού και του Σταλινισμού, η 23η Αυγούστου. Πρόκειται για τα δύο μεγάλα τέρατα που αιματοκύλισαν την Ευρώπη τον 20ο αιώνα και σε καμία περίπτωση δεν θα κάμουμε σύγκριση αν οι Ναζί ή ό Στάλιν υπήρξε κάποιος από τους δύο καλύτερος, δεν γίνεται σύγκριση ούτε διάκριση σ’ αυτά τα πράγματα, μιλάνε από μόνοι τους οι αριθμοί. Δυστυχώς 20 και πλέον εκατομμύρια νεκροί υπό την ηγεσία του Στάλιν, εξαιρώντας τα θύματα του πολέμου, άνω από 12 εκατομμύρια τα θύματα των Ναζί, το μεγαλύτερο μαζικό έγκλημα στην ιστορία, το Ολοκαύτωμα με θύματα έξι εκατομμύρια Εβραίους, αλλά και ομοφυλόφιλους, τσιγγάνους και άλλες ομάδες που δεν άρεσαν στην ιδέα που είχε ο Χίτλερ για την εθνική καθαρότητα, αν προσθέσουμε και τα θύματα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, έχουμε μια πολύ φρικτή εικόνα για το πού οδήγησαν αυτά τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, αυτές οι ακραίες ιδεολογίες. Να θυμόμαστε ότι τα άκρα, ο φανατισμός και ο φασισμός οδηγούν μόνο σε πόνο, μόνο σε αίμα. Πρέπει να θυμόμαστε, γιατί υπάρχουν και δεκατετράχρονα και δεκαπεντάχρονα που πολύ εύκολα χαιρετάνε ναζιστικά, που σχηματίζουν στους τείχους είτε σβάστικες ή σφυροδρέπανα χωρίς να ξέρουν τι ακριβώς σημαίνουν και τι έχει προηγηθεί και ποιες τραγωδίες έχουν γίνει με βάση τις ιδεολογίες». Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο Ζήνων Ζιντίλης αναφέρθηκε στο γεγονός της τήρησης της Ευρωπαϊκής Ημέρας υπέρ της μνήμης των θυμάτων του Σταλινισμού και του Ναζισμού, που είναι γνωστή και ως Διεθνής ημέρα της μαύρης πόρπης, προς απότιση φόρου τιμής στους νεκρούς των μαζικών εκτοπίσεων και δολοφονιών του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης ότι παρά τις κάποιες ανακρίβειες που αναφέρθηκαν ως προς τον αριθμό των θυμάτων σε κάθε περίπτωση, τα υπόλοιπα αποτελούσαν έκφραση γνώμης για ιστορικά γεγονότα, την οποία ο καθένας έχει την ελευθερία να εκφέρει. Επίσης διαπίστωσε ότι ο Ζήνων Ζηντίλης δεν έκαμε καμιά προσπάθεια ταύτισης των δύο καταστάσεων, πέραν του να αναφερθεί σε δύο γεγονότα που είναι ιστορικά καταγραμμένα. Αποτελεί πάγια θέση της Επιτροπής, στη βάση του Κυπριακού Συντάγματος, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Κυπριακής και Ευρωπαϊκής νομολογίας, ότι το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης επιτρέπει στο κάθε άτομο να εκφέρει την άποψή του για οποιοδήποτε θέμα ελεύθερα και χωρίς παρέμβαση από κανένα. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα να παρέμβει και να κρίνει με οποιοδήποτε κριτήριο την έκφραση οποιασδήποτε γνώμης επί οιουδήποτε θέματος Επίσης έχει συστηματικά επισημάνει ότι όσοι έχουν αντίθετη ή άλλη άποψη για οποιοδήποτε θέμα μπορούν να την εκφέρουν επίσης ελεύθερα και ανεμπόδιστα.

Παράπονο που δεν εξετάστηκε γιατί ήταν ανακριβές και άνευ αντικειμένου

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΔΕΝ ΚΑΤΟΝΟΜΑΣΕ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΖΗΤΗΣΕ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (20/22/6/2018) από τη διευθύντρια νηπιαγωγείου στο Στρόβολο, ότι η ιστοσελίδα TOTHEMAONLINE, στις 19 Ιουνίου, 2018 δημοσίευσε είδηση για φερόμενο επεισόδιο στο νηπιαγωγείου και αποκάλυψε την επωνυμία του, επιτρέποντας τη δημοσίευση σχολίου κάτω από είδησή της το οποίο το κατονόμαζε.. Η είδηση αναφερόταν σε φερόμενη άρνηση της διευθύντριας του νηπιαγωγείου να επιτρέψει στους γονείς τη μεταφορά του δίχρονου γιού τους σε θεατρική παράσταση, όταν διαπίστωσαν πως το λεωφορείο που θα μετέφερε τα παιδιά δεν διέθετε ειδικά καθίσματα ασφαλείας. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι η είδηση αναρπάχθηκε πάνω από 270 φορές και ότι δημοσιεύθηκαν σχόλια, τα οποία ανέφεραν την επωνυμία του νηπιαγωγείου. Επίσης ανέφερε ότι η είδηση ήταν ανυπόστατη και ότι διέσυρε το νηπιαγωγείο και δεν ελέγχθηκε για την ακρίβειά της Η ιστοσελίδα απάντησε μέσω των νομικών συμβούλων της ότι οι καταγγελίες της παραπονούμενης δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και ότι φωτογραφία που παρουσιάζει τρίτο πρόσωπο να κατονομάζει το νηπιαγωγείο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει αναρτηθεί κάτω από το δημοσίευμα, στο οποίο δεν γίνεται καμιά αναφορά στην επωνυμία του νηπιαγωγείου. Περαιτέρω ανέφερε ότι αν στην ιστοσελίδα αντιλαμβάνονταν ότι τρίτο πρόσωπο έκαμε αναφορά στην επωνυμία του νηπιαγωγείου θα προέβαιναν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την άμεση διαγραφή της. Σε σχέση με το γεγονός ότι στο δημοσίευμα δεν παρατέθηκαν οι θέσεις του νηπιαγωγείου, η ιστοσελίδα ανέφερε ότι ζητήθηκε η θέση της διευθύντριας και εναλλακτικά ότι ενημερώθηκε ότι η ιστοσελίδα ήταν στη διάθεσή της για να τοποθετηθεί επί του θέματος, αλλά εκείνη αρνήθηκε ή αμέλησε να το πράξει. Η διευθύντρια του νηπιαγωγείου ενημέρωσε την Επιτροπή ότι κανένας από την ιστοσελίδα δεν τηλεφώνησε για να ζητήσει τις θέσεις της, ούτε και κανένας άφησε οποιαδήποτε ενημέρωση ότι η ιστοσελίδα ήταν πρόθυμη να δημοσιεύσει τις θέσεις της. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι στην είδηση δεν καταγράφεται οποιαδήποτε αναφορά σε επικοινωνία της ιστοσελίδας με τη διευθύντρια του νηπιαγωγείου και άρνησή της να απαντήσει στους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν.

