ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΣΤΟ tothemaonline.com

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (28/10/10/2017) από την ΚΙΣΑ εναντίον της ιστοσελίδας TOTHEMAONLINE για δημοσίευση είδησης στις 21 Σεπτεμβρίου, 2017, με κατ’ ισχυρισμό ρατσιστικό περιεχόμενο και για αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων αιτητή πολιτικού ασύλου. Η είδηση, κάτω από την υπογραφή του Φάνη Μακρίδη και με τον τίτλο «ΛΕΜΕΣΟΣ: Μουσουλμάνος πολιτικός πρόσφυγας πήρε 2.174 ευρώ σε ένα μήνα-Κύπρια μονογονιός με τρία παιδιά λαμβάνει 500- ΕΓΓΡΑΦΟ», ανέφερε ότι διαζευγμένη γυναίκα με τρία παιδιά, με ανάρτησή της στο Facebook, έθεσε θέμα ανισοτήτων και αδικίας επειδή μέχρι προ τινός ελάμβανε επίδομα 800 ευρώ το οποίο μειώθηκε στα 500 ευρώ επειδή η κόρη της έκλεισε τα 18, χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι ετοιμάζεται να πάει φοιτήτρια. Η είδηση αναπαρήγαγε σε φωτοτυπία έγγραφο του Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που ανάρτησε η γυναίκα, στο οποίο αναγραφόταν το όνομα του λήπτη του χορηγήματος, καθώς και λεπτομέρειες της οικογενειακής του κατάστασης. Κάτω από την είδηση δημοσιεύθηκαν περίπου 150 σχόλια από επισκέπτες, πολλά από τα οποία ήταν επικριτικά για την παραχώρηση του επιδόματος, περιείχαν ύβρεις και άλλα ήταν σαφώς ρατσιστικού περιεχομένου, αφού επέκριναν το γεγονός ότι δίδονται μεγαλύτερα επιδόματα σε μη Κύπριους ή απλώς έβριζαν τους ξένους ή τάσσονταν εναντίον της παρουσίας τους στην Κύπρο με προσβλητικούς και μειωτικούς χαρακτηρισμούς. Τα σχόλια, σε πολλά από τα οποία αναφερόταν το όνομα του λήπτη και το έγγραφο, έμειναν αναρτημένα αλλά αφαιρέθηκαν σχόλια από τον Δώρο Πολυκάρπου, διευθυντή της ΚΙΣΑ που υπέβαλε το παράπονο. Η Αντριάνα Κόσσυβα, Σύμβουλος του Κέντρου Μεταναστών και Προσφύγων ΚΙΣΑ, ανέφερε ότι το δημοσίευμα αναπαρήγαγε και υιοθέτησε ρατσιστικές και ξενοφοβικές αναφορές της γυναίκας, όπως «ξεζουμίζει τέτοια λεφτά από το κράτος», «βάρος του κράτους και των υπόλοιπων συμπολιτών που μπορεί να έχουν περισσότερη ανάγκη», «Είστε το κράτος που καλλιεργεί το ρατσισμό. Και ΝΑΙ! Από απόψε δηλώνω επίσημα ότι είμαι ρατσίστρια…» Εξ άλλου, ανέφερε ότι το άρθρο καλλιεργούσε περαιτέρω το ρατσισμό με αναφορά, όχι μόνο στον τίτλο αλλά και στο κείμενο, στην εκλαμβανόμενη θρησκεία του λήπτη του χορηγήματος, αντιπαραβάλλοντας το ποσό που δόθηκε σε «μουσουλμάνο πολιτικό πρόσφυγα» με εκείνο της Κύπριας «γυναίκας μονογονιού με τρία παιδιά...» Το παράπονο ανέφερε τέλος ότι το άρθρο της ιστοσελίδας αναπαράχθηκε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ρατσιστικά σχόλια και αναπαραγωγή της φωτοτυπίας με τα προσωπικά δεδομένα του λήπτη του χορηγήματος. Ο συντάκτης της είδησης, παραθέτοντας τις θέσεις του για το δημοσίευμα, υποστήριξε ότι το θέμα αναδείχθηκε «με εμφανή προσπάθεια να καταπολεμήσουμε τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που υπάρχουν στην Κυπριακή κοινωνία» και έκαμε αναφορά σε άλλες δύο ειδήσεις τις επόμενες ημέρες με τις εξηγήσεις που έδωσε αρμόδιος του Υπουργείου Εργασίας για το επίδομα. Υποστήριξε επίσης ότι ο όρος «μουσουλμάνος πολιτικός πρόσφυγας» δεν είναι ρατσιστικός και ότι χρησιμοποιήθηκε μόνο για προσδιορισμό του ατόμου που πήρε το επίδομα. Ανέφερε ότι από το φωτοτυπημένο έγγραφο απαλείφθηκε το όνομα του ατόμου που έλαβε το επίδομα και υποστήριξε πως το θέμα αναδείχθηκε ως «κοινωνική αδικία» και χωρίς ρατσιστική διάθεση. Εξ άλλου, επικαλέστηκε το γεγονός ότι μετά την τρομοκρατική επίθεση στη Βαρκελώνη η ιστοσελίδα δημοσίευσε την είδηση για μουσουλμάνο που αγκάλιαζε κόσμο στους δρόμους, κάτω από τον τίτλο: «Είμαι μουσουλμάνος, δεν είμαι τρομοκράτης…», καθώς και άλλες ειδήσεις με σκοπό να καταδείξει ότι η ιστοσελίδα δεν ακολουθεί ρατσιστική πολιτική. Η Επιτροπή, κατόπιν επισταμένης μελέτης του όλου περιεχομένου της είδησης και των εκατέρωθεν θέσεων, αποφάσισε ότι η χρήση του θρησκεύματος του λήπτη του βοηθήματος ήταν αφ’ εαυτής ρατσιστική, δεδομένου ότι η θρησκεία δεν σχετίζεται με κανένα απολύτως τρόπο με τη λήψη του βοηθήματος ή του ύψους του βοηθήματος. Επανειλημμένα η Επιτροπή τόνισε σε αποφάσεις της ότι η χρησιμοποίηση όρων που αναφέρονται στη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική προέλευση, την περιουσία, την καταγωγή, την ηλικία, το φύλο και το προσωπικό καθεστώς, περιλαμβανομένης της φυσικής ή διανοητικής ασθένειας ή αναπηρίας πρέπει να θεωρείται ότι έχει ρατσιστικό χαρακτήρα ή υποδηλώνει προκατάληψη όταν δεν έχει άμεση σχέση με το γεγονός σε συνάρτηση με το οποίο γίνεται η αναφορά. Στην προκειμένη περίπτωση, η παροχή βοηθήματος και το ύψος του στο κατονομασθέν άτομο δεν οφειλόταν στη θρησκεία του ή στο πολιτικό του καθεστώς αλλά στο γεγονός ότι ήταν δικαιούχος δημοσίου βοηθήματος με βάση το νόμο, γεγονός που δεν αναφέρθηκε στο επίμαχο άρθρο. Η χρήση του θρησκεύματος του λήπτη του βοηθήματος σε αντιδιαστολή με την οικογενειακή κατάστασης της γυναίκας που παραπονείτο για το δικό της επίδομα καθιστούσε το δημοσίευμα ιδιαίτερα ρατσιστικό και ξενοφοβικό. Λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι η είδηση αναπαρήγαγε και υιοθέτησε τις προαναφερθείσες αναφορές της γυναίκας που έκαμε το παράπονο ότι ο λήπτης «καταφέρνει να ξεζουμίζει τέτοια λεφτά από το κράτος» και τη δήλωσή της ότι είναι ρατίστρια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η είδηση υποδαύλιζε το φυλετικό και θρησκευτικό ρατσισμό και το μίσος, τη μισαλλοδοξία και την αποστροφή προς τους ξένους. Απτή απόδειξη του γεγονότος ήταν η πληθώρα των σχολείων μίσους, προκατάληψης και ξενοφοβίας, που παραμένουν ακόμα αναρτημένα κάτω από την είδηση. Με βάση απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, (υπόθεση DELFI Vs ESTONIA) oi ιστοσελίδα είναι υπεύθυνες για τα σχόλια που αναρτούν επισκέπτες της και οφείλουν να τα αφαιρούν, πράγμα που δεν έγινε στην προκειμένη περίπτωση. Ο των δύο δημοσιευμάτων που ακολούθησαν το επίμαχο δημοσίευμα, στα οποία ο αρμόδιος λειτουργός έδωσε εξηγήσεις για το επίδομα και το ύψος του δεν μεταβάλλει το γεγονός πως το αρχικό δημοσίευμα ήταν ρατσιστικό. Οι εξηγήσεις θα έπρεπε να είχαν ζητηθεί και δημοσιευθεί ταυτόχρονα με τις αναφορές στο αρχικό δημοσίευμα. Η Επιτροπή αποφάσισε περαιτέρω ότι η είδηση αποκάλυψε προσωπικά δεδομένα του λήπτη, όπως το όνομά του και η οικογενειακή του κατάσταση. Η αφαίρεση του ονόματος δεν μεταβάλλει την κατάσταση, εφ’ όσον είχε ήδη δημοσιευθεί το όνομά του και δεδομένου ότι το έγγραφο αναπαράχθηκε και παραμένει αναρτημένο σε σχόλια επισκεπτών και σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης που το πήραν από το δημοσίευμα.

ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ "ΧΑΡΑΥΓΗΣ" ΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙ ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΤΑΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗ ΕΟΚΑ 1955-1959

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (23/28/8/2017) από το Σύνδεσμο Αγωνιστών εναντίον της εφημερίδας «Χαραυγή» για άρνηση δημοσίευσης επιστολής-απάντησης σε άρθρο της εφημερίδας που αναφερόταν σε πτυχές της περιόδου της ΕΟΚΑ 1955-1959. Ειδικότερα, οι παραπονούμενοι ανέφεραν ότι η εφημερίδα συστηματικά αρνείται να δημοσιεύσει απαντήσεις του συνδέσμου σε δημοσιεύματα που αφορούν είτε τους Συνδέσμους Αγωνιστών είτε τον αγώνα της ΕΟΚΑ, «τα οποία είναι συνήθως υβριστικά και…στοχεύουν να μειώσουν τον αγώνα αυτό του λαού μας». Το παράπονο αναφέρεται σε συγκεκριμένη άρνηση της εφημερίδας να δημοσιεύσει επιστολή των Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ 1955-1959 σε σχέση με δημοσίευμα της εφημερίδας στις 11 Αυγούστου, 2017. Το δημοσίευμα αναφερόταν σε «λεγόμενους εθνικά σκεπτόμενους που θεωρούν πως αληθινό είναι ό,τι δικαιώνει την πατρίδα και το έθνος» και πρόσθετε: «Δεν δέχονται ότι εκπρόσωποι του δικού μας κράτους διέπραξαν λάθη, ακόμα και εγκλήματα, και στην καλύτερη των περιπτώσεων προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα λάθη και τα εγκλήματα. Με τη μεγαλύτερη όμως ευκολία φορτώνουν λάθη και εγκλήματα σε άλλους λαούς και άλλα έθνη ή σε άλλες, αντίθετες πολιτικά ομάδες. Έχοντας μια εξιδανικευμένη αντίληψη περί του τι εστί πατριωτισμός, αρνούνται γεγονότα. Γεγονότα τα οποία είναι καταγεγραμμένα και υπαρκτά. Για παράδειγμα αρνούνται ότι οργανωμένοι Ε/κύπριοι διέπραξαν εγκλήματα εναντίον Ε/κυπρίων π.χ. την περίοδο της ΕΟΚΑ ή δικαιολογούν τα εγκλήματα με το δικαιολογητικό της προδοσίας». Ανέφερε ακόμη ότι «αρνούνται τα εγκλήματα της ΕΟΚΑ Β΄» και «πολύ δε περισσότερο αρνούνται τα εγκλήματα εναντίον Τ/κυπρίων» ενώ «όταν πρόκειται για εγκλήματα ομάδων Τ/κυπρίων τα φορτώνουν γενικά στους Τ/κύπριους αλλά όταν πρόκειται για εγκλήματα Ε/κυπρίων εναντίον Τ/κυπρίων αποφαίνονται ότι είναι προσωπικές ενέργειες». Περαιτέρω ανέφερε ότι «κάτι ανάλογο συνέβη και προχθές με την ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ το οποίο κατηγορούσε την Τουρκία για τους βομβαρδισμούς της Τηλλυρίας το 1964» και στην οποία «προβαλλόταν και ο ισχυρισμός ότι οι Τούρκοι χτύπησαν και με χημικά όπλα, πέρα από τις βόμβες ναπάλμ. Όταν επισημάνθηκε πως πρώτη φορά γίνεται αναφορά σε χημικά όπλα, κάποιοι θεώρησαν την επισήμανση ως δικαιολόγηση της Τουρκίας!!!» Ο Αρχισυντάκτης της «Χαραυγής» Νεόφυτος Νεοφύτου απάντησε ότι το δικαίωμα της απάντησης γίνεται πάντα σεβαστό από την εφημερίδα, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση το άρθρο δεν αναφέρθηκε στους Συνδέσμους Αγωνιστών ή στην ΕΟΚΑ, αλλά «στην περίοδο της ΕΟΚΑ». Πρόσθεσε πως «η αναφορά σε εγκλήματα που έγιναν την περίοδο εκείνη δεν μπορεί να θεωρείται «διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας», δεδομένου ότι «η πολιτεία, με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου στις 12 Δεκεμβρίου 2012, αποκατέστησε «τη μνήμη όλων των προσώπων που δολοφονήθηκαν άδικα κατά την περίοδο του 1956-1958». Επίσης ανέφερε πως σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι τέτοιες αναφορές συνιστούν «υβριστικά δημοσιεύματα» που «στοχεύουν να μειώσουν τον αγώνα αυτό του λαού μας» και πως «ο σεβασμός μας απέναντι σε όσους αγωνίστηκαν για την απαλλαγή του τόπου από την αποικιοκρατία είναι καταγραμμένος σε σειρά δημοσιευμάτων μας» Τέλος ανέφερε ότι η απαντητική επιστολή συνιστούσε λιβελλογράφημα τόσο εναντίον του ΑΚΕΛ όσο και εναντίον του αρθρογράφου. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι, ως θέμα αρχής, τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να δημοσιεύουν απαντήσεις σε ειδήσεις ή σχόλια, με βάση την πρόνοια περί παροχής του δικαιώματος απάντησης του άρθρου 2 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Παράλληλα, με βάση την ίδια πρόνοια, έχουν το δικαίωμα να συντομεύουν επιστολές και να απαλείφουν από αυτές οποιοδήποτε επιβλαβές, υβριστικό ή ακατάλληλο περιεχόμενο. Σε σχέση με τη θέση ότι το άρθρο «πουθενά δεν αναφέρεται στους Συνδέσμους Αγωνιστών ή στην ΕΟΚΑ, αλλά στην περίοδο της ΕΟΚΑ», η Επιτροπή αποφάσισε πως υπάρχει έμμεση μεν αλλά σαφής αναφορά τόσο στους παραπονούμενους, όσο και στην ΕΟΚΑ. Και αυτό γιατί είναι κοινός τόπος ότι η «περίοδος της ΕΟΚΑ» έχει περιεχόμενο και πρωταγωνιστές, που είναι οι αγωνιστές που διεξήγαγαν τον αγώνα της περιόδου της ΕΟΚΑ και που είναι οι «οργανωμένοι Ε/κύπριοι» για τους οποίους διατυπώνεται η θέση ότι «διέπραξαν εγκλήματα εναντίον Ε/κυπρίων». Η Επιτροπή τονίζει εμφαντικά ότι δεν κρίνει το περιεχόμενο του άρθρου, το οποίο αποτελεί έκφραση άποψης, ούτε εκφέρει άποψη είτε επί του περιεχομένου είτε της απάντησης σε αυτό, αλλά εξετάζει το παράπονο μόνο από την έποψη της υποχρέωσης των ΜΜΕ να δημοσιεύουν την άλλη άποψη επί θεμάτων που δημοσιεύουν. Κατά συνέπεια η Επιτροπή θεωρεί ότι η εφημερίδα παρέλειψε να δημοσιεύσει απάντηση σε δημοσίευμά της επί θέματος που είναι άμεσου ενδιαφέροντος για τους παραπονούμενους, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι: “Τα Μ.Μ.Ε. παρέχουν στους επηρεαζόμενους, στην κατάλληλη περίπτωση και ιδιαιτέρως όταν έχουν υποστεί επίθεση, την ευκαιρία να απαντήσουν, και εν πάσει περιπτώσει μέσα σε χρονικό διάστημα που δεν θα απέχει χρονικά από το δημοσίευμα ή τη μετάδοση τόσο, ώστε το δικαίωμα απάντησης να καθίσταται άνευ αντικειμένου. Τα ΜΜΕ έχουν το δικαίωμα να συντομεύουν μακροσκελείς επιστολές, νοουμένου ότι δεν θα επηρεάζεται ουσιωδώς το περιεχόμενο της απάντησης και να αρνούνται τη δημοσίευση επιστολών που είναι ενδεχόμενο να έχουν νομικές συνέπειες για τα ίδια ή τρίτα πρόσωπα”. Η Επιτροπή σημειώνει ότι η εφημερίδα είχε δικαίωμα να απαλείψει αναφορές που θεωρεί υβριστικές ή που ενδεχομένως να θίγουν τρίτους ή να δημιουργούν νομικά προβλήματα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΜΕ ΥΨΩΜΕΝΑ ΤΑ ΜΕΣΑΙΑ ΔΑΚΤΥΛΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΧΕΡΙΩΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΣΑΝ ΑΣΕΜΝΗ ΚΑΙ ΧΥΔΑΙΑ ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (22/26/8/2017) από τη Γεωργούλα Βάσου εναντίον του περιοδικού downtown, που διανέμεται δωρεάν κάθε Κυριακή με το Φιλελεύθερο, για δημοσίευση φωτογραφίας άνδρα που περιγράφεται ως γνωστό μοντέλο, ο οποίος προβαίνει σε χειρονομία με τα μεσαία δάκτυλα των δύο χεριών σηκωμένα, η οποία, κατά την κρατούσα αντίληψη, είναι άσεμνη ή απρεπής, ως υποδηλούσα στη γενική αντίληψη την πράξη της συνουσίας. Ειδικότερα, η παραποιούμενη κοινοποίησε επιστολή που απηύθυνε στο περιοδικό, χωρίς ανταπόκριση, προκειμένου να παραπονεθεί για τη δημοσίευση της επίμαχης φωτογραφίας. Ανέφερε επίσης ότι τηλεφώνησε δύο φορές αλλά «δεν κατάφεραν να με ενώσουν με αρμόδιο άτομο». Όπως ανέφερε, η φωτογραφία την ενόχλησε αφάνταστα, γιατί «δείχνει δυστυχώς ποια πρότυπα προωθούμε στη νεολαία μας» γεγονός, που όπως ανέφερε, «συνιστά ντροπή». Ως προς το δημοσίευμα, ανέφερε στην επιστολή της ότι στη σελίδα 32 του Downtown «προβάλατε μία συνέντευξη με κάποιον ....Steve.. Η φωτογραφία στη σελίδα 32 τι ακριβώς θέλει να μας πει ο ....κύριος; Ή καλύτερα εσείς που την επιλέξατε; Αναμένω μίαν απάντηση για να εξηγήσω στον 8χρονο γιο μου που την είδε και μας ρωτά από το πρωί γιατί εμείς του είπαμε στο παρελθόν ότι αυτή η χειρονομία είναι κακή; Το ελάχιστο που έχετε να κάνετε είναι να απολογηθείτε στο κοινό που σας εμπιστεύεται και αγοράζει την εφημερίδα σας ζητώντας δημόσια συγγνώμη για τη φωτογραφία. Και αν το συγκεκριμένο μοντέλο θέλει να γ...... τον κόσμο που διαβάζει το downtown να μας το πείτε». Το περιοδικό απάντησε ότι δεν εντοπίζει στη φωτογραφία «αισχρότητα, χυδαιότητα ή άλλως πως». Πάντως ανέφερε ότι «η συγκεκριμένη φωτογραφία εκ παραδρομής διέφυγε της προσοχής της ομάδας σύνταξης» και αποτελούσε μέρος συνέντευξης συνοδευόμενης από μια σειρά φωτογραφιών. Επίσης ανέφερε ότι δόθηκαν οδηγίες στην ομάδα της σύνταξης να είναι πιο προσεκτικοί και διακριτικοί στο μέλλον, «γιατί πρόθεση δεν είναι σίγουρα να αποφεύγονται σχόλια/δημοσιεύματα τα οποία ενδεχομένως να ενοχλούν. Επίσης ανέφερε ότι ο περιοδικό δεν προορίζεται για ανήλικους. Η Επιτροπή δεν αποδέχθηκε τη θέση ότι δεν υπάρχει χυδαιότητα ή αισχρότητα στη συγκεκριμένη φωτογραφία. Αν και αποδέχεται ότι η άποψη για το τι είναι χυδαίο ή αισχρό είναι προσωπική, ταυτόχρονα θεωρεί πως στην αντίληψη των πλείστων το υψωμένο μεσαίο δάκτυλο, και μάλιστα και των δύο χεριών, έχει αισχρό ή χυδαίο περιεχόμενο, δεδομένου ότι το μήνυμα της χειρονομίας αυτής παραπέμπει σε συγκεκριμένη σεξουαλική πράξη. Η Επιτροπή θεώρησε ως θετικό στοιχείο το γεγονός ότι η δημοσίευση έγινε «εκ παραδρομής» και ότι δόθηκαν οδηγίες στην ομάδα σύνταξης να επιδεικνύει μεγαλύτερη μέριμνα στο μέλλον ώστε να αποφεύγονται δημοσιεύματα που ενοχλούν. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι, δεδομένης της δήλωσης ότι «το περιοδικό απευθύνεται σε ενήλικες» πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε, με επαρκή σήμανση ή άλλως πως, περιοδικά που απευθύνονται σε ενήλικο κοινό, να μην είναι δυνατό να περιέλθουν τυχαία στην κατοχή ανηλίκων. Η Επιτροπή αποφάσισε να υποδείξει στο περιοδικό ότι η παράλειψη λήψης τέτοιων μέτρων ήταν αντίθετη προς τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που αφ’ ενός επιβάλλουν στα ΜΜΕ να μεριμνούν για την προστασία των παιδιών και το συμφέρον τους και αφ’ ετέρου της πρόνοιας που απαγορεύει τη δημοσίευση φωτογραφιών που έχουν απρεπές ή άσεμνο περιεχόμενο ή είναι επιβλαβείς για τα παιδιά.

ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΗ ΕΙΔΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΙΓΜΑ ΟΤΙ ΟΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΜΑΧΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΙΟΣ ΘΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙ ΠΡΩΤΟΣ ΓΡΑΦΕΙΑ ΚΗΔΕΙΏΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (16/19/5/2017) από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Νοσηλευτών και Μαιών (ΠΑΣΥΝΜ) για μετάδοση ανακριβών πληροφοριών στην εκπομπή του ΣΙΓΜΑ «Μεσημέρι και Κάτι» στις 12 Μαΐου, 2017. Στη διάρκεια της εκπομπής μεταδόθηκαν δηλώσεις ανώνυμου τηλεθεατή σύμφωνα με τις οποίες νοσηλευτές και άλλοι υπάλληλοι κρατικού νοσοκομείου παρέχουν πληροφόρηση σε Γραφεία Τελετών για θανάτους ή αναμενόμενους θανάτους ασθενών στο νοσηλευτήριο προκειμένου να πάρουν αμοιβή (προμήθεια, μίζα). Κατά την εκπομπή, στη διάρκεια της οποίας προβαλλόταν στην οθόνη ο τίτλος «Στα μαχαίρια νοσηλευτές Δημοσίου Νοσοκομείου για μίζες από τα γραφεία κηδειών», η παρουσιάστρια Γωγώ Αλεξανδρινού, εισάγοντας τον ανώνυμο πληροφοριοδότη, που μιλούσε από τηλέφωνο, ανέφερε: «Νοσηλευτές, λοιπόν, συγκεκριμένου δημόσιου νοσοκομείου φαίνεται να είναι, να το πω απλά, μαλωμένοι μεταξύ τους και αυτό για τις μίζες από τα γραφεία κηδειών. Τι εννοώ, ποιος θα προλάβει πρώτος να ειδοποιήσει το γραφείο κηδειών για ασθενή που είναι στα τελευταία του, για να πάρει ό,τι του αναλογεί, ό,τι έχει συμφωνήσει με το γραφείο κηδειών, με αποτέλεσμα, όμως να έχουμε και τραγελαφικά περιστατικά. Έχουμε στην τηλεφωνική γραμμή ένα κύριο, ο οποίος θα διατηρήσει την ανωνυμία του, είναι μέσα στα πράγματα….Θα σας παρακαλέσω να μην πείτε ποιο είναι το νοσηλευτήριο αυτό και να μιλάτε όσο πιο γενικά μπορείτε. Για να καταλάβουμε όμως το θέμα, τι ακριβώς συμβαίνει, είναι ένας αγώνας δρόμου μεταξύ των νοσηλευτών ποιος θα ειδοποιήσει πρώτος το δικό του γραφείο κηδειών δηλαδή;» Ο ανώνυμος πληροφοριοδότης, απάντησε: «Απ’ ό,τι φαίνεται ναι. Είναι ένας αγώνας δρόμου ποιος θα πάρει πρώτος τη μίζα». Στη συνέχεια ανέφερε ότι τρεις ημέρες προηγουμένως (Τρίτη, 9 Μαΐου) μια εξαδέλφη του κάλεσε ασθενοφόρο για να μεταφέρει τη μητέρα της στο νοσοκομείο γιατί ήταν σοβαρά άρρωστη. Υποστήριξε ότι τρία λεπτά μετά την αναχώρηση του ασθενοφόρου προς το νοσοκομείο, που διαρκεί 15 λεπτά, η κόρη της ασθενούς πήρε τηλεφώνημα από γραφείο κηδειών που της ζητούσε πληροφορίες για την κηδεία της μητέρας της, δηλαδή ποιες υπηρεσίες θα ήθελε. Ο πληροφοριοδότης πρόσθεσε πως προφανώς καθ’ οδόν προς το νοσοκομείο ο οδηγός ή ο νοσηλευτής είχε ενημερώσει γραφείο τελετών το οποίο έσπευσε να προσφέρει υπηρεσίες ενώ η ασθενής μεταφερόταν ακόμη στο νοσοκομείο. Η παρουσιάστρια ρώτησε τον πληροφοριοδότη κατά πόσο, εξ’ όσων γνώριζε, το περιστατικό ήταν μεμονωμένο. Η απάντηση ήταν: «Το περιστατικό συμβαίνει χρόνια. Διαθέταμε και εμείς γραφείο κηδειών παλιά, το ξαναλειτουργήσαμε, τούτο το πρόβλημα είναι χρόνια τζιαί χρόνια τζιαι πάει, δεν αλλάσσει τίποτε, είναι κάλυψη, συγκάλυψη, κάλυψη συγκάλυψη τζιαι πάει το θέμα». Η δημοσιογράφος της εκπομπής ανέφερε στο τέλος ότι προσπάθησε να επικοινωνήσει με τη συνδικαλιστική οργάνωση των νοσηλευτών και ανέφερε πως η οργάνωση απάντησε ότι δεν μπορούσε να τοποθετηθεί γιατί δεν είχε υπόψη της εκείνη την στιγμή τα γεγονότα ή τα αποτελέσματα ενδεχόμενων σχετικών ερευνών. Η συντεχνία των νοσηλευτών ανέφερε στο παράπονό της ότι «μέσω ευφάνταστων εικασιών του τύπου: «Στα μαχαίρια νοσηλευτές Δημοσίου Νοσοκομείου για μίζες από τα γραφεία κηδειών» στους τίτλους της εκπομπής, βεβιασμένα και χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε ουσιαστική έρευνα που να έχει αποδείξει…κάτι τέτοιο» δημιουργήθηκαν «εσφαλμένες εντυπώσεις για τη δεοντολογική και επαγγελματική συμπεριφορά των νοσηλευτών που εργάζονται στα κρατικά νοσηλευτήρια».. Επίσης ανέφερε ότι θεωρούσε απαράδεκτο το γεγονός ότι οι αναφορές βασίστηκαν στη μαρτυρία και τις δηλώσεις ενός ανθρώπου, αθέατου στο κοινό, ο οποίος παρουσιάστηκε ως ειδήμονας στο θέμα αλλά και ως δήθεν μάρτυρας παρόμοιων περιστατικών τα τελευταία χρόνια. Με αυτό τον τρόπο, ανέφερε η συντεχνία, και χωρίς να υπάρχει αντίλογος δόθηκε από την εν λόγω εκπομπή το ατυχές μήνυμα ότι το όλο θέμα αποτελεί γενικευμένη διαχρονική μάστιγα η οποία παραμένει ατιμώρητη. Σύμφωνα με το παράπονο, δεν αναφέρθηκε ούτε από τον ανώνυμο και αθέατο καταγγέλλοντα ούτε από τους δημοσιογράφους της εκπομπής σε ποιες παρόμοιες καταγγελίες αναφέρονταν, αν αυτές έχουν διερευνηθεί και αν έχουν καταλήξει σε τέτοια συμπεράσματα που να δικαιολογούσαν οποιαδήποτε τιμωρία των «ενόχων». Πρόσθεσε πως κατήγγειλαν, δίκασαν και καταδίκασαν όλους τους νοσηλευτές οι οποίοι κατ' ισχυρισμό τους ήταν ένοχοι. Επίσης, η συντεχνία ανέφερε ότι το θέμα άπτεται της επαγγελματικής και δεοντολογικής υπόστασης των νοσηλευτών αλλά και του κύρους του νοσηλευτικού επαγγέλματος. Ο υπεύθυνος του τμήματος ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ προσήλθε σε συνεδρία υποεπιτροπής στις 13/6/2017 και παρέθεσε τις απόψεις του σταθμού. Εξέφρασε έκπληξη για το περιεχόμενο του παραπόνου και ειδικότερα για τη θέση ότι η εκπομπή πλήττει το κύρος και την αξιοπιστία των νοσηλευτών, αναφέροντας ότι αποσκοπεί στη φίμωση της ενημέρωσης. Υποστήριξε ότι έχει τεκμηριωθεί και αποδειχθεί η ύπαρξη ανθρώπων που παρέχουν πληροφόρηση σε γραφεία κηδειών και είπε ότι ο σταθμός επικοινώνησε με τον Γραμματέα της οργάνωσής των νοσηλευτών Πιτέλη, ο οποίος όμως δεν επανήλθε για να παραθέσει τις απόψεις τη οργάνωσης. Είπε ότι ο σταθμός είχε ανώνυμη καταγγελία πριν από την εκπομπή και την έβγαλε στον αέρα, αρχικά από ανώνυμο και στη συνέχεια από επώνυμο. Ανέφερε ότι ο Διευθυντής του Νοσοκομείου Πάφου παραδέχθηκε τα γεγονότα που αναφέρθηκαν στις εκπομπές. Είπε ακόμη ότι ο σταθμός είχε και χειρότερες καταγγελίες που δεν τις έβγαλε στον αέρα και ότι τα όσα αναφέρθηκαν δεν αποτελούν ευφάνταστες καταγγελίες. Παρέπεμψε δε στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι» στις 15 Μαΐου, 2017, κατά την οποία ένα άτομο που εμφανίστηκε στην οθόνη και ανέφερε το όνομά του προέβη σε καταγγελία ότι κάποιοι νοσηλευτές ή μέλη του προσωπικού του ίδιου νοσοκομείου στο οποίο αφορούσε η πρώτη καταγγελία, ενημερώνουν γραφεία κηδειών για θανάτους ή επικείμενους θανάτους ασθενών. Εξετάζοντας τις εκατέρωθεν θέσεις, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το υλικό που έθεσε στη διάθεση της ο κ. Καρεκλάς δεν απαντούσε ουσιαστικά στο παράπονο των νοσηλευτών. Χωρίς να αμφισβητεί ότι κάποιοι νοσηλευτές ή άλλοι εργαζόμενοι σε δημόσια νοσοκομεία ενημερώνουν γραφεία κηδειών, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τόσο η εισαγωγή της παρουσιάστριας, στην οποία ανέφερε ότι «νοσηλευτές συγκεκριμένου δημόσιου νοσοκομείου φαίνεται να είναι…μαλωμένοι μεταξύ τους και αυτό για τις μίζες από τα γραφεία κηδειών» δεν υποστηρίζεται και δεν δικαιολογείται από το περιεχόμενο της καταγγελίας που έγινε, γιατί ο ανώνυμος καταγγέλλων δεν μίλησε για «μαλώματα» ή τσακωμούς» μεταξύ των νοσηλευτών, αλλά είπε ότι «είναι ένας αγώνας δρόμου ποιος θα πάρει πρώτος τη μίζα». Η Επιτροπή κατέληξε στην απόφαση ότι το περιεχόμενο τόσο της πρώτης όσο και της δεύτερης εκπομπής δεν υποστήριζε με κανένα τρόπο τον τίτλο που προβαλλόταν σ’ όλη τη διάρκεια της είδησης και ανέφερε επί λέξει: «Απίστευτη καταγγελία. Στα μαχαίρια νοσηλευτές δημόσιου νοσοκομείου για τις μίζες από τα γραφεία κηδειών». Επίσης αποφάσισε ούτε στην πρώτη ούτε στη δεύτερη εκπομπή, κατά την οποία έγινε η επώνυμη καταγγελία έγινε λόγος τσακωμούς ή καυγάδες μεταξύ των νοσηλευτών για το ποιος θα ειδοποιήσει πρώτος γραφεία κηδειών για θανάτους ή αναμενόμενους θανάτους ασθενών στο κρατικό νοσοκομείο, ούτε και παρουσιάστηκε συγκεκριμένη μαρτυρία ότι το φαινόμενο είναι γενικευμένο και αφορά γενικά τους νοσηλευτές. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι αναφορές στην εισαγωγή της παρουσιάστριας και στον τίτλο της είδησης ήταν ανακριβείς γιατί δεν υποστηρίζονταν από το περιεχόμενο της είδησης, κατά παράβαση της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Το άρθρο 1 του Κώδικα περί ακρίβειας των πληροφοριών αναφέρει: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια». Επίσης η Επιτροπή διαπίστωσε πως δεν έγινε καμιά σοβαρή προσπάθεια επικοινωνίας με την οργάνωση των νοσηλευτών και μαιών, είτε για διασταύρωση των πληροφοριών είτε για να πάρει τις απόψεις της επί της καταγγελίας. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών Ιωάννης Λεοντίου απάντησε γραπτώς σε επιστολή της Επιτροπής αναφέροντας πως «δεν υπήρξε καμία επικοινωνία του τηλεοπτικού σταθμού Σίγμα με οποιοδήποτε αξιωματούχο του Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών», προσθέτοντας ότι «η αναφορά της τηλεπαρουσιάστριας για προσπάθεια επικοινωνίας με συνδικαλιστική οργάνωση των νοσηλευτών δεν θεωρούμε ότι αποτελεί ελαφρυντικό». Η Επιτροπή θεωρεί ότι αν στο πρώτο ρεπορτάζ της 12ης Ιουνίου, 2017 ο παράγοντας του χρόνου μπορούσε να αποτελέσει δικαιολογία για την παράλειψη επικοινωνίας με την οργάνωση, η παράλειψη ήταν ανεπίτρεπτη στην περίπτωση του δεύτερου ρεπορτάζ που έγινε τρεις ημέρες αργότερα, στις 15 Ιουνίου, 2017, και οι αρμόδιοι της εκπομπής είχαν όλο το χρόνο να επικοινωνήσουν με αρμόδιο αξιωματούχο για να πάρουν της απόψεις της Παγκύπριας Συντεχνίας Νοσηλευτών και Μαιών. Η Επιτροπή τονίζει για πολλοστή φορά ότι αποτελεί χρέος των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ, αφ’ ενός να διασταυρώνουν τις πληροφορίες τους με τα ενδιαφερόμενα ή επηρεαζόμενα μέρη και αφ’ ετέρου να δημοσιεύουν και την άλλη άποψη, είτε ταυτόχρονα είτε μετά. Τέλος η Επιτροπή αποφάσισε ότι, όπως διατυπώθηκαν οι ισχυρισμοί, διασύρουν το κύρος και την υπόσταση των νοσηλευτών, κατά παράβαση της πρόνοιας περί δυσμενών διακρίσεων, η οποία ρητά αναφέρει πως «ο χλευασμός, η διαπόμπευση και ο διασυρμός ατόμων ή ομάδων είναι ανεπίτρεπτος».

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΓΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΝΩΜΗ ΟΤΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΔΙΕΠΡΑΞΕ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (24/11/9/2017) από πολίτη ότι η εφημερίδα Cyprus Mail δημοσίευσε στις 10 Σεπτεμβρίου, 2017 άρθρο το οποίο κατ’ ισχυρισμό παραποιεί την ιστορία. Ο παραπονούμενος ισχυρίστηκε ότι η εφημερίδα πολλές φορές «δείχνει έντονο φιλοτουρκικό χαρακτήρα», και ανέφερε: «Το άρθρο παραποιεί κατάφορα την Ευρωπαϊκή και κατ’ επέκταση την Ελληνική ιστορία σε βαθμό ιεροσυλίας και μάλιστα το κάνει με θρασύτητα. Ισχυρίζεται ανύπαρκτα ιστορικά "γεγονότα", τα οποία στην έκταση και ένταση που παρατίθενται θέτουν σε άμεση αμφισβήτηση την καταγωγή των σημερινών Ελλήνων, αποστασιοποιεί τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από το Ελληνικό στοιχείο και τους κατονομάζει ένοχους Ελληνικής γενοκτονίας με πέραν των 20 εκατομμυρίων νεκρών και κατ’ επέκταση θεωρεί τους σημερινούς Έλληνες σαν όχι τους πραγματικούς Έλληνες που έχουν απευθείας σύνδεση με τους προγόνους τους αλλά σαν ένα συνονθύλευμα από ότι απέμεινε από τους τάχα διωγμούς. Τα αποσπασματικά στοιχεία που αναφέρει είναι 1) από ένα Ρωμαίο ιστορικό, του οποίου ή αναφορά σε κάποιους πολιτικούς διωγμούς υπό Κωνστάντιου του Β' παρουσιάζεται σαν στοιχείο της γενοκτονίας και 2) σε ένα Άγγλο συγγραφέα και πρώην Ρωμαιοκαθολικό ιερέα γνωστό μετέπειτα για τις απόψεις του περί Χριστιανισμού σαν εθνικιστικού κινήματος αλλά και για την αποστροφή του στη θρησκεία. Με αυτό τον τρόπο δικαιολογεί και την υπόθεση του (θα έπρεπε να έγραφα "φαντασίωση" του), παρουσιάζοντας το Χριστιανικό Βυζάντιο σαν ένα κατά συρροή δολοφόνο Ελλήνων παγανιστών και τους Χριστιανούς σαν μια συμμορία λουσμένη στο αίμα των Ελλήνων. Ο συγγραφέας φτάνει στο σημείο να χαρακτηρίσει τον τελευταίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο σαν Σέρβο και όχι Έλληνα στην εθνικότητα επειδή η μητέρα του ήταν κόρη Σέρβου ευγενή και παραθέτει το όνομα του σαν Constantin Dragac… Να θυμίσω ότι η Cyprus Mail διαβάζεται κυρίως από πολυάριθμο αγγλόφωνο κοινό που λίγη επαφή έχει, ή και καθόλου, με τη πραγματική ιστορία του Ελληνοχριστιανικού Βυζαντίου και του Ελληνικού χώρου. Διαβάζοντας το, παίρνει ένα σωρό λανθασμένες πληροφορίες και εντυπώσεις». Η Επιτροπή αποφάσισε, κατ’ αρχήν, ότι ήταν καθήκον της να κακίζει χαρακτηρισμούς και ισχυρισμούς που χρησιμοποίησε ο παραπονούμενος για το Cyprus Ma?l, τους οποίους δεν συμμερίζεται με κανένα τρόπο. Επί της ουσίας, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν είχε δικαίωμα να κρίνει το περιεχόμενο του άρθρου, δεδομένου ότι πρόκειται για έκφραση ιστορικής άποψης ή γνώμης. Η έκφραση γνώμης είναι κατοχυρωμένη από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, όλες τις διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Επιτροπή, ακολουθώντας την πάγια αρχή ότι δεν κρίνει απόψεις που εκφράζονται από οιονδήποτε ή δημοσιεύονται οπουδήποτε, όσο αβάσιμες, απαράδεκτες ή αποκρουστικές θεωρούνται από οποιονδήποτε, αποφάσισε ότι η μόνη θεραπεία στις περιπτώσεις αυτές είναι η απάντηση και αντίκρουσή των επίμαχων απόψεων. Οποιοσδήποτε διαφωνεί με οποιαδήποτε άποψη έχει δικαίωμα να εκφέρει τη δική του αντίθετη ή άλλη γνώμη και να ζητήσει τη δημοσίευσή της. Το έντυπο που δημοσιεύει μια γνώμη, και στην προκειμένη περίπτωση το Cyprus Ma?l, έχει υποχρέωση να δημοσιεύει και τον αντίλογο σ’ αυτή.

ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (20/3/8/2017) από τον πολίτη εναντίον της ιστοσελίδας Ρεπόρτερ για παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή του ιδίου και των μελών της οικογένειάς του, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων και πρόκληση ανθρώπινου πόνου. Ειδικότερα, ο παραπονούμενος ανέφερε ότι η ιστοσελίδα δημοσίευσε κείμενο το οποίο αναφερόταν στη σύζυγό του, παραθέτοντας το πλήρες πατρικό της όνομα και τον τόπο καταγωγής της και κατά συνέπεια παρενέβη στην ιδιωτική της ζωή, καθώς και στην ιδιωτική ζωή του ιδίου και των παιδιών τους. Το δημοσίευμα αντλήθηκε από δημοσιεύματα εφημερίδων πριν από 30 χρόνια, τα οποία αναφέρονταν στην απαγωγή νεαρής από Τούρκο έποικο, το φερόμενο γάμο τους και τελικά την επιστροφή της στους γονείς της, καθώς και σε διαδηλώσεις που είχαν γίνει στις ελεύθερες περιοχές με αφορμή το γεγονός της απαγωγής. Ο παραπονούμενος αποτάθηκε αρχικά στην ιστοσελίδα και ζήτησε από τη συντάκτρια της είδησης Μύρια Οδυσσέως να αφαιρέσει το δημοσίευμα, αλλά η εκείνη δέχθηκε να απαλείψει μόνο το επίθετό της. Ωστόσο, η απάλειψη ήταν μερική γιατί το επίθετο της γυναίκας διατηρήθηκε σε ένα τουλάχιστο σημείο που αναφέρεται σε συνάντησή της με το Ραούφ Ντενκτάς, καθώς και σε δημοσιεύματα ξένων εφημερίδων της εποχής, στα οποία υπάρχει το επίθετο. Τόσο το ονοματεπώνυμο της γυναίκας όσο και άλλες λεπτομέρειες οδηγούν αβίαστα στην ταυτότητά της και κατ’ επέκταση και των οικείων της. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι η αποκάλυψη λεπτομερειών της ζωής της συζύγου του πριν από 30 χρόνια, έστω και αν αποτέλεσε αφορμή για ειδήσεις, συνιστά παρέμβαση στην παρούσα ιδιωτική της ζωή, επισημαίνοντας πως τα γεγονότα εκείνα τραυμάτισαν την οικογένειά τησ τότε και δεν θα ήθελε αυτό να επαναληφθεί σήμερα. Ακόμη ανέφερε πως τα παιδιά τους δεν γνωρίζουν τίποτε για τα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή της μητέρας τους, ούτε και η ίδια γνωρίζει για τα δημοσιεύματα. Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι η δημοσιογράφος αποτάθηκε σε συγγενείς και γνωστούς της γυναίκας, ακόμα και συγχωριανούς της, ζητώντας πληροφορίες για τη σημερινή ζωή της, γεγονός που η Επιτροπή θεωρεί ως ανεπίτρεπτη ενέργεια, γιατί συνιστά κατάφωρη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή. Η συντάκτρια της είδησης, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τη Γραμματεία της Επιτροπής αρνήθηκε επίμονα να αφαιρέσει την είδηση όταν της υποδείχθηκε πως αποκάλυπτε προσωπικά δεδομένα και συνιστούσε παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή. Επίσης διατύπωσε τη θέση ότι επειδή επρόκειτο για είδηση που απασχόλησε την κοινή γνώμη πριν από δεκαετίες είχε το δικαίωμα να την αναδημοσιεύσει ελεύθερα και χωρίς κανένα περιορισμό. Η Επιτροπή εξέφρασε απόλυτη διαφωνία με τη θέση αυτή, την οποία θεώρησε αντιδεοντολογική και απαράδεκτη, δεδομένου ότι κάθε δημοσίευμα διέπεται από τις διατάξεις του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ανεξάρτητα από το αν αναφέρεται σε πρόσφατα ή σε παλιά γεγονότα ή στηρίζεται σε παλιά δημοσιεύματα μιας εποχής κατά την οποία δεν υπήρχε ο Κώδικας. Η αντίληψη πως οτιδήποτε έχει δημοσιευθεί μπορεί να ξαναδημοσιευθεί είναι ριζικά λανθασμένη όπως προκύπτει και από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ΕΔΑΔ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει εκδώσει απόφαση για το «δικαίωμα στη λήθη-r?ght to be forgotten» (http://ec.europa.eu/justice/data-protection/files/factsheets/factsheet_data_protection_en.pdf) από την οποία προκύπτει ξεκάθαρα πως δεν υπάρχει απεριόριστο δικαίωμα αναδημοσίευσης παλιών ειδήσεων. Η απόφαση υποχρεώνει το Google να αφαιρεί αναρτήσεις οι οποίες παραβιάζουν το δικαίωμα του ατόμου στην ιδιωτική ζωή σε όλη την Ευρωπαϊκή επικράτεια εφ’ όσον το Google διατηρεί γραφείο έστω και σε μια από τις 28 χώρες-μέλη της ΕΕ. Η Επιτροπή επισημάνει επίσης την Ευρωπαϊκή Οδηγία για το δικαίωμα στη λήθη για την προστασία του ατόμου από επιβλαβείς αναρτήσεις. (Data Protection Directive (Directive 95/46/EC). Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι το όλο δημοσίευμα συνιστούσε κατάφωρη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή ης γυναίκας και των μελών της οικογένειάς της και συνιστά παραβίαση των κανόνων για την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων. Παράλληλα αποφάσισε ότι η ανάρτηση παραβιάζει την πρόνοια για αποφυγή ενεργειών οι οποίες είναι δυνατό να προκαλέσουν ή να επιτείνουν τον ανθρώπινο πόνο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το φαινόμενο της αναδρομής σε παλιά δημοσιεύματα που αναφέρονται σε ανθρώπους που ακόμα ζουν ή των οποίων μέλη των οικογενειών τους βρίσκονται ακόμη στη ζωή δεν διαφέρει από την πράξη της τυμβωρυχίας και την αναβίωση φαντασμάτων του παρελθόντος για οικονομικό και μόνο όφελος. Το οικονομικό όφελος της ιστοσελίδας, όπως επεσήμανε και το ΕΔΑΔ στην απόφασή του περί του δικαιώματος στη λήθη, δεν δικαιολογεί και δεν αποτελεί επαρκή λόγο για παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή. Δεδομένου ότι μερικές ιστοσελίδες έχουν καθιερώσει την πρακτική αυτή ως εύκολη μέθοδο εξασφάλισης επισκεψιμότητας, η Επιτροπή καλεί τους δημοσιογράφους να σέβονται την ιδιωτική ζωή όλων ανεξαιρέτως και να τηρούν τις πρόνοιες του Κώδικα περί ιδιωτικής ζωής και προσωπικών δεδομένων.

ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΝΑ ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ ΣΕ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΑΤΟΜΑ Ή ΟΜΑΔΕΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (21/21/8/2017) από ομάδα πέντε εκπαιδευτικών για δημοσίευμα στην ιστοσελίδα 24h.com.cy στις 5/8/2017 αναφορικά με το χρόνο εργασίας των δασκάλων. Το δημοσίευμα με την υπογραφή της Αλεξίας Καφετζή, κάτω από τον τίτλο «Πληρώνονται για να ξεκουράζονται!» ανέφερε ότι για δύο περίπου μήνες κατά την καλοκαιρινή περίοδο «οι εκπαιδευτικοί μας παραθερίζουν, κάθονται, ξεκουράζονται και πληρώνονται κανονικά τους μισθούς τους, ωσάν να εργάζονταν κανονικά…» Επίσης ανέφερε ότι «το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, «απαιτεί» να εργοδοτούνται και άλλοι έτσι, χωρίς να λαμβάνονται μέτρα για τις διορθώσεις που έπρεπε να γίνουν προ πολλού σε όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα για το καλό της χώρας, των παιδιών μας και του μέλλοντος μας». Περαιτέρω, το ρεπορτάζ έκανε σύγκριση με άλλες χώρες, αναφέροντας ότι σύμφωνα με ανεξάρτητες μελέτες ειδικότερα ότι «τα σχολεία στην Αγγλία κλείνουν τέλος Ιουλίου, όχι από τον Ιούνη, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες το ίδιο, οι ώρες εργασίας και διδαχής είναι πολύ περισσότερες και οι μισθοί / το κόστος πολύ χαμηλότερο, με τις επιδόσεις πολύ ψηλότερες,. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, συνεχίζουν οι συντεχνίες να διεκδικούν όλο και περισσότερα για το καλό της τσέπης τους και το κακό των παιδιών μας όπως προκύπτει. Ποιος θα κάνει τις αλλαγές που χρειάζονται για να έχουμε αξία για τα λεφτά που ο φορολογούμενος πολίτης κάθε χρόνο πληρώνει για την εκπαίδευση; Στη συνέχεια το ρεπορτάζ προέβη σε «ανάλυση» του τρόπου εργασίας των εκπαιδευτικών, ως ακολούθως: «• Κάθε χρόνο δεν εργάζονται, αλλά πληρώνονται από το Κράτος ως να εργάζονταν κανονικά, για 3 ολόκληρους μήνες. • Όταν εργάζονται, εργάζονται 1 μέρα λιγότερο από όλους τους άλλους ανά βδομάδα. • Έχουν στα χέρια τους το μέλλον των παιδιών μας, αλλά οι επιδόσεις τους είναι από τις χαμηλότερες πανευρωπαϊκά, ενώ το κόστος από τα υψηλότερα. • Ενώ πληρώνονται για να διδάσκουν, διδάσκουν τις μισές από τις ώρες που εργάζονται. • Ενώ δεν ελέγχεται ο υπόλοιπος χρόνος τους, μειώνεται περισσότερο ο χρόνος διδασκαλίας τους με απαλλαγές, χωρίς τεκμηρίωση και παράνομα. • Όσο πιο πολύ μας κοστίζουν με την πάροδο του χρόνου, τόσο λιγότερο διδάσκουν. • Δεν θέλουν να αλλάξουν και ζητούν συνεχώς περισσότερα μέσω των συντεχνιών τους. • Όλα τα πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης, τα παιδιά μας με τη ζωή και το μέλλον τους και οι συστάσεις του Γενικού Ελεγκτή προς το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού αγνοούνται για χρόνια. Αυτά και πολλά άλλα συμβαίνουν στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα με τους εκπαιδευτικούς και διαιωνίζεται χωρίς λύση το μεγάλο αυτό κυπριακό πρόβλημα που αφορά όχι μόνο στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος που πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης, αλλά και στη ζωή και το μέλλον των παιδιών μας, στο μέλλον του τόπου μας». Η δημοσιογράφος προέβη στη συνέχεια σε περαιτέρω ανάλυση, επικαλούμενη το περιεχόμενο διαφόρων εγγράφων, μεταξύ των οποίων εκθέσεις και επιστολή του Γενικού ελεγκτή προς την κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας. Η δημοσιογράφος εκλήθη από την Επιτροπή να παραθέσει τις απόψεις της, αλλά παρέλειψε να το πράξει. Κατόπιν τούτου η Επιτροπή αποφάσισε ότι η παράλειψη αυτή συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που καθιστά υποχρέωση των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ να συνεργάζονται με την επιτροπή στη διερεύνηση παραπόνων. Περαιτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε πως το επίμαχο δημοσίευμα αποτελούσε έρευνα γύρω από το θέμα του χρόνου εργασίας των εκπαιδευτικών, το οποίο στηρίχθηκε στην παράθεση στοιχείων από μελέτες και άλλα σχετικά έγγραφα. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ήταν εκτός της δικαιοδοσίας της να αποφανθεί επί του περιεχομένου της δημοσιεύματος, θεωρώντας πως είχε παρατεθεί επαρκής τεκμηρίωση με την αναφορά στις πηγές της. Ωστόσο, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η δημοσιογράφος παρέλειψε να απευθυνθεί σε οποιαδήποτε οργάνωση εκπαιδευτικών για να ακούσει και δημοσιεύσει τις απόψεις των είτε ταυτόχρονα στην ίδια είδηση, είτε αργότερα. Δεδομένων των γεγονότων αυτών, η Επιτροπή αποφάσισε ότι το δημοσίευμα συνιστά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα, περί παροχής του δικαιώματος απάντησης, η οποία ορίζει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. παρέχουν στους επηρεαζομένους, στην κατάλληλη περίπτωση και ιδιαιτέρως όταν έχουν υποστεί επίθεση, την ευκαιρία να απαντήσουν, και εν πάση περιπτώσει μέσα σε χρονικό διάστημα που δεν θα απέχει χρονικά από το δημοσίευμα ή τη μετάδοση τόσο, ώστε το δικαίωμα απάντησης να καθίσταται άνευ αντικειμένου…»

ΤΑ ΜΜΕ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (15/10/5/2017) από τον Γεώργιο Πυργούδη, από την Πάφο, ότι οι εφημερίδες της πόλης αρνούνται συστηματικά να φιλοξενήσουν επιστολές του στις οποίες επισημαίνει προβλήματα που αφορούν στην εικόνα της πόλης. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι ενώ οι τέσσερις εφημερίδες της Πάφου –έντυπες ή ηλεκτρονικές- δεν δημοσίευσαν επιστολή του με την οποία κατάγγελλε την ύπαρξη προβλημάτων σχετικά με πεζοδρόμια και την καθαριότητα σε διάφορους δημόσιους χώρους, όπως τουαλέτες και δημόσια πάρκα, τη δημοσίευσε ο «Φιλελεύθερος». Επίσης ανέφερε ότι με βάση την επιστολή του αυτή το Υπουργείο Εσωτερικών ενήργησε με συστάσεις προς το Δήμο για λήψη μέτρων. Το παράπονο ανέφερε ότι οι τοπικές εφημερίδες «Επιλογές της Πάφου», «Η Φωνή της Πάφου», «Ο Αδέσμευτος της Πάφου» και «Ο Ταχυδρόμος της Πάφου»- αρνήθηκαν να δημοσιεύσουν τόσο τη συγκεκριμένη επιστολή όσο και άλλες επιστολές, που συνοδεύονταν από φωτογραφίες διαφόρων χώρων που παρουσίαζαν τα αναφερόμενα προβλήματα. Συμπληρωματικά, ο παραπονούμενος ανέφερε ότι μόνο «Οι Επιλογές της Πάφου», δημοσίευσαν επιστολή του στις 7 Μαΐου, 2016, με φωτογραφίες που επισύναψε, για την άσχημη κατάσταση σε δημόσια αποχωρητήρια και σε πάρκο της Πάφου. Η Φωνή της Πάφου, ανταποκρινόμενη σε παράκληση της Επιτροπής να παραθέσει τις απόψεις της, ανέφερε ότι οι ισχυρισμοί του κ. Πυργούδη είναι ανυπόστατοι δεδομένου ότι η εφημερίδα πολλάκις δημοσίευσε φωτογραφίες και σχόλια που αποστέλλει σχεδόν καθημερινά. Επίσης ανέφερε ότι η εφημερίδα έχει δικαίωμα να αποφασίζει πότε και σε ποια έκταση θα δημοσιεύει κείμενα που αποστέλλουν αναγνώστες, ανάλογα με το χώρο που διαθέτει και αφού κρίνει ποια από όσα αναφέρονται ευσταθούν ή όχι. Εξ άλλου, ανέφερε ότι ο παραπονούμενος «έχει ανοίξει μέτωπο με το δήμο Πάφου για καθαρά προσωπικούς λόγους που σχετίζονται με την απόλυσή του από το Δήμο». Ο «Αδέσμευτος Πάφου» ανέφερε ότι ο παραπονούμενος εδώ και μερικά χρόνια έχει αναλάβει εργολαβικά να καταγγέλλει τον Δήμο Πάφου «για κάθε πέτρα που κινείται από τη θέση της» μετά την απόλυσή του για πλημμελή άσκηση καθηκόντων. Περαιτέρω ανέφερε ότι η εφημερίδα πολλές φορές έχει δημοσιεύσει και αναδείξει θέματα για τα οποία είτε είχαν προηγηθεί είτε είχαν ακολουθήσει καταγγελίες του παραπονούμενου και ότι από μέρους της σύνταξης δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόθεση να αγνοηθεί ο κ. Πυργούδης, ανεξάρτητά από τα κίνητρά του. Εξ άλλου, η εφημερίδα ανέφερε ότι προσπάθησε να του εξηγήσεις πολλές φορές ότι θα πρέπει να προβαίνει σε καταγγελίες για πιο σοβαρά θέματα και όχι με το παραμικρό, όπως για παράδειγμα: για ένα σπασμένο σκυβαλοδοχείο ή για ένα χαλασμένο καζανάκι, αλλά ο ίδιος εξακολουθεί να τη βομβαρδίζει με καταγγελίες που ο ίδιος πιστεύει ότι είναι άξιες αναφοράς. Η εφημερίδα «Επιλογές της Πάφου» ανέφερε στην Επιτροπή ότι τα κείμενα και οι φωτογραφίες του κ.Πυργούδη έχουν δημοσιευθεί σε πάρα πολλές εκδόσεις της εφημερίδας στη σελίδα το βήμα του πολίτη και ότι σε κάποιες περιπτώσεις ο Δήμος Πάφου ανταποκρίθηκε στα δημοσιεύματα. Περαιτέρω ανέφερε πώς όταν τα δημοσιεύματα και οι φωτογραφίες άρχισαν να ανακυκλώνονται ήταν αδύνατον να χρησιμοποιείται ο χώρος της εφημερίδας για τα ίδια θέματα. Εξ άλλου, ανέφερε ότι κάθε εφημερίδα και ο/η Αρχισυντάκτης της είναι σε θέση να γνωρίζουν πώς να διαθέσουν το χώρο της εφημερίδας χωρίς καμιά παρέμβαση ή υπόδειξη από τον οποιοδήποτε. Η εφημερίδα ανέφερε περαιτέρω ότι σε πολλές περιπτώσεις συμπαραστάθηκε στον κ. Πυργούδη και υποστήριξε τις απόψεις του, «αλλά πρέπει να αντιληφθεί ότι τα προβλήματα της καθαριότητας του Δήμου δεν είναι τα μόνα που ταλανίζουν την Πάφο και ότι μια τοπική εφημερίδα έχει αμέτρητα θέματα με τα οποία ασχολείται μέσα από τις λιγοστές σελίδες της» και ότι πρέπει να ικανοποιούνται και άλλοι πολίτες της Πάφου που γράφουν επιστολές με παράπονα. Η Επιτροπή δεν πήρε απάντηση από τον «Ταχυδρόμο» στο αίτημά της να παραθέσει τις απόψεις της. Η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε με το γενικό παράπονο ότι οι εφημερίδες της Πάφου αρνούνται να δημοσιεύσουν επιστολές του, δεδομένου ότι εξετάζει μόνο συγκεκριμένα παράπονα στα οποία παρατίθενται συγκεκριμένα γεγονότα. Η Επιτροπή εξέτασε το παράπονο υπό το πρίσμα της βασικής αρχής του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι έχουν υποχρέωση να ενεργούν χωρίς προκατάληψη και να προάγουν τον πλουραλισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα -μεταξύ των οποίων είναι και το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης- καθώς και των προνοιών του άρθρου 11 που επιβάλλει να αποφεύγουν «οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά ή ενέργεια εναντίον προσώπου η οποία περιέχει στοιχεία προκατάληψης με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική προέλευση, την περιουσία, την καταγωγή, την ηλικία, το φύλο και το προσωπικό καθεστώς, περιλαμβανομένης της φυσικής ή διανοητικής ασθένειας ή αναπηρίας». Η Επιτροπή έλαβε επίσης υπόψη την καθιερωμένη από την πολύχρονη πρακτική αρχή πως οι εφημερίδες λόγω χώρου δεν είναι δυνατό να δημοσιεύουν όλα τα κείμενα που λαμβάνουν και ότι είναι υποχρεωμένες να επιλέγουν ανάμεσα σε εκατοντάδες ή κάποτε και χιλιάδες επιστολές εκείνες που θεωρούν κατά την κρίση τους πιο σημαντικές ή ενδιαφέρουσες. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι κάθε εφημερίδα έχει το δικαίωμα να επιλέγει τις επιστολές και τα κείμενα που θα δημοσιεύει, δεδομένου ότι πρακτικά δεν είναι δυνατό να φιλοξενήσει όλο τον όγκο των κειμένων που λαμβάνει από τους αναγνώστες της, με κριτήριο το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα θιγόμενα θέματα και την έκταση στην οποία ενδιαφέρουν ή επηρεάζουν το ευρύτερο κοινό. Ωστόσο, η Επιτροπή τόνισε πως αυτό θα πρέπει να γίνεται στη βάση της ίσης μεταχείρισης, σύμφωνα με την προαναφερθείσα πρόνοια του Κώδικα περί αποφυγής δυσμενών ή προκατάληψης για τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 11 του Κώδικα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η μη δημοσίευση επιστολών από δύο εφημερίδες, τη Φωνή της Πάφου και τον Αδέσμευτο της Πάφου για λόγους που αναφέρονται στην προσωπικότητα του παραπονούμενου ή σε άλλους λόγους που δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενο της επιστολής του, όπως είναι η φερόμενη διαμάχη του με το Δήμο Πάφου, στην οποία αναφέρθηκαν οι δύο εφημερίδες, πάσχει λόγω προκατάληψης. Στην προκειμένη περίπτωση ο επιστολογράφος είχε θίξει ένα σοβαρό θέμα, που δημοσιεύθηκε σε εφημερίδα παγκύπριας κυκλοφορίας, και προκάλεσε την παρέμβαση του Υπουργείου Εσωτερικών. Αυτό θα έπρεπε να είναι το κριτήριο και όχι η φερόμενη διαμάχη ή το γεγονός ότι ο παραπονούμενος «βομβαρδίζει» τις εφημερίδες με κείμενά του. Παράλληλα η Επιτροπή θεώρησε αναγκαίο να υποδείξει ότι οι συστηματικοί επιστολογράφοι που γράφουν περί παντός επιστητού και για μικροπράγματα δυσκολεύουν το έργο των δημοσιογράφων. Στην περίπτωση του «Ταχυδρόμου της Πάφου» η Επιτροπή ήταν υποχρεωμένη να δεχθεί τη θέση του παραπονούμενου ότι η εφημερίδα αρνήθηκε να δημοσιεύσει την επιστολή του . Αποφάσισε επίσης ότι με την άρνησή της να παραθέσει τις απόψεις της, παραβίασε επίσης τη γενική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που επιβάλλει στα ΜΜΕ και στους δημοσιογράφους την υποχρέωση να συνεργάζονται με την Επιτροπή στη διερεύνηση παραπόνων.

