*Οι παλαιότερες αποφάσεις της ΕΔΔ αναδημοσιεύονται από το αρχείο και δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση στο περιεχόμενό τους.
*Οι παλαιότερες αποφάσεις της ΕΔΔ αναδημοσιεύονται από το αρχείο και δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση στο περιεχόμενό τους.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
35/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
08/01/2006
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του κ. Ανδρέα Μιλτιάδου για φερόμενο ρατσιστικό σκίτσο του ΠΙΝ στο Φιλελεύθερο, ημερομηνίας 21ης Νοεμβρίου, 2005, που αναφερόταν στο Γ.Γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν προκύπτει με βεβαιότητα πως υπήρξε προκατάληψη εκ μέρους του σκιτσογράφου λόγω του χρώματος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και επομένως το επίμαχο σκίτσο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί προκατάληψης με βάση τη φυλή ή το χρώμα.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
33/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
01/12/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Το Κυπριακό Ποντίκι» για δημοσίευμα ημερομηνίας 11ης Νοεμβρίου, 2005, στο οποίο προβαλλόταν ο ισχυρισμός ότι «117 κιλά ναρκωτικών έκαναν φτερά» από τις αποθήκες της Αστυνομίας. Η Επιτροπή εξέφρασε λύπη γιατί η εφημερίδα δεν ανταποκρίθηκε σε παράκληση για παράθεση των θέσεών της επί του παραπόνου. Η Επιτροπή προχώρησε στην εξέταση του παραπόνου με βάση δημόσια απολογία που δημοσιεύθηκε στην επόμενη έκδοσή της εφημερίδας, στην οποία παραδέχθηκε ότι οι πληροφορίες που δημοσίευσε ήταν ανακριβείς και παραπλανητικές και ότι δεν τις είχε θέσεις προηγουμένως υπόψη των αρμοδίων. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση των προνοιών του ΚΔΔ για μη δημοσίευση ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών και επεσήμανε με ικανοποίηση το γεγονός ότι η εφημερίδα παραδέχθηκε το λάθος της και προέβη σε επανόρθωση.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
30/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
01/12/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο για ρεπορτάζ της τηλεόρασης του ΡΙΚ, που μεταδόθηκε στις 12 Οκτωβρίου, σχετικά με την παλιά Λευκωσία, το οποίο περιείχε αναφορές κατ’ ισχυρισμόν ρατσιστικού περιεχομένου. Η Επιτροπή, αφού εξέτασε τις θέσεις του ΡΙΚ και είδε το ρεπορτάζ από μαγνητοσκόπηση, κατέληξε στην απόφαση ότι το ρεπορτάζ που είχε ετοιμάσει δημοσιογράφος του ΡΙΚ δεν περιείχε ο,τιδήποτε το επιλήψιμο. Η Επιτροπή, ωστόσο, διαπίστωσε ότι σε ζωντανή σύνδεση με το Δήμαρχο Λευκωσίας έγιναν απαράδεκτες αναφορές στους αλλοδαπούς που διαμένουν στην παλιά Λευκωσία, όπως «έχουμε να αντιμετωπίσουμε άλλες κουλτούρες, άλλο τρόπο, άλλη νοοτροπία και αυτή η κουλτούρα και αυτή η νοοτροπία των ξένων, των αλλοδαπών, που ζουν ιδιαίτερα μέσα στην παλιά πόλη μας, δημιουργούν τεράστια προβλήματα» Οι αναφορές αυτές κρίθηκαν ότι περιείχαν στοιχεία προκατάληψης με βάση τη φυλή ή την εθνική προέλευση, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι τα Ηλεκτρονικά ΜΜΕ δεν είναι δυνατό να έχουν απόλυτο έλεγχο δηλώσεων που γίνονται ζωντανά, είτε από στούντιο είτε σε απ’ ευθείας εξωτερικές συνδέσεις, αλλά τόνισε ότι αυτό δεν αίρει την υποχρέωση τήρησης των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Επί του προκειμένου, η Επιτροπή θεωρεί ότι σε τέτοιες περιπτώσεις τα ΜΜΕ και οι Δημοσιογράφοι θα πρέπει να λαμβάνουν εκ των προτέρων μέριμνα για την αποφυγή δηλώσεων που θα ήταν δυνατό να παραβιάζουν πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και οι δημοσιογράφοι να είναι έτοιμοι να παρεμβαίνουν διορθωτικά σε περίπτωση επιλήψιμων αναφορών.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
38/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
01/12/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου του ιατρού Χρίστου Χατζηκώστα εναντίον του ΡΙΚ για «ανάρμοστη, αντιδεοντολογική, αυθαίρετη, μεροληπτική, άνιση και επιλεκτική συμπεριφορά» και για «ανεπίτρεπτη παρέμβαση στην ιερή υποχρέωση του δημοσιογράφου για την πλήρη και αντικειμενική και απρόσκοπτη ενημέρωση της κοινής γνώμης», λόγω της μη παρουσίασης από την τηλεόραση του ΡΙΚ1 του εξ Ελλάδος ομοιοπαθητικού ιατρού Σπύρου Διαμαντίδη. Ο παραπονούμενος υποστηρίζει ότι είχε κάμει διευθετήσεις για λήψη συνέντευξης από τον κ. Διαμαντίδη στις 16 Νοεμβρίου, 2005, η οποία όμως ακυρώθηκε την προηγούμενη, με τηλεφώνημα δημοσιογράφου που ανέφερε ότι είχε πάρει οδηγίες από τη διεύθυνση του ΡΙΚ για ακύρωση των θεμάτων της εκπομπής σχετικά με την ομοιοπαθητική. Επίσης υποστηρίζει ότι δεν έγινε δεκτή εισήγησή του για συνέντευξη σε άλλη τηλεοπτική εκπομπή με το επιχείρημα που φέρεται να ανέφερε δημοσιογράφος ότι δεν ήταν αρμόδιος και ότι «άλλωστε ο κ. Διαμαντίδης είναι ανεπιθύμητος στο ΡΙΚ». Η Επιτροπή, αφού εξέτασε το περιεχόμενο επιστολής του παραπονούμενου προς τον πρόεδρο της ΕΣΚ, στην οποία ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι το ΡΙΚ, αν και «δεν έχει πρόβλημα με την ομοιοπαθητική αφού προβάλλει συχνά εκπομπές ομοιοπαθητικού περιεχομένου με διάφορους Κύπριους γιατρούς, συμπεριλαμβανομένου και εμού», διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει θέμα μεροληπτικής και άνισης ή επιλεκτικής μεταχείρισης ή άρνησης για πληροφόρηση επί θέματος που βρισκόταν στην επικαιρότητα ή αποτελούσε αντικείμενο δημόσιας συζήτησης. Η Επιτροπή έκρινε επίσης ότι από το περιεχόμενο της επιστολής δεν προκύπτει θέμα απάντησης από τον κ. Διαμαντίδη σε ό,τιδήποτε είχε μεταδώσει το ΡΙΚ για τον ίδιο ή την ομοιοπαθητική, αλλά σκοπός ήταν να γίνουν πρωτογενείς δηλώσεις και ως εκ τούτου δεν υπάρχει παραβίαση των προνοιών του ΚΔΔ ως προς το δικαίωμα απάντησης. Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι δικαίωμα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ να ετοιμάζουν τις εκπομπές τους επιλέγοντας τα θέματά τους, ή προσθέτοντας και αφαιρώντας προγραμματισμένα θέματα και να λαμβάνουν ή όχι συνεντεύξεις από άτομα για σκοπούς ετοιμασίας των εκπομπών τους. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή απέρριψε το παράπονο.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
28/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/10/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε δημοσίευμα της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ που αναφερόταν στο Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ κ. Δημήτρη Χριστόφια, ημερομηνίας 25/9/2005. Το υπό κρίση δημοσίευμα αφορούσε συνεδρία της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και αναφερόταν στον κ. Χριστόφια, με τη φράση, μεταξύ άλλων, «ο σύντροφος έστριψε τον ευτραφή ποπό του στην καρέκλα, φούσκωσε, πήρε το κόκκινο χρώμα της επανάστασης, αλλά τελικά δεν εξερράγη». Υστερα από συζήτηση του θέματος, η Επιτροπή κατέληξε στη διαπίστωση ότι το πιο πάνω δημοσίευμα εμπίπτει στις πρόνοιες του ΚΔΔ, ως καλυπτόμενο από την ευρεία ερμηνεία δικαιοδοτικών οργάνων Διεθνών Συμβάσεων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ιδιαίτερα για τον όρο «καθεστώς», ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων και τα προσωπικά χαρακτηριστικά του ατόμου. Ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας, σε απαντητικό του σχόλιο προς την Επιτροπή ανέφερε ότι το δημοσίευμα «λόγω της φύσης της στήλης είναι διανθισμένο με χιούμορ». Η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι, ανεξάρτητα από το αν το κείμενο μπορεί να χαρακτηρισθεί σατιρικό ή όχι, περιείχε αναφορά σε προσωπικά χαρακτηριστικά ατόμου. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή κατέληξε στην απόφαση ότι το δημοσίευμα δεν συνάδει προς τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι τα ΜΜΕ αποφεύγουν οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά σε προσωπικά χαρακτηριστικά.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
26/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/10/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ (Επιτεύχθηκε διευθέτηση για τον τρόπο λήψης στιγμιοτύπων)
Το παράπονο υποβλήθηκε από ΛΟΥΜΙΕΡ εναντίον του ΑΝΤ1 για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων, με τη μετάδοση στιγμιοτύπων από αγώνες ποδοσφαίρου πριν από τη λήξη του αγώνα. Εν όψει του γεγονότος ότι έχει επέλθει συνενόηση μεταξύ των δύο πλευρών για τον τρόπο κάλυψης και μετάδοσης στιγμιοτύπων από ποδοσφαιρικούς αγώνες και έγιναν δηλώσεις επί δικαστηρίου στην αγωγή 6270/2005 του ΑΝΤ1 εναντίον της ΚΟΠ και άλλων, στις 7 Οκτωβρίου, 2005, η υπόθεση θεωρείται διευθετηθείσα. ΣΗΜ: Με βάση τη διευθέτηση που συμφωνήθηκε, επιτρέπεται η λήψη στιγμιοτύπων από αγώνες για μετάδοση σε προκαθορισμένα δελτία ειδήσεων που δεν θα ξεπερνά τα τρία λεπτά. Ρητά απαγορεύεται η προβολή στιγμιοτύπων διαρκούντος του αγώνα. Σχετικές υποθέσεις: 20/2004, 15/2005, 18/2005 και 25/2005.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
29/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/10/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του Υπουργού Εσωτερικών κ. Ανδρέα Χρίστου για δημοσίευση παραποιημένου εγγράφου από την εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι το δημοσίευμα συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την ακρίβεια των πληροφοριών. Το έγγραφο δημοσιεύθηκε στην έκδοση της 29ης Σεπτεμβρίου, 2005 και αναφερόταν σε πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών προς το Υπουργικό Συμβούλιο σε σχέση με «αιτήσεις για απόκτηση της Κυπριακής Υπηκοότητας από πρόσωπα των οποίων ο ένας γονέας είναι Κύπριος πολίτης ή πρόσωπο Κυπριακής καταγωγής και ο άλλος αλλοδαπός, ο οποίος εισήλθε ή διαμένει παράνομα στην Κύπρο, με βάση το άρθρο 109 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου». Το επίμαχο μέρος του δημοσιεύματος αφορά στην παράγραφο 3 της πρότασης, η οποία, στο πρωτότυπο κείμενο αναφέρει ότι «με την παρούσα υποβάλλονται στο Υπουργικό Συμβούλιο ως παράρτημα Β, Πίνακας 172 αιτήσεων για την απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας, οι οποίες εμπίπτουν στις πρόνοιες του ανωτέρω Αρθρου του Νόμου. Οι αιτήσεις Α/Α 1 μέχρι 134 του Πίνακα αφορούν πρόσωπα τα οποία έχουν Τ/Κ μητέρα ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις πρόσωπα τα οποία έχουν Τ/Κ πατέρα». Στο δημοσίευμα της ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ το δεύτερο μέρος της παραγράφου αναφέρει ότι «οι αιτήσεις Α/Α 1 μέχρι 134 του Πίνακα αφορούν πρόσωπα τα οποία έχουν πατέρα Τούρκο έποικο και μητέρα Τουρκοκύπρια, ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις πρόσωπα τα οποία έχουν Τ/Κ πατέρα». Στις απαντητικές παρατηρήσεις του προς την ΕΔΔ, ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας κ. Γεώργιος Τζιώρτζιος ανέφερε ότι δεν υπήρξε οποιαδήποτε πρόθεση παρέμβασης στο κείμενο και ότι εκ παραδρομής η φράση «...με πατέρα τούρκο έποικο» παρουσιάστηκε ως μέρος της πρότασης του Υπουργού αντί να τοποθετηθεί μέσα σε παρένθεση με την ένδειξη Σ.Σ (σημείωση σύνταξης)». Η εφημερίδα προέβη σε διευκρίνηση στην επόμενη της έκδοση, ύστερα από σχετικές δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών. Η επιτροπή σημείωσε, ωστόσο, ότι η παρεμβολή της φράσης «...με πατέρα Τούρκο έποικο» με την παράλειψη της ταυτόχρονης διευκρίνησης ότι επρόκειτο για ερμηνευτικό σχόλιο της σύνταξης της εφημερίδας συνιστά σοβαρή παραβίαση της πρόνοιας του ΚΔΔ η οποία καθορίζει ότι τα ΜΜΕ μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες και να καθιστούν σαφή τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και σχολίου ή εικασίας και ως εκ τούτου η επανόρθωση θα έπρεπε να ήταν σαφής και κατηγορηματική.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
25/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/10/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ (Επιτεύχθηκε διευθέτηση για τον τρόπο λήψης στιγμιοτύπων)
Το παράπονο υποβλήθηκε από την ΚΟΠ εναντίον του ΑΝΤ1 για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων, με τη μετάδοση στιγμιοτύπων από αγώνες ποδοσφαίρου πριν από τη λήξη του αγώνα. Εν όψει του γεγονότος ότι έχει επέλθει συνενόηση μεταξύ των δύο πλευρών για τον τρόπο κάλυψης και μετάδοσης στιγμιοτύπων από ποδοσφαιρικούς αγώνες και έγιναν δηλώσεις επί δικαστηρίου στην αγωγή 6270/2005 του ΑΝΤ1 εναντίον της ΚΟΠ και άλλων, στις 7 Οκτωβρίου, 2005, η υπόθεση θεωρείται διευθετηθείσα. ΣΗΜ: Με βάση τη διευθέτηση που συμφωνήθηκε, επιτρέπεται η λήψη στιγμιοτύπων από αγώνες για μετάδοση σε προκαθορισμένα δελτία ειδήσεων που δεν θα ξεπερνά τα τρία λεπτά. Ρητά απαγορεύεται η προβολή στιγμιοτύπων διαρκούντος του αγώνα. Σχετικές υποθέσεις: 20/2004, 15/2005, 18/2005 και 26/2005.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
15/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/10/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ εναντίον του τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ για φερόμενη κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Το παράπονο αφορούσε τη μετάδοση δύο ρεπορτάζ, στις 17 και 18 Απριλίου, 2005, σχετικά με Ελληνοκυπρία, η οποία το 1950 εξισλαμίστηκε σε ηλικία 17 ετών και τέλεσε γάμο με Τουρκοκύπριο. Το παράπονο στηρίχθηκε στο γεγονός ότι η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ είχε δημοσιεύσει, στις 17 Απριλίου, 2005, μεγάλο ρεπορτάζ για το θέμα και ο ΣΙΓΜΑ μετέδωσε ρεπορτάζ για τα ίδια γεγονότα στο βραδινό του τηλεοπτικό δελτίο την ίδια ημέρα. Ο ΣΙΓΜΑ μετέδωσε την επομένη, 18 Απριλίου, 2005, δεύτερο ρεπορτάζ, με δηλώσεις συγγενών της Ελληνοκυπρίας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ο Αρχισυντάκτης του ΠΟΛΙΤΗ κ. Ανδρέας Παράσχος υποστήριξε, στο παράπονό του, ότι το γεγονός πως το ΣΙΓΜΑ χρησιμοποίησε «όλα τα συναφή στοιχεία των δικών μας αποκλειστικών ερευνητικών ρεπορτάζ για την εξισλαμισθείσα Ελληνοκυπρία, χωρίς να κάμει οποιαδήποτε αναφορά στον «Πολίτη», κατά τη δική μας αντίληψη συνιστά κλοπή πνευματικής δουλειάς και ιδιοκτησίας». Ο Διευθυντής Ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ κ. Ντίνος Μενελάου, στις απαντητικές παρατηρήσεις του απέρριψε τη θέση της εφημερίδας και υποστήριξε ότι ο τηλεοπτικός σταθμός γνώριζε από πολύ καιρό τη σχετική πληροφορία και ότι «ήταν θέμα επιλογής χρόνου για τη μετάδοσή της». Η Επιτροπή, αφού μελέτησε την είδηση του ΠΟΛΙΤΗ και είδε από οπτικογράφηση και τα δύο ρεπορτάζ του ΣΙΓΜΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το δεύτερο ρεπορτάζ δεν είχε καμιά σχέση με την είδηση, δεδομένου ότι το περιεχόμενό του ήταν δηλώσεις που δεν περιέχονταν στην είδηση της εφημερίδας. Για το λόγο αυτό επικεντρώθηκε στο πρώτο ρεπορτάζ. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, λόγω των διαμετρικά αντίθετων ισχυρισμών και της αντικειμενικής αδυναμίας διερεύνησής τους και επομένως της έλλειψης επαρκών στοιχείων, δεν ήταν σε θέση να αποκλείσει ή να διαπιστώσει παραβίαση της πιο πάνω πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή δράττεται της ευκαιρίας να επισημάνει την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό της πνευματικής ιδιοκτησίας και όπως, εκεί όπου επιτρέπεται, η αναδημοσίευση από άλλη πηγή να γίνεται με σεβασμό προς τον συγγραφέα/δημιουργό και να αναφέρεται η προέλευση των πληροφοριών. Η Επιτροπή σημείωσε επίσης ότι, παρά το γεγονός ότι το παράπονο υποβλήθηκε από τον περασμένο Απρίλιο, οι δύο πλευρές ανταποκρίθηκαν στην παράκληση και σε υπομνήσεις για παράθεση των απόψεών τους ύστερα από αρκετούς μήνες, γεγονός στο οποίο οφείλεται η μακρά καθυστέρηση στην εξέταση της υπόθεσης.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
22/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/09/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε αυτεπαγγέλτως, καθώς και ύστερα από τη διατύπωση παραπόνων, τα επεισόδια που διαδραματίστηκαν σε βάρος δημοσιογράφων και εικονοληπτών, στις 18 Ιουλίου, 2005, έξω από το Τσιμεντοποιείο Μονής, στη διάρκεια απεργιακής εκδήλωσης των ιδιοκτητών φορτηγών οχημάτων. Επίσης εξέτασε το θέμα της παρέμβασης του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης προς το ΡΙΚ σχετικά με το περιεχόμενο του τηλεοπτικού δελτίου της 19ης Ιουλίου, 2005, καθώς και ανακοίνωσης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΡΙΚ, που μεταδόθηκε στις 20 Ιουλίου. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος του δημοσιογράφου για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και παρέμβαση στο έργο των δημοσιογράφων. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ανέθεσε τη διερεύνηση του θέματος σε υποεπιτροπή, η οποία έκαμε ενδελεχή έρευνα, με τη λήψη μαρτυρικών καταθέσεων, την εξέταση οπτικού υλικού και τη συλλογή άλλων σχετικών στοιχείων, με αποκλειστικό σκοπό να διακριβωθεί κατά πόσο είχε παραβιασθεί το δικαίωμα πρόσβασης στις πηγές και της ελευθερίας έκφρασης και το δικαίωμα του κοινού για πλήρη, έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση. Η υποεπιτροπή είχε την πρόθυμη συνεργασία της Αστυνομίας, εκπρόσωποι της οποίας παρουσίασαν την εκδοχή της Δύναμης για τα επεισόδια, του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, που έθεσε στη διάθεση της Επιτροπής οπτικό υλικό και έδωσε διάφορες πληροφορίες και των δύο άμεσα εμπλεκομένων δημοσιογράφων, του κινηματογραφιστή κ. Κυριάκου Χαραλάμπους και της ανταποκρίτριας του ΡΙΚ στη Λεμεσό κ. Σωτηρούλας Χριστοφίδου. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε την εισήγηση της υποεπιτροπής και εξέτασε τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή της, κατέληξε στα ακόλουθα ευρήματα: 1. Κατά τα επεισόδια στο Τσιμεντοποιείο Μονής, ο κινηματογραφιστής Κυριάκος Χαραλάμπους, εκτελώντας δημοσιογραφική αποστολή, βρισκόταν στο πεζοδρόμιο, χωρίς να παρεμποδίζει το έργο της Αστυνομίας και κινηματογραφούσε σοβαρό επεισόδιο μεταξύ απεργού και μελών της ΜΜΑΔ. 2. Ενώ κινηματογραφούσε, μέλος της ΜΜΑΔ έβαλε το χέρι του μπροστά στο φακό της κάμερας και την έσπρωξε προς τα κάτω, με αποτέλεσμα να προκληθεί επεισόδιο, στη διάρκεια του οποίου ο κινηματογραφιστής σπρώχθηκε και έπεσε στο έδαφος και η κάμερα ξέφυγε από τα χέρια του και έπεσε στο χώμα με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιά. 3. Μέλος της ΜΜΑΔ, με τον ισχυρισμό ότι κτυπήθηκε στο πρόσωπο, τον πληροφόρησε ότι βρισκόταν υπό σύλληψη και του τοποθέτησε χειροπέδες, με τα χέρια οπισθάγκωνα, παρά το γεγονός ότι ο κινηματογραφιστής απάντησε ότι ήταν πρόθυμος να τον ακολουθήσει. 4. Αλλο μέλος της ΜΜΑΔ, κρατώντας τις χειροπέδες και στρίβοντάς τις, τον τραβούσε προς αστυνομικό όχημα μεταφοράς κρατουμένων, προκαλώντας ισχυρό πόνο. 5. Ο κινηματογραφιστής οδηγήθηκε σε αστυνομικό κρατητήριο και παρέμεινε υπό αστυνομική κράτηση για αρκετές ώρες. Οι ενέργειες αυτές κρίνονται ως παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό του δικαιώματος του δημοσιογράφου για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και κατ’ ακολουθία της ελευθερίας έκφρασης και του δικαιώματος του κοινού για ολοκληρωμένη, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση. Η Επιτροπή επιθυμεί να τονίσει ότι η παραβίαση αυτή καθίσταται πιο σοβαρή λόγω της αχρείαστης υπό τις συνθήκες τοποθέτησης χειροπέδων, γεγονός που συνιστά εξευτελιστική μεταχείριση, και της πρόκλησης σωματικού πόνου, καθώς και της στέρησης της ελευθερίας του κινηματογραφιστή. Για τα γεγονότα αυτά η Επιτροπή εκφράζει την αποδοκιμασία της. Με σκοπό να διακριβωθεί κατά πόσο συνιστούσαν παράβαση προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η Επιτροπή εξέτασε επίσης θέμα ενδεχόμενης παρέμβασης του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, καθώς και το θέμα της ανακοίνωσης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΡΙΚ, που εκδόθηκε και μεταδόθηκε διαφωνούντων του Γενικού Διευθυντή και του Διευθυντή Ειδήσεων και άλλων λειτουργών του Τμήματος Ειδήσεων. Ο Υπουργός, σε δήλωσή του, ανέφερε ότι ύστερα από παρέμβασή του, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΡΙΚ εξέδωσε ανακοίνωση για τον τρόπο παρουσίασης των γεγονότων από το δελτίο ειδήσεων στις 19 Ιουλίου, για την οποία και εξέφρασε ικανοποίηση. Επίσης, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης έκαμε προσωπική παρέμβαση στο Δελτίο Ειδήσεων στις 19 Ιουλίου, κατά την οποία διεξήχθη διάλογος σε έντονο ύφος με την παρουσιάστρια του δελτίου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενέργεια της παρέμβασης συνιστούσε άσκηση του δικαιώματος απάντησης και της παρουσίασης της άλλης άποψης. Ωστόσο σημείωσε ότι, αν και θα ήταν σωστό να υπάρχει και η άλλη άποψη, οι κατηγορίες που διατύπωσε ο Υπουργός για έλλειψη αντικειμενικότητας και ο τρόπος και το ύφος με το οποίο έγινε, καθώς και η έκδοση της δημόσιας ανακοίνωσης του Δ.Σ. του ΡΙΚ στις 20 Ιουλίου, 2005 για μονόπλευρη παρουσίαση των γεγονότων από το Ιδρυμα, είναι δυνατό, αν τα δύο ζητήματα συσχετισθούν, να ερμηνευθούν ως προσπάθεια παρέμβασης στο έργο των δημοσιογράφων και επηρεασμού της ανεξαρτησίας τους, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών του ΚΔΔ. Ανακοίνωση της ΕΔΔ σε απάντηση δηλώσεων του Υπουργού Δικαιοσύνης Με αφορμή την απόφαση της Επιτροπής, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Δώρος Θεοδώρου προέβη σε δηλώσεις, με τις οποίες άφηνε να εννοηθεί ότι η ΕΔΔ δεν είναι ανεξάρτητη, αλλά αποτελεί όργανο άλλων οργανώσεων. Η Επιτροπή απάντησε με την ακόλουθη ανακοίνωση στις 3 Οκτωβρίου, 2005: " Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, χωρίς καμιά πρόθεση αντιδικίας ή διαμάχης, επιθυμεί να ανασκευάσει εντυπώσεις που δυνατό να έχουν δημιουργηθεί από δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Δώρου Θεοδώρου σχετικά με την υπόσταση και αποστολή της Επιτροπής. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικούς σταθμούς ανέφερε ότι η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας «είναι της Ενωσης Συντακτών» ή άφησε να εννοηθεί ότι είναι όργανο της Ενωσης Συντακτών ή ότι έχει ως αποστολή μόνο την προστασία των δημοσιογράφων. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ανακριβείς. Προς αποκατάσταση της πραγματικότητας, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιθυμεί να αναφέρει ότι δεν ανήκει σε κανένα και δεν αποτελεί όργανο καμιάς οργάνωσης. Αποτελεί ανεξάρτητο όργανο αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς των ΜΜΕ, στο οποίο η Ενωση Συντακτών Κύπρου εκπροσωπείται ως ένας από τους ιδρυτικούς φορείς. Η Επιτροπή συστάθηκε με την ελεύθερη βούληση και αποφασιστικότητα των εμπλεκομένων φορέων και με την έκδηλη επιθυμία της κοινωνίας και της Πολιτείας. Ιδρυτικοί φορείς είναι ο Σύνδεσμος Εκδοτών, οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών και το ΡΙΚ και η Ενωση Συντακτών Κύπρου, που έχουν επικυρώσει και αναλάβει να εφαρμόζουν τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Μεταξύ των μελών της Επιτροπής περιλαμβάνονται ανεξάρτητα και καταξιωμένα μέλη της κοινωνίας, με έντονο ενδιαφέρον για τα κοινά, με πρόεδρο τον κ. Ανδρέα Μαυρομμάτη, πρώην δικαστικό, Υπουργό και Διπλωμάτη, στον οποίο, τόσο η Πολιτεία, όσο και διεθνείς οργανισμοί αναθέτουν και εμπιστεύονται διάφορες αποστολές σχετικά με την επιτήρηση της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, τα μέλη που διορίζονται από τους ιδρυτικούς φορείς μετέχουν στην Επιτροπή υπό την ατομική τους ιδιότητα και μόνο. Βασική αποστολή της Επιτροπής είναι η παροχή προστασίας στους πολίτες από τυχόν αυθαιρεσίες των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των λειτουργών τους και η κατοχύρωση της ελευθεροτυπίας και του δικαιώματος του κοινού για πλήρη, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση, πράγμα που συνεπάγεται απρόσκοπτη πρόσβαση των δημοσιογράφων στις πηγές των ειδήσεων. Η αυτορρύθμιση των ΜΜΕ ισχύει σε ολόκληρο τον προηγμένο και φιλελεύθερο κόσμο και κατά κύριο λόγο στην Ευρώπη, όπου έχει παράδοση αρκετών δεκαετιών. Πληροφοριακά αναφέρεται ότι μόλις έχει πραγματοποιηθεί στο Λουξεμβούργο το έβδομο συνέδριο της Συνεργασίας Ανεξαρτήτων Συμβουλίων Τύπου (AIPCE- Aliance of Independent Press Councils of Europe) της οποίας η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας είναι δραστήριο μέλος, έχοντας οργανώσει με επιτυχία το περσινό συνέδριο στην Κύπρο με πρωτοφανή συμμετοχή συνέδρων. Εχει διαπιστωθεί στην πράξη ότι ο θεσμός της αυτορρύθμισης, με την ύπαρξη και λειτουργία Συμβουλίων Τύπου ή ανάλογων οργάνων αυτορρύθμισης έχει συμβάλει στην κατοχύρωση της ελευθεροτυπίας και ελευθερίας έκφρασης και παράλληλα στην προστασία του κοινού και στη βελτίωση της συμπεριφοράς των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων μέσω της τήρησης των Κανόνων Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Είναι επίσης θεσμός αναγνωρισμένος από πανευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως είναι η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και από την κυπριακή νομοθεσία".
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
21/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/09/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονα του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1 για παρεμπόδιση συνεργείων του σταθμού να καλύψουν το Ράλι Κύπρος και το διεθνή ποδοσφαιρικό αγώνα Ανόθρωσης-Δυναμό Μίνσκ στο στάδιο ΓΣΠ. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων. Το παράπονο για παρεμπόδιση της πρόσβασης στο Ράλι Κύπρος, στις 12 Μαίου, 2005 αφορούσε την κάλυψη της εκκίνησης του ράλι και ειδικών διαδρομών και στρεφόταν εναντίον των διοργανωτών, οι οποίοι επικαλέστηκαν την ύπαρξη αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας Λουμιέρ. Το παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ στρεφόταν εναντίον της εταιρείας Λουμιέρ, ως αποκλειστικού δικαιούχου, του σταδίου ΓΣΠ, ως υπευθύνου για το χώρο διεξαγωγής του αγώνα και της ΚΟΠ, ως αθλητικής αρχής. Οι αναφερόμενοι στο παράπονο για το Ράλι Κύπρος δεν ανταποκρίθηκαν σε παράκληση για παράθεση των απόψεών τους, ενώ οι αναφερόμενοι στο παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ απάντησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν αμφισβήτησαν το δικαίωμα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών να καλύπτουν αθλητικά γεγονότα με βάση τις πρόνοιες και προϋποθέσεις του άρθρου 54 του Νόμου περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών. Ομως υποστηρίζουν ότι στην προκειμένη περίπτωση διοργανωτές του αγώνα δεν ήταν οι ίδιοι, αλλά η ΟΥΕΦΑ και η Ανόρθωση. Η Επιτροπή, κατά την εξέταση της υπόθεσης, έλαβε υπόψη τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση, τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες για το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, τα υφιστάμενα αποκλειστικά δικαιώματα και τα δικαιώματα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών και την άσκησή τους υπό τους όρους του άρθρου 54 του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε παρεμπόδιση πρόσβασης δημοσιογράφων σε πηγές ειδήσεων, ανεξάρτητα από το φορέα που είχε την αρμοδιότητα και επομένως την υποχρέωση να επιτρέψει τέτοια πρόσβαση. Οπως αποφάσισε και σε προηγούμενα παρόμοια παράπονα, η Επιτροπή θεωρεί ότι, πέραν των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων ως προς τη διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών αγώνων ή άλλων αθλημάτων, σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο ή στο χώρο στον οποίο διεξάγεται άλλο άθλημα συρρέουν χιλιάδες άτομα, λαμβάνουν χώρα γεγονότα τα οποία εκφεύγουν των ορίων των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων και ως εκ τούτου αποτελεί νόμιμη πηγή ειδήσεων. Πέραν τούτου, ο νόμος παρέχει το δικαίωμα κάλυψης αθλητικών γεγονότων για τα οποία υπάρχουν συμβατικά δικαιώματα σε αδειούχους τηλεοπτικούς σταθμούς για μετάδοση σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων για χρόνο όχι πέραν των τριών λεπτών. Η Επιτροπή σημειώνει ακόμη ότι το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τη Διασυνοριακή τηλεόραση, που κυρώθηκε και εφαρμόζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία, αν και αφορά στη διασυνοριακή τηλεόραση, παρέχει ισχυρές κατευθυντήριες αρχές, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα «αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό προς αποφυγή της υπονόμευσης του δικαιώματος του κοινού για πληροφόρηση λόγω της άσκησης αποκλειστικών δικαιωμάτων εκπομπής ή επανεκπομπής από παραγωγό αποκλειστικών δικαιωμάτων εντός της δικαιοδοσίας του». Ανάλογη είναι και η σύσταση του Συμβουλίου Υπουργών προς τα κράτη μέλη για το δικαίωμα αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό για τα οποία έχουν αποκτηθεί αποκλειστικά δικαιώματα. Για τους λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο χώρο διεξαγωγής αθλητικών γεγονότων με τα «εργαλεία της εργασίας τους», τηρουμένων των όρων και κανονισμών που διέπουν την είσοδο στο χώρο αυτό. Με βάση τις προαναφερθείσες πρόνοιες περί ελεύθερης έκφρασης και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση, που κατοχυρώνονται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και τηρουμένων των προνοιών των σχετικών νόμων και άνευ βλάβης των δικαιωμάτων των δικαιούχων, οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα κάλυψης όλων των γεγονότων τα οποία συμβαίνουν εντός του χώρου αυτού, περιλαμβανομένου και του αθλητικού γεγονότος, κατά τρόπο που θεωρούν καλύτερο. Εν όψει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρεμπόδιση της κάλυψης των δύο γεγονότων από συνεργείο του ΑΝΤ1 ήταν αντίθετη προς τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες περί ελευθερίας έκφρασης και τις σχετικές πρόνοιες της διεθνούς νομοθεσίας, που έχουν και αυξημένη τυπική ισχύ έναντι τον εθνικών νόμων, καθώς και τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση. Η Επιτροπή καλεί όλους τους εμπλεκομένους να σέβονται την αρχή της απρόσκοπτης πρόσβασης των δημοσιογράφων στις πηγές ειδήσεων. ΣΗΜ: Για το θέμα υπάρχει και δικαστική απόφαση στην υπόθεση 5618/21005 ενώπιον του Επαρχιακού Δικστηρίου Λευκωσίας (ΑΝΤ1 v ΓΣΠ, Ανόρθωσης, ΚΟΠ. Οι δικηγόροι του ΓΣΠ πληροφόρησαν την Επιτροπή στις 26/8/2005 ότι αποδέχονται την ερμηνεία του δικαστηρίου ως προς το άρθρο 54/ του νόμου 7/1998 (Ο περί Ραδιοτηλεοπτικών Σταθμών Νόμος) σχετικά με τα δικαιώματα κάλυψης από ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
18/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/09/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονα του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1 για παρεμπόδιση συνεργείων του σταθμού να καλύψουν το Ράλι Κύπρος και το διεθνή ποδοσφαιρικό αγώνα Ανόθρωσης-Δυναμό Μίνσκ στο στάδιο ΓΣΠ. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων. Το παράπονο για παρεμπόδιση της πρόσβασης στο Ράλι Κύπρος, στις 12 Μαίου, 2005 αφορούσε την κάλυψη της εκκίνησης του ράλι και ειδικών διαδρομών και στρεφόταν εναντίον των διοργανωτών, οι οποίοι επικαλέστηκαν την ύπαρξη αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας Λουμιέρ. Το παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ στρεφόταν εναντίον της εταιρείας Λουμιέρ, ως αποκλειστικού δικαιούχου, του σταδίου ΓΣΠ, ως υπευθύνου για το χώρο διεξαγωγής του αγώνα και της ΚΟΠ, ως αθλητικής αρχής. Οι αναφερόμενοι στο παράπονο για το Ράλι Κύπρος δεν ανταποκρίθηκαν σε παράκληση για παράθεση των απόψεών τους, ενώ οι αναφερόμενοι στο παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ απάντησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν αμφισβήτησαν το δικαίωμα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών να καλύπτουν αθλητικά γεγονότα με βάση τις πρόνοιες και προϋποθέσεις του άρθρου 54 του Νόμου περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών. Ομως υποστηρίζουν ότι στην προκειμένη περίπτωση διοργανωτές του αγώνα δεν ήταν οι ίδιοι, αλλά η ΟΥΕΦΑ και η Ανόρθωση. Η Επιτροπή, κατά την εξέταση της υπόθεσης, έλαβε υπόψη τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση, τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες για το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, τα υφιστάμενα αποκλειστικά δικαιώματα και τα δικαιώματα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών και την άσκησή τους υπό τους όρους του άρθρου 54 του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε παρεμπόδιση πρόσβασης δημοσιογράφων σε πηγές ειδήσεων, ανεξάρτητα από το φορέα που είχε την αρμοδιότητα και επομένως την υποχρέωση να επιτρέψει τέτοια πρόσβαση. Οπως αποφάσισε και σε προηγούμενα παρόμοια παράπονα, η Επιτροπή θεωρεί ότι, πέραν των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων ως προς τη διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών αγώνων ή άλλων αθλημάτων, σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο ή στο χώρο στον οποίο διεξάγεται άλλο άθλημα συρρέουν χιλιάδες άτομα, λαμβάνουν χώρα γεγονότα τα οποία εκφεύγουν των ορίων των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων και ως εκ τούτου αποτελεί νόμιμη πηγή ειδήσεων. Πέραν τούτου, ο νόμος παρέχει το δικαίωμα κάλυψης αθλητικών γεγονότων για τα οποία υπάρχουν συμβατικά δικαιώματα σε αδειούχους τηλεοπτικούς σταθμούς για μετάδοση σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων για χρόνο όχι πέραν των τριών λεπτών. Η Επιτροπή σημειώνει ακόμη ότι το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τη Διασυνοριακή τηλεόραση, που κυρώθηκε και εφαρμόζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία, αν και αφορά στη διασυνοριακή τηλεόραση, παρέχει ισχυρές κατευθυντήριες αρχές, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα «αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό προς αποφυγή της υπονόμευσης του δικαιώματος του κοινού για πληροφόρηση λόγω της άσκησης αποκλειστικών δικαιωμάτων εκπομπής ή επανεκπομπής από παραγωγό αποκλειστικών δικαιωμάτων εντός της δικαιοδοσίας του». Ανάλογη είναι και η σύσταση του Συμβουλίου Υπουργών προς τα κράτη μέλη για το δικαίωμα αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό για τα οποία έχουν αποκτηθεί αποκλειστικά δικαιώματα. Για τους λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο χώρο διεξαγωγής αθλητικών γεγονότων με τα «εργαλεία της εργασίας τους», τηρουμένων των όρων και κανονισμών που διέπουν την είσοδο στο χώρο αυτό. Με βάση τις προαναφερθείσες πρόνοιες περί ελεύθερης έκφρασης και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση, που κατοχυρώνονται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και τηρουμένων των προνοιών των σχετικών νόμων και άνευ βλάβης των δικαιωμάτων των δικαιούχων, οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα κάλυψης όλων των γεγονότων τα οποία συμβαίνουν εντός του χώρου αυτού, περιλαμβανομένου και του αθλητικού γεγονότος, κατά τρόπο που θεωρούν καλύτερο. Εν όψει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρεμπόδιση της κάλυψης των δύο γεγονότων από συνεργείο του ΑΝΤ1 ήταν αντίθετη προς τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες περί ελευθερίας έκφρασης και τις σχετικές πρόνοιες της διεθνούς νομοθεσίας, που έχουν και αυξημένη τυπική ισχύ έναντι τον εθνικών νόμων, καθώς και τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση. Η Επιτροπή καλεί όλους τους εμπλεκομένους να σέβονται την αρχή της απρόσκοπτης πρόσβασης των δημοσιογράφων στις πηγές ειδήσεων. ΣΗΜ: Για το θέμα υπάρχει και δικαστική απόφαση στην υπόθεση 5618/21005 ενώπιον του Επαρχιακού Δικστηρίου Λευκωσίας (ΑΝΤ1 v ΓΣΠ, Ανόρθωσης, ΚΟΠ). Οι δικηγόροι του ΓΣΠ πληροφόρησαν την Επιτροπή στις 26/8/2005 ότι αποδέχονται την ερμηνεία του δικαστηρίου ως προς το άρθρο 54/ του νόμου 7/1998 (Ο περί Ραδιοτηλεοπτικών Σταθμών Νόμος) σχετικά με τα δικαιώματα κάλυψης από ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
24/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
21/08/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, σε έκτακτη συνεδρία της, εξέφρασε ανησυχία και αποδοκίμασε έντονα την κατά συρροή παραβίαση σειράς βασικών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από τα ΜΜΕ κατά το χειρισμό του τραγικού αεροπορικού δυστυχήματος της 14ης Αυγούστου, 2005. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα έκφρασης αποτελεί το υπόβαθρο της άσκησης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και σημειώνοντας ότι το δικαίωμα του πολίτη για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση αποτελεί υποχρέωση όλων των Μέσων και των λειτουργών τους, προέβη στις ακόλουθες διαπιστώσεις: 1. Τα ΜΜΕ και οι λειτουργοί τους κάτω από αντίξοες συνθήκες επιτέλεσαν σημαντικό έργο για την πληροφόρηση του κοινού σχετικά με την τραγωδία και άσκηση δημόσιου ελέγχου. 2. Κατά το χειρισμό του αεροπορικού δυστυχήματος υπήρξε εκ μέρους των τηλεοπτικών σταθμών και άλλων ΜΜΕ έλλειψη της αναγκαίας ευαισθησίας προς τον ανθρώπινο πόνο και το θάνατο. 3. Υπήρξε έλλειψη διακριτικότητας και συμπάθειας και αχρείαστη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή και σε ιδιωτικές στιγμές πένθους, θλίψης και ψυχικού κλονισμού των συγγενών των θυμάτων του δυστυχήματος. 4. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ακρίβεια των πληροφοριών θυσιάστηκε σε μεγάλο βαθμό στο βωμό του εντυπωσιασμού με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κλίμα προκατάληψης και σύγχυση, με την απουσία διάκρισης μεταξύ γεγονότων, σχολίων και εικασιών. 5. Παραβιάστηκε το δικαίωμα της απάντησης, ιδιαίτερα ανθρώπων που επηρεάζονταν άμεσα, οι οποίοι, λόγω της σοβαρότητας των αναφορών, δεν κλήθηκαν να δώσουν απάντηση ή τη δική τους εκδοχή ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση των ισχυρισμών. 6. Παραβιάστηκε το τεκμήριο της αθωότητας ανθρώπων και οργανισμών, που καταδικάστηκαν στη συνείδηση της κοινής γνώμης χωρίς καν να ακουσθούν και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ή αρχίσει καν οιαδήποτε ανεξάρτητη διερεύνηση των περιστατικών της τραγωδίας. 7. Παραβιάστηκε η πρόνοια του Κώδικα για μη δημοσίευση φωτογραφιών παιδιών και πληροφοριών για την προσωπική τους κατάσταση ή ευημερία. Η Επιτροπή σημείωσε ότι πλείστες από τις παραβιάσεις των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας έγιναν με την αναμετάδοση εκπομπών ή αναδημοσίευση πληροφοριών και τόνισε ότι το γεγονός αυτό δεν απαλλάσσει τα ΜΜΕ της ευθύνης για τήρηση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας καλεί τους ιθύνοντες των ΜΜΕ, αλλά και τους λειτουργούς τους, να σέβονται και τηρούν τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, επισημαίνοντας ότι η παραβίασή τους υπονομεύει και θέτει υπό σοβαρή απειλή την αυτορρύθμιση των ΜΜΕ και των λειτουργών τους και δημιουργεί κινδύνους για την ελευθερία έκφρασης και την άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Η Επιτροπή αποφάσισε να καλέσει τους ιθύνοντες των ΜΜΕ σε σύσκεψη για μελέτη σε βάθος του όλου θέματος. Επίσης καλεί τα ΜΜΕ να μεταδώσουν ή να δημοσιεύσουν την απόφαση αυτή, σύμφωνα με την υποχρέωση που έχουν αναλάβει με την από μέρους τους υπογραφή του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
23/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
21/08/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας διαπίστωσε σοβαρότατη παραβίαση προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος», κυρίως με τη δημοσίευση φωτογραφίας απανθρακωμένης σορού θύματος της αεροπορικής τραγωδίας στο Γραμματικό. Η Επιτροπή, σε έκτακτη συνεδρία της, εξέτασε σωρεία παραπόνων εναντίον της εφημερίδας για δημοσίευση, στις 15 Αυγούστου, 2005 φωτογραφίας από το σημείο πρόσκρουσης του αεροπλάνου της εταιρείας «Ηλιος», που παρουσίαζε απανθρακωμένη σορό με εμφανή χαρακτηριστικά και άλλες σορούς σκορπισμένες στο έδαφος. Η Επιτροπή εξέφρασε έντονη αποδοκιμασία για το γεγονός ότι, κατά παράβαση σαφών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, με τη δημοσίευση της φωτογραφίας επιδείχθηκε απαράδεκτη έλλειψη ευαισθησίας στην παρουσίαση του ανθρώπινου πόνου και του θανάτου και έκρινε ότι η φωτογραφία προκαλεί φρίκη και αποτροπιασμό. Περαιτέρω, η Επιτροπή έκρινε απαράδεκτη την αιτιολόγηση που δημοσίευσε η εφημερίδα στην έκδοσή της την επομένη, 16 Αυγούστου, 2005, ότι με τη δημοσίευση της φωτογραφίας, σκοπός ήταν η αποτύπωση του μεγέθους της συμφοράς «ώστε να δοθεί το ξεκάθαρο μήνυμα: ποτέ πια τέτοιες τραγωδίες» και ότι πρόθεσή της ήταν «η αποτροπή μιας νέας συμφοράς». Είναι προφανές ότι η δημοσίευση της φωτογραφίας δεν συμβάλλει στην αποτροπή νέων αεροπορικών ατυχημάτων, αλλά εμπεριέχει το στοιχείο του εντυπωσιασμού και το μόνο αποτέλεσμα είναι η πρόκληση αφόρητου ανθρώπινου πόνου, φρίκης και αποτροπιασμού. Η Επιτροπή αποφάσισε να καλέσει την εφημερίδα, όπως, συμμορφούμενη προς την υποχρέωση που ανέλαβαν τα ΜΜΕ με την προσυπογραφή του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, δημοσιεύσει αυτούσια την απόφασή της μέσα σε διάστημα τεσσάρων ημερών από την επίδοσή της.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
20/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
21/07/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ (Ασκήθηκε το δικαίωμα απάντησης
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του Υπεύθυνου Γραφείου Τύπου της Αστυνομίας Αν. Αστυνόμου Β΄ κ. Δ. Δημητρίου, εκ μέρους του Αρχηγού Αστυνομίας ότι η εφημερίδα «Πολίτης» σε είδησή της στις 6 Ιουνίου, 2005, «παρέλειψε επιμελώς» να δημοσιεύσει στοιχεία για τη μείωση των οδικών δυστυχημάτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2005. Η είδηση της εφημερίδας, με αντικείμενο την αύξηση των θανατηφόρων δυστυχημάτων, στηρίχθηκε σε στατιστικά στοιχεία του Γραφείου Τύπου της Αστυνομίας. Σύμφωνα με το παράπονο, το αποτέλεσμα της παράλειψης δημοσίευσης όλων των στοιχείων που δόθηκαν ήταν «το ρεπορτάζ να δώσει λανθασμένη εικόνα, αφού παρουσίασε μόνο τους νεκρούς και τα θανατηφόρα δυστυχήματα σε συνδυασμό με την αύξηση των καταγγελιών και όχι την πλήρη εικόνα των στατιστικών στοιχείων που αφορούσαν τα τροχαία δυστυχήματα». Η Επιτροπή σημείωσε ότι η εφημερίδα, αν και ειδοποιήθηκε γραπτώς δύο φορές, στις 7 Ιουνίου και 11 Ιουλίου, 2005 και μερικές άλλες φορές προφορικά, παρέλειψε να ανταποκριθεί στην υποχρέωσή της να απαντήσει εγκαίρως στο παράπονο, γεγονός που συνέβαλε στην καθυστέρηση της εξέτασής του. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε επισταμένα το παράπονο και το δημοσίευμα της εφημερίδας, αποφάσισε ότι πρόκειται για περίπτωση στην οποία είναι δυνατό να υπάρξει αποτελεσματική θεραπεία με την άσκηση του δικαιώματος απάντησης, που παρέχει ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
19/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/06/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε αυτεπαγγέλτως, ως εκ της σοβαρότητας της υπόθεσης και της συχνής επανάληψης του φαινομένου της αποκάλυψης θυμάτων σεξουαλικών αδικημάτων και των ονομάτων παιδιών, την περίπτωση δημοσίευσης ή μετάδοσης φωτογραφιών και ειδήσεων από εφημερίδες και ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, για την ανεύρεση ανήλικης 15 χρόνων, που είχε αναφερθεί από την Αστυνομία ως εξαφανισθείσα. Επειδή τα γεγονότα είναι τα ίδια ή ταυτόσημα σε όλες τις περιπτώσεις, η Επιτροπή αποφάσισε να εξετάσει όλες τις υποθέσεις μαζί. Τα γεγονότα: Στις 18 Μαϊου, 2005, η Αστυνομία εξέδωσε ανακοίνωση και απέστειλε προς τα ΜΜΕ φωτογραφία της ελλείπουσας ανήλικης Μ.Δ, ζητώντας τη συνδρομή του κοινού για την ανεύρεσή της. Μετά την ανεύρεση της ανήλικης, ύστερα από δύο ημέρες, ΜΜΕ δημοσίευσαν το γεγονός με λεπτομέρειες για διάφορα γεγονότα που επεσυνέβησαν στο μεσοδιάστημα. Μερικά ΜΜΕ επαναδημοσίευσαν το όνομα ή/και τη φωτογραφία της νέας, που είχε διανείμει η Αστυνομία, καθώς και δηλώσεις της ή λεπτομέρειες που αφορούσαν στην προσωπική της κατάσταση Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ζήτησε από τα καθ’ ων το παράπονο ΜΜΕ σχόλια και εξηγήσεις. Οι έγγραφες ή προφορικές εξηγήσεις των ΜΜΕ ήταν περίπου οι ίδιες, δηλαδή ότι ενήργησαν καλή τη πίστη ή εκ παραδρομής και ότι τα γεγονότα που ακολούθησαν την εξαφάνιση θεωρήθηκαν ως συνέχεια της αρχικής είδησης της εξαφάνισής της. Η Επιτροπή έκρινε ότι τα δημοσιεύματα και οι μεταδόσεις συνιστούσαν παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για μη δημοσίευση προσωπικών στοιχείων, λήψη συνεντεύξεων από ανήλικους, μη αποκάλυψη, άμεσα ή έμμεσα, της ταυτότητας θυμάτων σεξουαλικών αδικημάτων και μη δημοσίευση φωτογραφιών παιδιών. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αρχική δημοσίευση με τη φωτογραφία της ανήλικης ως ελλείπουσας, τα ανακοινωθέντα που εκδόθηκαν και τα γεγονότα που επακολούθησαν ήταν τέτοια, ώστε να οδηγήσουν στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι η αποκάλυψη της ταυτότητας της ανήλικης και η δημοσίευση της φωτογραφίας της είχαν ήδη γίνει και επομένως θα μπορούσαν να δημοσιευθούν. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας σταθμίζουσα τα γεγονότα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ως άνω προσέγγιση των ΜΜΕ, παρ’ όλον ότι αντίκειται προς τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αποτελεί ελαφρυντικό για μια κατά τα άλλα σοβαρή παραβίαση. Επί του προκειμένου, η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει ότι η έκδοση ανακοινώσεων από την Αστυνομία σε σχέση με διερευνώμενες υποθέσεις, με αναφορά ονομάτων, προς επίτευξη νόμιμου σκοπού, όπως η σύλληψη διαφευγόντων υπόπτων ή η ανεύρεση ελλειπόντων προσώπων, δεν αίρει την υποχρέωση τήρησης των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, για γεγονότα που ακολουθούν την επίτευξη του σκοπού έκδοσης της ανακοίνωσης. Υπό τις περιστάσεις, η Επιτροπή αποφάσισε όπως μη γίνει ονομαστική αναφορά στα ΜΜΕ που παραβίασαν τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αλλά να επιστηθεί η προσοχή των ΜΜΕ στην ανάγκη λήψης μέτρων για μη επανάληψη του φαινομένου.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
6/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/05/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε, ύστερα από δημοσιεύματα στον Τύπο, την περίπτωση μετάδοσης από την τηλεόραση του ΡΙΚ σκηνών στο πρόγραμμα Superbingo, με παιδιά σε κέντρο αναψυχής, στα οποία η παρουσιάστρια του προγράμματος υπέβαλε ερωτήσεις. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι υπήρξε παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και Κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία των ηλεκτρονικών μέσων. Κατά την εξέταση της υπόθεσης, η Επιτροπή είδε το πρόγραμμα από μαγνητοσκόπηση και έλαβε υπόψη απαντητική επιστολή του Γενικού Διευθυντή του ΡΙΚ. Οι σκηνές που προβλήθηκαν παρουσίαζαν παιδιά ηλικίας δημοτικού σχολείου σε νυκτερινό κέντρο και σε προχωρημένη ώρα της νύκτας (μετά τις 11 μ.μ.) να εκδηλώνουν τον ενθουσιασμό τους για την τραγουδίστρια Καλομοίρα. Η τηλεπαρουσιάστρια του προγράμματος πήρε συνεντεύξεις από μερικά παιδιά σχετικά με τα αισθήματά τους για την τραγουδίστρια. Ο Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ, στην απάντησή του προς την Επιτροπή ανέφερε ότι «πρέπει να γίνει κατανοητό» ότι το ΡΙΚ «δεν μπορεί να επιβάλει σ’ ένα γονιό αν θα επιτρέψει ή όχι στα παιδιά του να προσέρχονται σε τέτοιους δημόσιους χώρους ή να παρακολουθούν το πρόγραμμα». Η Επιτροπή, έστω και αν αποδεχθεί τη λογική του επιχειρήματος, σημειώνει ότι το ΡΙΚ έχει τον απόλυτο έλεγχο της μετάδοσης σκηνών, όπως αυτές που έχουν προαναφερθεί. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μετάδοση των σκηνών αυτών συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα για μη υποβολή ερωτήσεων και φωτογράφηση παιδιών κάτω των 16 ετών. Ακόμη και αν υποτεθεί ότι η παρουσία των γονέων των παιδιών στο νυκτερινό κέντρο συνιστούσε συναίνεση, η μετάδοση σκηνών που παρουσιάζουν παιδιά σε έξαλλες εκδηλώσεις μέσα σε ένα νυκτερινό κέντρο στη διάρκεια προγράμματος τυχερού παιχνιδιού, όπως το bingo, σε προχωρημένη ώρα, λίγες ώρες πριν από την επόμενη σχολική ημέρα, δεν μεταφέρει επιθυμητά παραδείγματα και δεν προάγει ευρέως επιθυμητές κοινωνικές αξίες και συμπεριφορά. Η Επιτροπή σημείωσε με ικανοποίηση τη διαβεβαίωση της Διεύθυνσης ότι το ΡΙΚ, στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, έχει ήδη δώσει οδηγίες στο σκηνοθέτη και τον παραγωγό να αποφεύγουν να παίρνουν κοντινά πλάνα παιδιών ή άλλων σκηνών που ενδεχομένως να ενοχλούν το κοινό. Επίσης σημείωσε ότι το ΡΙΚ «έχει ζητήσει από την παραγωγό εταιρεία να απαγορεύσει την είσοδο παιδιών χωρίς να συνοδεύονται στο χώρο και να δώσει οδηγίες στην παρουσιάστρια και στους φιλοξενούμενους καλλιτέχνες να αποφεύγουν τις συνεντεύξεις και τα σχόλια με παιδιά».
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
17/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/05/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ (Δημοσιεύθηκε απαντητική επιστολή)
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου το οποίο υποβλήθηκε από τους Ενωμένους Δημοκράτες και αφορούσε σε παράλειψη της «Χαραυγής»να δημοσιεύσει επιστολή που αναφερόταν σε δημοσίευμα της εφημερίδας. Η επιστολή των ΕΔΗ αφορούσε σε δημοσίευμα της «Χαραυγής» που ανέφερε ότι ο ΔΗΣΥ και οι ΕΔΗ είχαν εκδώσει ανακοίνωση σχετικά με το θέμα του διορισμού κοινοτάρχη Κορμακίτη. Οι ΕΔΗ ανέφεραν στην επιστολή τους ότι δεν είχαν εκδώσει τέτοια ανακοίνωση. Η «Χαραυγή», σε διάβημα του Γραμματέα, βεβαίωσε ότι δεν είχε υπόψη την επιστολή των ΕΔΗ. Ο Γραμματέας διαβίβασε το κείμενο της επιστολής, η οποία και δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα. Η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν υπήρξε εσκεμμένη παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και ως εκ τούτου το θέμα είναι κλειστό.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
16/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/05/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο των ΕΔΗ εναντίον του ΡΙΚ για μη μετάδοση ανακοίνωσής του κόμματος. Οι Ενωμένοι Δημοκράτες υπέβαλαν παράπονο ότι το ΡΙΚ παρέλειψε να μεταδώσει ανακοίνωση που εξέδωσαν στις 14/4/2005 σχετικά με καταγγελίες και έκθεση της Γενικού Ελεγκτού για παράτυπη ανάθεση από τον Υπουργό Εμπορίου έργου προβολής της Κύπρου σε διαφημιστική εταιρεία στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, ενώ είχε μεταδώσει ανάλογη ανακοίνωση άλλου κόμματος. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας αποφάσισε ότι η παράλειψη μετάδοσης της ανακοίνωσης των ΕΔΗ συνιστά παραβίαση προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Οι Ενωμένοι Δημοκράτες ανέφεραν στο παράπονό τους ότι «πέραν της είδησης για την Εκθεση της Γενικής Ελεγκτού, είδηση είναι και ότι ένα κοινοβουλευτικό κόμμα θέτει θέμα τάξης για κάποιο Υπουργό και την Κυβέρνηση». Ανέφεραν επίσης ότι: «Ο χειρισμός από μέρους του ΡΙΚ έρχεται σε αντίθεσή με την ίδια την αποστολή για αντικειμενική ενημέρωση των πολιτών, καθώς και με την αρχή της ίσης μεταχείρισης των κομμάτων. Για το τελευταίο, σημειώστε ότι ανακοίνωση άλλου κόμματος για το ίδιο θέμα μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο του ΡΙΚ το απόγευμα της ίδιας ημέρας». Οι ΕΔΗ υπέβαλαν ανάλογο γραπτό παράπονο και προς το ΡΙΚ. Το ΡΙΚ, δια του Γενικού Διευθυντού του Ιδρύματος παρέθεσε ως απάντησή του στην παράκληση της Επιτροπής να δώσει σχόλια και απόψεις επί του παραπόνου, απαντητική επιστολή του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Ανδρέα Αλωνεύτη προς τους Ενωμένους Δημοκράτες επί του θέματος. Στην απαντητική επιστολή του κ. Αλωνεύτη αναφέρεται ότι «είναι ανθρωπίνως αδύνατο να μεταδίδονται καθημερινά οι δεκάδες ανακοινώσεις επί παντός θέματος των εννέα κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή και επίσης εκείνες των πολιτικών κινήσεων και πολλών άλλων πολιτικών και κοινωνικών φορέων». Επίσης αναφέρεται ότι «υπήρξε υπερβολική προβολή των ΕΔΗ, αν λάβουμε υπόψη το γεγονός και την απήχηση του κόμματός σας στο λαό» και ότι: «..η αρχή της απόλυτης και ίσης μεταχείρισης δεν μπορεί να ισχύει. Δεν πρέπει επίσης να παραγνωρίζετε ότι ισχύει η εξίσου θεμελιώδης δικαιϊκή αρχή ότι η ίση μεταχείριση ισχύει εφόσον πρόκειται για όμοιες καταστάσεις. Και οι ΕΔΗ δεν είναι το ίδιο με το ΑΚΕΛ, το ΔΗ.ΣΥ, το ΔΗ.ΚΟ ή την ΕΔΕΚ». Οι ΕΔΗ απάντησαν στον κ. Αλωνεύτη ότι «η κάλυψη αυτής της είδησης δεν μπορεί να σχετίζεται με τα ποσοστά κάλυψης των κομμάτων» και απέρριψαν τη θέση ότι υπήρξε υπερβολική προβολή των ΕΔΗ. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αφού εξέτασε επισταμένα τα κείμενα του παραπόνου και της αλληλογραφίας ΕΔΗ και ΡΙΚ κατέληξε στην απόφαση ότι η παράλειψη του ΡΙΚ να μεταδώσει την ανακοίνωση του ΕΔΗ συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για το δικαίωμα του πολίτη για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη πληροφόρηση. Περαιτέρω, η Επιτροπή, αν και αναγνωρίζει το δικαίωμα των ΜΜΕ για επιλογή των ειδήσεών τους, αφού εξέτασε όλα τα στοιχεία της απόθεσης και έλαβε υπόψη όλα τα δεδομένα, ιδιαίτερα το γεγονός ότι μεταδόθηκε ανάλογη ανακοίνωση άλλου κόμματος, αποφάσισε ότι στην προκειμένη περίπτωση η αρχή της ίσης μεταχείρισης, ιδιαίτερα όσον αφορά στα κόμματα, που διέπεται επίσης από νομοθετικές πρόνοιες όσον αφορά τα ηλεκτρονικά μέσα, δεν μπορεί να ανάγεται σε ποσοστά εκλογικής δύναμης και ως εκ τούτου θεωρεί ότι η παράλειψη μετάδοσης του περιεχομένου της ανακοίνωσης των ΕΔΗ συνιστά παραβίαση της πρόνοιας της ίσης μεταχείρισης και αποφυγής δυσμενών διακρίσεων. Επί του προκειμένου η Επιτροπή σημειώνει την καθημερινή πρακτική του ΡΙΚ να μεταδίδει τις ανακοινώσεις ή δηλώσεις των κομμάτων ανεξαρτήτως της πληθώρας τους.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
14/2005
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/05/2005
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του Προέδρου του ΔΗΣΥ κ. Νίκου Αναστασιάδη, ότι έγγραφο που δημοσίευσε η εφημερίδα «Κυπριακό Ποντίκι» στην έκδοσή της 8ης Απριλίου, 2005, ήταν χαλκευμένο, καθώς και παρεμφερή θέματα που προκύπτουν από τη δημοσίευση του εγγράφου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι υπάρχει αντικειμενική αδυναμία να διακριβωθεί αν το έγγραφο είναι χαλκευμένο ή όχι, αλλά αποφάσισε ότι υπήρξε παραβίαση από μέρους της εφημερίδας της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ως προς τη μη δημοσίευση ανακριβών και παραπλανητικών πληροφοριών, σε σχετικό σχόλιο της εφημερίδας. Διαπίστωσε επίσης ότι υπήρξε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την ακρίβεια των πληροφοριών και για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη ενημέρωση, από την παράλειψη δημοσίευσης διορθωτικής ανακοίνωσης της Ενωσης Συντακτών. Το έγγραφο, («έγγραφο Πανταγιά») φέρεται να έχει προέλευση την εταιρεία Στρατηγικής και Επικοινωνίας POLITY και δημοσιεύθηκε υπό τον τίτλο «Ιδού το σχέδιο (πολιτικής) εξόντωσης του Τάσσου από τον Νίκο Αναστασιάδη». Μετά τη δημοσίευση του εγγράφου, ο κ. Αναστασιάδης, με ανακοίνωσή του ζήτησε από την Επιτροπή να εξετάσει το θέμα και υποστήριξε κατηγορηματικά ότι το έγγραφο ήταν χαλκευμένο και ότι δεν είχε ποτέ στην κατοχή του τέτοιο έγγραφο. Ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας, σε επιστολή του προς την Επιτροπή ανέφερε ότι «η πηγή από την οποία Το Ποντίκι κατάφερε να εξασφαλίσει το έγγραφο Πανταγιά είναι πέραν πάσης αμφιβολίας έγκυρη» και το έγγραφο γνήσιο. Επίσης ανέφερε ότι δεν είχε πρόθεση να αποκαλύψει την πηγή των πληροφοριών της εφημερίδας. Στην απαντητική επιστολή αναφέρονται τα ακόλουθα επιχειρήματα υπέρ της γνησιότητας του εγγράφου: «1. Το έγγραφο Πανταγιά, όπως δημοσιεύθηκε στο Ποντίκι, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου συμβουλών της εταιρίας Στρατηγικής και Επικοινωνίας POLITY προς τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ. Η εταιρία έχει συνεργασία με τον ΔΗΣΥ και για αυτό έγινε παραδοχή από το κόμμα. Αποδεδειγμένα ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ εφάρμοσε βήμα με βήμα τις εισηγήσεις που περιέχονται στο έγγραφο, στοιχείο που ενισχύει τη θέση ότι το έγγραφο είναι γνήσιο. 2. Οι αντιδράσεις στελεχών του ΔΗΣΥ, μετά την αποκάλυψη ήταν ποικίλες και αλληλοσυγκρουόμενες, γεγονός που αποδίδεται στην σύγχυση που προκλήθηκε. 3. ...Το περιεχόμενο του εγγράφου προέρχεται πασιφανέστατα από ειδικούς". Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι αδυνατεί να εξακριβώσει πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας αν το έγγραφο είναι χαλκευμένο ή όχι και σημειώνει τα επιχειρήματα της εφημερίδας υπέρ της γνησιότητας του εγγράφου, τη θέση του κ. Αναστασιάδη ότι το έγγραφο είναι χαλκευμένο και ότι ουδέποτε είχε τέτοιο έγγραφο στην κατοχή του, καθώς και τη διάψευση της εταιρείας POLITY ότι ετοίμασε ή απέστειλε ποτέ τέτοιο έγγραφο στο ΔΗΣΥ. Κατά την εξέταση της υπόθεσης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η εφημερίδα δεν δημοσίευσε καμιά δήλωση ή σχόλιο του ΔΗΣΥ στην έκδοση στην οποία δημοσίευσε το επίμαχο έγγραφο. Στην επόμενη έκδοσή της, η εφημερίδα δημοσίευσε κατά το μεγαλύτερο μέρος της δήλωση του κ. Αναστασιάδη που ανέφερε ότι «πρόκειται περί φαιδρού σημειώματος, που προέρχεται από εξ ίσου φαιδρούς συντάκτες» και ότι δεν το έχει ή είχε ποτέ στην κατοχή του. Η εφημερίδα δημοσίευσε επίσης σύντομα αποσπάσματα από διάφορες ανακοινώσεις ή δηλώσεις του κ. Αναστασιάδη, τις οποίες και σχολίασε. Δημοσίευσε επίσης ανακοίνωση της εταιρείας POLITY, στην οποία αναφέρεται ότι υπήρχε συνεργασία με το ΔΗΣΥ, αλλά ότι «το φερόμενο ως σημείωμα της εταιρείας μας δεν προέρχεται από εμάς. Και ουδέποτε απεστάλη στο ΔΗΣΥ». Επίσης ανέφερε ότι η μόνη σχέση της εταιρείας με το σημείωμα ήταν το λογότυπό της «η χρήση του οποίου συνιστά προϊόν υποκλοπής». Η εφημερίδα σχολίασε την ανακοίνωση, ως ακολούθως: «Μετά από μια σχεδόν εβδομάδα από τις αποκαλύψεις μας, η εταιρεία Polity εδέησε να απαντήσει. Το κείμενό της το βλέπετε. Ουσιαστικά μας δικαιώνει». Δεδομένου ότι η εφημερίδα θεωρεί το έγγραφο γνήσιο και ως προερχόμενο από την εταιρείας POLITY και ότι η ουσία της ανακοίνωσης της εταιρείας είναι ότι το έγγραφο δεν προέρχεται από την ίδια και ουδέποτε απεστάλη από την εταιρεία στο ΔΗΣΥ, η Επιτροπή θεωρεί ότι η φράση «ουσιαστικά μας δικαιώνει» συνιστά δημοσίευση ανακριβούς και παραπλανητικής πληροφορίας. Περαιτέρω, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η εφημερίδα δημοσίευσε υπό τον τίτλο «Ξεκάθαρη αποδοκιμασία ΕΣΚ για την δήλωση Αναστασιάδη!» μία από δύο ανακοινώσεις της Ενωσης Συντακτών Κύπρου, με την οποία καταδίκαζε τις φράσεις «κοινοί συκοφάντες» και «φαιδροί συντάκτες» που χρησιμοποιήθηκαν σε ανακοίνωση του κ. Αναστασιάδη και ζητούσε από την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας να εξετάσει το θέμα των υβριστικών φράσεων για δημοσιογράφους. Η εφημερίδα παρέλειψε να δημοσιεύσει δεύτερη ανακοίνωση της ΕΣΚ με την οποία εξέφραζε απολογία προς τον κ. Αναστασιάδη για την παρανόηση ως προς τα πρόσωπα στα οποία αφορούσαν οι φράσεις, δηλαδή στους συντάκτες του εγγράφου και όχι στους συντάκτες της εφημερίδας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η παράλειψη συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την ακρίβεια των πληροφοριών και για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη ενημέρωση. Εν όψει των ανωτέρω, η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε με καταγγελία της εφημερίδας ότι με τις φράσεις «κοινοί συκοφάντες» και «φαιδροί συντάκτες» που χρησιμοποίησε ο κ. Αναστασιάδης συνιστούσαν «κατάφωρη προσπάθεια φίμωσης της ελευθερίας του τύπου και άσκηση εκβιασμού κατά δημοσιογράφων», γιατί από το κείμενο στο οποίο περιέχονται οι φράσεις προκύπτει ότι αναφέρονται στους φερόμενους συντάκτες του εγγράφου και όχι στους συντάκτες της εφημερίδας.