Η Επιτροπή, αφού ζήτησε την άποψη ειδικού και σύγκρινε τη μορφή των μηνυμάτων στα οποία κατονομάστηκε το νηπιαγωγείο με τα μηνύματα που δημοσιεύονται κάτω από τις ειδήσεις της ιστοσελίδας διαπίστωσε ότι η μορφή είναι διαφορετική. Ειδικότερα, οι φωτογραφίες στα μηνύματα στα οποία αναφέρεται η επωνυμία του νηπιαγωγείου είναι στρογγυλές, γεγονός που παραπέμπει σε μηνύματα στο Facebook, ενώ τα μηνύματα κάτω από τις ειδήσεις τις ιστοσελίδας έχουν τετράγωνο περίβλημα, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες πιο κάτω.

Σχόλια κάτω από την είδηση:

Σχόλια στο Facebook στα οποία κατονομάστηκε το νηπιαγωγείο:

Δεδομένου ότι η Επιτροπή έχει αρμοδιότητα μόνο για την ιστοσελίδα, αλλά δεν έχει δικαιοδοσία επί μηνυμάτων που αναρτώνται στο Facebook, εκτός αν προέρχονται από δημοσιογράφους η ΜΜΕ, η Επιτροπή αποφάσισε ότι είναι αναρμόδια να παρέμβει ως προς το παράπονο αποκάλυψης της επωνυμίας του νηπιαγωγείου. Η Επιτροπή αποφάσισε περεταίρω ότι, έστω και ανώνυμα, η ιστοσελίδα θα έπρεπε να είχε ζητήσει τις θέσεις αρμοδίου του νηπιαγωγείου, και στην προκειμένη περίπτωση της διευθύντριας, προκειμένου ελέγξει την ακρίβεια των πληροφοριών και να της δώσει την ευκαιρία να απαντήσει στη σοβαρή κατηγορία ότι παραβιάστηκαν κανονισμοί ασφάλειας για τη μεταφορά παιδιών με λεωφορείο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι απαντήσεις στις κατηγορίες ήταν ουσιαστικής σημασίας για την παροχή ολοκληρωμένης και αντικειμενικής ενημέρωσης, σύμφωνα με τη σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και επίσης επιβάλλονταν, τόσο από την πρόνοια του άρθρου 1 του Κώδικα περί υποχρέωσης των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ για έλεγχο της ακρίβειας των πληροφοριών με επαφή με τους άμεσα εμπλεκομένους, όσο και του άθρου 2 περί παροχής του δικαιώματος απάντησης. Από έρευνα της Επιτροπής δεν επιβεβαιώθηκε ότι η ιστοσελίδα επικοινώνησε με το νηπιαγωγείο για να εξασφαλίσει τη θέση του. Η διευθύντρια κατηγορηματικά ανέφερε ότι κανένας από την ιστοσελίδα δεν τηλεφώνησε είτε στην ίδια για να ακούσει την εκδοχή της, είτε σε άλλο για να αφήσει μήνυμα. Κατ’ ακολουθία, η Επιτροπή δεν αποδέχθηκε τη θέση της ιστοσελίδας ότι «ζητήθηκε η θέσης της διευθύντριας και εναλλακτικά ότι ενημερώθηκε ότι η ιστοσελίδα ήταν στη διάθεσή της για να τοποθετηθεί επί του θέματος. Αν πράγματι η διεύθυνση του νηπιαγωγείου αρνήθηκε ή αμέλησε να να τοποθετηθεί, το γεγονός αυτό αποτελούσε ουσιαστικό στοιχείο είδηση και θα έπρεπε να είχε καταγραφεί.

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΝΑΚΡΙΒΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΏΝ ΚΑΙ ΚΑΚΕΝΤΡΕΧΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΛΥΜΑΤΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (20/22/6/2018) από τη διευθύντρια νηπιαγωγείου στο Στρόβολο, ότι η ιστοσελίδα TOTHEMAONLINE, στις 19 Ιουνίου, 2018 δημοσίευσε είδηση για φερόμενο επεισόδιο στο νηπιαγωγείου και αποκάλυψε την επωνυμία του, επιτρέποντας τη δημοσίευση σχολίου κάτω από είδησή της το οποίο το κατονόμαζε.. Η είδηση αναφερόταν σε φερόμενη άρνηση της διευθύντριας του νηπιαγωγείου να επιτρέψει στους γονείς τη μεταφορά του δίχρονου γιού τους σε θεατρική παράσταση, όταν διαπίστωσαν πως το λεωφορείο που θα μετέφερε τα παιδιά δεν διέθετε ειδικά καθίσματα ασφαλείας. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι η είδηση αναρπάχθηκε πάνω από 270 φορές και ότι δημοσιεύθηκαν σχόλια, τα οποία ανέφεραν την επωνυμία του νηπιαγωγείου. Επίσης ανέφερε ότι η είδηση ήταν ανυπόστατη και ότι διέσυρε το νηπιαγωγείο και δεν ελέγχθηκε για την ακρίβειά της Η ιστοσελίδα απάντησε μέσω των νομικών συμβούλων της ότι οι καταγγελίες της παραπονούμενης δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και ότι φωτογραφία που παρουσιάζει τρίτο πρόσωπο να κατονομάζει το νηπιαγωγείο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει αναρτηθεί κάτω από το δημοσίευμα, στο οποίο δεν γίνεται καμιά αναφορά στην επωνυμία του νηπιαγωγείου. Περαιτέρω ανέφερε ότι αν στην ιστοσελίδα αντιλαμβάνονταν ότι τρίτο πρόσωπο έκαμε αναφορά στην επωνυμία του νηπιαγωγείου θα προέβαιναν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την άμεση διαγραφή της. Σε σχέση με το γεγονός ότι στο δημοσίευμα δεν παρατέθηκαν οι θέσεις του νηπιαγωγείου, η ιστοσελίδα ανέφερε ότι ζητήθηκε η θέση της διευθύντριας και εναλλακτικά ότι ενημερώθηκε ότι η ιστοσελίδα ήταν στη διάθεσή της για να τοποθετηθεί επί του θέματος, αλλά εκείνη αρνήθηκε ή αμέλησε να το πράξει. Η διευθύντρια του νηπιαγωγείου ενημέρωσε την Επιτροπή ότι κανένας από την ιστοσελίδα δεν τηλεφώνησε για να ζητήσει τις θέσεις της, ούτε και κανένας άφησε οποιαδήποτε ενημέρωση ότι η ιστοσελίδα ήταν πρόθυμη να δημοσιεύσει τις θέσεις της. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι στην είδηση δεν καταγράφεται οποιαδήποτε αναφορά σε επικοινωνία της ιστοσελίδας με τη διευθύντρια του νηπιαγωγείου και άρνησή της να απαντήσει στους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν.

Η Επιτροπή, αφού ζήτησε την άποψη ειδικού και σύγκρινε τη μορφή των μηνυμάτων στα οποία κατονομάστηκε το νηπιαγωγείο με τα μηνύματα που δημοσιεύονται κάτω από τις ειδήσεις της ιστοσελίδας διαπίστωσε ότι η μορφή είναι διαφορετική. Ειδικότερα, οι φωτογραφίες στα μηνύματα στα οποία αναφέρεται η επωνυμία του νηπιαγωγείου είναι στρογγυλές, γεγονός που παραπέμπει σε μηνύματα στο Facebook, ενώ τα μηνύματα κάτω από τις ειδήσεις τις ιστοσελίδας έχουν τετράγωνο περίβλημα, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες πιο κάτω.

Σχόλια κάτω από την είδηση:

Σχόλια στο Facebook στα οποία κατονομάστηκε το νηπιαγωγείο:

Δεδομένου ότι η Επιτροπή έχει αρμοδιότητα μόνο για την ιστοσελίδα, αλλά δεν έχει δικαιοδοσία επί μηνυμάτων που αναρτώνται στο Facebook, εκτός αν προέρχονται από δημοσιογράφους η ΜΜΕ, η Επιτροπή αποφάσισε ότι είναι αναρμόδια να παρέμβει ως προς το παράπονο αποκάλυψης της επωνυμίας του νηπιαγωγείου. Η Επιτροπή αποφάσισε περεταίρω ότι, έστω και ανώνυμα, η ιστοσελίδα θα έπρεπε να είχε ζητήσει τις θέσεις αρμοδίου του νηπιαγωγείου, και στην προκειμένη περίπτωση της διευθύντριας, προκειμένου ελέγξει την ακρίβεια των πληροφοριών και να της δώσει την ευκαιρία να απαντήσει στη σοβαρή κατηγορία ότι παραβιάστηκαν κανονισμοί ασφάλειας για τη μεταφορά παιδιών με λεωφορείο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι απαντήσεις στις κατηγορίες ήταν ουσιαστικής σημασίας για την παροχή ολοκληρωμένης και αντικειμενικής ενημέρωσης, σύμφωνα με τη σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και επίσης επιβάλλονταν, τόσο από την πρόνοια του άρθρου 1 του Κώδικα περί υποχρέωσης των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ για έλεγχο της ακρίβειας των πληροφοριών με επαφή με τους άμεσα εμπλεκομένους, όσο και του άθρου 2 περί παροχής του δικαιώματος απάντησης. Από έρευνα της Επιτροπής δεν επιβεβαιώθηκε ότι η ιστοσελίδα επικοινώνησε με το νηπιαγωγείο για να εξασφαλίσει τη θέση του. Η διευθύντρια κατηγορηματικά ανέφερε ότι κανένας από την ιστοσελίδα δεν τηλεφώνησε είτε στην ίδια για να ακούσει την εκδοχή της, είτε σε άλλο για να αφήσει μήνυμα. Κατ’ ακολουθία, η Επιτροπή δεν αποδέχθηκε τη θέση της ιστοσελίδας ότι «ζητήθηκε η θέσης της διευθύντριας και εναλλακτικά ότι ενημερώθηκε ότι η ιστοσελίδα ήταν στη διάθεσή της για να τοποθετηθεί επί του θέματος. Αν πράγματι η διεύθυνση του νηπιαγωγείου αρνήθηκε ή αμέλησε να να τοποθετηθεί, το γεγονός αυτό αποτελούσε ουσιαστικό στοιχείο είδηση και θα έπρεπε να είχε καταγραφεί.

ΜΕΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΟΥ ΣΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΙΕΡΕΑ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΘΑΙΡΕΘΗΚΕ ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΓΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (14/4/4/2018). από την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου Έλενα Ιωαννίδου εναντίον του ΣΙΓΜΑ και της δημοσιογράφου Κατερίνας Χριστοφίδου ότι εκπομπή με αντικείμενο εκλιπούσα νέα, που είχε κακοποιηθεί από τον ανάδοχο πατέρα της, νυν καθαιρεθέντα ιερέα, ήταν προκατειλημμένη και μονόπλευρη. Ειδικότερα, η παραπονούμενη ανέφερε ότι «ενώ η υπόθεση της σεξουαλικής κακοποίησης έχει κριθεί από δύο δικαστήρια, τα οποία πέραν πάσης αμφιβολίας έκριναν ένοχο τον ιερέα και τον καταδίκασαν σε φυλάκιση, το κανάλι Sigma και συγκεκριμένα η εκπομπή «Μεσημέρι και κάτι» έδωσε βήμα στον ιερέα και την πρεσβυτέρα για να διακηρύξουν την αθωότητά του, χρησιμοποιώντας βαρείς χαρακτηρισμούς για την αποθανούσα (π.χ. κλέφτισσα). Μέσα από τη συγκεκριμένη εκπομπή ήταν ξεκάθαρο ότι υπήρξε αφενός προσβολή μνήμης νεκρού και ασέβεια προς το πένθος της οικογένειας και αφετέρου δεν υπήρχε βήμα για να ακουστεί η άλλη άποψη και να επιβεβαιωθούν ή να διαψευστούν οι ισχυρισμοί της πρεσβυτέρας (π.χ. ότι χρηματίστηκε η αποθανούσα), αφού η κοπέλα την οποία κατηγορούσαν ήταν νεκρή». Ανέφερε επίσης ότι ως πολίτης προσβλήθηκε κατάφορα από την εκπομπή και κάλεσε την Επιτροπή να κρίνει αυστηρά την εκπομπή και τη δημοσιογράφο «γιατί αυτό που έγινε ξεπερνά κατά πολύ κάθε κώδικα δεοντολογίας, προσβάλλει τη μνήμη νεκρού και καπηλεύεται ένα εξαιρετικά τραγικό γεγονός, είτε για χάρη της τηλεθέασης είτε γιατί είναι ταγμένοι στο να υποστηρίξουν την άλλη πλευρά». Από την εξέταση της επίμαχης εκπομπής, προκύπτει ότι το ΣΙΓΜΑ, στο πρόγραμμα «Μεσημέρι και Κάτι», στις 28/3/2018, με παρουσιάστρια την Κατερίνα Χριστοφίδου, μετέδωσε συνέντευξη με τη σύζυγο του καθαιρεθέντος ιερέα, που καταδικάστηκε τελεσίδικα από την κρατική δικαιοσύνη για σεξουαλική κακοποίηση της τώρα νεκρή νέας, της οποίας υπήρξε ανάδοχος πατέρας, καθώς και του καθαιρεθέντος ιερέα. Η παρουσιάστρια Κατερίνα Χριστοφίδου, εισάγοντας το θέμα, ανέφερε ότι η πρεσβυτέρα είχε ζητήσει να μιλήσει για το θέμα του θανάτου της νέας, το οποίο βρισκόταν στην επικαιρότητα και ήταν αντικείμενο δημόσιας συζήτησης. Εξήγησε ότι λόγω αδιαθεσίας της πρεσβυτέρας στάλθηκε συνεργείο στο σπίτι της και ότι τις ερωτήσεις θα έκανε η δημοσιογράφος Ευτυχία Ανδρέου. Επίσης ανέφερε ότι λήφθηκε μέριμνα για προστασία του ιερέα και της πρεσβυτέρας «γιατί δεν θέλουμε να γίνουμε μέρος του κανιβαλισμού που γίνεται» και ότι υπάρχει «το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου, το δικαίωμα να λεχθούν κάποια πράγματα από όλες τις πλευρές και αυτό είναι που κάνουμε σήμερα». Εξ άλλου, η Ευτυχία Ανδρέου ανέφερε ότι η σύζυγος του τέως ιερέα θα μιλούσε πρώτη και εκ μέρους του συζύγου της γιατί ο ίδιος «ζήτησε να έχει…τον τελευταίο λόγο για να κλείσει το κεφάλαιο αυτό». Στη διάρκεια της εκπομπής η σύζυγος του τέως ιερέα άφησε υπονοούμενα ότι η νέα είχε πάρει ένα μεγάλο ποσό χρημάτων από άτομο που δεν κατονομάστηκε, ως μέρος πλεκτάνης, προκειμένου να καταγγείλει τον ιερέα για σεξουαλική της κακοποίηση. Επίσης ισχυρίστηκε ότι υπήρχε ηχογραφημένη τηλεφωνική κλήση της νέας, που κατέγραψε απροσδιόριστης ταυτότητας φίλη της κόρης της (της πρεσβυτέρας). Η δημοσιογράφος Ευτυχία Ανδρέου, εν είδη διευκρίνισης, συμπλήρωσε με τη φράση: «αυτό που μας λέτε είναι ότι υπήρχε μια ηχογραφημένη παραδοχή ότι εψεύδετο». Σε άλλο σημείο της εκπομπής η σύζυγος του τέως ιερέα άφησε υπονοούμενα για κλοπή από τη νέα χρυσαφικών της Αγίας Παρασκευής, που όπως ισχυρίστηκε βρέθηκαν κάτω από το σχολικό θρανίο της. Εξήγησε ότι τα χρυσαφικά ήταν τάματα πιστών στην Αγία Παρασκευή, τα οποία πήρε από την εκκλησία των Εργατών στο σπίτι της για ασφάλεια, επειδή φοβήθηκε ότι υπήρχε κίνδυνος να κλαπούν, δεδομένου ότι η εκκλησία ήταν ανοικτή για αγιογράφηση. Είπε ότι όταν η νέα πήγε σπίτι την ρώτησε γιατί έκλεψε τα κοσμήματα και όταν εκείνη δεν απάντησε τη κτύπησε με μια κουτάλα στα πόδια. Στη διάρκεια της διατύπωσης των κατηγοριών για αξιόποινες πράξεις, αλλά και αργότερα, η δημοσιογράφος Ευτυχία Ανδρέου, που υπέβαλλε τις ερωτήσεις, δεν παρενέβη με κανένα τρόπο για να υποδείξει ότι επρόκειτο για ισχυρισμούς που δεν είχαν ελεγχθεί και για κατηγορίες για τις οποίες δεν είχε κινηθεί ποτέ καμιά ποινική διαδικασία. Αντίθετα, επέμεινε σε ερωτήσεις για τους ισχυρισμούς της συζύγου του τέως ιερέα περί διατύπωσης απειλών εναντίον της φιλοξενούμενης και της οικογένειάς της, για τους οποίους ποτέ δεν έγινε επίσημη καταγγελία ή οποιαδήποτε διερεύνηση. Σε σημείο της εκπομπής η Κατερίνα Χριστοφίδου προσπάθησε να πάρει κάποιες απαντήσεις σχετικά με τις φερόμενες απειλές, στις οποίες η σύζυγος του τέως ιερέα απλώς απάντησε: «Με απειλούν, δεν μπορώ να ανοίξω το στόμα μου τώρα, δεν μπορώ, δεν μπορώ». Η Κατερίνα Χριστοφίδου αναφέρθηκε επίσης στο γεγονός της απόρριψης από το εφετείο της προσφυγής του τέως ιερέα εναντίον της πρωτόδικης καταδίκης του σε φυλάκιση για σεξουαλική κακοποίηση και ότι μετά την ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας ο Γενικός Εισαγγελέας είχε εκδώσει ανακοίνωση αναφέροντας πως έδωσε οδηγίες για δίωξη της πρεσβυτέρας για τα αδικήματα της επίθεσης και πρόκληση πραγματικής σωματικής βλάβης και ότι η ποινική υπόθεση εναντίον της εκκρεμούσε στο δικαστήριο για εκδίκαση. Εκ μέρους του Σίγμα προσήλθε σε συνεδρία της Επιτροπής ο Γιάννης Καρεκλάς, ο οποίος διαμαρτυρία γιατί στην επιστολή παραπόνου διατυπώθηκε ο ισχυρισμός ότι η εκπομπή έγινε «είτε για χάρη της τηλεθέασης είτε γιατί είναι ταγμένοι στο να υποστηρίξουν την άλλη πλευρά». Είπε επίσης ότι το ΣΙΓΜΑ έκαμε στην υπόθεση αυτό που έκαμαν και όλοι οι άλλοι σταθμοί παρουσιάζοντας τις θέσεις όλων των πλευρών και δίδοντας λόγο στην άλλη άποψη. Ο κ. Καρεκλάς είπε ότι η εκπομπή ήταν μέρος πολλών εκπομπών του ΣΙΓΜΑ που ασχολήθηκαν με το θέμα και πρόβαλαν τις θέσεις όλων των πλευρών και ανέφερε ότι στη διάρκεια της επίμαχης εκπομπής δεν λέχθηκε τίποτε που να προσβάλει τη μνήμη της νεκρής και ότι δεν υποβλήθηκαν ερωτήσεις, οι οποίες θα προκαλούσαν απαντήσεις που θα έθιγαν. Απαντώντας σε ερώτηση-παρατήρηση ότι έλειπε εκπρόσωπος που θα μιλούσε για τη νεκρή, ο κ. Καρεκλάς ανέφερε ότι ζητήθηκε και έγιναν διευθετήσεις να έλθει κάποια φίλη της να μιλήσει, αλλά την τελευταία στιγμή μετάνιωσε. Ανέφερε επίσης ότι από απειρία των εμπλεκομένων στην εκπομπή ίσως «να ξεπεράστηκαν οι γραμμές». Απαντώντας σε άλλες παρατηρήσεις είπε ότι θα έπρεπε να είχαν γίνει κάποιες επισημάνσεις κατά την εκπομπή που δεν έγιναν, ίσως από απειρία. Σε παρατήρηση ότι η απειρία ενδεχομένως είναι ελαφρυντικό αλλά δεν θεραπεύει την παράλειψη, απάντησε ότι «ενδεχομένως να λειτούργησε η απειρία». Σε ερώτηση αν δεν θα έπρεπε να είχε αναφερθεί ότι υπάρχει δεδικασμένο στην υπόθεση, ο κ. Καρεκλάς απάντησε ότι επρόκειτο για σειρά εκπομπών στις οποίες παρουσιάστηκαν όλες οι πτυχές. Σε άλλη ερώτηση σχετικά με την επίταση του πόνου και της θλίψης των συγγενών, ο κ. Καρεκλάς απάντησε ότι η τιμωρία του ιερέα αποτέλεσε τη δικαίωση της νεκρής. Επίσης είπε ότι ο ίδιος θα έκαμνε την εκπομπή έστω και αν δεν υπήρχε η θέση της άλλης πλευράς. Αφού η Επιτροπή έλαβε υπόψη όσα ο κ. Καρεκλάς ανέφερε ενώπιόν της, σημείωσε ότι κάθε τηλεοπτική εκπομπή είναι αυτοτελής και με δική της οντότητα και με κανένα τρόπο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως συνέχεια ή μέρος άλλων προηγούμενων εκπομπών, οι οποίες να αντισταθμίζουν τυχόν ελλείψεις ή παραλείψεις. Η Επιτροπή περαιτέρω αποφάσισε ότι η εκπομπή ήταν σαφώς μονομερής και έγινε με ευνοϊκή προδιάθεση προς τον καθαιρεθέντα ιερέα. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αβίαστα από συνεχείς αναφορές της δημοσιογράφου Ευτυχίας Ανδρέου, όπως για παράδειγμα ότι θα έδιδε τον τελευταίο λόγο στον τέως ιερέα, «για να κλείσει το θέμα», καθώς και τις παρατηρήσεις της και τον παραλληλισμό των «παθών» του τέως ιερέα με τα πάθη του Χριστού (ήταν Μεγάλη Εβδομάδα) και την ερώτησή της «θεωρείτε λοιπόν ότι θα έρθει η ώρα που θα είναι και η δική σας δικαίωση»; (αν κανείς θα μπορούσε να διανοηθεί κάτι τέτοιο μετά την τελεσίδικη καταδίκη του). Εξ άλλου, η δημοσιογράφος παρέλειψε να αναφέρει το πιο βασικό γεγονός που αποτέλεσε και την αφορμή για την εκπομπή, δηλαδή την τελεσίδικη καταδίκη του τέως ιερέα σε φυλάκιση για σεξουαλική κακοποίηση της νέας, αλλά και το γεγονός ότι η σύζυγός του είχε διωχθεί ποινικά για φυσική επίθεση εναντίον της νέας, ως εάν αυτά ήταν ασήμαντα και ανάξια αναφοράς γεγονότα. Λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι δεν υπήρχε κανένας για να μιλήσει εκ μέρους της νεκρής, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η εκπομπή παραβίασε τη γενική πρόνοια του Κώδικα περί υποχρέωσης των ΜΜΕ και των λειτουργών της για σεβασμό της αλήθειας και του δικαιώματος του πολίτη για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη πληροφόρηση. Περαιτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η εκπομπή παραβίασε το άρθρο 1 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, περί ακρίβειας των ειδήσεων, με τη μετάδοση πληροφοριών που δεν είχαν με κανένα τρόπο ελεγχθεί ως προς την ακρίβειά τους και χωρίς ποτέ να υποδειχθεί ότι οι πληροφορίες αυτές ήταν απλοί ισχυρισμοί, όπως ότι η νέα είχε κλέψει κοσμήματα της Αγίας Παρασκευής και ότι είχε πάρει μεγάλο ποσό στο πλαίσιο συμπαιγνίας με κάποιους για να καταγγείλει ψευδώς τον τέως ιερέα για σεξουαλική κακοποίησή της. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης ότι η εκπομπή παραβίασε το άρθρο 2 του Κώδικα περί του δικαιώματος απάντησης, το οποίο προβλέπει ότι τα ΜΜΕ παρέχουν στους επηρεαζόμενους, στην κατάλληλη περίπτωση και ιδιαιτέρως όταν έχουν υποστεί επίθεση, την ευκαιρία να απαντήσουν. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η εκλιπούσα όχι μόνο δεν εκπροσωπήθηκε στη συγκεκριμένη εκπομπή αλλά ούτε και έγινε στη συνέχεια καμιά ενέργεια για ανασκευή όσων εναντίον της διατυπώθηκαν. Η Επιτροπή αποφάσισε, εξ άλλου, ότι η εκπομπή παραβίασε το άρθρο 5 του Κώδικα που προβλέπει ότι σε περίπτωση πένθους, θλίψης ή ψυχικού κλονισμού επιβάλλεται στο μέγιστο βαθμό προσέγγιση που να τη χαρακτηρίζει διακριτικότητα και συμπάθεια και αποφυγή οποιασδήποτε πράξης που είναι δυνατό να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αμαυρώθηκε η μνήμη της θανούσας και δε λήφθηκε υπόψη ότι θα ήταν αναμενόμενο πως η μετάδοση των ισχυρισμών και κατηγοριών εναντίον της, λίγες μόνο μέρες μετά το θάνατό της, θα δημιουργούσε και θα επέτεινε τον πόνο και τη θλίψη των δικών της. Η Επιτροπή θεωρεί υποχρέωσή της να επισημάνει ότι η παρουσιάστρια Κατερίνα Χριστοφίδου αποτέλεσε την εξαίρεση, αφού έστω καθυστερημένα στην εκπομπή, ανέφερε το γεγονός ότι ο τέως ιερέας είχε καταδικασθεί τελεσίδικα και ότι είχε κινηθεί η διαδικασία ποινικής δίωξης της συζύγου του για πρόκληση σωματικής βλάβης στη νέα. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι συντελεστές ανάλογων εκπομπών θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και έτοιμοι να παρεμβαίνουν αποτελεσματικά για να προλαμβάνουν ή να διορθώνουν καταστάσεις που αναφύονται.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΡΜΟΔΙΑ, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΩΔΙΚΑ, ΝΑ ΑΝΑΜΙΧΘΕΙ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ "ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ"

Υπόθεση 19/18/6/2018. Σε έκτακτη συνεδρία της τη Δευτέρα 16 Ιουλίου, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας μελέτησε το θέμα που προέκυψε από τη δημιουργία και κυκλοφορία του γλωσσαρίου, που ετοιμάστηκε από τον ΟΑΣΕ σε συνεργασία με Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους εμπειρογνώμονες, υπό το πρίσμα της εξαγγελίας του από αρμόδιο λειτουργό του ΟΑΣΕ. Η Επιτροπή δήλωσε ευθύς εξ αρχής ότι δεν αποτελούσε μέρος της προσπάθειας αλλά θα έπαιρνε θέση, αφού πρώτα μελετούσε το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας του ΟΑΣΕ. Εκ του αποτελέσματος όπως αυτό δημοσιοποιήθηκε, η Επιτροπή έκρινε πως δεν έχει δικαιοδοσία να λάβει θέση επ’ αυτού, δεδομένου ότι αυτό εκφεύγει από τις αρμοδιότητές της όπως σαφώς διατυπώνονται από τους ιδρυτικούς φορείς της στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Ο Κώδικας σαφώς ορίζει ότι η Επιτροπή δίδει κατευθυντήριες αρχές στο πνεύμα του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που σημαίνει ότι έχει δικαιοδοσία να συμβουλεύει τους δημοσιογράφους πώς να ενεργούν μόνο επί των θεμάτων που προβλέπει ο Κώδικας. Δεδομένου ότι η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το γλωσσάρι, όπως εξαγγέλθηκε, δεν εμπίπτει σε κανένα από τα άρθρα του Κώδικα, η Επιτροπή έκρινε πως οποιαδήποτε ανάμιξή της θεωρείται άσκοπη, αχρείαστη και εκτός των όρων εντολής και λειτουργίας της και της αποστολής της. Η Επιτροπή, επίσης, για ακόμη μια φορά νιώθει την ανάγκη να διευκρινίσει ότι ουδέποτε όρισε, διόρισε ή και υπέδειξε το μέλος της κ. Χρίστο Χριστοφίδη ως εκπρόσωπό της στην ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΑΣΕ για τη συγγραφή του γλωσσαρίου. Ο κ. Χριστοφίδης ενημέρωσε την ΕΔΔ για τη συμμετοχή του στην ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΑΣΕ υπό την προσωπική του ιδιότητα και μόνο, πράγμα για το οποίο η ΕΔΔ δεν μπορούσε να έχει άποψη. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Λευκωσία, 18/7/2018 ΕΠΙΣΥΝΗΜΜΕΝΟ: ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗ Σε συνέχεια των τελευταίων εξελίξεων σε σχέση με τη δημιουργία του «Γλωσσαρίου», στου οποίου την ετοιμασία έλαβα μέρος και την κριτική την οποία δέχτηκα προσωπικά από διάφορα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αλλά και συναδέλφους δημοσιογράφους, νιώθω την υποχρέωση να βάλω τα πράγματα στη θέση τους. Πρώτα απ’ όλα εκφράζω τη λύπη μου διότι, άθελά μου, ενέπλεξα σ’ αυτό τον κυκεώνα την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, της οποίας το όνομα συνδέθηκε άδικα και αναίτια στην όλη διαδικασία συγγραφής και ετοιμασίας του γλωσσαρίου λόγω της δικής μου συμμετοχής στην ομάδα εμπειρογνωμόνων. Ως Γενικός Γραμματέας της ΕΣΚ παραβρέθηκα τον Οκτώβριο του 2017 μετά από πρόσκληση του ΟΑΣΕ σε ενημερωτική συνάντηση για τη πρόθεση του Οργανισμού να προχωρήσει στη συγγραφή του γλωσσαρίου. Λόγω κωλύματος του Προέδρου και του Γραμματέα της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας να παραστούν στη συνάντηση, μετά από συνεννόηση, αποφασίστηκε όπως ως μέλος της ΕΔΔ την αντιπροσωπεύσω στη συνάντηση. .Με το πέρας της πιο πάνω ενημερωτικής συνάντησης μου έγινε πρόταση αν ήθελα να λάβω μέρος ως άτομο που έχει την εμπειρογνωμοσύνη στην όλη διαδικασία ετοιμασίας του γλωσσαρίου, πράγμα το οποίο αποδέχθηκα. Αργότερα και στην πρώτη τακτική συνεδρίαση της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ενημέρωσα τους συναδέλφους μου στην ΕΔΔ για τη προσπάθεια του ΟΑΣΕ και τη δική μου συμμετοχή, επαναλαμβάνω με τη προσωπική μου ιδιότητα, στη συγγραφή του γλωσσαρίου. Η ΕΔΔ μου είπε να επανέλθω και να την ενημερώσω με την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης διαδικασίας για να μελετήσει το περιεχόμενό του, τους στόχους και σκοπούς του και να κρίνει κατά πόσο αυτό εμπίπτει στις αρμοδιότητές της και αν ήθελε να έχει οποιαδήποτε ανάμιξη. Κλείνοντας θέλω να εκφράσω τη λύπη μου προς τους συναδέλφους μέλη της ΕΔΔ για την ταλαιπωρία και το πόλεμο τον οποίον δέχτηκαν χωρίς να έχουν καμιά ανάμιξη στο όλο θέμα εξ αιτίας κάποιων λαθών και ατοπημάτων μου. Χρίστος Χριστοφίδης 18/7/2018

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΕ ΠΕΡΙΤΠΩΣΕΙΣ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΕ ΕΚΠΟΜΠΕΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (5/13/2/2018) από τον Επικεφαλής της Κυπριακής ομάδας εμπειρογνωμόνων για τα θεμελιώδη δικαιώματα και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Νίκο Τριμικλινιώτη για το περιεχόμενο της ραδιοφωνικής εκπομπής του ΡΙΚ «Πρόσωπο με Πρόσωπο» στις 19.11.2017 με φιλοξενούμενο τον αρχηγό του ΕΛΑΜ Χρίστο Χρίστου, στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές 2018. Το παράπονο αφορά αποκλειστικά το περιεχόμενο της εκπομπής και υποβλήθηκε μετά την απόφαση της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επί προηγούμενου παραπόνου (34/2017) για το γεγονός ότι το ΡΙΚ και ο παρουσιαστής Πάρης Ποταμίτης φιλοξένησαν το Χρίστο Χρίστου γνωρίζοντας τις πεποιθήσεις του ιδίου και του κόμματός του και τις σχέσεις του με τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα και τους ιθύνοντες της. Στο παράπονο αυτό, η Επιτροπή είχε αποφασίσει πως το ΡΙΚ ήταν υποχρεωμένο από το Νόμο να δώσει ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό χρόνο σε όλους τους υποψηφίους προέδρους. Ο κ. Τριμικλινιώτης, στο νέο παράπονό του, ανέφερε ότι ο δημοσιογράφος Πάρης Ποταμίτης και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΡΙΚ, με τον τρόπο που παρουσίασαν τον Χρίστο Χρίστου στην εκπομπή, συμμετείχαν ενεργά στην προαγωγή σε ρατσιστικό μίσος και στη δικαιολόγηση της ρατσιστικής βίας και εγκλημάτων, Περαιτέρω επανέλαβε τα όσα ανέφερε στο προηγούμενο παράπονό του για τις σχέσεις του Χρίστου Χρίστου με τον αρχηγό της χρυσής Αυγής Νικόλαο Μιχαλολιάκο και την εκκρεμούσα δίκη στελεχών της ενώπιον της Ελληνικής δικαιοσύνης και τα όσα είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του κόμματος. Επίσης ανέφερε ότι «ο τρόπος με τον οποίο το ΡΙΚ και ο δημοσιογράφος επέλεξαν να προβάλουν τον Χρ. Χρίστου με πρόφαση ότι είναι υποψήφιος πρόεδρος, «προωθεί, θεληματικά ή μη τη ρατσιστική νεοναζιστική ιδεολογία πράγμα που αποτελεί ύβρη στους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας». Ο κ. Τριμικλινιώτης στηρίζει το παράπονό του αυτό στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενάντια στο Ρατσισμό και Μισαλλοδοξία (ECRI) του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην οποία αναφέρεται στο ΕΛΑΜ ως «το ακροδεξιό στρατιωτικού τύπου πολιτικό κίνημα», όπως και στα όσα η Χρυσή Αυγή και το ΕΛΑΜ, που χαρακτηρίζεται ως η Χρυσή Αυγή της Κύπρου, διακηρύσσουν, δηλώνουν, ή έπραξαν σε διάφορε περιπτώσεις, υποδαυλίζοντας το ρατσισμό. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι το ΡΙΚ και ο Πάρης Ποταμίτης, ενώ γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν τα πιο πάνω, παρουσίασαν τον αρχηγό του κόμματος αυτού χωρίς να να θέσουν στον φιλοξενούμενο τους τα προαναφερθέντα, ώστε να είναι ενήμερο το Κυπριακό κοινό. Επίσης ανέφερε περαιτέρω ότι επέτρεψαν στον Χρ. Χρίστου και στους διάφορους ομοϊδεάτες μέσω τηλεφωνικών παρεμβάσεών τους, να προωθούν το ρατσιστικό μίσος και τη ρατσιστική ιδεολογία μέσα από το κρατικό κανάλι. Πρόσθεσε πως «αν το ΡΙΚ συμμετέχει στην προαγωγή του ρατσιστικού λόγου, τότε συμμετέχει, εσκεμμένα ή μη στην απόπειρα νομιμοποίησης και κανονικοποίησης του παράνομου αυτού εγκλήματος». Το παράπονο καταλήγει αναφέροντας πως αποτελεί αρχή ότι «τα ΜΜΕ δεν δικαιούνται να προάγουν και να υποθάλπουν το φυλετικό μίσος, τον ρατσισμό και τη ξενοφοβία» καλεί την Επιτροπή Δεοντολογίας «να παρέμβει για να αναχαιτιστεί η ρατσιστική λαίλαπα». Στο παράπονο απάντησε ο Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ Μιχάλης Μαραθεύτης, ενώ ο Πάρης Ποταμίτης πληροφόρησε την Επιτροπή ότι ο Γ.Δ. του ΡΙΚ θα απαντούσε και εκ μέρους του. Ο Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ ανέφερε στην απάντησή του ότι «απορρίπτει κατηγορηματικά και εκφράζει την έντονη ένστασή του στις καταγγελίες…ότι το ΡΙΚ και ο δημοσιογράφος ΓΙάρης Ποταμίτης «συμμετείχαν ενεργά στην προαγωγή σε ρατσιστικό μίσος και στη δικαιολόγηση της ρατσιστικής βίας και εγκλημάτων», «προώθησαν τη ρατσιστική, νεοναζιστική ιδεολογία, πράγμα που αποτελεί ύβρη στους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας», «υπέθαλψαν το φυλετικό μίσος, το ρατσισμό και την ξενοφοβία» λόγω της φιλοξενίας και της (δημοσιογραφικής) αντιμετώπισης του προέδρου του ΕΛΑΜ στη συγκεκριμένη εκπομπή.» Εξ άλλου, αναφέρθηκε σε πόρισμα έρευνας της EBU ότι η απαγόρευση της κάλυψης του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία συνέβαλε στην αύξηση της υποστήριξης των ψηφοφόρων προς το εξτρεμιστικό αυτό κόμμα.. Περαιτέρω, ανέφερε ότι η έκθεση αυτή υποστηρίζει πως η προβολή ξενοφοβικών κομμάτων δεν αποτελεί στροφή προς τη δεξιά αλλά προσπάθεια να αντιμετωπισθεί η δυνητική στροφή ατόμων που τα υποστηρίζουν από τη δημόσια ραδιοτηλεόραση προς λιγότερο υπεύθυνες πηγές. Επίσης επανέλαβε τη θέση ότι το ΡΙΚ ήταν υποχρεωμένο να φιλοξενήσει στις εκπομπές του το ΕΛΑΜ και σημείωσε ότι το παράπονο υποβλήθηκε τρεις μήνες μετά την εκπομπή. Η Επιτροπή αποδέχθηκε το παράπονο ως υποβληθέν εντός των χρονικών ορίων που προβλέπει ο Κώδικας, λαμβάνοντας ως αφετηρία παραγραφής το χρόνο της έκδοσης και κοινοποίησης της απόφασής της επί του προηγούμενου παραπόνου (34/2017) του κ. Τριμικλινιώτη. Εξετάζοντας επισταμένα το περιεχόμενο της εκπομπής, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι στη διάρκεια της, και απαντώντας σε ερώτηση για τις σχέσεις του με τη Χρυσή Αυγή, ο Χρίστος Χρίστου, αφού ανέφερε πως η οργάνωση αυτή δεν είναι παράνομη και ότι δεν υπήρξαν καταδίκες μελών της, αρνήθηκε ότι ήταν φρουρός του αρχηγού της Μιχαλολιάκου, αλλά παραδέχθηκε ότι υπήρξε στέλεχός της. Απαντώντας για τις θέσεις του σχετικά με το ρατσισμό και της στάση του κόμματός του απέναντι σε ειδικές ομάδες, ο Χρίστος Χρίστου ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η Κύπρος είναι ένας μικρός τόπος. Χρειάζεται σωστή μεταναστευτική πολιτική και εφαρμογή της νομοθεσίας. Είναι προκλητικό κάποιος που έρχεται τη στιγμή αυτή στην Κύπρο ως παράνομος μετανάστης να παίρνει επιδόματα που αγγίζουν μερικές χιλιάδες ευρώ ανάλογα με την κατάσταση και ταυτόχρονα ένας Έλληνας της Κύπρου ο οποίος μπορεί για τριάντα-σαράντα χρόνια να εργάζεται στον τόπο του, να έχει πληρώσει όλες τις οφειλές του προς το κράτος, έχει καταβάλει όλους τους φόρους, να παίρνει σύνταξη 350 και 400 ευρώ. Αυτό συμβαίνει και αυτό είναι προκλητικό. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι θέλουμε να σκοτώσουμε όλους τους ξένους. Αυτό που θέλουμε είναι μια σωστή μεταναστευτική πολιτική. Η Κύπρος μπορεί να αντέξει συγκεκριμένο αριθμό ξένων εργατών. Αυτούς τους οποίους έχει ανάγκη η κυπριακή οικονομία καλώς να ορίσουν». Απαντώντας σε ερώτηση σε σχέση με την πορεία που οργάνωσε το ΕΛΑΜ στην Πάφο, ο Χρίστος Χρίστου ανέφερε ότι αυτό ήταν πραγματικότητα και είπε: «Το ΕΛΑΜ έκαμε εκδήλωση για τον εξισλαμισμό της Κύπρου…Μεγάλη μερίδα των ξένων που έρχονται στην Κύπρο δεν έχει ελεγχθεί αν το προηγούμενο διάστημα ήταν στη Συρία ή οπουδήποτε αλλού και υπάρχουν αυτή την ώρα στην Κύπρο δραστηριότητες ισλαμικών πυρήνων με τη δημιουργία παράνομων χώρων λατρείας. Αυτοί οι παράνομοι χώροι λατρείας δεν έχουν πάρει τις ανάλογες άδειες από τα αρμόδια όργανα της Κυπριακής δημοκρατίας και εν πάση περιπτώσει είναι η πολιτεία που καθορίζει το ποιος δικαιούται και ποιος όχι να δημιουργήσει νέους χώρους λατρείας και υπάρχει πραγματικά ο κίνδυνος εξισλαμισμού, διότι πρέπει να γνωρίζετε ότι μεγάλο μέρος αυτών των οργανώσεων οι οποίες έχουν σπείρει τον όλεθρο σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν άμεση σχέση με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες». Στο σημείο αυτό παρενέβη ο Πάρης Ποταμίτης λέγοντας: «…επικαλείστε τον ελληνισμό από τη μία, τη θρησκεία από την άλλη, το χριστιανισμό δηλαδή. Ο Ελληνισμός έχει, μία από τις μεγάλες του αρετές παραδόσεις του, είναι η δημοκρατία και η συνύπαρξη με τους ξένους, η φιλοξενία και ο χριστιανισμός είναι η αγάπη για όλους. Δεν εμπιστεύεστε δηλαδή τον εαυτό σας...τις χριστιανικές μας αξίες και ότι αυτές θα αντέξουν και δεν θα τύχουν εξισλαμισμού;» Ο φιλοξενούμενος απάντησε ότι αναφερόταν σε ένα κίνδυνο, ο οποίος, κατά τον ισχυρισμό του, είναι υπαρκτός και πραγματικός και επικαλέστηκε το τι έγινε στο Παρίσι και σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Επίσης είπε ότι το ανησυχητικό στοιχείο είναι η σύνδεση αυτών των πυρήνων με την Τουρκία και επανέλαβε τις θέσεις του περί παράνομων χώρων λατρείας που έχουν δημιουργήσει οι ξένοι, προσθέτοντας πως ο τρόπος χρηματοδότησής τους ήταν κάτι για το οποίο το κόμμα του έχει καλέσει και το Υπουργείο Δικαιοσύνης να διερευνήσει. Σε άλλο σημείο της εκπομπής και σε σχέση με τη μετανάστευση και τους πολιτικούς πρόσφυγες αναφέρθηκε για δεύτερη φορά στα επιδόματα χιλιάδων ευρώ, που κατ’ ισχυρισμό λαμβάνουν οι πρόσφυγες., σε σύγκριση με τις μηδαμινές συντάξεις των Κυπρίων. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι προαναφερθείσες αναφορές του φιλοξενουμένου του ΡΙΚ αναντίρρητα συνιστούσαν ρητορική μίσους και ξενοφοβίας, απευθυνόμενες σε ανθρώπινα ένστικτα και φοβίες. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι ο παρουσιαστής της εκπομπής Πάρις Ποταμίτης παρενέβη σε μία περίπτωση, για να αμφισβητήσει θέσεις του φιλοξενούμενού του, με την παρατήρηση "εσείς που επικαλείστε τον Ελληνισμό από τη μια και τη θρησκεία από την άλλη, δηλαδή το Χριστιανισμό, δεν εμπιστεύεστε τον εαυτό σας;» Ωστόσο, ο παρουσιαστής δεν παρενέβη με κανένα τρόπο ή παρατήρηση όταν σε δύο περιπτώσεις ο φιλοξενούμενός του διατύπωσε τον ισχυρισμό περί παράνομων χώρων λατρείας και υπονοούμενα περί χρηματοδοτών, ή διασυνδέσεις των μεταναστών με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και ότι οι μετανάστες που φθάνουν στην Κύπρο παίρνουν χιλιάδες Ευρώ σε επιδόματα, ενώ οι πολίτες που έχουν καταβάλει εισφορές στις κοινωνικές ασφαλίσεις και έχουν εκπληρώσει τις άλλες οικονομικές υποχρεώσεις τους προς το κράτος παίρνουν 350 και 400 ευρώ. Ο ισχυρισμός περί παχυλών επιδομάτων προς τους μετανάστες συνιστούσε επανάληψη των ίδιων ισχυρισμών που διατυπώθηκαν κατά την ίδια περίοδο, στους οποίους οι αρμόδιες αρχές έδωσαν εξηγήσεις, δηλαδή ότι οι μετανάστες δεν λαμβάνουν τα επιδόματα που λαμβάνουν επειδή είναι μετανάστες, αλλά γιατί σύμφωνα με το νόμο και με βάση τις οικογενειακές τους συνθήκες έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν αυτά τα επιδόματα. Η Επιτροπή επισήμανε ότι αποστολή της είναι να εφαρμόζει τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και όχι οποιουσδήποτε νόμους, εγχώριους ή ξένους, ή διεθνείς διακηρύξεις, που επικαλέστηκαν είτε ο παραπονούμενος είτε το ΡΙΚ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τις λαμβάνει υπόψη ως καθοδήγηση. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι, λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος που μεσολάβησε μεταξύ της εκπομπής, της υποβολής του παραπόνου και του χρόνου εξέτασής του, θα ήταν περισσότερο πρόσφορο αντί να εκδώσει απόφαση, να επισημάνει και υπομνήσει προς τους καθ’ ων το παράπονο και γενικότερα προς όλους, τις υποχρεώσεις των δημοσιογράφων σε ανάλογες περιπτώσεις. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το άρθρο 11 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας απαγορεύει «οποιαδήποτε ενέργεια που εμπεριέχει στοιχεία προκατάληψης με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική προέλευση, την περιουσία, την καταγωγή, την ηλικία, το φύλο και το προσωπικό καθεστώς, περιλαμβανομένης της φυσικής ή διανοητικής ασθένειας ή αναπηρίας». Περαιτέρω ο Κώδικας απαγορεύει ως ανεπίτρεπτο το χλευασμό, τη διαπόμπευση και το διασυρμό ατόμων ή ομάδων. Περαιτέρω, σημειώνει ότι στο ερμηνευτικό παράρτημα του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ορίζεται με σαφή και απερίφραστο τρόπο ότι οι δημοσιογράφοι-παρουσιαστές οφείλουν να παρεμβαίνουν «άμεσα και αποτελεσματικά» προκειμένου να διαχωρίσουν τη θέση τους και του μέσου στο οποίο εργάζονται αν κάποιος από τους καλεσμένους προβεί σε δηλώσεις που εμπεριέχουν το στοιχείο της εχθρότητας ή της προκατάληψης εναντίον των μεταναστών και να αποδοκιμάζουν τέτοιες δηλώσεις «όταν προέρχονται από δημόσια πρόσωπα, από άτομα σε θέσεις εξουσίας και από άτομα που λόγω ιδιότητας ασκούν επιρροή στην κοινή γνώμη».