ΕΙΔΗΣΗ ΣΕ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΡΙΘΗΚΕ ΠΡΟΚΑΤΕΙΛΗΜΜΕΝΗ ΚΑΙ ΕΒΡΙΘΕ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (11/7/4/2017) από τη διοικητική προϊσταμένη της υπηρεσίας πρωτοκολλητών του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας Ανδριάνα Μαλεκίδου ότι δημοσίευμα στην ιστοσελίδα TOTHEMAONLINE ημερομηνίας 10ης Μαρτίου, 2017, ήταν ανακριβές, δυσφημητικό και προκατειλημμένο. Το δημοσίευμα, κάτω από την επισήμανση ότι «είναι να τραβάς τα μαλλιά σου μ΄ αυτά που συμβαίνουν στο δικαστήριο Λάρνακας, λόγω της στάσης της Πρωτοκολλητού», ανέφερε ότι η πρωτοκολλητής Μαλεκίδου αποφάσισε «να ασκήσει τη διακριτική της εξουσία» και να αφήσει άτομο που είχε διαταχθεί από το δικαστήριο να καταβάλει εγγύηση 500.000 ευρώ προκειμένου να αφεθεί ελεύθερο με όρους, να μεταφερθεί στις Κεντρικές Φυλακές. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο πολίτης που το δικαστήριο διέταξε να αφεθεί ελεύθερος με εγγύηση 500.000 ευρώ «υπέγραψε και εγγυήθηκε με τίτλο ιδιοκτησίας ακινήτου της εταιρείας του, το οποίο εκτιμάται από το Κτηματολόγιο πέραν του ενός εκ. ευρώ». Όμως, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η πρωτοκολλητής θεώρησε ανεπαρκή την εγγύηση που πρόσφερε ο υπόδικος με τον τίτλο ιδιοκτησίας ακινήτου της εταιρείας του και αποφάσισε ότι έπρεπε να τον εγγυηθεί φυσικό πρόσωπο. Η απόφασή της επικυρώθηκε, σύμφωνα με το δημοσίευμα, από την Αρχιπρωτοκολλητή του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην κατακλείδα της είδησης, η ιστοσελίδα ανέφερε ότι «η εν λόγω κυρία είναι αυτή που όπως σας ενημερώναμε τον Οκτώβριου του 2016 ‘σήκωσε’ με τις φωνές της το Δικαστήριο», σε ένα επεισόδιο «επαναλαμβανόμενο και όχι μεμονωμένο». Επίσης ανέφερε ότι «σύμφωνα με τους ισχυρισμούς που φτάνουν στην ιστοσελίδα μας, η συγκεκριμένη πρωτοκολλητής προκαλεί κατ’ επανάληψη με τη συμπεριφορά της, γεγονός που επιτάσσει την άμεση παρέμβαση του καθ’ ύλην αρμόδιου, που δεν είναι άλλος από τον πρόεδρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας». Η παραπονούμενη ανέφερε ότι το δημοσίευμα της απέδιδε εμπλοκή σε υπόθεση που διαδραματίστηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας, σε χρόνο κατά τον οποίο η ίδια δεν βρισκόταν καν στο χώρο των δικαστηρίων. Ειδικότερα, είπε ότι την υπόθεση χειρίστηκε άλλη λειτουργός του δικαστηρίου και ότι το δημοσίευμα ήταν επίσης ανακριβές ως προς τον ισχυρισμό ότι την απόφαση επικύρωσε η Αρχιπρωτοκολλητής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δεδομένου ότι η Αρχιπρωτοκολλητής απουσίαζε με άδεια και η απόφαση λήφθηκε από άλλο άτομο. Ως προς την ουσία της υπόθεσης, η παραπονούμενη ανέφερε ότι εναπόκειται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του πρωτοκολλητή να αποφασίσει κατά πόσο η υπογραφή εγγύησης είναι σύμφωνη με τους όρους του δικαστηρίου. Στην προκειμένη περίπτωση δεν έγινε δεκτή η υπογραφή του υπό κατηγορία ατόμου, αφ’ ενός γιατί το δικαστήριο όρισε να υπογράψει άλλος αξιόχρεος εγγυητής-φυσικό πρόσωπο που διέθετε περιουσία αξίας 500.000 ευρώ και αφ’ ετέρου γιατί τα δικαστήριο διαπίστωσε ότι η αξία του ακινήτου ήταν μόνο γύρω στις 400.000 και επί πλέον το ακίνητο ήταν υποθηκευμένο με ποσό κοντά στην αξία του. Ως προς την παραπομπή σε άλλο επεισόδιο τον Οκτώβριο του 2016, η παραπονούμενη ανέφερε ότι τα όσα αναφέρθηκαν ήταν επίσης παντελώς αναληθή, καθότι ουδέποτε διαδραματίστηκε στα δικαστήρια τέτοιο επεισόδιο. Η ιστοσελίδα παρέλειψε να ανταποκριθεί σε αίτημα της Επιτροπής να παραθέσει τις απόψεις της. Η Επιτροπή έδωσε και δεύτερη ευκαιρία στην ιστοσελίδα να παραθέσει της απόψεις της αποστέλλοντας εκπρόσωπό της σε συνεδρία υποεπιτροπής, και πάλι χωρίς ανταπόκριση.. Κατόπιν των επανειλημμένων αρνήσεων της ιστοσελίδας να συνεργασθεί, γεγονός που καθυστέρησε και τη διεκπεραίωση του παραπόνου, η Επιτροπή προχώρησε στην εξέτασή του με βάση τα ενώπιόν του στοιχεία. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι το όλο δημοσίευμα έβριθε ανακριβούς πληροφόρησης, όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα γεγονότα, κατά παράβαση της πρόνοιας του άρθρου 1 Περί Ακρίβειας των πληροφοριών, που αναφέρει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια. Σε περίπτωση που έχει συμβεί κάτι τέτοιο χωρούν σε άμεση διόρθωση ή και απολογία». Κατά παράβαση του ιδίου άρθρου, η ιστοσελίδα παρέλειψε να επικοινωνήσει με την παραπονούμενη προκειμένου να ελέγξει την ακρίβεια των πληροφοριών της ή να πάρει τις απόψεις της σε απάντηση στους εναντίον της ισχυρισμούς. Περαιτέρω η Επιτροπή αποφάσισε, με βάση την αναφορά ότι «η εν λόγω κυρία είναι αυτή που όπως σας ενημερώναμε τον Οκτώβριου του 2016 ‘σήκωσε’ με τις φωνές της το Δικαστήριο», σε ένα επεισόδιο «επαναλαμβανόμενο και όχι μεμονωμένο», ότι το δημοσίευμα ήταν προκατειλημμένο, κατά παράβαση της γενικής πρόνοιας του Κώδικα που προβλέπει ότι: «Ο σεβασμός της αλήθειας και του δικαιώματος του πολίτη για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη πληροφόρηση αποτελεί υποχρέωση όλων των Μέσων και των λειτουργών των». Επίσης, η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι φράσεις της ιστοσελίδας ότι «είναι να τραβάς τα μαλλιά σου μ’ αυτά που συμβαίνουν στο δικαστήριο Λάρνακας, λόγω της στάσης της Πρωτοκολλητού» και «είναι ανέκδοτο πλέον σε αυτόν τον τόπο να διοικούν μέτριοι και μικροί άνθρωποι» σε σχέση με την παραπονούμενη, συνιστούν παραβίαση της πρόνοιας του ειδικού άρθρου 12 περί δυσμενών διακρίσεων, το οποίο στην κατακλείδα του ορίζει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. αποφεύγουν οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά ή ενέργεια εναντίον προσώπου η οποία περιέχει στοιχεία προκατάληψης…Ο χλευασμός, η διαπόμπευση και ο διασυρμός ατόμων ή ομάδων είναι ανεπίτρεπτος. Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η άρνηση της ιστοσελίδας να συνεργασθεί στη διερεύνηση του παραπόνου συνιστά παραβίαση της γενικής πρόνοιας περί υποχρέωσης των ΜΜΕ και των λειτουργών τους να συνεργάζονται με την Επιτροπή που ορίζει ότι: «Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και οι Λειτουργοί των αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συνεργάζονται με την Επιτροπή κατά τη διεξαγωγή των ερευνών της. Η μη συνεργασία τους συνιστά παραβίαση του παρόντα Κώδικα».

ΑΝΑΚΡΙΒΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΙΜΑΧΗ ΦΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΑΠΟΕΛ-ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΟΥ ΡΙΚ "ΓΚΟΛ ΚΑΙ ΘΕΑΜΑ"

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (18/12/6/2017) από το αθλητικό σωματείο Ομόνοια για αντιδεοντολογική και παραπλανητική ενημέρωση στην εκπομπή του ΡΙΚ «Γκόλ και Θέαμα» της 15ης Μαΐου, 2017.. Ο πρόεδρος της Ομόνοιας Αντώνης Τζιωνής, ενεργώντας εκ μέρους του Δ.Σ. του σωματείου, ανέφερε στο παράπονό του ότι κατά την παρουσίαση των επίμαχων φάσεων με το Βάσο Κωνσταντίνου, έγινε «συνειδητή προσπάθεια παραπλάνησης των τηλεθεατών» από τον παρουσιαστή Ανδρέα Πογιατζή. Ειδικότερα, ανέφερε ότι σε μια φάση του αγώνα, ύστερα από την οποία ο ποδοσφαιριστής Mat Derbyshire σημείωσε από κανονική θέση τέρμα, καλυπτόμενος από τους αντιπάλους αμυντικούς, το οποίο ακύρωσε ο διαιτητής ως σημειωθέν από θέση off side, ενώ η Primetel που μετέδιδε τον αγώνα έδειχνε με άσπρη γραμμή που τοποθετείται αυτόματα τη θέση των ποδοσφαιριστών, «το ΡΙΚ τράβηξε δική του γραμμή, άγνωστο με πιο τρόπο και με ποια τεχνολογία, που έδειχνε ακριβώς το αντίθετο». Σύμφωνα με το παράπονο, ενώ η πρακτική της αυτόματης τοποθέτησης γραμμών από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή «είναι παγκόσμια αποδεκτή και μη αμφισβητήσιμη…στην εκπομπή του το ΡΙΚ αποφάσισε να αμφισβητήσει την συγκεκριμένη φάση και τεχνολογία, άγνωστο σε μας για ποιους λόγους». Ανταποκρινόμενο σε αίτημα της Επιτροπής για παράθεσή των απόψεών του, το ΡΙΚ διαβίβασε στην Επιτροπή ηλεκτρονικό μήνυμα που απέστειλε ο παραγωγής Σάββας Αριστοδήμου προς τον εκπρόσωπο τύπου της Ομόνοιας Ανδρέα Δημητρίου, ύστερα από δημόσια ανακοίνωση του σωματείου για προκατάληψη σε βάρος της Ομόνοιας. Το μήνυμα αυτό ανέφερε ότι στην εκπομπή ο καθηγητής διαιτησίας και σχολιαστής φάσεων ποδοσφαίρου Βάσος Κωνσταντίνου είπε ότι το γκολ της Ομόνοιας θα έπρεπε να είχε μετρήσει. Επίσης, το ίδιο είπε τρεις φορές ο παρουσιαστής Ανδρέας Πογιατζής, ενώ ο αθλητικογράφος Γιώργος Σωκράτους προχώρησε ένα βήμα παρακάτω και υπέδειξε ότι οι βοηθοί των διαιτητών προτιμούν από φόβο να σταματούν τις φάσεις όταν υπάρχουν οριακά offside με αποτέλεσμα να καταστρέφουν το ποδόσφαιρο. Προκειμένου να διερευνήσει το θέμα σε βάθος, η Επιτροπή κάλεσε τους παράγοντες της εκπομπής Ανδρέα Πογιατζή και Σάββας Αριστοδήμου για να παραθέσουν τις απόψεις τους, και σε δεύτερο στάδιο τον σκηνοθέτη της εκπομπής Χρίστο Θεοχαρίδη και τον σχολιαστή Βάσο Κωνσταντίνου. Κατά την κατάθεσή του ο υπεύθυνος του Αθλητικού Τμήματος του ΡΙΚ Σάββας Αριστοδήμου ανέφερε ότι υπάρχει αντιπαράθεση («κόντρα») μεταξύ του ιδίου και της Ομόνοιας από τον καιρό που ανέλαβε το τμήμα πριν από δύο χρόνια για λόγους τους οποίους χαρακτήρισε προσωπικούς. Αναπτύσσοντας αυτούς τους λόγους, ο κ. Αριστοδήμου είπε ότι υπάρχει αντιπαράθεση μεταξύ του ιδίου και υφισταμένων του που είναι υποστηρικτές της Ομόνοιας ή άλλων που κατέχουν θέση στο Δ.Σ. της Ομόνοιας και υποστήριξε ότι αυτοί «μεταφέρουν στο Δ.Σ. της Ομόνοιας καταστάσεις που δεν υφίστανται και έχουν δημιουργήσει έχθρα μεταξύ μου και του Δ.Σ. της Ομόνοιας». Επίσης ανέφερε πως την οδηγία για να τραβηχθεί η κόκκινη γραμμή με αφετηρία τον ώμο του Derbyshire που βρισκόταν μπροστά από την άσπρη γραμμή της Primetel έδωσαν στο τμήμα γραφικών του ΡΙΚ ο ίδιος, ο παρουσιαστής Ανδρέας Πογιατζής και ο σκηνοθέτης Χρίστος Θεοχαρίδης, χωρίς να έχει γνώση γι’ αυτό ο σχολιαστής Βάσος Κωνσταντίνου. Οταν ο κ. Πογιατζής ρωτήθηκε τι εξυπηρετούσε η κόκκινη γραμμή και τι ήθελε να δείξει, εφ’ όσον η θέση του σχολιαστή Βάσου Κωνσταντίνου ήταν πως η φάση ήταν οριακή και το γκολ έπρεπε να μετρήσει, ο κ. Πογιατζής απάντησε ότι «θέλαμε να μπούμε της Primetel και να δείξουμε ότι δεν ήταν σωστή γιατί ο παίχτης της Ομόνοιας ήταν ελάχιστα πιο μπροστά». Ο κ. Αριστοδήμου είπε πως ζήτησε από το γραφίστα να του τραβήξει μια γραμμή από τον ώμο του ποδοσφαιριστή της Ομόνοιας και όχι από το παπούτσι του αμυντικού του ΑΠΟΕΛ με οδηγία να είναι παράλληλη με τη γραμμή της Primetel για να καταδείξει ότι o Derbyshire θα μπορούσε να ήταν σε θέση offside. Τόσο ο κ. Αριστοδήμου όσο και ο κ. Πογιατζής και ο κ. Θεοχαρίδης είπαν ότι είχαν την εντύπωση πως η κόκκινη γραμμή ήταν παράλληλη προς τις γραμμές του γηπέδου (γραμμή τέρματος, επανορθωτικής και μέσου) και εκείνης της Primetel, αλλά παραδέχθηκαν, όταν τέθηκε υπόψη τους σχετική φωτογραφία, ότι δεν ήταν παράλληλη. Ο κ. Θεοχαρίδης, όταν ρωτήθηκε κατά πόσο η υφιστάμενη διαμάχη μεταξύ λειτουργών του ΡΙΚ επηρέασε την απόφαση για χάραξη της γραμμής απάντησε ότι μπορεί να είχε επηρεάσει, ενώ ο Βάσος Κωνσταντίνου, είπε πως η θέση του που διαμορφώθηκε από την εξέταση της φάσης σε αργή κίνηση και πριν από τη χάραξη της κόκκινης γραμμής ήταν πως η φάση ήταν οριακή και το γκολ θα έπρεπε να είχε μετρήσει. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι η κόκκινη γραμμή θα μπορούσε να παραπλανήσει τους τηλεθεατές του ΡΙΚ. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας όλα τα ανωτέρω υπόψη, αποφάσισε πως θα μπορούσε εύλογα να υπάρξει υποψία ότι η απόφαση για χάραξη της κόκκινης γραμμής δυνατό να επηρεάστηκε από την υπάρχουσα διαμάχη μεταξύ του κ. Αριστοδήμου και υφισταμένων του υποστηρικτών της Ομόνοιας. Η Επιτροπή όμως διευκρινίζει πως, δεδομένου ότι είναι βασική αρχή ότι οποιοσδήποτε έχει δικαίωμα να αμφισβητήσει οποιαδήποτε πληροφορία, θεώρησε ως θεμιτή την πρόθεση και ενέργεια του ΡΙΚ να αμφισβητήσει την πληροφορία που δόθηκε με την άσπρη γραμμή της Primetel. Ωστόσο, Ωστόσο, πράττοντας αυτό, το ΡΙΚ θα έπρεπε να είχε μεριμνήσει ώστε το ίδιο να δώσει ακριβή και μη παραπλανητική πληροφόρηση. Δεδομένου ότι, σύμφωνα και με την παραδοχή των λειτουργών του ΡΙΚ ότι η γραμμή δεν ήταν παράλληλη, αν και πρόθεσή τους ήταν αυτή, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η κόκκινη γραμμή συνιστούσε ανακριβή και παραπλανητική πληροφόρηση κατά παράβαση τόσο της γενικής πρόνοιας που καθιστά υποχρέωση των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων να παρέχουν αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη πληροφόρηση, όσο και της ειδικής πρόνοιας του άρθρου 1 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που προβλέπει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια…» Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι έχει το δικαίωμα μεσολάβησης για διευθέτηση οποιασδήποτε διαφοράς μεταξύ παραπονουμένων και των ΜΜΕ ή δημοσιογράφων, αποφάσισε επίσης να εξουσιοδοτήσει τον αντιπρόεδρό της κ. Βάσο Τσαγγαρά να καταβάλει προσπάθεια τερματισμού των υφιστάμενων κακών σχέσεων μεταξύ των παραγόντων της Αθλητικής Υπηρεσίας του ΡΙΚ και της Ομόνοιας, που εδώ και καιρό παρεμποδίζει την ύπαρξη αρμονικής σχέσης συνεργασίας.

ΑΝΑΚΡΙΒΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΕΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΑΠΟ ΛΑΘΟΣ, ΧΩΡΙΣ ΔΥΣΦΗΜΗΣΗ ΑΠΟ ΠΡΟΘΕΣΗ ΔΥΣΜΕΝΟΥΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (17/25/5/2017) από το Βάσο Βασιλείου, τέως δημοτικό σύμβουλο Αγίας Νάπας, για μετάδοση ανακριβούς και δυσφημητικής είδησης από τον τηλεοπτικό σταθμό EXTRA V. Ειδικότερα, με παράπονο που υπέβαλε μέσω δικηγόρου, ανέφερε ότι ο τηλεοπτικός σταθμός μετέδωσε είδηση στις 25/4/2017 για επώνυμα πρόσωπα ή άτομα που κατείχαν δημόσια αξιώματα και καταδικάστηκαν για αξιόποινες πράξεις, ενώ στην οθόνη προβαλλόταν ο τίτλος «ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΣ ΕΠΩΝΥΜΩΝ στις ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ». Μεταξύ αυτών συμπεριλήφθηκα και ο Βάσος Βασιλείου, δημοτικός σύμβουλος στην Πάφο, ο οποίος, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, είχε βρεθεί ένοχος από το Κακουργιοδικείο Πάφου για διαφθορά, συνωμοσία και καταδολίευση του δημοσίου. Ωστόσο, η αναφορά στο Βάσο Βασιλείου συνοδεύτηκε από φωτογραφία του παραπονούμενου, ο οποίος ουδεμία σχέση έχει με το πρόσωπο που καταδικάστηκε, πέραν της συνωνυμίας. Όπως ανέφερε το παράπονο, η προβολή της φωτογραφίας του συνιστά βαρύτατη δυσφήμηση, καθώς αποτελεί βαρύ πλήγμα στην τιμή και την υπόληψη του, αφού του αποδόθηκε η καταδίκη για εγκληματικές πράξεις τις οποίες ουδέποτε τέλεσε. Ο παραπονούμενος Βάσος Βασιλείου, σύμφωνα με το παράπονο, γεννήθηκε και κατοικεί στην Αγία Νάπα, σπούδασε ΒΑ Hotel Management, τελεί επί 11 συνεχή χρόνια διευθυντής σε επαρχιακό παράρτημα αντιπροσωπείας αυτοκινήτων, είναι οικογενειάρχης και ενεργό μέλος της τοπικής κοινωνίας, αφού διετέλεσε επί δεκαετία δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Αγίας Νάπας και μάλιστα συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές του Δεκεμβρίου του 2016 ως υποψήφιος δήμαρχος και ουδέποτε καταδικάστηκε από δικαστήριο. Όπως ανέφερε, μετά τη μετάδοση της είδησης δέχθηκε πολλά τηλεφωνήματα από γνωστούς κα φίλους. Ο Βάσος Βασιλείου ανέφερε ότι ο τηλεοπτικός σταθμός μετέδωσε δημόσια απολογία και προσπάθησε να αποκαταστήσει την αλήθεια, αλλά πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να κριθεί επαρκής δεδομένης της δυσφήμησης που του είχε γίνει. Ο Γ. Διευθυντής του σταθμού Ανδρέας Ζένιος, παραθέτοντας της απόψεις του, ανέφερε ότι το λάθος οφειλόταν στο γεγονός ότι κατά την αναζήτηση φωτογραφιών από το κομπιούτερ με το όνομα Βάσος Βασιλείου βγήκε πρώτη η φωτογραφία του προσώπου με το όνομα αυτό, που όμως δεν ήταν ο τέως δημοτικός σύμβουλος Πάφου αλλά ο τέως δημοτικός σύμβουλος Αγίας Νάπας και τέως υποψήφιος Δήμαρχος. Ο κ. Ζένιος ανέφερε ότι στο ρεπορτάζ ήταν σαφής η αναφορά «Βάσος Βασιλείου, δημοτικός σύμβουλος Πάφου» και πρόσθεσε πως για τον τηλεθεατή η είδηση ήταν στο λεκτικό μέρος και όχι στις φωτογραφίες που εμφανίστηκαν διαδοχικά στην τύχη και όχι κατά τη στιγμή της αναφοράς του κάθε ονόματος. Ανέφερε σχετικά: «Για όσους γνώριζαν πρόσωπα και καταστάσεις η περιγραφή «Βάσος Βασιλείου, Δημοτικός Σύμβουλος Πάφου» οδηγούσε στο συμπέρασμα πως επρόκειτο για το δημοτικό σύμβουλο Πάφου με το όνομα Βάσος Βασιλείου που βρισκόταν ήδη στη φυλακή και ΔΕΝ αναφερόταν σε οποιοδήποτε άλλο άτομο με το ίδιο όνομα. Κανένας από αυτούς που γνώριζε τον κ. Βάσο Βασιλείου από την Αγ. Νάπα που ήταν εκτός φυλακών ΔΕΝ θα μπορούσε να ταυτίσει την είδηση με τον κ. Βασιλείου της Αγ. Νάπας. Απλώς θα διαπίστωσε ένα συνηθισμένο λάθος». Ανέφερε περαιτέρω ότι ο κ. Βασιλείου (της Αγ. Νάπας) επικοινώνησε μαζί μας το ίδιο βράδυ μετά τη μετάδοση της λανθασμένης φωτογραφίας. Μας υπέδειξε το λάθος αναφέροντας ότι είδε φωτογραφία δική του αντί του δημοτικού συμβούλου Πάφου και ζήτησε να γίνει η απαραίτητη διόρθωση. Μετά τις απολογίες του αρχισυντάκτη μας φάνηκε ικανοποιημένος από τη διαβεβαίωση για διόρθωση την επόμενη. Αυτό έγινε και δώσαμε έμφαση στην απολογία μας για το γεγονός της εκ παραδρομής προβολής της φωτογραφίας του κ. Βασιλείου Αγ. Νάπας αντί του δημοτικού συμβούλου Πάφου. Ειδοποιήσαμε τον κ. Βασιλείου που μας είπε πως θα παρακολουθήσει το δελτίο, πράγμα που έκαμε αφού μετά το δελτίο μας τηλεφώνησε και μας ευχαρίστησε για τη διόρθωση. Με έκπληξη μετά από ένα μήνα πήραμε από τη δικηγόρο του επιστολή στην οποία καμιά αναφορά ΔΕΝ κάνει στην τηλεφωνική μας επικοινωνία και απλώς ζητούσε €20.000 αποζημιώσεις για δυσφήμιση. Τέλος αναφέρουμε πως η δικηγόρος παραδέχθηκε πως ΔΕΝ γνώριζε τις λεπτομέρειες της διόρθωσης στο δελτίο της επόμενης και το γεγονός πως ο πελάτης της δέχθηκε την απολογία χωρίς να ζητά χρηματικές αποζημιώσεις. Επίσης ανέφερε ότι στην πολυσέλιδη επιστολή της προς τον τηλεοπτικό σταθμό, ημερομηνίας 22ας Μαΐου 2017, η δικηγόρος Άννα Βαλανίδου απαιτεί για τον πελάτη της κ. Βάσο Βασιλείου από την Αγ. Νάπα το ποσό των €20.000 για εξώδικο συμβιβασμό για ισχυριζόμενη δυσφήμηση του στο δελτίο ειδήσεων του Σταθμού μας για να αποφευχθεί η εμπλοκή της δικαιοσύνης και άφηνε να νοηθεί πως σε μια τέτοια περίπτωση το ύψος της αποζημίωσης θα ήταν αυξημένο κατά πολύ. Η Επιτροπή εξέτασε το θέμα καθαρά από την σκοπιά του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και ειδικότερα την πρόνοια περί ακρίβειας των πληροφοριών, που προβλέπει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια. Σε περίπτωση που έχει συμβεί κάτι τέτοιο χωρούν σε άμεση διόρθωση ή και απολογία». Η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι ισχυρισμοί για δυσφήμηση είναι εκτός του εύρους των αρμοδιοτήτων της. Ο Κώδικας περιλαμβάνει πρόνοια περί αποφυγής διαπόμπευσης ή διασυρμού ατόμων ή ομάδων, αλλά υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 12 που αναφέρεται στις δυσμενείς διακρίσεις για τους λόγους που αναφέρονται. Στην παρούσα περίπτωση πρόκειται για αναφορά σε ένα άτομο από λάθος και όχι από πρόθεση επίδειξης δυσμενούς διάκρισης για οποιωνδήποτε των λόγων που αναφέρονται στο άρθρο αυτό ή από πρόθεση διασυρμού του παραπονούμενου. Κατά συνέπεια η Επιτροπής αποφάσισε ότι ο τηλεοπτικός σταθμός EXTRA TV μετέδωσε ανακριβή πληροφόρηση με την προβολή της φωτογραφίας ατόμου που δεν είχε σχέση με την είδησή που μετέδιδε, για την οποία προέβη σε διόρθωση και απολογία, ικανοποιώντας τις πρόνοιες του προαναφερθέντος άρθρου του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι είναι εύκολο να γίνουν παρόμοια λάθη, ειδικότερα με τη χρήση της τεχνολογίας της πληροφορικής, προτρέπει τους δημοσιογράφου, οσάκις ασχολούνται με ανάλογα θέματα, να επιδεικνύουν ιδιαίτερη μέριμνα ώστε να μη θίγονται, ενδεχομένως, τρίτα άτομα.

Ανακριβής πληροφόρηση και άρνηση παροχής δικαιώματος απάντησης

ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΚΡΙΒΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΣΙΓΜΑ ΚΑΙ SIGMALIVE

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (19/29/6/2017) από τον Ανδρέα Ιωάννου ότι ο τηλεοπτικός σταθμός ΣΙΓΜΑ και το SigmaLive μετέδωσαν παραπλανητική πληροφόρηση σε σχέση με τη διοργάνωση από το περιοδικό Μαντάμ Φιγκαρώ και Γυναίκες της Χρονιάς εκδήλωσης, την οποία χαρακτήρισαν φιλανθρωπική. Ανέφερε ότι η εκδήλωση έγινε στις 5/4/2017 στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου. Είπε επίσης ότι η εκδήλωση διαφημίστηκε από τα προαναφερθέντα ΜΜΕ ως φιλανθρωπική, ενώ ύστερα από έρευνα που έκαμε ο ίδιος με αρμόδιους φορείς, δεν είχε εξασφαλισθεί η απαιτούμενη από το νόμο άδεια, ώστε να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως φιλανθρωπική. Στον παραπονούμενο διαβιβάσθηκε τηλεφωνικά η θέση της Επιτροπής ότι δεν υπήρξε συντελεσμένη παραβίαση του Κώδικα ως προς την ακρίβεια των πληροφοριών και τη μη μετάδοση παραπλανητικών ειδήσεων δεδομένου ότι δεν υπάρχει απόφαση από αρμόδιο όργανο ότι η εκδήλωση δεν μπορούσε να χαρακτηρισθεί φιλανθρωπική επειδή δεν προηγήθηκε εξασφάλιση άδειας. Του αναφέρθηκε ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να εξετάσει την καταγγελία για παραπλανητικές μεταδόσεις από το ΣΙΓΜΑ και το SigmaLive μόνο εφ’ όσον είτε η Αρχή Αδειών (Υπουργείο Εσωτερικών-Επαρχιακή Διοίκηση-Παγκύπριο Συμβούλιο Εθελοντισμού) ενεργούσαν ώστε να υπάρξει τελεσίδικη δικαστική απόφαση για παράνομη διοργάνωση φιλανθρωπικής εκδήλωσης (Ν. 68(Ι)/2014) Ο παραπονούμενος επέμεινε πως η Επιτροπή είχε είτε αρμοδιότητα είτε καθήκον να ζητήσει από τους αρμόδιους φορείς πληροφόρηση ως προς την εξασφάλιση άδειας. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι με βάση των Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας έχει αρμοδιότητα να εξετάζει παράπονα για παραβιάσεις προνοιών του, αλλά δεν έχει αρμοδιότητα να προβαίνει σε ενέργειες που δεν προνοούνται στον Κώδικα. Κατά συνέπεια, αποφάσισε ότι ήταν αναρμόδια να αναλάβει πρωτοβουλία προς τις αρμόδιες αρχές για την έκδοση απόφασης για το νόμιμο ή μη της εκδήλωσης, ενώ δεν μπορούσε να δεχθεί τη θέση του παραπονούμενου ότι διαπίστωσε ύστερα από έρευνά του ότι δεν είχε εξασφαλισθεί άδεια διοργάνωσης φιλανθρωπικής οργάνωσης, επειδή δεν ήταν το αρμόδιο όργανο για να αποφασίσει. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι θα μπορούσε να εξετάσει το παράπονο, εφ’ όσον υπάρξει τέτοια απόφαση από κατά νόμο αρμόδιο όργανο.

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΓΙΑ ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗ ΓΙΑ ΚΑΤ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΝΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε καταγγελίας (14/3/5/2017) από την Ενωση Συντακτών Κύπρου ότι ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος προέβη σε επίθεση εναντίον του δημοσιογράφου-τηλεπαρουσιαστή του ΡΙΚ Σταύρου Κυπριανού ισχυριζόμενος ότι λαμβάνει οδηγίες ως προς τις ερωτήσεις που υπέβαλλε. Η φερόμενη επίθεση έγινε στη διάρκεια της εκπομπής της τηλεόρασης του ΡΙΚ «Πρώτη Ενημέρωση» στις 2/5/2017, στην οποία ήταν φιλοξενούμενος ο κ. Παπαδόπουλος. Στη διάρκεια της εκπομπής ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρθηκε σε υποχωρήσεις, που όπως υποστήριξε, έγιναν στο Κυπριακό επί προεδρίας Δημήτρη Χριστόφια Ο Σταύρος Κυπριανού έκαμε την παρατήρηση: «Εσείς στο ΔΗΚΟ τον υποστηρίξατε..» Ακολούθησε ο ποιο κάτω διάλογος: Πάπα: «Σταύρο μου, είναι εύκολες αυτές οι ατάκες, καταλαβαίνω ότι έχεις οδηγίες από κάποιους να βάζεις ερωτήσεις…» Σταύρος: Δεν παίρνω καμιά οδηγία…είναι προσβλητικό…. Παπα: Όχι δεν είναι καθόλου προσβλητικό ξέρω ότι έχετε…. Σταύρος: Εγώ παίρνω οδηγίες; Πάπα: Οχι, ξέρω ότι έχετε οδηγίες να τα λέτε… Σταύρος: :Οδηγίες παίρνουν τα κομματικά στελέχη. Εμείς δεν είμαστε κομματικά στελέχη…λειτουργούμε ανεξάρτητα και αμερόληπτα…θεωρώ ότι ήταν ατυχής αυτή η δήλωση.. Πάπα: Με όλο το σεβασμό δεν είπα κάτι… Σταύρος: Είπατε ότι παίρνω οδηγίες: Με όλο το σεβασμό δεν είπατε ότι…παίρνω οδηγίες; Είναι απόλυτα λανθασμένο… Πάπα: Δεν λειτουργάτε σε κάποιες περιπτώσεις αμερόληπτα… Στο τέλος της εκπομπής ο Σταύρος Κυπριανού είπε ότι για να μη μένουν εντυπώσεις όφειλε να πει ότι «οι συνάδελφοί μου και εγώ δεν παίρνουμε από κανένα οδηγίες, είμαστε εδώ για να εξυπηρετούμε το δημόσιο συμφέρον, και για τις πιασάρικες ατάκες που λέτε, νομίζω ότι όλος ο κόσμος χρησιμοποιεί ατάκες τις οποίες εσείς οι πολιτικοί λέτε και εμείς μεταφέρομε. Εν πάση περιπτώσει, νομίζω πως δεν… Στο σημείο αυτό παρενέβη ο κ. Παπαδόπουλος ότι υποστήριξε ότι ήταν απόφαση του ΡΙΚ να μην παίρνει δηλώσεις από τα υπόλοιπα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου, αλλά μόνο από το Δημοκρατικό Συναγερμό, το ΑΚΕΛ κα τοι ΔΗΚΟ, λέγοντας ότι «ελπίζω αυτή η απόφαση ν’ αλλάξει για το καλό του δημόσιου πολιτικού διαλόγου». Σταύρος, Εγώ δεν γνωρίζω για τέτοια απόφαση, εν πάση περιπτώσει, εδώ είναι η εκπομπή «Πρώτη Ενημέρωση», επαναλαμβάνω έχετε κάθε δικαίωμα να θέσετε τα παράπονά σας, τα έχετε ήδη θέσει και δημοσίως… Η Ενωση Συντακτών Κύπρου εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι ο Σταύρος Κυπριανού έτυχε «άκομψης, ατυχούς και προσβλητικής αντιμετώπισης από τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ. Μετά την παράθεση των γεγονότων, ανέφερε : «Όταν δημοσιογράφοι και πολιτικοί συνομιλούν δημοσίως, κρίνονται αμφότερες οι πλευρές. Οι μεν κρίνονται για τις ερωτήσεις που υποβάλλουν, οι δε για τις απαντήσεις που δίνουν. Οι πολιτικοί οφείλουν να απαντούν και οι δημοσιογράφοι έχουν επαγγελματική υποχρέωση να ερωτούν. Οι δημοσιογραφικές ερωτήσεις, ούτε ταμπελώνονται, ούτε κατηγοριοποιούνται, ούτε χαρακτηρίζονται, απλώς απαντώνται! Ο πιο εύκολος τρόπος ν’ αποφύγει κανείς μια «δύσκολη» ερώτηση, είναι να αποδώσει «αλλότρια» κίνητρα στον ερωτώντα. Ο συνάδελφος Σταύρος Κυπριανού ορθώς υπερασπίστηκε την επαγγελματική του ακεραιότητα. Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος οφείλει να αναθεωρήσει την όλη στάση του, αφού προσβλητικά και απαξιωτικά, παρουσίασε ένα δημοσιογράφο που υπέβαλλε ερωτήσεις, ως κατευθυνόμενο και δεχόμενο οδηγίες. Έπεται μακρά προεκλογική εκστρατεία και η ΕΣΚ δεν θα επιτρέψει να καταστούν οι δημοσιογράφοι εξιλαστήρια θύματα της έξαψης των πολιτικών παθών. Όποτε και από οποιονδήποτε πολιτικό παρατηρούνται ανάλογες συμπεριφορές, θα ψέγονται και θα καταδικάζονται δημοσίως». Μετά την ανακοίνωση της ΕΣΚ και ύστερα από επικριτικά σχόλια, περιλαμβανομένων και σχολίων από πολίτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κ. Παπαδόπουλος έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter: "Έχω το θάρρος να παραδεχτώ ότι ήταν ατυχής η χθεσινή διατύπωση μου στον @stavrosrik. Σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητώ την ακεραιότητά του. Σε μια ζωντανή συζήτηση γίνονται και λάθη. Αυτό που ήθελα να πω είναι ότι οι εύκολες ατάκες κάποτε πλήττουν τον εποικοδομητικό διάλογο». Το ΡΙΚ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι στεκόταν δίπλα στους δημοσιογράφους του και υπερασπιζόταν την ανεξαρτησία τους. Η Επιτροπή εξέτασε το θέμα κυρίως από την άποψη του ενδεχομένου να είχαν βάση οι ισχυρισμοί του κ. Παπαδόπουλου για άσκηση κατευθυνόμενης δημοσιογραφίας από μέρους του Σταύρου Κυπριανού, αλλά και της προάσπισης των δημοσιογράφων έναντι επιθέσεων που είναι δυνατό να θεωρηθούν ως απειλή προς την ανεξαρτησία των δημοσιογράφων. Αφού εξέτασε το περιεχόμενο της εκπομπής και τους χαρακτηρισμούς του Νικόλα Παπαδόπουλου, τους οποίους έκρινε ως ατυχείς και αποδοκιμαστέους, καθώς έγιναν χωρίς καμία τεκμηρίωση, την παραδοχή του κ. Παπαδόπουλου ότι οι αναφορές του ήταν ατυχείς και τις ανακοινώσεις καταδίκης και αποδοκιμασίας των αναφορών από την ΕΣΚ και στήριξης του δημοσιογράφου από το ΡΙΚ, η Επιτροπή διαπίστωσε αφ’ ενός ότι δεν ευσταθούσαν οι κατηγορίες εναντίον του δημοσιογράφου και αφ’ ετέρου ότι έγιναν από τους άμεσα ενδιαφερόμενους όλα τα δέοντα για προάσπιση της ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων. Κατά συνέπεια αποφάσισε ότι δεν υπήρχε αντικείμενο προς εξέταση.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΕΙΔΗΣΗΣ ΣΕ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (8/9/3/2017) για δημοσίευση παραπλανητικών τίτλων από τις ιστοσελίδες tothemaonline και lifenewscy και newsofcyprus σε σχέση την κυκλοφορία βιντεοκλίπ και τραγουδιού από Κύπριο επιχειρηματία. Το θέμα ηγέρθη από το μέλος της Επιτροπής Βάσο Τσαγγαρά με την εισήγηση η Επιτροπή να επιληφθεί το θέματος προληπτικά απευθύνοντας επιστολή προς την Πρόεδρο του Συνδέσμου Διαδικτυακών Εκδοτών Κύπρου προκειμένου να την κοινοποιήσει στα μέλη. Στις τρεις ιστοσελίδες αναρτήθηκε είδηση κάτω από τον τίτλο «Κύπριος επιχειρηματίας «έπαιξε» ξύλο για τα ζάρια! Έσυρε στο έδαφος τον συμπαίκτη του!» ενώ η είδηση που ακολουθούσε αφορούσε σε βιντεοκλίπ τραγουδιού που έγραψε και ερμηνεύει ο επισειρηματίας Χριστόφορος Τορναρίτης Η Επιτροπή αποφάσισε να διαβιβάσει στο Σύνδεσμο Διαδικτυακών Εκδοτών Κύπρου την ακόλουθη επιστολή, που κοινοποιήθηκε στα μέλη του Συνδέσμου: «Σας ενημερώνουμε ότι η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας δέχεται αυξημένα παράπονα για τη δημοσίευση παραπλανητικών τίτλων από διαδικτυακά ΜΜΕ, που στις περισσότερες φορές δεν αποδίδουν επακριβώς το περιεχόμενο της είδησης. Είναι προφανές ότι η πρακτική αυτή αποβλέπει στην αύξηση της επισκεψιμότητας, κοινώς στην αύξηση των «κλικ» στις ιστοσελίδες που μετέρχονται αυτή τη μέθοδο παραπλάνησης. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η δημοσίευση παραπλανητικών τίτλων αντιβαίνει στην πρωταρχική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η οποία προβλέπει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια. Σε περίπτωση που έχει συμβεί κάτι τέτοιο χωρούν σε άμεση διόρθωση ή και απολογία». Παρακαλούμε να κυκλοφορήσετε την επιστολή αυτή μεταξύ των μελών του Συνδέσμου Διαδικτυακών Εκδοτών Κύπρου, με τη δική σας παραίνεση να σταματήσει το φαινόμενο αυτό, που πλήττει το κύρος της δημοσιογραφίας και των δημοσιογράφων».

Η ΛΗΨΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΟΥ ΤΕΩς ΒΟΗΘΟΥ Γ. ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΕΝΤΟΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε, ύστερα από αναφορά της Ενωσης Συντακτών Κύπρου (υπόθεση 6/2/3/2017) θέμα που αφορούσε στη δημοσίευση από μερικά ΜΜΕ φωτογραφιών του τέως Γενικού Εισαγγελέα Ρίκκου Ερωτοκρίτου μετά την καταδίκη του σε φυλάκιση, οι οποίες λήφθηκαν στο χώρο των δικαστηρίων, παρά την αστυνομική απαγόρευση. Ειδικότερα, η ΕΣΚ ανέφερε ότι, ενώ όλοι οι επαγγελματίες φωτορεπόρτερ και οι εικονολήπτες αποκλείστηκαν από τον ευρύτερο χώρο του Δικαστηρίου, προκειμένου να μη βγάλουν φωτογραφίες ή να τραβήξουν πλάνα με τους καταδικασθέντες, αυθημερόν σε αρκετές ενημερωτικές ιστοσελίδες και την επομένη σε μια ημερησία εφημερίδα, είδαν το φως της δημοσιότητας φωτογραφίες που απεικονίζουν τα συγκεκριμένα άτομα, ενώ σε μια περίπτωση αναρτήθηκε και βίντεο. Η ΕΣΚ ανέφερε ότι αυτό που κατά την άποψή της έπρεπε να εξετασθεί είναι κατά πόσον παραβιάστηκε η δημοσιογραφική δεοντολογία από δημοσιογράφους, αλλά κυρίως από τις διευθύνσεις συγκεκριμένων ΜΜΕ και ζήτησε διερεύνηση κατά πόσο δημιουργήθηκαν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, αφού κάποιοι επέλεξαν να σεβαστούν τους περιορισμούς που έθεσε η Αστυνομία και κάποιοι όχι. Επισημάνθηκαν τέτοιες φωτογραφίες στην εφημερίδα «Πολίτης» και στις ιστοσελίδες reporter και tothemaonline. Απευθύνθηκαν επιστολές προς όλους για να παραθέσουν της απόψεις τους και ανταποκρίθηκαν ο Πολίτης με τον αρχισυντάκτη της εφημερίδας Σωτήρη Παρούτη και η ιστοσελίδα reporter με το διευθυντή της Νίκο Προκομμένο. Ο κ. Παρούτης ανέφερε ότι με τη δημοσίευση των φωτογραφιών στην εφημερίδα "Πολίτης", μιας εντός αιθούσης και μιας ενώ βάδιζε προς το αυτοκίνητο που θα τον μετέφερε στις φυλακές, η εφημερίδα δεν είχε πρόθεση να διασύρει τον τέως βοηθό Γενικό Εισαγγελέα. Είπε επίσης ότι η μια φωτογραφία λήφθηκε από τον ανοικτό λογαριασμό μιας γυναίκας στο Facebook, η οποία εικονιζόταν μαζί του. Η δεύτερη φωτογραφία ελήφθη με τηλεφακό εκτός του χώρου των δικαστηρίων. Περαιτέρω ανέφερε ότι η νομοθεσία που απαγορεύει τη λήψη φωτογραφιών στους δικαστηριακούς χώρους είναι διάτρητη γιατί σε πολλές άλλες περιπτώσεις δημοσιεύθηκαν φωτογραφίες που λήφθηκαν μέσα σε δικαστηριακούς χώρους χωρίς να δημιουργηθεί θέμα. Ο εκπρόσωπος του reporter ανέφερε ότι η νομοθεσία που απαγορεύει τη λήψη φωτογραφιών είναι εκτός του πνεύματος της προκειμένης περίπτωσης, γιατί θεσπίστηκε με πρόθεση να προστατεύσει το τεκμήριο της αθωότητας των υπόπτων που μεταφέρονταν είτε για τη διαδικασία κράτησης ή για τη δίκη τους. Είπε επίσης ότι ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου είναι δημόσιο πρόσωπο και ότι με τη λήψη των φωτογραφιών στους τύπους παραβιάστηκε η νομοθεσία αλλά δεν δημιουργήθηκε κανένα πρόβλημα για τον Ρίκκο Ερωτοκρίτου και δεν τον εξέθεσε φέρνοντάς τον σε δύσκολη θέση. Ανέφερε ότι μερικές φωτογραφίες λήφθηκαν έξω από το περιτοίχισμα των δικαστηρίων με φακό μακράς φωτογράφησης. Η Επιτροπή περιορίστηκε να εξετάσει το θέμα μόνο υπό το πρίσμα των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, καθώς έκρινε ότι η δημιουργία συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού από την αστυνομική απαγόρευση στο χώρο των δικαστηρίων και η συμμόρφωση ή μη των δημοσιογράφων οριακά μόνο αφορούσε την Επιτροπή, και ειδικότερα από την άποψη της συμπεριφοράς και του επαγγελματικού επιπέδου των δημοσιογράφων, που σύμφωνα με τον Κώδικα πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής στάθμης. Είναι συζητήσιμο κατά πόσο η μη συμμόρφωση προς μια αστυνομική απαγόρευση στη διάρκεια μιας δημοσιογραφικής αποστολής εμπίπτει στο πλαίσιο της επίδειξης συναδελφικής αλληλεγγύης. Γι’ αυτό η Επιτροπή θεώρησε ότι το θέμα του αθέμιτου ανταγωνισμού αφορά μάλλον τις οργανώσεις των δημοσιογράφων και εκδοτών παρά τον Κώδικα και την Επιτροπή. Κατά την εξέταση των επιχειρημάτων που προαναφέρθηκαν έγινε αναφορά στη σκοπιμότητα των νομοθετικών προνοιών που απαγορεύουν τη λήψη φωτογραφιών εντός του χώρου των δικαστηρίων. Η Επιτροπή, έχοντας διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πρόνοιας για απαγόρευση της φωτογράφησης των χώρων των δικαστηρίων, τελεί εν γνώσει του γεγονότος ότι η νομοθετική αυτή ρύθμιση θεσπίστηκε κατά κύριο λόγο για προστασία του τεκμηρίου της αθωότητας και για να προστατεύσει από το διασυρμό υπόπτους και καταδίκους, αν και μπορεί να επιβληθεί και σε άλλες περιπτώσεις εφ’ όσον η νομοθεσία δεν περιγράφει τους σκοπούς της απαγόρευσης. Επίσης θεωρεί ότι για τους σκοπούς της εξέτασης της υπόθεσης δεν έχει εφαρμογή το επιχείρημα ότι η νομοθεσία είναι πεπαλαιωμένη και ενδεχομένως να χρήζει αναθεώρησης ή τροποποίησης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έκρινε το θέμα αποκλειστικά από την άποψη των προνοιών του Κώδικα που αναφέρονται στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δυσμενών διακρίσεων, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διαπόμπευση και το διασυρμό. Το άρθρο 3 του Κώδικα ορίζει ότι: «Παρεμβάσεις και έρευνες στην ιδιωτική ζωή προσώπων, χωρίς τη συγκατάθεσή τους, περιλαμβανομένης της λήψης φωτογραφιών προσώπων χωρίς τη γνώση ή συγκατάθεσής τους - εκτός εάν εμπλέκονται σε γεγονότα ή καταστάσεις που συνιστούν είδηση γενικότερου ενδιαφέροντος- ή σε ιδιωτική περιουσία, καθώς και η εξασφάλιση πληροφοριών με μηχανισμούς υποκλοπής ή μακράς φωτογράφησης είναι γενικά απαράδεκτες, η δε δημοσιοποίησή τους μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αποκλειστικά προς το δημόσιο συμφέρον». Επίσης το άρθρο 6 περί απόκτησης πληροφοριών προβλέπει: «Οι λειτουργοί γενικά δεν πρέπει να επιχειρούν να εξασφαλίσουν, οι ίδιοι ή μέσω τρίτων, πληροφορίες ή εικόνες/φωτογραφίες με ψευδείς παραστάσεις ή με άλλο δόλιο τρόπο. Με εξαίρεση την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, έγγραφα και εικόνες/φωτογραφίες μπορούν να λαμβάνονται μόνο με τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη τους». Περαιτέρω, το άρθρο 12 περί δυσμενών διακρίσεων απαγορεύει το χλευασμό τη διαπόμπευση και τα διασυρμό ατόμων ή ομάδων. Όπως προκύπτει από την εξέταση των προαναφερθεισών προνοιών, είναι δυνατό να τύχουν διαφορετικής εφαρμογής κάτω από διαφορετικές περιστάσεις. Γι’ αυτό και η Επιτροπή έκρινε το θέμα υπό το πρίσμα των ειδικών περιστάσεων της υπόθεσης και λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταδίκη και επιβολή ποινής στον τέως Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, που ήταν το κυρίαρχο θέμα στην ειδησεογραφία των ημερών και βρισκόταν στο επίκεντρο του δημοσίου ενδιαφέροντος, τοποθετούσαν την υπόθεση εντός της εξαίρεσης του άρθρου 3. Ως εκ τούτου αποφάσισε ότι οι δημοσιογράφοι, λόγω του γεγονότος ότι ο τέως Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας ήταν εμπλεκόμενος σε γεγονότα και καταστάσεις που συνιστούσαν είδηση γενικότερου ενδιαφέροντος, είχαν δικαίωμα να πάρουν φωτογραφίες με οποιοδήποτε τρόπο παρά την αστυνομική απαγόρευση. Περαιτέρω αποφάσισε ότι, επειδή ο Ρίκος Ερωτοκρίτου είχε ήδη καταδικασθεί και του είχε επιβληθεί ποινή, δεν εγειρόταν καν θέμα προστασίας του τεκμηρίου της αθωότητάς του και επομένως η εφαρμογή της απαγόρευσης λήψης φωτογραφιών δεν είχε νόημα, υπό την έποψη της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή εξέτασε επίσης κατά πόσο η δημοσίευση φωτογραφιών του Ρίκκου Ερωτοκρίτου συνιστούσε διασυρμό και αποφάσισε ότι το να υποστηριχθεί κάτι τέτοιο στην προκειμένη περίπτωση θα ήταν πέραν του παραλόγου. Κατά συνέπεια η Επιτροπή αποφάσισε ότι η λήψη φωτογραφιών, παρά την απαγόρευση και με οποιοδήποτε τρόπο, π.χ. με φακό μακράς φωτογράφισης από σημείο εκτός του χώρου των δικαστηρίου ή με κινητό εντός του χώρου, ήταν επιτρεπτή με βάση την εξαίρεση της πρόνοιας του άρθρου 3 του Κώδικα που επιτρέπει τη λήψη φωτογραφιών ατόμων χωρίς τη γνώση ή συγκατάθεσή τους όταν εμπλέκονται σε γεγονότα ή καταστάσεις που συνιστούν είδηση γενικότερου ενδιαφέροντος. Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι είναι αμφιλεγόμενο κατά πόσο μια φωτογραφία που αναρτάται σε ανοικτό λογαριασμό στο διαδίκτυο μπορεί να αναπαραχθεί από ΜΜΕ, δεδομένου ότι η ανάρτηση γίνεται για κάποιο άλλο συγκεκριμένο λόγο ή σκοπό και για να την δει ένας κύκλος ανθρώπων και όχι για να παραληφθεί από τα ΜΜΕ για δημοσίευση στη θέα του γενικότερου κοινού.

ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΕΙΔΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΝΤΙΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΠΤΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΛΙΜΝΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (4/13/2/2017) από τον Αλέξανδρο Χαραλαμπίδη, από τη Λεμεσό και από την Παυλίνα Νεοφύτου, δημοσιογράφο, ότι η ιστοσελίδα Lifenewscy δημοσίευσε παραπλανητική είδηση για σκοπούς εντυπωσιασμού. Ειδικότερα, ο πρώτος παραπονούμενος ανέφερε ότι η ιστοσελίδα δημοσίευσε ανακοίνωση για επικείμενη αντιτρομοκρατική άσκηση της Αστυνομίας στο Mall of Cyprus κατά τρόπο που έδινε την εντύπωση ότι επρόκειτο για πραγματικό και τετελεσμένος γεγονός, προκαλώντας αναστάτωση μεταξύ του κοινού. Η «Σημερινή» δημοσίευσε στις 14/2/2017 είδηση σχετικά με το δημοσίευμα αναφέροντας πως «Παραπλανητικός» τίτλος δημοσιεύματος προκάλεσε κύμα τρόμου σε χιλιάδες πολίτες». Επισήμανε πως η πραγματική είδηση αφορούσε άσκηση κατά της τρομοκρατίας που θα γινόταν την Πέμπτη (15/2/2017) σε γνωστό εμπορικό κέντρο και ότι ο «βαρύγδουπος και παραπλανητικός» τίτλος σε συνδυασμό με μια φωτογραφία από σημείο στο οποίο μόλις έχει γίνει τρομοκρατική ενέργεια, που απεικόνιζε ανθρώπινα πτώματα και λίμνες αίματος, ήταν αρκετά για να «σπείρουν τον πανικό» στα κυπριακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να προκαλέσουν ταραχή σε χιλιάδες κόσμου. Η «Σημερινή» ανέφερε πως η ιστοσελίδα μόλις αντελήφθη την οργή του κόσμου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τον τρόπο που επέλεξε να παρουσιάσει την είδηση, αφαίρεσε το δημοσίευμα. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το δημοσίευμα αναφερόταν σε αστυνομική ανακοίνωση για προγραμματισμένη - για την Πέμπτη, 15/2/2017 - άσκηση μεγάλης κλίμακας από τις δυνάμεις ασφαλείας για διαχείριση τρομοκρατικού κτυπήματος, με στόχο να διαπιστωθεί ο βαθμός ετοιμότητας, ανταπόκρισης και ο συντονισμός των αρμοδίων υπηρεσιών. Η ιστοσελίδα δημοσίευσε τη σχετική ανακοίνωση της αστυνομίας κάτω από τους τίτλους: “Εκρήξεις και πυροβολισμοί στο Mall of Cyprus-Μεγάλη αστυνομική δύναμη, ασθενοφόρα και πυροσβεστική στον χώρο». Το δημοσίευμα συνοδευόταν από φωτογραφίες που παρουσίαζαν την πρόσοψη του κτιρίου, απόσπασμα ένοπλων μελών των δυνάμεων ασφαλείας και χώρο, προφανώς κάτω από κλιμακοστάσιο, στον οποίο βρίσκονταν πτώματα μέσα σε λίμνες αίματος. Εκπρόσωπος της ιστοσελίδας ανέφερε στην Επιτροπή ότι μόλις έγινε αντιληπτό ότι η είδηση προκαλούσε παραπλάνηση έγινε διόρθωση στον τίτλος της είδησης. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι ο τίτλος της είδησης για την επικείμενη αστυνομική άσκηση ήταν σαφώς ανακριβής και παραπλανητικός και αποσκοπούσε αποκλειστικά και μόνο στον εντυπωσιασμό. Κατά συνέπεια αποφάσισε ότι ο τίτλος της είδηςης συνιστούσε κατάφωρη παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ακρίβειας των πληροφοριών, η οποία προβλέπει ότι «τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια». Επίσης διαπίστωσε ότι η δημοσίευση φωτογραφιών πτωμάτων μέσα σε λίμνες αίματος έγινε και πάλι αποκλειστικά και μόνο για εντυπωσιασμό και ότι συνιστούσε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα, σύμφωνα με την οποία οι δημοσιογράφοι «είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και διακριτικοί στην παρουσίαση θεμάτων όπως η βία, το έγκλημα, τα σεξουαλικά παραπτώματα, ο ανθρώπινος πόνος και ο θάνατος, καθώς και πληροφοριών ή εικόνων που είναι επιβλαβείς ή μπορούν να προκαλέσουν πανικό ή φρίκη ή αποτροπιασμό, κυρίως τα παιδιά».

ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΜΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Ή ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασέ παράπονο (9/30/3/2017) από την Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού ότι είδηση που δημοσιεύθηκε στο «Φιλελεύθερο» στις 27/3/2017 αποκαλύπτει την ταυτότητα παιδιού, κατά παράβαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Το δημοσίευμα, που αφορούσε στις κακές συνθήκες διαβίωσης οικογένειας και στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε, συνοδευόταν από φωτογραφία της οικογένειας κάτω από τον τίτλο «Οικογένεια στα όρια της φτώχειας». Σύμφωνα με την Επίτροπο, το δημοσίευμα στόχευε στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και των αρμόδιων Αρχών προκειμένου η οικογένεια να βοηθηθεί οικονομικά και στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετώπιζε. Ωστόσο, η Επίτροπος ανέφερε ότι παρόλο που ο σκοπός του δημοσιεύματος είναι καθόλα θεμιτός, εντούτοις, ο τρόπος παρουσίας ήταν προβληματικός δεδομένου ότι δημοσιεύθηκαν τέσσερις συνολικά φωτογραφίες, που σε συνδυασμό με τα προσωπικά δεδομένα που αναφέρθηκαν, άπτονται της ιδιωτικής και προσωπικής τους ζωής, δηλαδή των συνθηκών διαβίωσης και των προβλημάτων υγείας που τα παιδιά της οικογένειας αντιμετωπίζουν. Επίσης ανέφερε ότι η προβολή των παιδιών γίνεται ακόμα πιο προβληματική λόγω των μεγάλου αριθμού και του μεγέθους των φωτογραφιών που συνοδεύουν το δημοσίευμα και που καλύπτουν τη μισή έκταση του, στις οποίες επίκεντρο είναι τα πρόσωπα των παιδιών. Η Επίτροπος επισημαίνει στο παράπονό της ότι σύμφωνα με το Άρθρο 3(1) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία επικύρωσε η Κυπριακή Δημοκρατία το 1991 (μετά τη ψήφιση του Νόμου 243/1990) και, επομένως, τη δεσμεύει με αυξημένη ισχύ έναντι οποιουδήποτε εθνικού νόμου), επιβάλλεται όπως: «Σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, είτε αυτές λαμβάνονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής ευημερίας, είτε από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νομοθετικά όργανα, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού». Αυτή την αρχή, τονίζει η Επίτροπος, πρέπει να έχουν πάντα υπόψη οι επαγγελματίες των ΜΜΕ οσάκις χειρίζονται θέματα που αφορούν παιδιά, στα οποία εμπλέκονται παιδιά ή απευθύνονται σε παιδιά, σε σχέση με τον τρόπο παρουσίασης ενός θέματος. Επίσης ανέφερε ότι η εξασφάλιση της, εκ των πρότερων, συναίνεσης των γονιών του παιδιού για δημοσίευση των φωτογραφιών του, δε σημαίνει, κατ’ ανάγκη, ότι αυτό εξυπηρετεί το συμφέρον του ίδιου του παιδιού. Επισημαίνει πως η Σύμβαση θεμελιώνεται στην θεώρηση του παιδιού ως διακριτής από τους γονείς του προσωπικότητας και φορέα αναπαλλοτρίωτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επομένως ως προς το ότι κάθε απόφαση η οποία λαμβάνεται αναφορικά με το παιδί -συμπεριλαμβανομένων των γονιών- θα πρέπει πρωτίστως να εξυπηρετεί το δικό του συμφέρον. Εξ άλλου, ανέφερε πως, το Άρθρο 16 της Σύμβασης επιβάλλει ότι: «Κανένα παιδί δεν θα αποτελεί αντικείμενο αυθαίρετων ή παράνομων παρεμβάσεων στην ιδιωτική του ζωή, στην οικογένειά του, στην κατοικία του ή στην αλληλογραφία του, ούτε παράνομων προσβολών της τιμής και της υπόληψής του». Αυτό, σύμφωνα με την Επίτροπο, σημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι είναι υποχρεωμένοι να να προστατεύουν την ταυτότητα και αξιοπρέπεια του παιδιού, ακόμα και αν οι γονείς ενεργούν διαφορετικά, ώστε να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα του παιδιού και να αποφεύγεται ο στιγματισμός του με οποιοδήποτε τρόπο. Η Επίτροπος επισημαίνει πως η ταυτότητα ενός παιδιού δεν προστατεύεται μόνο με το να μην παρουσιάζεται το πρόσωπό του αλλά με το να μην αποκαλύπτονται τα στοιχεία της ταυτότητας, του ιδίου ή/και άλλων προσώπων της οικογένειάς του, ή/και δεδομένων της ιδιωτικής και οικογενειακής του ζωής, τα οποία ουσιαστικά να «φωτογραφίζουν» ή να προσβάλλουν το εμπλεκόμενο παιδί. Η Επίτροπος αναφέρει ότι έστω κι αν ο σκοπός του υπό αναφορά δημοσιεύματος είναι καθόλα θεμιτός και συνάδει με το ρόλο των ΜΜΕ στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση των κοινωνικών ζητημάτων, εντούτοις, η κάλυψη τέτοιων θεμάτων δεν νομιμοποιείται να γίνεται με τρόπο που να συνιστά παραβίαση άλλων δικαιωμάτων του ίδιου του παιδιού. Τέλος αναφέρει ότι υπό το φως των ανωτέρω, εκτιμά πως ο τρόπος παρουσίασης των συγκεκριμένων παιδιών, στο υπό αναφορά δημοσίευμα, παραβίασε το δικαίωμά τους, σε ιδιωτική ζωή και αξιοπρέπεια. Ο «Φιλελεύθερος» ανταποκρινόμενος στην παράκληση να παραθέσει τις απόψεις του, ανέφερε ότι το δημοσίευμα έγινε για καλό σκοπό, δηλαδή να βοηθηθεί η οικογένεια και ότι σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχει κατανόηση για τα κίνητρα των εφημερίδων. Η Επιτροπή υιοθέτησε στο σύνολό της την ανάλυση της Επιτρόπου για την Προστασία του Παιδιού όσον αφορά τα δικαιώματα του Παιδιού με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, η οποία και συνάδει με σειρά αποφάσεων της Επιτροπής σε προηγούμενες ανάλογες περιπτώσεις. Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι το δημοσίευμα έγινε με αγαθή πρόθεση, δηλαδή να βοηθηθεί η οικογένεια του παιδιού, αλλά παράλληλα αποφάσισε ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει χωρίς τη δημοσίευση φωτογραφιών ή άλλων στοιχείων που αποκαλύπτουν την ταυτότητά του παιδιού, δεδομένης της απαγόρευσης του άρθρου 3 της Σύμβασης για το Παιδί, που αποτελεί μέρος του Κώδικα και είναι νόμος αυξημένης τυπικής ισχύος, που υπερέχει οποιασδήποτε άλλης ρύθμισης, συνιστούσε παραβίαση της Σύμβασης και κατ’ ακολουθία των σχετικών προνοιών του Κώδικα. Η Επιτροπή επισημαίνει πως η ευθύνη για τη δημοσίευση φωτογραφιών ή στοιχείων της ταυτότητας παιδιών, σε τελευταία ανάλυση, βαρύνει όχι την οικογένεια ή οποιοδήποτε άλλο έχει ευθύνη για τα παιδιά, αλλά τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους, που οφείλουν να τηρούν τη δεοντολογία και να σέβονται τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή, ιδιαίτερα των παιδιών λόγω της ευάλωτης θέσης τους. Η Επιτροπή προτρέπει όλους τους δημοσιογράφους, οσάκις ασχολούνται με παιδιά, για οποιοδήποτε λόγο, να λαμβάνουν πρόνοια αποφυγής δημοσίευσης φωτογραφιών ή στοιχείων που άμεσα ή έμμεσα αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους και εκεί όπου είναι αναγκαίο να δημοσιεύσουν φωτογραφίες, να φροντίζουν να αποκρύβουν ή αλλοιώνουν τα πρόσωπά τους ώστε να διασφαλίζεται η μη αναγνώρισή τους.. Η Επιτροπή προτρέπει όλους τους δημοσιογράφους να μελετήσουν την ανάλυση της Επιτρόπου για την Προστασία του Παιδιού των προνοιών της Σύμβασης για το Παιδί και να ενεργούν σύμφωνα με αυτή.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗ ΚΡΙΘΗΚΕ ΩΣ ΑΠΕΙΛΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε αυτεπάγγελτα (υπόθεση 3/5/1/2017) το θέμα που προέκυψε από δημοσίευμα του ευρωβουλευτή Κώστα Μαυρίδη με αναφορές στην ανταποκρίτρια του ΡΙΚ στην Κωνσταντινούπολη Αννα Ανδρέου, που θεωρήθηκε ότι περιείχε αναφορές που συνιστούσαν προσωπική επίθεση εναντίον της και εναντίον της ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων. Η Επιτροπή ενήργησε στη βάση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που αναφέρουν ότι έχει την υποχρέωση «να προασπίζεται το δικαίωμα της Ελευθερίας Έκφρασης και ειδικότερα την ελευθερία έκφρασης των έντυπων και εκπεμπόντων ΜΜΕ», καθώς και «την υποχρέωση να προασπίζεται την ανεξαρτησία των δημοσιογράφων». Ο Κώδικας επίσης προβλέπει ότι «η Επιτροπή αυτεπάγγελτα, είτε κατόπιν παραπόνου, δύναται να εξετάζει ισχυρισμούς ότι δημοσιεύματα, μεταδόσεις ή οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη από οποιοδήποτε πρόσωπο συνιστά παραβίαση ή απειλή εναντίον των πιο πάνω ελευθεριών». Οι επίμαχες αναφορές του ευρωβουλευτή διατυπώθηκαν σε κείμενό του που δημοσιεύθηκε στο «Φιλελεύθερο» στις 24 Δεκεμβρίου, 2016, το οποίο ανέφερε πως υπήρξε «εκκωφαντική απουσία…της κυβέρνησης για το οποίο το Προεδρικό δεν εξέδωσε απολογία» από την παρουσίαση βιβλίου που αναφερόταν σε «μαρτυρίες πολεμιστών Ελδυκάριων του 1974 και στοιχεία/μαρτυρίες από άλλα σώματα της Εθνικής Φρουράς», μερικούς μήνες μετά που «εγκωμίασε το βιβλίο ‘Ραντεβού με τους Στρατηγούς’ της δημοσιογράφου Αννας Ανδρέου όπου περιέχονται συνεντεύξεις των διοικητών μονάδων του τουρκικού στρατού στην εισβολή το 1974». Εξηγούσε πως «η Αννα Ανδρέου (από το χωριό Μαθιάτης) εργαζόταν στην εφ. «Πολίτης» και στήριξε με πάθος το Σχ. Ανάν» και ότι «εδώ και 12 χρόνια ζει μόνιμα στην Τουρκία και είναι ανταποκρίτρια του ΡΙΚ». Ο κ. Μαυρίδης σε τόνο επικριτικό ανέφερε πως η Αννα Ανδρέου, πήρε συνέντευξη με τον Νεσέτ Ικίζ, διοικητή μονάδας του τουρκικού στρατού, «που διέπραξε ένα από τα πλέον γνωστά και τεκμηριωμένα εγκλήματα πολέμου του 1974 στο χωριό Εληά της Κερύνειας» στο οποίο δολοφονήθηκαν 12 ανυπεράσπιστοι άνθρωποι από 14 μέχρι 76 χρόνων, αλλά δεν του υπέβαλε ερώτηση και δεν έκανε καν νύξη «για αυτό το πασίγνωστο απάνθρωπο έγκλημα». Επίσης ανέφερε ότι διάφορα εγκλήματα στα οποία έκαμαν αναφορά Τούρκοι που πήραν μέρος στην εισβολή απουσιάζουν από το βιβλίο της Αννας Ανδρέου το οποίο «ο Πρ. Αναστασιάδης, ο Κυβ. Εκπρόσωπος Ν. Χριστοδουλίδης και ο Α. Κυπριανού (ΑΚΕΛ) έκριναν άξιο να παραστούν και αναδείξουν… αλλά στο βιβλίο «Οι Άγνωστοι Στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ» δεν εκπροσωπήθηκε καν η Κυβέρνηση». Το δημοσίευμα κατέληγε ως ακολούθως: «Παρεμπιπτόντως, η ανταποκρίτρια του ΡΙΚ από την Τουρκία Άννα Αντρέου, δεν τυγχάνει οποιασδήποτε δίωξης από το καθεστώς Ερντογαν, το οποίο όμως φυλακίζει εκατοντάδες άλλους δημοσιογράφους με την υποψία διαφορετικής άποψης. Όπως λοιπόν δεν έθεσε τα εγκλήματα του 1974, κατά παρόμοιο τρόπο ίσως δεν γνωρίζει ούτε για τα μαζικά εγκλήματα που το καθεστώς Ερντογάν διαπράττει σήμερα εναντίον Τούρκων, Κούρδων, Αλεβιτών και άλλων. Είναι το ίδιο αδίσταχτο καθεστώς που αρνείται σε μένα και άλλους ευρωβουλευτές να επισκεφτούμε τους φυλακισμένους βουλευτές και δημάρχους που το καθεστώς βασανίζει και ειδικά τον Σελαχετίν Ντεμιρτάς στον οποίο δεν παραχωρείται η αναγκαία ιατρική περίθαλψη. Η σιωπή και συγκάλυψη εγκλημάτων, αποτελεί συνενοχή στο ίδιο το έγκλημα». Το βιβλίο της Αννας Ανδρέου έχει ως αντικείμενο το θέμα των αγνοουμένων της Τουρκικής εισβολής. Η Αννα Ανδρέου αντέδρασε με ανάρτησή της στο Facebook, στην οποία ανέφερε. «Από τον καναπέ μας είναι πολύ εύκολο να διαγράφουμε τη δουλειά των άλλων που δεν κάθονται σε πολυθρόνες κ. Μαυρίδη…Καλά Χριστούγενν Στις 28 Δεκεμβρίου, 2017, η Ενωση Συντακτών Κύπρου εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι ο κ. Μαυρίδης «ούτε λίγο ούτε πολύ κατηγορεί την δημοσιογράφο Ανδρέου ως φερέφωνο του τουρκικού κράτους διότι, άκουσον - άκουσον, ‘δεν τυγχάνει οποιασδήποτε δίωξης από το καθεστώς Ερντογαν, το οποίο όμως φυλακίζει εκατοντάδες άλλους δημοσιογράφους με την υποψία διαφορετικής άποψης”. Εξ άλλου, το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, του οποίου η Αννα Ανδρέου είναι επίσης ανταποκρίτρια στην Κωνσταντινούπολη, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι «θεωρεί την Άννα Ανδρέου ως μία από τους πιο καλούς συνεργάτες του στο εξωτερικό. Εργάζεται με συνέπεια, εκτελώντας την αποστολή της κάτω από δύσκολες συνθήκες». Επίσης ανέφερε: «Ανεξάρτητα από τη δημόσια απολογία του κ. Μαυρίδη, το ΚΥΠΕ εκφράζει τη λύπη του για τους αστήρικτους χαρακτηρισμούς που διατύπωσε στο άρθρο του ο κ. Μαυρίδης εναντίον της Άννας Ανδρέου και οι οποίοι δεν θα πρέπει να έχουν θέση στο δημόσιο διάλογο». Ο κ. Μαυρίδης, με αφορμή την ανακοίνωση της ΕΣΚΕ, είχε εκδώσει γραπτή δήλωση στην οποία ανέφερε: «Επειδή υπήρξαν αντιδράσεις και σχετική ανακοίνωση του Δ.Σ. της Ένωσης Συντακτών Κύπρου, για προσβλητικές αναφορές μου σε άρθρο μου…εναντίον της δημοσιογράφου Άννας Αντρέου, οφείλω να σημειώσω ότι δεν διατύπωσα, ούτε είχα πρόθεση και ούτε υπονοούσα ότι η δημοσιογράφος Α. Αντρέου είναι φερέφωνο του τουρκικού κράτους ή του Ερντογάν. Τιμώ το δημοσιογραφικό επάγγελμα και απολογούμαι σε όσους δημιουργήθηκαν λανθασμένες εντυπώσεις». Αφού εξέτασε τα προαναφερθέντα κείμενα, η Επιτροπή θεώρησε ότι ήταν δικαίωμα του κ. Μαυρίδη να επικρίνει την κυβέρνηση και πολιτικούς γιατί δεν παρέστησαν στην παρουσίαση του βιβλίου που ανέφερε ενώ παρέστησαν στην παρουσίαση του βιβλίου της Αννας Ανδρέου, αλλά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι φράσεις που περιέχονται στις ανωτέρω δύο παραγράφους, χωρίς την παραμικρή τεκμηρίωση, τείνουν να δημιουργήσουν την εντύπωση ή να αφήσουν υπονοούμενα για την Αννα Ανδρέου, ότι ενδεχομένως να ήταν συνεργάτης του τουρκικού καθεστώτος και ότι σκοπίμως απέκρυψε εγκλήματα του τουρκικού στρατού που γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει. Η Επιτροπή θεώρησε επίσης ότι το κείμενο του κ. Μαυρίδη θα μπορούσε να εκληφθεί ως προσπάθεια να της υπαγορεύσει ποιες ερωτήσεις θα έπρεπε να είχε κάμει και τι να είχε γράψει στο βιβλίο της, κατά παράβαση της αρχής της ανεξαρτησίας του δημοσιογράφου και της ελευθερίας της έκφρασης και ότι θα ήταν δυνατό να εκληφθεί ως επίθεση εναντίον της δημοσιογράφου ή και ως προσπάθεια εκφοβισμού της. Εξ άλλου, έκρινε ότι η αναφορά στην Αννα Ανδρέου σε μια επίκριση που είχε ως στόχο την κυβέρνηση, δεν ήταν τυχαία, δεδομένου ότι αναφέρθηκε σε προσωπικά της στοιχεία, όπως τον τόπο καταγωγής και την προηγούμενη εργασία της προτού εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη και ακόμα και στις πολιτικές της πεποιθήσεις. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε να εξετάσει το θέμα σύμφωνα με τις προαναφερθείσες πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Ειδικότερα, η Επιτροπή αποφάσισε ότι με βάση τις ποιο πάνω πρόνοιες του Κώδικα είχε υποχρέωση να εξετάσει τη στάση του ΡΙΚ να μη προασπισθεί δημοσίως την ακεραιότητα και αξιοπρέπεια της ανταποκρίτριάς του -σε αντίθεση με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων που εξέδωσε καταδικαστική ανακοίνωση- και επίσης να τοποθετηθεί επί της πράξης της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» να δημοσιεύσει ένα κείμενο που σαφώς συνιστούσε επίθεση εναντίον μιας δημοσιογράφου. Προσκλήθηκαν να προσέλθουν ενώπιον της Επιτροπής ο Κώστας Μαυρίδης, εκπρόσωπος του ΡΙΚ και ο παρουσιαστής της εκπομπής "Από Μέρα σε Μέρα" Πάρης Ποταμίτης για να παράσχουν πληροφορίες και να παραθέσουν τις απόψεις τους Ο κ. Μαυρίδης, λόγω απουσίας τους στις Βρυξέλλες επέλεξε να παραθέσει της απόψεις του γραπτώς, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι με δημόσιες δηλώσεις του εξήγησε ότι η κριτική του «αφορούσε άλλα θέματα (π.χ. με αφετηρία την απουσία της Κυβέρνησης από παρουσίαση βιβλίου για την ΕΛΔΥΚ και τον τρόπο που η δημοσιογράφος Άννα Αντρέου χειρίστηκε σε βιβλίο της συγκεκριμένο Τούρκο διοικητή μονάδας της τουρκικής εισβολής του 1974) στο πλαίσιο της ελευθερίας της έκφρασης». Περαιτέρω ανέφερε ότι ουδόλως εννοούσε ότι η δημοσιογράφος είναι φερέφωνο του τουρκικού κράτους ή του Ερντογαν (όπως γράφτηκε σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης), και ότι «εάν φράσεις στο κείμενο εκλαμβάνονταν ως προσωπική επίθεση με αιχμές κατά της δημοσιογράφου, ήταν λάθος μου διότι δεν το εννοούσα έτσι». Ο κ. Μαυρίδης ανέφερε ότι επικοινώνησε με την Αννα Ανδρέου προς την οποία απολογήθηκε «για την παρεξήγηση» και ότι υπήρξε συναντίληψη μεταξύ τους. Εξ άλλου, ανέφερε ότι η θέση που διατύπωσε πως «η σιωπή και συγκάλυψη εγκλημάτων αποτελεί συνενοχή στο ίδιο το έγκλημα» είναι μια γενική τοποθέτηση, που είχε χρησιμοποιήσει και σε άλλες περιστάσεις, όπως στην περίπτωση της αρμενικής γενοκτονίας και δεν σχετίζεται με κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο. Ο κ. Μαυρίδης κατέληξε αναφέροντας ότι με τα πιο πάνω έπραξε τα πάντα για να καταδείξει ότι δεν είχε οποιαδήποτε πρόθεση να θίξει την δημοσιογράφο για το έργο της, ή να την προσβάλει, κοινοποιώντας μάλιστα την θέση και απολογία του δημόσια προς όλους τους αποδέκτες. Εκ μέρους του ΡΙΚ προσήλθε ενώπιον της Επιτροπής ο Διευθυντής Ειδήσεων Πανίκος Χατζηπαναγής ο οποίος ανέφερε ότι θέματα κριτικής για το Ιδρυμα τα χειρίζεται το Διοικητικό Συμβούλιο. Επί του επίμαχου θέματος, είπε ότι αποφασίστηκε το ΡΙΚ να μην εισέλθει σε αντιπαράθεση με τον κ. Μαυρίδη αλλά με πράξεις του να αποδείξει την εμπιστοσύνη του προς την Αννα Ανδρέου. Στο πλαίσιο αυτό ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Θανάσης Τσώκος απέστειλε στην Αννα Ανδρέου την ακόλουθη επιστολή: «Με αφορμή άρθρο του Ευρωβουλευτή του Δημοκρατικού Κόμματος κ. Κώστα Μαυρίδη στον ημερήσιο Τύπο και παρά τη δημόσια προς εσάς απολογία του, επιθυμώ να σας εκφράσω εκ μέρους του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου την εκτίμηση μας προς το πρόσωπο σας αλλά και το δημοσιογραφικό έργο που επιτελείτε. Πιστεύω, ότι αναφορές όπως αυτή του κ. Μαυρίδη, είναι άδικες και αδόκιμες και δεν συμβάλλουν θετικά στην προσπάθεια δημιουργίας ήπιου πολιτικού κλίματος εν όψει και της επικείμενης διάσκεψης της Γενεύης». Ο κ. Χατζηπαναγής ανέφερε ότι αν το ΡΙΚ πίστευε κάτι από όσα απαράδεκτα ανέφερε ο κ. Μαυρίδης δεν θα την έστελνε να καλύψει τις συνομιλίες για το Κυπριακό στη Γενεύη, προσθέτοντας ότι στην πράξη αποδοκίμασε όσα ανέφερε στο δημοσίευμά του. Επίσης ανέφερε ότι ύστερα από σχετικό σχόλιο του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΔΗΣΥ στη διάρκεια της εκπομπής «από Μέρα σε Μέρα» στις 3/1/2017 ο κ. Τσώκος έκαμε παρέμβαση στην εκπομπή με αφορμή παρατήρηση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του Δημοκρατικού Συναγερμού Νίκου Τορναρίτη ότι «πάει να στηθεί μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα για να στοχοποιήσει και στοχοποιεί ήδη πολιτικές προσωπικότητες, το είδαμε να εκτυλίσσεται και στην πράξη, και όχι μόνο πολιτικές προσωπικότητες αλλά και δημοσιογράφους, το είδαμε με την κ. Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή, το είδαμε με τη δημοσιογράφο Αννα Ανδρέου και λυπάμαι να πω ότι το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου όφειλε να αντιδράσει και δεν αντέδρασε… στην αήθη επίθεση που δέχθηκε μια ανταποκρίτρια, μια δημοσιογράφος του ΡΙΚ». Στην παρέμβασή του ο κ. Τσώκος αναφέρθηκε στην προαναφερθείσα επιστολή του προς την κ. Ανδρέου και πρόσθεσε πως στο βασικό σχεδιασμό του ΡΙΚ για τη διάσκεψη για το Κυπριακό στη Γενεύη η κ. Ανδρέου θα ήταν στη δημοσιογραφική του ΡΙΚ. Πρόσθεσε πως «αυτό είναι μία έμπρακτη και επί πλέον απόδειξη για το σεβασμό στο έργο και την προσφορά της κ. Αννας Ανδρέου για να γίνει κοινωνός ο Κυπριακός λαός των τεκταινομένων στη Γενεύη». Ο κ. Τορναρίτης παρενέβη λέγοντας ότι το ερώτημα ήταν γιατί το Διοικητικό Συμβούλιο του ΡΙΚ δεν εξέδωσε δημόσια ανακοίνωση όπως δημόσια ήταν η καταγγελία και δημόσια εξελίχθηκε η όλη υπόθεση και γι’ αυτό θα ήταν καλύτερα το ΡΙΚ να τα πει δημόσια όσα ανέφερε ο κ. Τσόκος. Ο κ. Τσώκος απάντησε πως το σημαντικό είναι ότι έμμεσα ή άμεσα, αλλά έγκαιρα το ΡΙΚ εξέφρασε στήριξε στη δουλειά της κ. Αννας Ανδρέου και ότι η μη έκδοση της ανακοίνωσης ήταν μια άλλη επιλογή του Διοικητικού Συμβουλίου, προκειμένου να μη ρίξει λάδι στη φωτιά εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Ο παρουσιαστής της εκπομπής Πάρης Ποταμίτης, που ρωτήθηκε γιατί ενώ ο κ. Μαυρίδης ήταν καλεσμένος σε εκπομπή του μερικές ημέρες μετά το επίμαχο δημοσίευμα και ενώ συνεχιζόταν η δημόσια συζήτηση γι’ αυτό δεν του υπέβαλε οποιαδήποτε ερώτηση, απάντησε ότι δεν το έπραξε γιατί από τη μια ήθελε η εκπομπή να επικεντρωθεί στο θέμα των ημερών που ήταν η επικείμενη διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό και δεν ήθελε χάσει χρόνο με αναφορά στην «απολύτως άστοχη και πρωτοφανή δήλωση του κ. Μαυρίδη» και από την άλλη για να μην υπάρξει αντιπερισπασμός από το κύριο θέμα με αποτέλεσμα την ελλιπή πληροφόρηση ή και την παραπληροφόρηση των πολιτών. Εξ άλλου, ανέφερε ότι ο κ. Μαυρίδης είχε ήδη αναγνωρίσει το λάθος του και απολογηθεί δημοσίως και γι’ αυτό θεώρησε ότι το θέμα είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα. Περαιτέρω ανέφερε πως είχε ρωτήσει τον αρχισυντάκτη του τηλεοπτικού δελτίου ως προς το τι θα έπρεπε να πράξει και πήρε την απάντηση ότι «δεν εγείρουμε το θέμα εκτός βεβαίως και αν το εγείρει οποιοσδήποτε άλλος κατά τη διάρκεια της εκπομπής». Κατόπιν επισταμένης εξέτασης των ενώπιόν της στοιχείων, σε συνδυασμό με τις σχετικές πρόνοιες του Κώδικα, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου προέβη εν πολλοίς σε ενέργειες που αποκαθιστούσαν την αξιοπιστία της Αννας Ανδρέου και συνιστούσαν προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και της ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων. Σημείωσε ιδιαίτερα τις αποδοκιμαστικές αναφορές εκπροσώπων του ΡΙΚ στα όσα έγραψε για την Αννα Ανδρέου ο κ. Μαυρίδης. Ο Διευθυντής Ειδήσεων Πανίκος Χατζηπαναγής τα χαρακτήρισε «απαράδεκτα», ο κ. Τσώκος στην επιστολή του χαρακτήρισε τις αναφορές «άδικες και αδόκιμες…(που) δεν συμβάλλουν θετικά στην προσπάθεια δημιουργίας ήπιου πολιτικού κλίματος εν όψει και της επικείμενης διάσκεψης της Γενεύης» και ο κ. Ποταμίτης ανέφερε στην επιστολή του ότι η δήλωση του κ. Μαυρίδη ήταν «απολύτως άστοχη και πρωτοφανής». Οι αναφορές αποδίδουν τη γενική εκτίμηση του κοινού, όπως διατυπώθηκαν σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, για το περιεχόμενο του κειμένου του κ. Μαυρίδη σε σχέση με την Αννα Ανδρέου. Ως προς τον κ. Ποταμίτη, η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει ότι η παράκλησή της να δώσει πληροφορίες για το χειρισμό της εκπομπής στην οποία ήταν προσκεκλημένος ο κ. Μαυρίδης δεν είχε σε καμιά περίπτωση την έννοια της υπαγόρευσης πως θα διαχειριζόταν την εκπομπή του ή ποιες ερωτήσεις θα έπρεπε να είχε υποβάλει ή να μην υποβάλει στον φιλοξενούμενό του. Παρά τις ανωτέρω διαπιστώσεις της, η Επιτροπή θεωρεί περαιτέρω ότι θα ήταν καλύτερα το ΡΙΚ να είχε δημοσιοποιήσει τις ενέργειές του προς την κατεύθυνση της προστασίας της αξιοπιστίας της δημοσιογράφου του, της ελευθερίας της έκφρασης και της ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων, δεδομένου ότι η επίθεση ήταν δημόσια και είχε γίνει ευρύτατη δημόσια συζήτηση για το θέμα. Η παράλειψη αυτή άφησε την πλειοψηφία των πολιτών στο σκοτάδι ως προς τη στάση του ΡΙΚ, αφού πολύ λίγοι έλαβαν γνώση των ενεργειών και απόψεών του και επίσης είναι δυνατό να διατυπωθεί ο ισχυρισμός ότι, κατά την προσφιλή έκφραση του κ. Μαυρίδη, «η σιωπή και συγκάλυψη εγκλημάτων αποτελεί συνενοχή στο ίδιο το έγκλημα». Ο «Φιλελεύθερος», ανταποκρινόμενος σε παράκληση της Επιτροπής να την ενημερώσει για τη δημοσίευση ενός κειμένου που καταφανώς περιείχε επίθεση εναντίον της ελευθερίας της έκφρασης και της ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων, παρέπεμψε σε δημοσίευμά του την επομένη της δημοσίευσης, δηλαδή στις 29 Δεκεμβρίου, 2016, στο οποίο ανέφερε ότι η Ενωση Συντακτών με την ανακοίνωσή της «πλήρως καλύπτει το δημοσιογραφικό κόσμο» σε σχέση με το κείμενο Μαυρίδη και κατέληγε με την αναφορά: «Οι εκ των υστέρων απολογίες, (τίνος;) αν και αναγκαίες, δεν μπορούν να διορθώσουν τα όσα διατυπώθηκαν στο κείμενο του ευρωβουλευτή, που παραμένει εκτεθειμένος. Και επειδή το άρθρο δημοσιεύθηκε στο «Φ» δηλώνεται πως σε καμία περίπτωση δεν υιοθετούνται τέτοιες απόψεις». Το κείμενο αυτό ήταν μέρος της ειδησεογραφίας για τις αντιδράσεις εναντίον του δημοσιεύματος από την ΕΣΚ και την ομάδα Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο, το κείμενο απολογίας του κ. Μαυρίδη και την απάντηση της Αννας Ανδρέου στην επίθεση. Η Επιτροπή σημείωσε τη διαφωνία του «Φιλελεύθερου» με τις αναφορές Μαυρίδη αλλά αποφάσισε ότι η εκ των υστέρων διαφωνία ή απολογία δεν αίρει το γεγονός ότι η δημοσίευση του κειμένου συνιστά παραβίαση των προνοιών του του Κώδικα που απαγορεύουν πράξεις ή παραλείψεις οι οποίες συνιστούν «παραβίαση ή απειλή» εναντίον της ελευθερίας της έκφρασης και της ανεξαρτησίας των δημοσιογράφων.

ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΛΟΔΟΞΟ ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ ΣΕ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΤΟΥ EXTRA TV ΜΕ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ ΕΞ ΕΛΛΑΔΟΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (10/5/4/2017) από τη Δικοινοτική Πρωτοβουλία Ειρήνη-Ενωμένη Κύπρος για εκπομπή του τηλεοπτικού καναλιού EXTRA TV στις 24 Μαρτίου, 2017, κατά την οποία, σύμφωνα με το παράπονο, ακούστηκαν αναφορές ξενοφοβίας και ρατσισμού. Το παράπονο, που υπέγραψαν εκ μέρους της παραπονούμενης οργάνωσης οι Τάκης Χατζηδημητρίου και Σιενέρ Ελτσίν, ανέφερε ότι κατά την εκπομπή ακούστηκε «κατά ριπάς» ρητορική μίσους από τον εξ Ελλάδος αυτοσυστηθέντα ως δημοσιογράφο Στέλιο Καλόγηρο, η οποία ξεκάθαρα υποδαύλιζε το μίσος και τον ρατσισμό εναντίον όποιων ο κ. Καλόγηρος έκρινε ότι οι απόψεις τους δεν ταίριαζαν απόλυτα στις δικές του θέσεις. Ο κ. Στέργιος Καλόγηρος χρησιμοποίησε πολλές φορές, σύμφωνα με το παράπονο, με έντονο και απαξιωτικό τρόπο, υβριστικούς χαρακτηρισμούς εναντίον του Προέδρου Αναστασιάδη, πολιτικών κομμάτων, πολιτών, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Ελλήνων και Τούρκων. Για τους διαφωνούντες με τις απόψεις του επί του Κυπριακού προβλήματος και υποστηρίζουν το διάλογο, τις διαπραγματεύσεις και την επαναπροσέγγιση με στόχο την επανένωση της Κύπρου, ο κ. Καλόγηρος είπε ότι είναι: «εθνικοί μειοδότες, τουρκόσποροι και προδότες». Επίσης χρησιμοποίησε απαξιωτικούς και μειωτικούς χαρακτηρισμούς για τους Τουρκοκυπρίους, όπως και για τους Τούρκους πολίτες, μεταξύ των οποίων οι χαρακτηρισμοί «Μογγόλοι», «αυτά τα ζώα», «οι μπουνταλάδες». Εξετάζοντας το θέμα, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι επρόκειτο όχι για μία, αλλά για δύο εκπομπές, στις 23/3/2017 και στις 24/3/2017, με τα ίδια πρόσωπα και το ίδιο περιεχόμενο, δηλαδή την επικείμενη τότε ψηφοφορία στη Βουλή επί πρότασης νόμου για μεταφορά από τη Βουλή στον Υπουργό Παιδείας της αρμοδιότητας καθορισμού των εθνικών επετείων στις οποίες θα γίνεται αναφορά στα σχολεία. Και στις δύο εκπομπές παρουσιαστής ήταν ο Χρήστος Αριστείδου με φιλοξενούμενο τον Στέργιο Καλόγηρο, που αυτοσυστήθηκε ως δημοσιογράφος εξ Ελλάδος, και τη Φένια Κλιάτση, επίσης από την Ελλάδα, η οποία είχε περιθωριακή μόνο συμμετοχή στη συζήτηση. Από την εξέταση των μαγνητοφωνημένων εκπομπών η Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι καταγγελίες των παραπονουμένων ευσταθούν απολύτως. Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι υποχρεωμένη να παραθέσει τις πιο χαρακτηριστικές αναφορές γιατί έκρινε ότι πρόκειται για ένα χωρίς προηγούμενο, μισαλλόδοξο παραλήρημα στα τηλεοπτικά χρονικά της Κύπρου. Στην εκπομπή στις 23/3/2017 ο Στέργιος Καλόγηρος χαρακτήρισε «τοιούτο» τον προσωπικό απεσταλμένο του Γ.Γ. Εσπεν Μπαρθ Αϊντα διατυπώνοντας τον ισχυρισμό ότι πήγε στα κατεχόμενα και "τον φορτώσανε οι βάρβαροι εκεί πέρα λεφτά, ευρώ, δολάρια». Στη συνέχεια ανέφερε «…δεν έχω τίποτε με αυτούς πού ψήφισαν είτε το ΑΚΕΛ είτε το ΔΗΣΥ, όμως θεωρώ ότι είναι εθνικός μειοδότης αυτός ο άνθρωπος που έφερε στη Βουλή να ψηφιστεί ο νόμος..." με τον οποίο «ανακαλείται ο εορτασμός της επετείου» του ενωτικού δημοψηφίσματος…Εάν αυτό δεν είναι εθνική προδοσία, πες μου εσύ τι είναι…Ο εορτασμός ενοχλεί τους βάρβαρους απέναντι…δέκα φορές το χρόνο κάνουν πανηγύρια και συμμετέχουν όλοι οι Μογγόλοι και ο Ακιντζί…και για μένα όσοι θα ψηφίσουν αυτή την πρόταση είναι εθνικοί μειοδότες. Δεν λέω προδότες γιατί μπορεί να με κυνηγήσει η Αρχή Τηλεόρασης… Και αν ο πρόεδρος του Συμβουλίου έχει την ίδια άποψη μ’ αυτούς, κι’ αυτός εθνικός μειοδότης είναι». Σε άλλο σημείο είπε: «Αναγκαζόμαστε να δεχθούμε το πραξικόπημα των τουρκόσπορων το οποίο εκπληρώνουν για ακόμα μία φορά Ελληνες Κύπριοι μειοδότες». Σε σχέση με φερόμενες δηλώσεις του Γερούν Ντάϊζελμπλουμ ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου «τρώνε τα λεφτά στα ποτά και τις γυναίκες, ο κ. Καλόγηρος ανέφερε: «Μα αυτοί δεν θέλουν γυναίκες. Αυτοί πάνε άντρες με άντρες. Τις γυναίκες τις στέλνουν στο νότο…κάτι πρέπει να κάνουν και οι γυναίκες στο νότο κυρία…» Τηλεθεατής που παρενέβη τηλεφωνικώς ανέφερε: «Θα πάρουμε άδεια από τον Ακιντζί και τον Μογγόλο…Τονίζω τους κυρίους του ΑΚΕΛ και του Συναγερμού, αίσχος, είναι προδότες». Ο Στέργιος Καλόγηρος είπε: «Συμφωνώ μαζί σας», ενώ ο παρουσιαστής περιορίστηκε να πει: «Ε, δεν θα χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους χαρακτηρισμούς». Αναφερόμενος στους Τούρκους και στον Ακιντζί είπε τα ακόλουθα: «Αναγκαζόμαστε λοιπόν, να δεχτούμε το πραξικόπημα των Μογγόλων του Ερντογάν, του τουρκόσπορου του Ακιντζί, ο οποίος κατάγεται από τη Λεμεσό και ξέρει πολύ καλά την ελληνική κουλτούρα, να δεχτούμε λοιπόν το πραξικόπημα των τουρκόσπορων το οποίο εκπληρώνουν για ακόμα μία φορά, Έλληνες Κύπριοι μειοδότες…» Εξ άλλου, όταν τηλεθεατής παρενέβη και τον κάλεσε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να ασχοληθεί με τα πολιτικά προβλήματα της χώρας, ο κ. Καλογήρου σχολίασε: «Αυτοί που θα γίνουν οι επόμενοι εθνικοί προδότες θα στιγματισθούν ένας-ένας». Όταν μία γυναίκα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για τους χαρακτηρισμούς που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια της εκπομπής και δη το «τουρκόσπορος» και ανέφερε πως ο λόγος για τον οποίον διαιρέθηκε η Κύπρος ήταν η χούντα της Αθήνας ο κ. Καλόγηρος της απάντησε ως εξής: «Εσείς ψηφίστε Ακιντζί κυρία μου. Να πάτε στα κατεχόμενα να ψηφίσετε Ακιντζί εσείς. Εκεί, εκεί πρέπει να πάτε. Για εκεί σας βλέπω, για τον Ακιντζί. Να τον ψηφίσετε. Να πάτε να ψηφίσετε και τον Ερντογάν, να τον βγάλετε πρόεδρο. Δεν ντρεπόμαστε λίγο. Δεν ντρεπόμαστε λίγο! Να υποστηρίζουμε τους Τούρκους. Θέλετε να πάτε στην Τουρκία να ψηφίσετε τον Ερντογάν, δεν ντρέπεστε;» Στη συνέχεια, σχολιάζοντας δήλωση του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Αντρου Κυπριανού ότι η Βουλή θα έπρεπε να διορθώσει το λάθος της σε σχέση με το Ενωτικό Δημοψήφισμα, ο κ. Καλόγηρος το χαρακτήρισε «εθνικό μειοδότη». Στο σημείο αυτό ο παρουσιαστής ανέφερε πως δεν συμμερίζεται την άποψη αυτή. Απευθυνόμενος σε τηλεθεατή που διαμαρτυρήθηκε για την αναφορά στον κ. Κυπριανού, ο κ. Καλόγηρος αποκάλεσε τον Αβέρωφ Νεοφύτου και τον Αντρο Κυπριανού «το δίδυμο της συμφοράς που διχάζει τον κυπριακό Ελληνισμό», ενώ απευθυνόμενος στον τηλεθεατή του είπε: «Και εσείς που θα ψηφίσετε να πάτε να ψηφίσετε τον Ερντογάν Θα σας χρειαστεί, δεν ντρεπόσαστε λίγο;» Κατά τη διάρκεια του προγράμματος εμφανίζονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα και για μεγάλη διάρκεια υπότιτλοι μεταξύ των οποίων και ο πιο κάτω: «Η ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΙΟΔΟΣΙΑ» Στην εκπομπή στις 24/3/2017, ο παρουσιαστής της εκπομπής Χρήστος Αριστείδου, σε τηλεφωνική επικοινωνία με την Πρόεδρο της Αλληλεγγύης Ελένη Θεοχάρους ζήτησε την άποψή της για την εισήγηση του ΑΚΕΛ να διορθωθεί το λάθος για το Ενωτικό δημοψήφισμα. Παρενέβη ο κ. Καλόγηρος και ανέφερε: «Πιστεύετε ότι αυτοί που είναι αντίθετοι με το συμφέρον του κυπριακού λαού δεν είναι εθνικοί μειοδότες; Αυτοί που είναι μαζί με τα συμφέροντα του Ακιντζί και του δικτάτορα Ερντογάν δεν είναι μειοδότες; Πώς αλλιώς πρέπει να λέγονται αυτοί οι άνθρωποι κ. Θεοχάρους; Μόνο προδότες ή και εθνικοί μειοδότες μαζί;» Κατά την ίδια εκπομπή, τηλεθεατής ανέφερε σε παρέμβασή του «αυτοί οι βρωμισμένοι οι Τούρκοι, αυτός ο Αβέρωφ και αυτός ο Κυπριανού, να φορήσουν το φέσι τους». Ο παρουσιαστής παρενέβη αναφέροντας «δεν θέλω χαρακτηρισμούς για Ελληνοκύπριους», αλλά ο τηλεθεατής συνέχισε λέγοντας «να φορήσουν το φέσι τους τζαι να πάνε ποτζεί με τον Ακιντζί, να φιλήσουν τον κώλο του Ακκιντζί, γιατί αυτοί οι ανθρώποι προδώνουν τον τόπο». Ο Στέργιος Καλόγηρος έκαμε επίθεση εναντίον τηλεθεατή που καταδίκασε τις αναφορές του και τον κάλεσε να πάει να ψηφίσει από κει, ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε: «εγώ το λέω ευθέως, κάτι κρύβεται, κάποια ιδιαίτερη σχέση υπάρχει ανάμεσα σε κάποιους πολιτικούς και στους μπουνταλάδες, και στους Μογγόλους τους Τούρκους, δεν γίνεται, δεν μπορεί Έλληνας πολιτικός, Κύπριος πολιτικός να κάνει τέτοια τραγικά λάθη. Να διορθώσουμε λέει το λάθος, ποιο είναι το λάθος; …Οι εισβολείς; […] μόνο άνθρωποι δεν είναι, αυτά τα ζώα που δεν ξέρουν τι είναι μπάνιο, δεν ξέρουν τι είναι τίποτα. Ξεχάσατε όλα αυτά που σας κάνουνε και θέλετε να τους αναβαθμίσετε να κάνετε Τούρκο τουρκόσπορο πρόεδρο της ελληνικής Κυπριακής Δημοκρατίας στην εκ περιτροπής; Να τους δώσετε αξία;» Σε σημείο της εκπομπής, ο παρουσιαστής διέκοψε γυναίκα που ανέφερε «αυτοί οι κύριοι δεν έχουν κανένα δικαίωμα να υβρίζουν τους πάντες και τα πάντα…» με το πρόσχημα ότι «δεν σας ακούμε, ξαναπάρτε…» Ο τηλεοπτικός σταθμός παρέλειψε να παραθέσει τις απόψεις του εμπρόθεσμα. Ο Γενικός Διευθυντής του τηλεοπτικού σταθμού Ανδρέας Ζένιος, ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνση μετά την περάτωση της εξέτασης, έθεσε ενώπιον της Επιτροπής τις θέσεις που τέθηκαν ενώπιον της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης, η οποία εξέταζε το ίδιο θέμα από την άποψη όμως της παραβίασης της νομοθεσίας για καταπολέμηση του ρατσισμού. Εν περιλήψει, οι θέσεις αυτές συνίστανται στο ότι «την ευθύνη για όλες τις αντιδεοντολογικές εκφράσεις στην εκπομπή φέρει εξ ολοκλήρου ο φιλοξενούμενος Στέργιος Καλογήρου», ο οποίος «συμπεριφερόταν σας ένας φανατικός και εμπαθής κομματικός οπαδός με εσκεμμένες διατυπώσεις». Περαιτέρω ανέφερε ότι η διεύθυνση του σταθμού δεν είχε την ευχέρεια άμεσης επέμβασης για αφαίρεση του λόγου από τον φιλοξενούμενο ενώ ο παρουσιαστής «αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων, δεν υπήρξε σαφής στην αντίθεσή προς όσα ο κ. Καλόγηρος ανέφερε και τιμωρήθηκε. Επίσης ανέφερε ότι ο παρουσιαστής εκ των υστέρων παραδέχθηκε πως ήταν λάθος η μη αφαίρεση του λόγου από το φιλοξενούμενό του αλλά δικαιολογήθηκε λέγοντας πως είχε «καταληφθεί εξαπίνης» αν και εκ των υστέρων αναγνώρισε πως θα έπρεπε να του είχε αφαιρέσει το λόγο και να χαρακτηρίσει τα λεγόμενά του υβριστικά. Εξ άλλου, ανέφερε ότι κυκλοφόρησε εγκύκλιο με την οποία επισημαίνει την υποχρέωση των μελών του προσωπικού να αφαιρούν το λόγο από οποιοδήποτε ενεργεί αντιδεοντολογικά. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν ήταν δυνατό να λάβει υπόψη τις εκπρόθεσμες θέσεις της διεύθυνσης, οι οποίες, ούτως ή άλλως, δεν επηρεάζουν τα ευρήματά της. Η Επιτροπή, αφού εξέτασε προσεκτικά όλα τα δεδομένα και το περιεχόμενο των δύο εκπομπών διαπίστωσε ότι για τις προαναφερθείσες αναφορές φέρουν ευθύνη όχι μόνο ο φιλοξενούμενος Στέργιος Καλόγηρος, αλλά κατά κύριο λόγο ο τηλεοπτικός σταθμός EXTRA TV και ο παρουσιαστής Χρήστος Αριστείδου. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι αναφορές που παρατέθηκαν ανωτέρω ήταν απαράδεκτα ρατσιστικές, μισαλλόδοξες, υβριστικές, απαξιωτικές και προσβλητικές, ενώ ο Στέργιος Καλόγηρος, το μένος του οποίου τον έκανε πολλές φορές να εκφέρει ασυναρτησίες και να επαναλαμβάνει τον ίδιο ρατσιστικό και μισαλλόδοξο λόγο, έκαμε επίσης μειωτικές αναφορές στη βάση του φύλου και του προσωπικού καθεστώτος, όταν αναφέρθηκε στο φερόμενο σεξουαλικό προσανατολισμό των βορείων συλλήβδην και το τι κάμνουν οι γυναίκες στο νότο. Διαπίστωσε επίσης ότι το ύφος και η όλη διάθεση του παρουσιαστή αλλά ιδιαίτερα του φιλοξενούμενού του υποκινούσε σε μίσος, αποστροφή, ρατσιστική προκατάληψη, απαξίωση και περιφρόνηση για κάθε ένα που είχε αντίθετη άποψη ή θεώρηση των γεγονότων, σε σημείο που θα ήταν δυνατό να υποκινήσουν ακόμη και σε άσκηση βίας. Σε κάποια σημεία της εκπομπής ο παρουσιαστής υποδαύλιζε τη ρητορική μίσους υποκινώντας το φιλοξενούμενό του να δώσει χαρακτηρισμούς για τις απόψεις ή τη συμπεριφορά ατόμων, προκαλώντας τις ρατσιστικές και μισαλλόδοξες εξάρσεις του. Κατά συνέπεια αποφάσισε ότι οι δύο εκπομπές συνιστούσαν κατάφωρη παραβίαση του συνόλου των προνοιών του άρθρου 12 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που προβλέπει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. αποφεύγουν οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά ή ενέργεια εναντίον προσώπου η οποία περιέχει στοιχεία προκατάληψης με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική προέλευση, την περιουσία, την καταγωγή, την ηλικία, το φύλο και το προσωπικό καθεστώς, περιλαμβανομένης της φυσικής ή διανοητικής ασθένειας ή αναπηρίας. Ο χλευασμός, η διαπόμπευση και ο διασυρμός ατόμων ή ομάδων είναι ανεπίτρεπτος». Επίσης διαπίστωσε ότι οι δύο εκπομπές περιείχαν αναφορές που συνιστούσαν παραβίαση των γενικών προνοιών περί αποφυγής χυδαίας γλώσσας, σεβασμού της τιμής και υπόληψης και αποφυγής αναφορών που μειώνουν την προσωπικότητα. Περαιτέρω η Επιτροπή έκρινε ότι επί μέρους αναφορές και οι δύο εκπομπές στο σύνολό τους παραβίασαν τη γενική πρόνοια περί σεβασμού και προαγωγής της δημοκρατίας και προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ ειδικά ο παρουσιαστής, με την αφαίρεση του λόγου από γυναίκα που επιχείρησε να κάμει τηλεφωνική παρέμβαση, παραβίασε τις πρόνοιες για το δικαίωμα απάντησης και το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης.