*Οι παλαιότερες αποφάσεις της ΕΔΔ αναδημοσιεύονται από το αρχείο και δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση στο περιεχόμενό τους.
*Οι παλαιότερες αποφάσεις της ΕΔΔ αναδημοσιεύονται από το αρχείο και δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση στο περιεχόμενό τους.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
9/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
03/07/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (9/12/3/2012). από τον Ιωάννη Παπαδόπουλο ότι ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα «Πολίτης» κάλυψε ειδησεογραφικά τη δολοφονία του γιού του Αντρέα, στις 3/2/2012 συνιστούσε σπίλωση της μνήμης του, δεδομένου ότι τον παρουσίαζε ως «νονό» της νύκτας, δίδοντας την εντύπωση ότι «ίσως του ταίριαζε τέτοιο τέλος». Το παράπονο ανέφερε, επίσης ότι το χαϊδευτικό «Αφρός» που είχε ο γιός του από μικρό παιδί και δεν είχε καμιά σχέση με την ενήλικη ζωή του, παρουσιάστηκε «με μεγάλα γράμματα ως όνομα ‘νονού’ της νύκτας». Το παράπονο εναντίον του «Πολίτη» διατυπώθηκε παράπλευρα με το κύριο παράπονό του που αφορούσε στην εφημερίδα «Σημερινή» (υπόθεση 8/12/3/2012). Η εφημερίδα απάντησε ότι δεν είχε αναφερθεί σε εγκληματική δραστηριότητα του δολοφονηθέντος, που να αποτελούσε εικασία ή στη βάση ανώνυμων πληροφοριών και ότι δημοσίευσε μόνο δηλώσεις του Αστυνομικού Διευθυντή Λευκωσία ότι ο δολοφονηθείς «ήταν γνωστός στην Αστυνομία, καθώς την απασχολούσε για διάφορες υποθέσεις». Από την εξέταση των δημοσιευμάτων του «Πολίτη» η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η ειδησεογραφία της, στις 5 και 6 Φεβρουαρίου, 2012, περιορίστηκε κυρίως στην παράθεση των γεγονότων γύρω από τη δολοφονία. Η εφημερίδα παρέθετε την προαναφερθείσα δήλωση του Αστυνομικού διευθυντή Λευκωσίας και περαιτέρω ότι «δύο από τα σενάρια που εξετάζει η αστυνομία είναι η δολοφονία να σχετιζόταν με θέματα προστασίας, ή με αγοραπωλησία ναρκωτικών». Η εφημερίδα δημοσίευσε αργότερα εκτενέστερο ρεπορτάζ για τον τρόπο δράσης των φατριών στη στρατολόγηση νέων για να τους χρησιμοποιούν στις εγκληματικές τους ενέργειες, το οποίο διακρινόταν από πνεύμα συμπάθειας προς την οικογένεια του δολοφονηθέντος. Η Επιτροπή εξέτασε το παράπονο με συμπάθεια προς τον πόνο του πατέρα αλλά με αποκλειστικό κριτήριο τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ιδιαίτερα εκείνες που αναφέρονται στην ακρίβεια των πληροφοριών και στην επίδειξη ευαισθησίας κατά την παρουσίαση θεμάτων που σχετίζονται με εγκλήματα, το θάνατο και την πρόκληση ανθρώπινου πόνου. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι στην προκειμένη περίπτωση η εφημερίδα είχε δικαίωμα δημοσίευσης πληροφοριών από επώνυμες ή ανώνυμες αστυνομικές πηγές, οι οποίες κατά την κρίση της είχαν αρμοδιότητα να μιλήσουν με εγκυρότητα για τη δολοφονία. Η εφημερίδα παρέθεσε μόνο τη δήλωση του Αστυνομικού Διευθυντή Λευκωσίας και πληροφορίες από αστυνομικές πηγές ότι ο δολοφονηθείς «ανήκε σε συγκεκριμένη φατρία και απασχολείτο σε νυκτερινές δραστηριότητες», με την προσθήκη των εκδοχών που εξέταζε η αστυνομία σε σχέση με το έγκλημα. Συνακόλουθα, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν υπήρχε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα περί της ακρίβειας των πληροφοριών σύμφωνα με το οποίο: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια…» και «ενώ έχουν δικαίωμα να προβαίνουν σε αναλύσεις και να υποστηρίζουν συγκεκριμένες θέσεις, εν τούτοις θα πρέπει να καθιστούν σαφή τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και ερμηνείας, σχολίου ή εικασίας». Η Επιτροπή εξέτασε και το παράπονο για τη χρήση του επιθέτου «Αφρός» που είχε ο δολοφονηθείς, το οποίο, όπως εξήγησε ο πατέρας του, το είχε πάρει λόγω της αθλητικής του δραστηριότητας και όχι της ανάμιξής του σε εγκληματικές πράξεις. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η χρήση του επιθέτου από τον «Πολίτη» αποτελούσε νόμιμη χρήση ενός επιθέτου με το οποίο ήταν γνωστός ο δολοφονηθείς και δεν παρέπεμπε σε πιθανή ανάμιξη του σε εγκληματικές φατρίες, όπως συνέβη με την εφημερίδα «Σημερινή», η οποία χρησιμοποίησε το παρατσούκλι του σε συνάρτηση με παρατσούκλια που είχαν γνωστά εγκληματικά στοιχεία, με τα οποία συνέδεε το δολοφονηθέντα. Τέλος, η Επιτροπή, με σεβασμό προς το δικαίωμα των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ να παρέχουν πληροφόρηση, υποδεικνύει την υποχρέωσή τους, με βάση των Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, να επιδεικνύουν παράλληλα ευαισθησία οσάκις η πληροφόρησή τους, όσο έγκυρη και αν τη θεωρούν, είναι δυνατό να προκαλέσει ή να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο, όπως είναι προφανές ότι συνέβη με τον πατέρα του δολοφονηθέντος και άλλα μέλη της οικογένειάς του.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
8/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
03/07/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (8/12/3/2012) από τον Ιωάννη Παπαδόπουλο ότι ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα «Σημερινή» κάλυψε ειδησεογραφικά τη δολοφονία του γιού του Αντρέα, στις 3/2/2012 συνιστούσε σπίλωση της μνήμης του, δεδομένου ότι τον παρουσίαζε ως «νονό» της νύκτας, δίδοντας την εντύπωση ότι «ίσως του ταίριαζε τέτοιο τέλος». Το παράπονο ανέφερε, επίσης ότι ακόμα και το χαϊδευτικό «Αφρός» που είχε ο γιός του από μικρό παιδί και δεν είχε καμιά σχέση με την ενήλικη ζωή του, παρουσιάστηκε «με μεγάλα γράμματα ως όνομα ‘νονού’ της νύκτας». Η εφημερίδα απάντησε ότι το ρεπορτάζ της ήταν προϊόν πληροφόρησης, τόσο επίσημης όσο και ανεπίσημης, από αξιόπιστες υψηλόβαθμες αστυνομικές πηγές και ότι σε υποθέσεις τέτοιου είδους είναι αδύνατη η διασταύρωση των πληροφοριών με άλλες πηγές. Περαιτέρω ανέφερε ότι η δημοσίευση των πληροφοριών αποφασίστηκε στη βάση της αξιολόγησης της εγκυρότητας των πηγών πληροφόρησης και συνεπώς το δημοσίευμα δεν ήταν εκτός του πλαισίου του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Εξ άλλου, ανέφερε ότι στις 11/2/2012, η «Σημερινή δημοσίευσε συνέντευξη του παραπονούμενου, ο οποίος παρέθεσε τις θέσεις του για το γιο του. Στις δηλώσεις του ο πατέρας του δολοφονηθέντος –που στο ρεπορτάζ αναφέρθηκε ως στενό συγγενικό πρόσωπο- παραδέχθηκε ότι ο γιος του μπλέχτηκε «σε ένα δυο καυγάδες όταν εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα ως φρουρός ασφαλείας σε κάποια νυκτερινά κέντρα, αλλά «δεν ήταν άνθρωπος του υποκόσμου όπως τον παρουσίασαν κάποια ΜΜΕ και κάποια μέλη της Αστυνομίας». Ανέφερε ακόμα ότι ήταν μεγαλωμένος με αρχές, ότι είχε ξεκόψει και εργαζόταν σκληρά νύκτα-μέρα πουλώντας καυσόξυλα, φροντίζοντας κήπους και κλαδεύοντας. Οταν δολοφονήθηκε το αυτοκίνητό του ήταν γεμάτο ξύλα που θα παρέδιδε σε πελάτη και είχε μαζί του μια μικρή βαλίτσα, στην οποία υπήρχε πιστοποιητικό λευκού ποινικού μητρώου που είχε πάρει το ίδιο πρωί από την Αστυνομία. Εξ άλλου, εξήγησε ότι το παρατσούκλι «Αφρός» που είχε ο γιός του, το πήρε όταν ως μέλος της Ομοσπονδίας Ποδηλασίας συνήθιζε να επισκευάζει τα τρυπημένα λάστιχα του ποδηλάτου του με ειδικό αφρό, για να μη χάνει χρόνο με την κόλλησή τους. Το δημοσίευμα της «Σημερινής», κάτω από τον τίτλο «Γάζωσαν τον ‘Αφρό’ με πυροβόλο», ανέφερε ότι αστυνομικές πηγές εκτιμούσαν ότι εκ πρώτης όψεως επρόκειτο για ραντεβού θανάτου. Περαιτέρω, χωρίς να παραθέτει συγκεκριμένη πηγή, έγραψε ότι οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν, ότι ο δολοφονηθείς Αντρέας Παπαδόπουλος είχε φιλικές σχέσεις με τον 34χρονο Χαράλαμπο Χαραλάμπους, άλλως «Βάτραχο», που δολοφονήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2011, έξω από το σπίτι του, στον Αρχάγγελο της επαρχίας Λευκωσίας». Η εφημερίδα, χωρίς και πάλι να αποδίδει τις πληροφορίες σε πηγή, έγραψε ότι «είναι επιβεβαιωμένο ότι ο Αντρέας Παπαδόπουλος, άλλως «Αφρός», στο παρελθόν συνεργαζόταν με τον Αλέξη Μαυρομιχάλη, άλλως Αλεξούι, ο οποίος καταζητείται από την Αστυνομία για διερευνώμενη υπόθεση διάπραξης φόνου εκ προμελέτης, παράνομης κατοχής οπλισμού και εκρηκτικών υλών, κι άλλα συναφή αδικήματα». Επίσης έγραψε, χωρίς και πάλι να αναφέρει καμιά πηγή πληροφόρησης, ότι «και ο «Βάτραχος» και ο «Αφρός» ήταν μέλη της κλίκας του Αλέξη Μαυρομιχάλη» και ότι ο τρόπος δολοφονίας και των δύο (Παπαδόπουλου και Χαραλάμπους) έχει ομοιότητες, «αφού και οι δύο δέχθηκαν σχεδόν εξ επαφής πυροβολισμούς ενώ βρίσκονταν εντός των αυτοκινήτων τους». Η εφημερίδα ανέφερε στη συνέχεια, και πάλι χωρίς απόδοση σε πηγή πληροφόρησης, ότι ο Ανδρέας Παπαδόπουλος παλαιότερα εργαζόταν ως φρουρός ασφαλείας σε νυκτερινό κέντρο, «ενώ τον τελευταίο χρόνο φαίνεται ν' απομακρύνθηκε από δουλειές που σχετίζονταν με τη νύκτα και πουλούσε ξύλα». Πρόσθεσε ότι «πληροφορίες, πάντως, φέρουν τον Παπαδόπουλο να πουλούσε προστασία». Η ειδησεογραφία κατέληγε με δήλωση του Αστυνομικού Διευθυντή Λευκωσίας, ο οποίος σε παρατήρηση δημοσιογράφου κατά πόσο επρόκειτο για φόνο ανθρώπου που είχε απασχολήσει την Αστυνομία, απάντησε ότι το άτομο που δολοφονήθηκε «ήταν γνωστό στην Αστυνομία». Η Επιτροπή θεωρεί πως η ακρίβεια των πληροφοριών βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την εγκυρότητα των πηγών πληροφόρησης, οι οποίες θα ήταν ευχής έργο να αναφέρονται από τους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ. Ωστόσο αποδέχεται πως δεν είναι πάντα δυνατό να κατονομάζονται οι πηγές πληροφόρησης ή και να διασταυρώνονται οι πληροφορίες με δεύτερη πηγή και θεωρεί νόμιμη δημοσιογραφική πρακτική να δημοσιεύονται πληροφορίες από μη κατονομαζόμενες πηγές, νοουμένου ότι έχουν αρμοδιότητα ή γνώση επί του θέματος και ότι οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ είναι πεπεισμένοι για την εγκυρότητά τους. Στην υπό εξέταση περίπτωση, εύλογα θα μπορούσε να θεωρηθεί πως αστυνομικές πηγές είχαν αρμοδιότητα να μιλήσουν με εγκυρότητα για το θέμα και μπορούσε να γίνει επίκλησή τους, έστω και ανώνυμα και να δημοσιευθούν οι σχετικές πληροφορίες, χωρίς άλλη διασταύρωση. Η εφημερίδα ανέφερε ότι η πληροφόρηση προήλθε από αξιόπιστες υψηλόβαθμες αστυνομικές πηγές και ότι η δημοσίευση των πληροφοριών αποφασίστηκε στη βάση της αξιολόγησης της εγκυρότητας των πηγών πληροφόρησης. Η Επιτροπή σημείωσε, ωστόσο, ότι στο όλο δημοσίευμα αποδόθηκαν σε αστυνομικές πηγές μόνο δύο συγκεκριμένα στοιχεία. Το ένα ότι επρόκειτο για ραντεβού θανάτου και το άλλο ότι ο δολοφονηθείς ήταν γνωστός στην Αστυνομία. Τα υπόλοιπα στοιχεία του δημοσιεύματος αφήνονται να αιωρούνται, καθώς δεν αποδίδονται σαφώς σε συγκεκριμένη πηγή, με συνέπεια να δημιουργείται αβεβαιότητα ως προς την προέλευσή τους και να υπάρχει σύγχυση μεταξύ γεγονότος και γνώμης ή εικασίας του δημοσιογράφου. Αποκορύφωμα της σύγχυσης είναι η αντίφαση μεταξύ της αναφοράς ότι ο δολοφονηθείς τον τελευταίο καιρό απομακρύνθηκε από δουλειές της νύκτας και της αμέσως επόμενης αναφοράς ότι «πληροφορίες πάντως φέρουν τον Παπαδόπουλο να πουλούσε προστασία». Η Επιτροπή επισήμανε επίσης ότι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε το παρατσούκλι «Αφρός», που ο δολοφονηθείς πήρε λόγω της αθλητικής του δραστηριότητας και όχι ανάμιξής του σε εγκληματικές πράξεις, σε συνάρτηση με την αναφορά στα παρατσούκλια δύο ανθρώπων του εγκλήματος, είναι δυνατό να οδηγήσει σε λανθασμένους συνειρμούς και εντυπώσεις. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έκρινε ότι το δημοσίευμα αντιβαίνει στις πρόνοιες του άρθρου του Κώδικα περί ακρίβειας των πληροφοριών, σύμφωνα με το οποίο: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια…» και «ενώ έχουν δικαίωμα να προβαίνουν σε αναλύσεις και να υποστηρίζουν συγκεκριμένες θέσεις, εν τούτοις θα πρέπει να καθιστούν σαφή τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και ερμηνείας, σχολίου ή εικασίας». Με σεβασμό προς το δικαίωμα των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ να παρέχουν πληροφόρηση, η Επιτροπή υποδεικνύει επίσης την υποχρέωσή τους, με βάση των Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, να επιδεικνύουν ευαισθησία οσάκις η πληροφόρησή τους, όσο έγκυρη και αν τη θεωρούν, είναι δυνατό να προκαλέσει ή να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο, όπως είναι προφανές ότι συνέβη με τον πατέρα του δολοφονηθέντος και άλλα μέλη της οικογένειάς του.
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
10/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
03/07/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (10/26/4/2012) από τον πρώην βουλευτή Ανδρέα Θεμιστοκλέους ότι η εφημερίδα «Πολίτης» είχε δημοσιεύσει σειρά ειδήσεων στην περίοδο Απριλίου, 2012 για τροχαίες παραβάσεις στην περίοδο κατά την οποία ήταν βουλευτής. Ο κ. Θεμιστοκλέους ανέφερε ότι απέστειλε στην εφημερίδα απάντηση «στα όσα εδώ και μέρες προβάλλετε, γράφετε, δολίως υπαινίσσεστε και αισχρώς συνδέεται, αλλά και για τα όσα επιμελώς αποφεύγετε έστω και να αναφερθείτε…» Η εφημερίδα δημοσίευσε αυτούσια την επιστολή, που κατέλαβε τις 4 από τις 5 στήλες της 14ης σελίδας στις 27 Απριλίου, 2012. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση της επιστολής ικανοποιεί απόλυτα το κατοχυρωμένο από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας δικαίωμα της απάντησης και κατά συνέπεια ότι το θέμα θεωρείται διευθετηθέν.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
4/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/03/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ,ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (4/26/1/2012) από την Αστυνομία εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» για δημοσίευμα, το οποίο ανέφερε ότι ενώ οι ληστές αλωνίζουν, η ηγεσία της αστυνομίας, αντί να βάζει τους αστυνομικούς να διενεργούν περιπολίες για να κυνηγούν τους διαρρήκτες και τους κλέφτες, τους αναγκάζει να «κοντράρονται για το ποιος θα καταγγείλει περισσότερους οδηγούς», δίδοντας εύσημα σε αστυνομικούς που προβαίνουν στις περισσότερες καταγγελίες. Το παράπονο αμφισβητούσε την ακρίβεια των πληροφοριών της εφημερίδας, τις οποίες και διέψευσε και ότι τα συμπεράσματα ή σχόλια ήταν αυθαίρετα και δημιουργούσαν εσφαλμένες εντυπώσεις και ζημιά στο κύρος και την αξιοπιστία της Αστυνομίας. Η Αστυνομία παραπονέθηκε περαιτέρω ότι εξέδωσε ανακοίνωση σε σχέση με το δημοσίευμα, την οποία η εφημερίδα παρέλειψε να δημοσιεύσει, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί παροχής του δικαιώματος απάντησης. Η Επιτροπή εξέτασε λεπτομερώς το δημοσίευμα και διαπίστωσε ότι στο μεγαλύτερο μέρος του αποτελούσε κριτική ή έκφραση γνώμης, που εμπίπτει στο δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης. Περαιτέρω διαπίστωσε ότι η εφημερίδα, ύστερα από ενέργειες της Επιτροπής, δημοσίευσε απαντητική ανακοίνωση της Αστυνομίας για ανασκευή των πληροφοριών και αντίκρουση των απόψεων που εκφράστηκαν στο δημοσίευμα. Ωστόσο σημείωσε τη μεγάλη καθυστέρηση στη δημοσίευση, που θα έπρεπε να γίνει αυτόβουλα και χρονικά πιο κοντά στο δημοσίευμα, όπως προνοείται στον Κώδικα. Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε περιπτώσεις αμφισβήτησης της ακρίβειας των πληροφοριών ή της ορθότητας της κριτικής ή των απόψεων που διατυπώνουν τα ΜΜΕ, ο πιο πρόσφορος τρόπος δράσης από μέρους των επηρεαζομένων είναι η χρήση του δικαιώματος απάντησης για ανασκευή πληροφοριών ή αντίκρουση απόψεων και κριτικής, το οποίο τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να παρέχουν. Σημειώνεται ότι και η Επιτροπή δεσμεύεται από τον Κώδικα, προτού εξετάσει ένα παράπονο, να καταβάλει προσπάθεια διευθέτησης με διαβούλευση με τα δύο μέρη ή με απ’ ευθείας διαβούλευση μεταξύ των μερών.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
6/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/03/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (6/16/2/2012) της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για αποκάλυψη ονομάτων παιδιών σε δημοσίευμα του περιοδικού «Ομικρον». Το δημοσίευμα αφορούσε σε υποθέσεις στις οποίες γυναίκες σκοτώθηκαν από τους συζύγους ή τους συντρόφους τους στην περίοδο μεταξύ 2003 μέχρι το 2011. Σύμφωνα με το παράπονο, σε όλες τις περιπτώσεις αναφέρονται τα πραγματικά ονόματα των θυμάτων και των θυτών, ο αριθμός των παιδιών της οικογένειας, το χωριό ή η πόλη τους, η διεύθυνση διαμονής τους και οι συνθήκες του εγκλήματος. Στις έξι από τις επτά περιπτώσεις εμπλέκονται παιδιά, που στην πλειοψηφία τους είναι ακόμη ανήλικα. Το παράπονο αναφέρεται ιδιαίτερα σε μια περίπτωση γυναίκας που δολοφονήθηκε, της οποίας τα δύο ανήλικα κορίτσια βρίσκονται υπό τη φροντίδα του Τμήματος Κοινωνικής Ευημερίας. Σύμφωνα με το παράπονο στα κορίτσια προκλήθηκε μεγάλη αναστάτωση και ψυχολογική ταλαιπωρία, τόσο από τη δημοσιοποίηση της περίπτωσης της μητέρας τους όσο και τις αντιδράσεις του κοινωνικού και σχολικού περιγύρου, ως αποτέλεσμα της δημοσιοποίησης της ταυτότητάς τους. Η θέση του περιοδικού ήταν ότι επρόκειτο για περιπτώσεις ήδη γνωστές και ότι στα δημοσιεύματα δεν περιέχονταν στοιχεία που να οδηγούν στην αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων ή στην αποκάλυψη της ταυτότητας παιδιών. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι στις πλείστες υποθέσεις στις οποίες αναφέρεται το δημοσίευμα εμπλέκονταν παιδιά και ότι στη μια τουλάχιστον τα παιδιά είναι ανήλικα και βρίσκονται υπό τη φροντίδα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Κατά συνέπεια, αποδέχθηκε το παράπονο για δημοσίευση στοιχείων που οδηγούσαν στην κοινοποίηση της ταυτότητας των παιδιών, γεγονός που συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί προσωπικών στοιχείων και επέμβαση στην ιδιωτική τους ζωή. Το δημοσίευμα συνιστά παραβίαση του άρθρου 16 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που απαγορεύει μεταξύ άλλων την επέμβαση στην ιδιωτική ζωή του παιδιού και της οικογένειάς του και της πρόνοιας του Κώδικα περί μη δημοσίευσης προσωπικών στοιχείων ανηλίκων παιδιών. Η επιτροπή αποφάσισε ότι η κατά τον τρόπο αυτό αποκάλυψη των ονομάτων παιδιών προκάλεσε σε μερικά από αυτά πόνο, κατά παράβαση της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα περί αποφυγής οποιασδήποτε πράξης που είναι δυνατό να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
7/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/03/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (7/21/2/2012) από την Ευρωβουλευτή Αντιγόνη Παπαδοπούλου ότι δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης» ημερομηνίας 19ης Φεβρουαρίου, 2012, περιείχε σεξιστικές αναφορές και χαρακτηρισμούς, που είχαν στόχο να μειώσουν γυναίκες που πολιτεύονται, καθώς και υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Για το θέμα υπέβαλε παράπονο και ο Υπουργός Δικαιοσύνης ως πρόεδρος του Εθνικού Μηχανισμού για τα δικαιώματα της Γυναίκας, αναφέροντας ότι το δημοσίευμα ήταν υβριστικό, με σεξιστικούς και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. Το παράπονο αφορούσε σε τρία σχόλια στη στήλη «Κοριός» που αναφέρονταν σε τέσσερις γυναίκες οι οποίες πολιτεύονται. Στο ένα σχόλιο αναφερόταν ότι η Ευρωβουλευτής κ. Ελένη Θεοχάρους, που άλλοτε υποστήριζε τους Παλαιστινίους «έβγαλε το σκασμό», έπαθε αμνησία και δε διαμαρτυρήθηκε για την επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην Κύπρο. Το δεύτερο επέκρινε την Υπουργό Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή γιατί ξέχασε τα αντι-ισραηλινά αισθήματα που παλαιότερα επικρατούσαν στην Κύπρο, και απάντησε με τη φράση «ρωτήστε τους Ισραηλινούς γιατί δεν ήρθαν» όταν κλήθηκε να σχολιάσει δήλωση του ισραηλινού πρωθυπουργού ότι χρειάστηκαν 63 χρόνια για να κάμει ένας Ισραηλινός πρωθυπουργός ένα ταξίδι 45 λεπτών στην Κύπρο. Το τρίτο σχόλιο ανέφερε: «Πλώρη για την προεδρία της Δημοκρατίας έβαλε –εκτός από τη Θεοχάρους- και η άλλη φάουσα που μας εκπροσωπεί στην Ευρώπη, η κ. Αντιγόνη, άλλως το Κανόνι. Μα είπεν τους κανένας ότι εν’ η ώρα των γεναικών τζιαι εφαράσαν ούλλες να γίνουν Προεδρίνες; Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου δεν θα βάλει υποψηφιότητα; Η προσδοκά ότι θα της δώσει το χρίσμα ο Χριστόφιας»; Η εφημερίδα απάντησε ότι η κ. Παπαδοπούλου κρινόταν ως γυναίκα - πολιτικός και όχι ως γυναίκα. Η εφημερίδα ανέφερε πως η φράση «η φάουσα που μας εκπροσωπεί στην Ευρώπη», δεν ήταν σεξιστική και ότι στη μεταφορική της σημασία αναφέρεται σε δυναμική γυναίκα που συνήθως καπελώνει τον άνδρα της και δεν χάνει ευκαιρία να κάνει δηλώσεις στα ΜΜΕ επί παντός επιστητού, επιδιώκοντας να περάσει τις θέσεις και τις απόψεις της. Η Επιτροπή αποφάσισε πως το σύνολο των τριών σχολίων διακρίνεται για διάθεση δυσμενούς διάκρισης με βάση το φύλο, κατά παράβαση της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα. Τα σχόλια αφορούσαν στην εκπεφρασμένη ή υποτιθέμενη πρόθεσή τους να διεκδικήσουν το προεδρικό αξίωμα και έγιναν σε σχέση με την ιδιότητά τους ως γυναικών-πολιτικών και όχι ως ατόμων ανεξαρτήτως φύλου τα οποία πολιτεύονται. Αυτό προκύπτει σαφώς και από τη φράση «μα είπεν τους κανένας ότι εν’ η ώρα των γεναικών τζιαί εφαράσαν ούλλες να γίνουν Προεδρίνες;» Ως προς τη λέξη «φάουσα», η Επιτροπή σημείωσε ότι κυριολεκτικά σημαίνει, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ασθένεια που αλλοιώνει ή κατατρώει το δέρμα και τη σάρκα. Σύμφωνα με το ανθολόγιο λέξεων της Κυπριακής διαλέκτου του Κ. Γιαγκουλλή, φάουσα (από το φάγουσα ή φαγέδαινα) σημαίνει καρκίνο, δερματικό ερέθισμα, γάγγραινα. Χρησιμοποιείται ως κατάρα και ως χαρακτηρισμός για γυναίκα που μιλά πολύ ή που έχει την ίδια επίδραση όπως και η ασθένεια. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ίδιος χαρακτηρισμός δεν υπάρχει στο αρσενικό γένος και επομένως μπορεί να θεωρηθεί ότι η χρήση της και μόνο συνιστά προκατάληψη λόγω φύλου. Η Επιτροπή περαιτέρω θεωρεί πως η χωρίς εισαγωγικά χρήση της λέξης για χαρακτηρισμό των γυναικών που αναφέρονται στα σχόλια ή μερικών από αυτές, είναι υβριστική και απαξιωτική και δε συνάδει με την επίδειξη συμπεριφοράς και επαγγελματικού επιπέδου της υψηλότερης δυνατής στάθμης.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
3/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/03/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΕΝ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΕ ΛΟΓΩ ΕΚΚΡΕΜΟΔΙΚΙΑΣ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (3/25/1/2012) από τον ιατρό-γενικό χειρουργό Σταύρο Σταύρου για δημοσιεύματα στην εφημερίδα «Πολίτης» στις 14 και 22 Οκτωβρίου, 2011, και 10 Ιανουαρίου, 2012, για «αντιδεοντολογικά δημοσιεύματα». Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι τα δημοσιεύματα αναπαρήγαγαν ισχυρισμούς που είχαν διατυπωθεί προηγουμένως κατά την περίοδο της διεξαγωγής εκλογών για την ηγεσία της συντεχνίας των κυβερνητικών ιατρών. Τα δημοσιεύματα αναφέρονταν στο θέμα της διαχείρισης των υπερωριών και σε κληρονομική απόκτηση από τον κ. Σταύρου περιουσίας από ηλικιωμένη που ήταν ασθενής του στη Λεμεσό. Ο κ. Σταύρου παραπονέθηκε ότι τα δημοσιεύματα παραβιάζουν βασικές αρχές της δεοντολογίας. Ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας Σωτήρης Παρούτης πληροφόρησε την Επιτροπή ότι ο κ. Σταύρου έχει καταχωρήσει αγωγές λιβέλου για τα ίδια δημοσιεύματα που αναφέρει στο παράπονό του. Σύμφωνα με τους κανονισμούς λειτουργίας της, η Επιτροπή μπορεί κατά την κρίση της να επιλαμβάνεται παραπόνων για υποθέσεις, των οποίων η εκδίκαση εκκρεμεί ενώπιον Δικαστηρίου ή άλλου δικαιοδοτικού οργάνου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα δύο από τα τρία επίμαχα δημοσιεύματα, που είναι και τα πιο κρίσιμα δημοσιεύθηκαν τρεις μήνες πριν από την υποβολή του παραπόνου, δηλαδή εκτός της προθεσμίας των 30 ημερών, που καθορίζεται από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την υποβολή παραπόνου. Λόγω της εκπρόθεσμης υποβολής του παραπόνου για τα πιο σοβαρά δημοσιεύματα και επίσης του γεγονότος ότι για τα ίδια θέματα εκκρεμεί αγωγή ενώπιον δικαστηρίου, η Επιτροπή αποφάσισε να μη προχωρήσει στην εξέτασή του.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
5/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/03/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (5/28/1/2012) της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» για κατ' ισχυρισμό ανακριβή δημοσιεύματα και κακόπιστη κριτική σε σχέση με την εξέλιξη στην υπόθεση Αντώνη Φανιέρου, ο οποίος απολύθηκε ύστερα από μακρά κράτηση χωρίς να προσαχθεί σε δίκη. Το παράπονο αφορά σε δύο δημοσιεύματα. Στο ένα, ημερομηνίας 25ης Ιανουαρίου, 2012, επικρίνεται η αστυνομία για το γεγονός ότι ο Γενικός Εισαγγελέας τελικά αναγκάστηκε να καταχωρήσει αναστολή δίωξης την ποινική υπόθεση εναντίον του Αντώνη Φανιέρου ύστερα από αλλαγή της μαρτυρίας τριών βασικών μαρτύρων. Ειδικότερα, το δημοσίευμα ανέφερε ότι ύστερα από «διθυράμβους» για τη σύλληψη του Φανιέρου, η Αστυνομία αναγκάστηκε να τον απολύσει επειδή «έχει το μαύρο της το χάλι και τίποτε δεν μπορεί να τεκμηριώσει σωστά». Το άλλο δημοσίευμα, στις 26 Ιανουαρίου, με αφορμή δηλώσεις του Αρχηγού της Αστυνομίας ότι για την απόλυση του Φανιέρου «φταίει το σύστημα», σχολίαζε με ειρωνεία ότι οι αναρχικοί και λοιποί επαναστατημένοι νέοι που τα έχουν με το σύστημα, θέλουν να τον καλωσορίσουν στις τάξεις τους. Η εφημερίδα απάντησε ότι τα δημοσιεύματα αποτελούσαν έκφραση γνώμης επί γεγονότων που βρίσκονταν στην επικαιρότητα και απασχόλησαν την κοινή γνώμη και επίσης ότι είχε δημοσιεύσει ολόκληρη την απαντητική ανακοίνωση που εξέδωσε η Αστυνομία. Η δημοσίευση της απάντησης συνοδευόταν από σχόλιο που ανέφερε ότι οι επικρίσεις για προς την αστυνομία εστιάζονταν στον τρόπο με τον οποίο έγινε η επιχείρηση σύλληψης του Φανιέρου και στο γεγονός ότι η Αστυνομία είχε ευθύνη να μεριμνήσει ότι οι μάρτυρες δεν θα άλλαζαν τις καταθέσεις τους. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα δύο δημοσιεύματα της εφημερίδας, το ένα παραπολιτικό σχόλιο και το άλλο χρονογράφημα, αποτελούσαν θεμιτή έκφραση γνώμης επί γεγονότων δημοσίου ενδιαφέροντος, στο πλαίσιο του δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης. Εξ άλλου, η εφημερίδα, δημοσιεύοντας την ανακοίνωση της Αστυνομίας, ικανοποίησε το δικαίωμα της απάντησης, όπως προνοείται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε περιπτώσεις αμφισβήτησης της ακρίβειας των πληροφοριών ή της ορθότητας της κριτικής ή των απόψεων που διατυπώνουν τα ΜΜΕ, ο πιο πρόσφορος τρόπος δράσης από μέρους των επηρεαζομένων είναι η χρήση του δικαιώματος απάντησης για ανασκευή πληροφοριών ή αντίκρουση απόψεων και κριτικής, το οποίο τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να παρέχουν. Σημειώνεται ότι και η Επιτροπή δεσμεύεται από τον Κώδικα, προτού εξετάσει ένα παράπονο, να καταβάλει προσπάθεια διευθέτησης με διαβούλευση με τα δύο μέρη ή με απ' ευθείας διαβούλευση μεταξύ των μερών.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
19/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
15/02/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (19/7/12/2011) από την ευρωβουλευτή Ελένη Οεοχάρους εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» για δημοσίευμα στην έκδοση της εφημερίδας ημερομηνίας 4ης Δεκεμβρίου, 2011. Το δημοσίευμα σχολίαζε δήλωση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου ότι θα διαβουλευόταν με κόμματα προς εξεύρεση κοινού υποψηφίου για τις προεδρικές εκλογές του 2013 και δήλωση του προέδρου του ΔΗΣΥ Νίκου Αναστασιάδη με την οποία τον καλούσε «να σταματήσει να κάνει τον πάτρωνα της πολιτικής ζωής». Επίσης ανέφερε ότι η κ. Οεοχάρους φερόταν ως περιλαμβανομένη στη λίστα των επιλογών του Αρχιεπισκόπου και σχολίαζε: «Δηλαδή, αν ο Αρχιεπίσκοπος είναι ο πάτρωνας της πολιτικής, με τους ίδιους όρους, η ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ είναι η Ελένη του Αντέννα». Ακολουθούσε διευκρίνιση ότι αυτό αφορούσε στην πολιτική ζωή και όχι στην προσωπική. Η κ. Οεοχάρους διατύπωσε το παράπονο ότι η αναφορά σε «Ελένη του Αντέννα» παρέπεμπε στην τηλεοπτική σειρά «Ελένη η Πόρνη» και ότι σε συνδυασμό με τη διευκρίνιση πως το σχόλιο δεν αφορούσε στην προσωπική ζωή και με συνοδευτικό σκίτσο κάτω από τον τίτλο «Ο πάτρωνας της πολιτικής», της απέδιδε το χαρακτηρισμό της «πολιτικής πόρνης». Το σκίτσο παρουσίαζε τον Αρχιεπίσκοπο ξαπλωμένο με τα πόδια στο γραφείο να κρατά κτένα και μια γυναικεία φιγούρα που στο πρόσωπο έμοιαζε με την κ. Οεοχάρους, η οποία παρέπεμπε σε γυναίκα ελευθερίων ηθών. Η κ. Οεοχάρους ανέφερε ότι θεωρούσε το δημοσίευμα άηθες, προσβλητικό και υποτιμητικό και ως παραβίαση «κάθε κανόνα δεοντολογίας και βάναυση προσβολή του πολιτικού πολιτισμού της Κύπρου», δεδομένου ότι την προσέβαλλε «ως άνθρωπο, ως πολίτη και ως εκλελεγμένο εκπρόσωπο του λαού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο". Η κ. Οεοχάρους περαιτέρω ανέφερε ότι στο δημοσίευμα ψευδώς αναφερόταν ότι είχε προβεί σε έγγραφη στήριξη του Αρχιεπισκόπου αναγνωρίζοντας του το δικαίωμα να αναμειγνύεται στην πολιτική ζωή. Ο συντάκτης του σχολίου απάντησε παραθέτοντας απαντητικό σχόλιο σε επιστολή της κ. Οεοχάρους, που δημοσιεύθηκε στις 18 Ιανουαρίου, 2012, στο οποίο αναφερόταν ότι το επίμαχο δημοσίευμα «έκανε χιούμορ» και ότι «με δεδομένη τη σχέση αγάπης και αλληλοεκτίμησης μεταξύ της Οεοχάρους και του αρχιεπισκόπου», αποτελούσε ένα λογοπαίγνιο περί πατρωνίας της πολιτικής, με αφορμή τη δήλωση του Προέδρου του ΔΗΣΥ. Ο συντάκτης του σχολίου επίσης πληροφόρησε την Επιτροπή ότι πράγματι ήταν ανακριβής η αναφορά του σε έγγραφη ανακοίνωση της κ. Οεοχάρους με την οποία αναγνώριζε το δικαίωμα του Αρχιεπισκόπου να αναμιγνύεται στην πολιτική. Εξετάζοντας το σύνολο των ενώπιον της στοιχείων, η Επιτροπή διερεύνησε τη σημασία του όρου «πάτρωνας». Σύμφωνα με το λεξικό Μπαμπινιώτη, η λέξη προέρχεται από το λατινικό patronus, που σημαίνει πατρίκιο προστάτη άλλου προσώπου ή προστάτη απελεύθερου δούλου και χρησιμοποιείται γενικώς με την έννοια του προστάτη ή του προσώπου που καθοδηγεί τη δράση άλλων στην πολιτική. Είναι γενικώς αποδεκτό ότι στην Κύπρο η λέξη πάτρωνας (ή πάτρωνος) χρησιμοποιείται ευρέως για χαρακτηρισμό του προαγωγού. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο μέσος αναγνώστης θα αποκόμισε την εντύπωση ότι στο δημοσίευμα η λέξη χρησιμοποιήθηκε με την έννοια του προαγωγού. Αυτό προκύπτει από τη διευκρίνιση ότι η αναφορά δεν έγινε σε σχέση με την προσωπική ζωή, σε συνδυασμό με το σκίτσο που συνόδευε το σχόλιο και παρουσίαζε δύο φιγούρες, η μια από τις οποίες παρέπεμπε σε προαγωγό και η άλλη σε γυναίκα ελευθερίων ηθών. Κατά συνέπεια, έκρινε ότι σαφώς θα μπορούσε να συναχθεί ότι το όλο δημοσίευμα απέδιδε στην κ. Θεοχάρους το χαρακτηρισμό της «πολιτικής πόρνης». Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεώρησε ότι το δημοσίευμα ξεπερνούσε τα όρια του σχολιασμού και της άσκησης κριτικής, δικαιώματα που είναι θεμιτά στο πλαίσιο της ελευθερίας της έκφρασης και έφθανε στα όρια του αισχρού. Ως εκ τούτου αποφάσισε ότι απέδιδε υβριστικό και προσβλητικό χαρακτηρισμό στην παραπονούμενη και συνιστούσε ανοίκεια προσωπική επίθεση, κατά παράβαση των προνοιών περί επίδειξης επαγγελματικής συμπεριφοράς του ανωτάτου δυνατού επιπέδου και αποφυγής επιθέσεων που διασύρουν την τιμή και υπόληψη. Περαιτέρω η Επιτροπή αποφάσισε ότι το δημοσίευμα παραβίαζε την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ακρίβειας των πληροφοριών, με τον ισχυρισμό ότι η κ. Θεοχάρους είχε εγγράφως εκφράσει στήριξη στο δικαίωμα του Αρχιεπισκόπου να αναμιγνύεται στα της πολιτικής.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
16/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
15/02/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (16/12/10/2011) από την Επίτροπο για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού ύστερα από τη λήψη εκ μέρους της επιστολής από γονέα για δημοσιεύματα ακατάλληλου περιεχομένου σε έντυπα που είναι προσβάσιμα σε παιδιά. Η Επίτροπος για την προστασία των δικαιωμάτων του Παιδιού ανέφερε ότι η καταγγελία αφορούσε στη στήλη «Sex Talk» του εντύπου «City Free Press» στο τεύχος 265, ημερομηνίας 8-14 Ιουλίου, 2011, που αναφερόταν στην ευχάριστη εμπειρία αναγνώστριας από την ερωτική της συνεύρεση με το σκύλο της, καθώς και στην περίπτωση ζεύγους ομοφυλοφίλων, ανδρός και γυναικός, που παντρεύτηκαν «για τα μάτια του κόσμου» αλλά έχουν ξεχωριστές ερωτικές ζωές. Η Επίτροπος ανέφερε ότι το θέμα χρήζει προβληματισμού γιατί έντυπα που κυκλοφορούν δωρεάν ή επί πληρωμή και στα οποία τα παιδιά έχουν πρόσβαση, περιλαμβάνεται ακατάλληλου περιεχομένου θεματολογία. Η Επίτροπος ανέφερε ότι η ελευθερία του τύπου θα πρέπει να λειτουργεί στη βάση μιας κουλτούρας σεβασμού των δικαιωμάτων των παιδιών και ότι τα επίμαχα δημοσιεύματα συνιστούσαν παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για το Παιδί και την προστασία του. Ανάλογο παράπονο υποβλήθηκε και από γυναίκα μέσω της Ενωσης Συντακτών Κύπρου, για το τεύχος 272 της εφημερίδας, ημ. 2-8 Σεπτεμβρίου, 2011, για θέματα που αναφέρονταν σε φυσικές και παρά φύση ερωτικές εμπειρίες. Η εφημερίδα απάντησε μέσω του δικηγόρου της ότι τα επίμαχα δημοσιεύματα δεν συνιστούν παραβίαση ούτε του άρθρου 11 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ούτε της Σύμβασης περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Προς τούτο επικαλέστηκε το άρθρο 17 της Σύμβασης, υποστηρίζοντας ότι στο άρθρο αυτό δεν υπάρχει πρόνοια που απαγορεύσει στους δημοσιογράφους τη δημοσίευση άρθρων με θεματολογία που πιθανόν να είναι ακατάλληλη για παιδιά. Περαιτέρω επικαλέστηκε απόφαση δικαστηρίου στην οποία αναφέρθηκε πως η ελευθερία του τύπου διασφαλίζεται από το Σύνταγμα, είναι θεμέλιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας και αδιαμφισβήτητα «εφαρμόζεται όχι μόνο στις ιδέες οι οποίες είναι ευρέως αποδεκτές ή αδιάφορες ή ανώδυνες, αλλά και σ’ αυτές που ενοχλούν». Εξ άλλου, ανέφερε η εφημερίδα διανέμεται δωρεάν, προορίζεται για το ευρύ κοινό και δεν απευθύνεται σε παιδιά, ούτε είναι διαμορφωμένη εξωτερικά με τρόπο που να προσελκύει παιδιά και επομένως δεν υπάρχει το ενδεχόμενο να πέσει στα χέρια ενός παιδιού. Σε σχέση με το τελευταίο αυτό σημείο, η Επιτροπή φρονεί ότι ένα έντυπο που προορίζεται για το ευρύ κοινό και διανέμεται δωρεάν είναι δυνατό να μεταφερθεί από έναν ανυποψίαστο για το περιεχόμενό τους άτομο στο σπίτι και να πέσει στα χέρια παιδιών, όπως ακριβώς συμβαίνει για παράδειγμα με όλες τις άλλες εφημερίδες. Εξ άλλου, η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα όσα αναφέρονται σχετικά με το άρθρο 17 της Διακήρυξης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι άσχετα με το υπό κρίση θέμα. Το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να καθορίσει τι είναι επιζήμιο για τα παιδιά ή να παράσχει προστασία στα παιδιά, αλλά συνιστά προτροπή για λήψη θετικών μέτρων για προαγωγή της ευημερίας των παιδιών. Στο προοίμιο της Διακήρυξης σαφώς καθορίζεται ότι "το παιδί, λόγω της φυσικής και διανοητικής του ανωριμότητας, χρειάζεται ειδική προστασία και μέριμνα» και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο το παιδί χρειάζεται προστασία από δημοσιεύματα, όπως αυτά που αναφέρθηκαν στα παράπονα. Εξ άλλου, η δικαστική απόφαση στην οποία έγινε επίκληση, προφανώς αναφέρεται σε ιδέες που ενδεχομένως να είναι επώδυνες και όχι σε δημοσιεύματα της φύσης αυτής. Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα δημοσιεύματα για τα οποία υποβλήθηκαν τα παράπονα και ιδιαίτερα εκείνο που περιγράφει τη συνεύρεση γυναίκας με σκύλο -πράξη που αποτελεί και κολάσιμο ποινικό αδίκημα- είναι αισχρά και χυδαία και εμφανώς ιδιαίτερα επιζήμια για τα παιδιά. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα παράπονα ευσταθούν και δεδομένου ότι το έντυπο, που διανέμεται ευρέως, είναι δυνατό να φθάσει στα χέρια παιδιών, συνιστούν παραβίαση των προνοιών του Κώδικα για τα Παιδιά.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
22/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
15/02/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (22/17/12/2011) από γυναίκα ότι ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» χειρίστηκε το θέμα του θανάτου αλλοδαπού σε δυστύχημα συνιστούσε δυσμενή διάκριση σε βάρος των αλλοδαπών. Στο παράπονο η γυναίκα ανέφερε επίσης ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο αλλοδαπός είχε εκτελέσει θητεία στην Εθνική Φρουρά, την οποία πολλοί ημεδαποί προσπαθούν να αποφύγουν. Λόγω του ευρύτερου ενδιαφέροντος του θέματος, η Επιτροπή, αντί απόφασης, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση προς τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους: «Με αφορμή παράπονο σχετικά με το χειρισμό της είδησης για το θάνατο νεαρού από τη Μολδαβία σε οδικό δυστύχημα που επισυνέβη στη Λευκωσία στις αρχές Δεκεμβρίου 2011, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας θεωρεί σκόπιμο να επισημάνει ότι ο τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι συχνά χειρίζονται θέματα που αναφέρονται σε αλλοδαπούς δυνατό να συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί αποφυγής δυσμενών διακρίσεων. Στην είδηση που αποτέλεσε αφορμή για το παράπονο, η ταυτότητα του θύματος καθορίστηκε μόνο με προσδιορισμό της εθνικής του καταγωγής και αναφέρθηκε επανειλημμένα ως αλλοδαπός. Το παράπονο ανέφερε ότι κάποιος θα μπορούσε να εκλάβει πως η είδηση ήταν ότι ένας μη ημεδαπός υπήρξε θύμα θανατηφόρου δυστυχήματος. Επίσης ανέφερε ότι αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης συνιστούσε διάκριση σε βάρος των αλλοδαπών, γιατί έτεινε να υποβάλει ότι κάποιος που δεν έχει Κυπριακή καταγωγή είναι άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας. Η Επιτροπή έχει πράγματι διαπιστώσει, από προσωπική πείρα των μελών της, ότι τα ΜΜΕ όταν αναφέρονται σε δυστυχήματα στα οποία εμπλέκονται αλλοδαποί περιορίζονται να καθορίσουν την ταυτότητά τους με αναφορά είτε στην εθνική τους καταγωγή ή απλώς στην ιδιότητά τους ως αλλοδαπών. Παράλληλα, δυστυχήματα με θύματα αλλοδαπούς συνήθως υποβαθμίζονται. Η Επιτροπή θεωρεί πως η πρακτική αυτή τείνει να υποβάλει ότι άτομα που δεν είναι Κύπριοι είναι υποδεέστερα και ότι η ζωή τους δεν έχει την ίδια αξία με εκείνη των Κυπρίων. Προβαίνοντας στις επισημάνσεις αυτές, η Επιτροπή απευθύνεται προς τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους και τους καλεί όπως κατά το χειρισμό θεμάτων που αναφέρονται σε αλλοδαπούς ενεργούν με βάση την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που καθορίζει ότι «τα Μ.Μ.Ε. αποφεύγουν οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά ή ενέργεια εναντίον προσώπου η οποία περιέχει στοιχεία προκατάληψης με βάση στη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, (και) την εθνική ή κοινωνική προέλευση…». 17 Φεβρουαρίου, 2012
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
20/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
15/01/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (20/12/12/2011) από τη μητέρα, τη σύζυγο, την κόρη και την αδελφή του αγνοούμενου Σολωμή Παύλου Σολωμή, από την Κώμη Κεπήρ, για δημοσίευση φωτογραφιών στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στις 28/10/2011, που παρουσιάζουν οστά, στο ανθρωπολογικό εργαστήριο της Επιτροπής Διερεύνησης της τύχης των Αγνοουμένων. Το παράπονο αναφέρει: «Εμείς ως συγγενείς αγνοουμένων διαμαρτυρόμαστε για τα δημοσιεύματα αυτά και ιδιαίτερα για τις φωτογραφίες οι οποίες πάρθηκαν από το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο, γιατί πιθανόν να είναι οι άνθρωποι μας και αυτό μας στενοχωρεί πολύ». Η εφημερίδα απάντησε ότι οι υπό αναφορά φωτογραφίες προέρχονται από παρουσίαση που έκανε το ίδιο το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο, ότι το ρεπορτάζ της Εφημερίδας έγινε για να βοηθήσει την υπόθεση των αγνοουμένων και πως οι εικόνες βοηθούν την κοινή γνώμη να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος, ώστε να ασκηθεί πίεση σε όσους οφείλουν να βρουν λύσεις. Επίσης ανέφερε ότι η εικόνα των επιστημόνων που προσπαθεί να συναρμολογήσει δεκάδες θρυμματισμένα οστά ανθρώπων, σοκάρει αλλά είναι μια πραγματικότητα, που πρέπει να γνωρίζει η κοινή γνώμη για να μην έχει ιδεατές αντιλήψεις. Η εφημερίδα εξέφρασε λύπη αν με οποιοδήποτε τρόπο προκάλεσε θλίψη σε συγγενείς αγνοουμένων. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση φωτογραφιών που παρουσιάζουν οστά αγνοουμένων αναπόφευκτα οξύνει τον πόνο των συγγενών τους, όπως προκύπτει από τα ίδια τα παράπονα που υποβάλλονται για το θέμα αυτό. Επομένως η δημοσίευση τέτοιων φωτογραφιών, ανεξάρτητα από τα κίνητρα και τις προθέσεις, συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί επίδειξης ευαισθησίας κατά το χειρισμό θεμάτων που είναι δυνατό να οξύνουν τον ανθρώπινο πόνο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι συγγενείς των αγνοουμένων ανήκουν σε μια κατηγορία ανθρώπων που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι λόγω του δράματος το οποίο ζουν εδώ και δεκαετίες και γι’ αυτό πρέπει να τυγχάνουν ιδιαίτερης προστασίας. Η Επιτροπή εξέφρασε δυσφορία γιατί συνεχίζεται η δημοσίευση και προβολή φωτογραφιών οστών αγνοουμένων, παρά τις προηγούμενες αποφάσεις της, με τις οποίες καλούσε τα ΜΜΕ να αποφεύγουν την πρακτική αυτή. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ύστερα από τόσα χρόνια η κοινή γνώμη είναι ενήμερη για την έκταση της τραγωδίας των αγνοουμένων και δεν χρειάζεται να οξύνεται ο πόνος των συγγενών με την δημοσίευση φωτογραφιών που υπενθυμίζουν ότι τα οστά πιθανό να είναι ότι απέμεινε από τους αγαπημένους τους. Το γεγονός ότι οι φωτογραφίες ενδεχομένως να λήφθηκαν από το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο στο πλαίσιο της παρουσίασης της εργασίας που γίνεται εκεί δεν δικαιολογεί την πρόκληση ανθρώπινου πόνου από τα ΜΜΕ. Η Επιτροπή εκφράζει την προσδοκία ότι η προτροπή της για επίδειξη σεβασμού προς τον πόνο των συγγενών των αγνοουμένων θα τύχει σεβασμού από τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
1/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
12/01/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικης Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (1/12/1/2012) της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Αλήθειας» για δημοσίευμα στις 11 Ιανουαρίου, 2012, με παράκληση προς την Επιτροπή να προβεί στις κατά την κρίση της δέουσες ενέργειες. Το δημοσίευμα της εφημερίδας αναφερόταν σε καταγγελία βουλευτή για ολιγωρία από μέρους του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας στο χειρισμό προβλημάτων που προέκυψαν από την αγορά πέντε ελικοπτέρων για την αστυνομία. Σύμφωνα με την καταγγελία του βουλευτή, οι χειρισμοί που έγιναν ανάγκασαν τη Δημοκρατία να αποσύρει το αίτημα για κατάσχεση της εγγύησης της προμηθεύτριας εταιρείας και να παρατείνει την περίοδο της υφιστάμενης εγγύησης. Τα προβλήματα αφορούσαν εξαρτήματα και ανταλλακτικά που θεωρήθηκαν ως εκτός προδιαγραφών. Το δημοσίευμα αναφερόταν σε ερώτημα του βουλευτή κατά πόσο ο Γενικός Εισαγγελέας και η Γενική Ελέγκτρια ήταν ενήμεροι για το γεγονός αυτό και στη θέση του πως από τη στιγμή που τα ελικόπτερα της Αστυνομίας «βρίσκονται καθηλωμένα, δεν εξυπηρετούν το σκοπό της δαπανηρής τους αγοράς, αφού δεν διαθέτουν βασικά εξαρτήματα, όπως τις διόπτρες νυκτερινής πτήσης». Την ίδια ημέρα η Αστυνομία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι έγιναν συσκέψεις στο γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και του Υπουργού Δικαιοσύνης και ότι «ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται στα δημοσιεύματα ότι η συμφωνία έγινε από την Αστυνομία, εν αγνοία των αρμοδίων Υπηρεσιών, ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Περαιτέρω η Αστυνομία ανέφερε ότι κανένας χειριστής δεν αρνήθηκε να εκτελέσει πτήση με τα νέα ελικόπτερα και ότι η μονάδα αεροπορικών επιχειρήσεων της Αστυνομίας βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα». Η εφημερίδα πληροφόρησε την Επιτροπή ότι δημοσίευσε την ανακοίνωση της Αστυνομίας, η οποία παρέθετε απαντήσεις στα σημεία που εγείρονταν από το δημοσίευμα.. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση του περιεχομένου της επιστολής ικανοποιεί την πρόνοια περί παροχής του δικαιώματος απάντησης στους άμεσα επηρεαζομένους και ότι δεν χρειαζόταν οποιαδήποτε άλλη ενέργεια από μέρους της.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
1/12
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
12/01/2012
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (2/12/1/2012) της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» για δημοσίευμα στις 11 Ιανουαρίου, 2012, με παράκληση προς την Επιτροπή να προβεί στις κατά την κρίση της ανάλογες ενέργειες. Το δημοσίευμα του «Πολίτη» ανέφερε ότι «η αστυνομία εν αγνοία των άλλων εμπλεκομένων υπηρεσιών, Νομική Υπηρεσία, Ελεγκτική Υπηρεσία και Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, συνομολόγησε συμφωνία η οποία αναιρεί προηγούμενες αποφάσεις που είχαν ληφθεί από κοινού» σχετικά με το θέμα της εγγύησης που κατέθεσε η προμηθεύτρια εταιρεία. Η εφημερίδα ανέφερε ότι έγιναν συσκέψεις μετά την κατάσχεση της εγγύησης ύψους 3.3 εκ. ευρώ, αλλά στις 4 Ιανουαρίου έγινε σύσκεψη στην αστυνομία, στην οποία ο αρχηγός της Αστυνομίας υπέγραψε με εκπρόσωπο της εταιρείας έγγραφο για άρση της κατάσχεσης της εγγύησης και παροχή παράτασης. Το δημοσίευμα έθετε το ερώτημα γιατί δεν ενημερώθηκε προηγουμένως ο Γενικός Εισαγγελέας, η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας. Η εφημερίδα δημοσίευσε και μέρος της ανακοίνωσης βουλευτή με την οποία επίσης έθετε το ερώτημα κατά πόσο είχαν ενημερωθεί οι υπηρεσίες αυτές. Την ίδια ημέρα η Αστυνομία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι έγιναν συσκέψεις στο γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και του Υπουργού Δικαιοσύνης και ότι «ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται στα δημοσιεύματα ότι η συμφωνία έγινε από την Αστυνομία, εν αγνοία των αρμοδίων Υπηρεσιών, ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Περαιτέρω η Αστυνομία ανέφερε ότι κανένας χειριστής δεν αρνήθηκε να εκτελέσει πτήση με τα νέα ελικόπτερα και ότι η μονάδα αεροπορικών επιχειρήσεων της Αστυνομίας βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα». Η εφημερίδα πληροφόρησε την Επιτροπή ότι δημοσίευσε την ανακοίνωση της Αστυνομίας, η οποία παρέθετε απαντήσεις στα σημεία που εγείρονταν από το δημοσίευμα Η δημοσίευση της αστυνομικής ανακοίνωσης, υπό τον τίτλο «Τα φορτώνει στο γενικό εισαγγελέα» περιλαμβάνει τα κύρια σημεία της απάντησης της αστυνομίας στα θέματα που εγείρονται από το δημοσίευμα. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση του περιεχομένου της ανακοίνωσης της Αστυνομίας ικανοποιεί την πρόνοια περί παροχής του δικαιώματος απάντησης στους άμεσα επηρεαζομένους και ότι δεν χρειαζόταν οποιαδήποτε άλλη ενέργεια από μέρους της.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
15/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
21/12/2011
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (15/12/10/2011) από το βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών κ. Γιώργο Περδίκη για δυσμενή διάκριση σε βάρος του Κινήματος με τη μη μετάδοση προαγγελίας για το συνέδριο του Κινήματος, που έγινε στις 9 Οκτωβρίου, 2011. Ειδικότερα ανέφερε στο παράπονό του ότι το ΡΙΚ, σε όλα τα ραδιοφωνικά δελτία του πρωινού της Κυριακής, 9 Οκτωβρίου, παρέλειψε να κάνει έστω και σύντομη αναφορά στο του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια και θεωρείται το ανώτερο πολιτικό σώμα του Κινήματος. Περαιτέρω ανέφερε ότι το συνέδριο «έλαβε σημαντική προβολή σε όλα τα τηλεοπτικά δελτία της Κυριακής, γεγονός που αποδεικνύει τη σημασία του. Ο κ. Περδίκης πρόσθεσε ότι η παράλειψη συνιστούσε κατάφωρη δυσμενή στάση έναντι των Οικολόγων, γιατί τακτικά συνέδρια όλων των άλλων κοινοβουλευτικών κομμάτων ανακοινώνονται από τα πρωινά δελτία ειδήσεων του ΡΙΚ. Ο κ. Καρεκλάς ανέφερε στην επιτροπή ότι, ως γενική πολιτική του ΡΙΚ, δεν μεταδίδονται προαγγελίες για συνέδρια κομμάτων. Ειδήσεις για επικείμενα συνέδρια κομμάτων μεταδίδονται όταν στη συζήτηση περιλαμβάνονται θέματα που εξ αντικειμένου βρίσκονται στην επικαιρότητα και ανέφερε ως ενδεικτικές περιπτώσεις την εκλογή νέας ηγεσίας, τον αποκλεισμό στελεχών και την επιλογή υποψηφίων για εκλογές. Εξ άλλου, επικαλέστηκε το γεγονός ότι οι Οικολόγοι δεν είχαν αποστείλει κανένα κείμενο με λεπτομέρειες, πέραν του ότι θα πραγματοποιούσαν το 9° Τακτικό Παγκύπριο Συνέδριο τους. Ο κ. Περδίκης ανέφερε στην Επιτροπή ότι προσωπικά έχει διαπιστώσει ότι το ραδιόφωνο του ΡΙΚ κάμνει ανελλιπώς προαγγελίες των συνεδρίων άλλων κομμάτων και ανέφερε ως πιο πρόσφατο παράδειγμα το συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κόμματος, για το οποίο, όπως είπε, μεταδόθηκαν επανειλημμένες προαγγελίες. Ο κ. Περδίκης δεν αποδέχθηκε την αναφορά του κ. Καρεκλά σε ανακοίνωση του κινήματος χωρίς λεπτομέρειες και παρουσίασε προαγγελία μισής σελίδας, με ημερομηνία 8 Οκτωβρίου, 2011. Στην προαγγελία αναφερόταν ότι το συνέδριο θα προσφωνούσαν εκπρόσωποι των κομμάτων οικολόγων Ελλάδας και Τουρκίας και εκπρόσωπος των Πρασίνων Ευρωβουλευτών. Περαιτέρω αναφερόταν ότι το συνέδριο θα καθόριζε το πολιτικό πλαίσιο του Κινήματος για την επόμενη διετή θητεία της κεντρικής επιτροπής. Επίσης θα εγκρίνονταν καταστατικές αλλαγές. Εξ άλλου, αναφερόταν ότι μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο θα εκλέγονταν από επαρχιακές συνελεύσεις οι επαρχιακές επιτροπές και η κεντρική επιτροπή. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι, δεδομένης της τηλεοπτικής κάλυψης που έτυχε το συνέδριο, το γεγονός είχε κριθεί ως ενδιαφέρον γεγονός. Επίσης θεώρησε ότι η μη μετάδοση προαγγελίας από το ΡΙΚ συνιστούσε παράλειψη που ισοδυναμεί με δυσμενή διάκριση, υπό το φως της γενικής πολιτικής που ανέλυσε ο κ. Καρεκλάς για τη μετάδοση προαγγελιών για κομματικά συνέδρια και δεδομένου του περιεχομένου της προαγγελίας περί καταστατικών αλλαγών, έγκρισης νέου πολιτικού πλαισίου του Κινήματος και επικείμενης εκλογής επαρχιακών και κεντρικών οργάνων, και επίσης του γεγονότος της μετάδοσης προαγγελίας για το Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κόμματος. Ωστόσο η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν θα μπορούσε να αποδώσει την παράλειψη αυτή σε εσκεμμένη ή εκ προθέσεων δυσμενή διάκριση, γεγονός όμως που δεν αίρει το γεγονός της παράλειψης.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
17/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/11/2011
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (17/19/10/2011) για λογοκλοπή από το δημοσιογράφο Χρύσανθο Τσουρούλη. Το παράπονο υποβλήθηκε από την Ενωση Συντακτών Κύπρου και δύο πολίτες ύστερα από ολοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Χαραυγής», το οποίο αναφερόταν σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες ο κ. Τσουρούλης, αντέγραψε αποσπάσματα άρθρων του Ελληνα δημοσιογράφου Γιάννη Πρετεντέρη, που δημοσιεύθηκαν σε διάφορες ημερομηνίες στο «Βήμα» των Αθηνών και αφού τα τροποποίησε για να προσαρμοσθούν στην Κυπριακή πραγματικότητα, τα ανήρτησε στον προσωπικό του ιστότοπο στην ιστοσελίδα www.sigmalive.com, παρουσιάζοντάς τα ως δικά του. Το δημοσίευμα της «Χαυραυγής», στις 19/10/2011 παρέθεσε 9 τέτοιες περιπτώσεις και ζητούσε τη θέση της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επί του θέματος. Εκτός από την Ενωση Συντακτών, υπέβαλαν παράπονο για λογοκλοπή από τον κ. Τσουρούλη και οι Σάββας Σάββα και Μαρκέλλα Τουμάνιου. Παραθέτοντας γραπτώς τις θέσεις του, ο κ.Τσουρούλης παραδέχθηκε ότι σε πολλές δημοσιεύσεις, σε blog το οποίο χειρίζεται προσωπικά, είχε προβεί σε αναδημοσίευση άρθρων του κ. Πρετεντέρη, τα οποία είχε προσαρμόσει στα Κυπριακά δεδομένα χωρίς να αποκαλύψει το συγγραφέα/δημιουργό και ιδιοκτήτη τους. Ο κ. Τσουρούλης παραδέχθηκε ότι το γεγονός αυτό παραβιάζει τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και συγκεκριμένα τις πρόνοιες του άρθρου 7 και ανέφερε ότι αυτό συνιστούσε «σοβαρό λάθος εκ μέρους μου το οποίο αναγνωρίζω και για το οποίο εκφράζω την απολογία μου». Περαιτέρω ανέφερε ότι στον ιστότοπο στον οποίο είχαν δημοσιευθεί τα επίμαχα άρθρα είχε προβεί σε δημόσια απολογία για το λάθος του, με τη διευκρίνιση ότι o ιστότοπός του δεν χρησιμοποιήθηκε κατά τρόπο ανάλογο με τα ΜΜΕ, |}αλλά ως ένας χώρος παράθεσης κάποιων απόψεων που ανταλλάσσονται από τους χρήστες του blog μόνο και όχι από το ευρύ κοινό. Ο κ. Τσουρούλης ζήτησε να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι, χωρίς να αποτελεί δικαιολογία για το σφάλμα του, είχε επιδείξει σεβασμό προς τη δεοντολογία στα 13 χρόνια του ως δημοσιογράφου. Καταλήγοντας ανέφερε: «Τέλος, θέλω να σας επαναλάβω την ειλικρινή απολογία μου και την μεταμέλεια μου για το ζήτημα που έχει εγερθεί και θέλω να σας δηλώσω ότι θα υπηρετήσω το λειτούργημα του Δημοσιογράφου με περισσότερη υπευθυνότητα και σεβασμό προς το κοινό και προς τους συναδέλφους μου». Με βάση τα ενώπιόν της στοιχεία και την παραδοχή του κ. Τσουρούλη, η Επιτροπή διαπίστωσε τη διάπραξη λογοκλοπής, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Το άρθρο 7 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, την παραβίαση του οποίου παραδέχθηκε ο κ. Τσουρούλης, αναφέρει: «Τα Μ.Μ.Ε. και οι λειτουργοί σέβονται και εφαρμόζουν το εκάστοτε ισχύον Δίκαιο και συμβάσεις που αφορούν στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Εκεί που επιτρέπεται, η αναδημοσίευση από άλλη πηγή γίνεται με σεβασμό προς το συγγραφέα/δημιουργό ή τον ιδιοκτήτη. Τα Μ.Μ.Ε. και οι λειτουργοί των υποχρεούνται να αναφέρουν την προέλευση». Λαμβάνοντας υπόψη την παραδοχή, μεταμέλεια και απολογία του κ. Τσουρούλη, που αξιολόγησε ως θετικά στοιχεία, η Επιτροπή αποφάσισε περαιτέρω να συστήσει στον κ. Τσουρούλη αποφυγή της επανάληψης παρόμοιου φαινομένου στο μέλλον και ανάρτηση της απόφασης της Επιτροπής στον προσωπικό του ιστότοπο, ακθώς και της δικής του επιστολής του προς την Επιτροπή. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης δημοσιοποίηση της απόφασής της με βάση τη σχετική διάταξη του Κώδικα.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
12/2011
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/11/2011
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (12/13/9/201 από το βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων-Περιβαλλοντιστών κ. Γιώργο Περδίκη για «μεροληπτικά αρνητική διάκριση σε βάρος του κινήματος από το ΡΙΚ». Ειδικότερα, ο κ. Περδίκης παραπονέθηκε ότι το ΡΙΚ παρέλειψε να καλέσει εκπρόσωπο του Κινήματος Οικολόγων σε πολύωρη συζήτηση που οργανώθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου, 2011, με αφορμή την προσέλευση του Προέδρου της Δημοκρατίας στην ανακριτική επιτροπή Πόλυ Πολυβίου για να καταθέσει σχετικά με την έκρηξη της 11ης Ιουλίου, 2011 στη ναυτική βάση στο Μαρί. Ο κ. Περδίκης ανέφερε ότι θεωρούσε παράβαση της δεοντολογίας τη μη εκπροσώπηση του Κινήματος στη συζήτηση. Ο Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ Θέμης Θεμιστοκλέους, σε γραπτή απάντησή του, και ο Διευθυντής Ειδήσεων σε προφορική κατάθεση του στην Επιτροπή, ανέφεραν ότι δεν υπήρξε καμιά πρόθεση δυσμενούς διάκρισης σε βάρος του Κινήματος Οικολόγων. Ο κ. Καρεκλάς εξήγησε στην Επιτροπή ότι, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι τα ΜΜΕ θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα οργάνωσης των εκπομπών κατά την κρίση τους, η μη παρουσία των Οικολόγων οφειλόταν στην έκτακτη φύση της επίμαχης εκπομπής. Είπε ότι για λόγους εργασιακής φύσεως εξ αιτίας των περικοπών των υπερωριών στο Ιδρυμα, δεν είχε γίνει προγραμματισμός για ειδικό πρόγραμμα στην τηλεόραση και ότι η πραγματοποίηση της συζήτησης αποφασίστηκε την τελευταία στιγμή, με αποτέλεσμα να υπάρξει πρόβλημα εξεύρεσης ατόμων για να πάρουν μέρος στη συζήτηση. Είπε επίσης ότι εάν η συζήτηση είχε προγραμματισθεί εγκαίρως το Κϊνημα θα εκαλείτο να εκπροσωπηθεί και ότι η μη πρόσκλησή του δεν ήταν σκόπιμη και οφειλόταν στην έλλειψη χρόνου και στο φόρτο εργασίας της τελευταίας στιγμής. Ο κ. Περδίκης, ο οποίος επίσης προσήλθε ενώπιον της Επιτροπής, ανέφερε ότι αποδέχεται τις εξηγήσεις για την παράλειψη πρόσκλησης του Κινήματος στην εκπομπή.. Κατόπιν τούτου η Επιτροπή θεώρησε ότι δεν υπήρχε θέμα προς εξέταση.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
13/2011
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/11/2011
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ,ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (13/29/9/2011) από πολίτη για φωτογραφία που δημοσιεύθηκε στις 29/9/2011 στην εφημερίδα «Αλήθεια», και την επομένη στο Cyprus Weekly, αλλά σε σαφώς μικρότερο μέγεθος, Η φωτογραφία παρουσίαζε πτώμα εργάτη που σκοτώθηκε σε ατύχημα στη Λάρνακα, να κρέμεται από ανυψωτικό μηχάνημα. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι η φωτογραφία ήταν ενδεχόμενο να προκαλέσει κλονισμό, φρίκη ή αποτροπιασμό σε παιδιά. Η «Αλήθεια» απάντησε ότι το πτώμα παρουσιάζεται σε μακρινό πλάνο και δεν διακρίνονταν χαρακτηριστικά προσώπου, ενώ η φωτογραφία δεν περιείχε στοιχεία βίας. Επίσης ανέφερε ότι η φωτογραφία «έχει σαφέστατη δημοσιογραφική αξία». Ο«Φιλελεύθερος», που εκδίδει το «Cyprus Weekly», απάντησε ήταν ότι οι υπεύθυνοι δεν είχαν προσέξει το πτώμα στη φωτογραφία, ως εκ του γεγονότος ότι ήταν πολύ μικρή και δεν διακρίνονταν λεπτομέρειες. Επίσης εξέφρασε θλίψη αν με οποιοδήποτε τρόπο προκλήθηκε οποιαδήποτε αναστάτωση. Η επιτροπή αποφάσισε ότι η φωτογραφία δεν ήταν αποκρουστική και δεν θα μπορούσε να προκαλέσει φρίκη ή αποτροπιασμό, ως εκ του γεγονότος ότι το πτώμα που κρεμόταν από το ανυψωτικό μηχάνημα δεν ήταν εύκολα διακριτό. Ωστόσο, η Επιτροπή σημείωσε ότι η φωτογραφία θα ήταν δυνατό να προκαλέσει ενόχληση ή όξυνση του πόνου στους συγγενείς του νεκρού. Επίσης έκρινε ότι η δημοσίευση της φωτογραφίας μπορούσε να είχε αποφευχθεί, δεδομένου ότι δεν προσέφερε κανένα επί πλέον στοιχείο στην αναλυτική περιγραφή του δυστυχήματος στη σχετική είδηση. Η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει σχετικά την υποχρέωση των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων να τηρούν τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που ορίζουν ότι πρέπει να χειρίζονται με προσοχή και διακριτικότητα θέματα που αφορούν στο θάνατο και τη βία και να αποφεύγουν να προκαλούν όξυνση του ανθρώπινου πόνου.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
18/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
22/11/2011
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε αυτεπαγγέλτως του θέματος της πρόσφατης κατ’ επανάληψη και κατά κόρον προβολής από τα τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης σκηνών από τη σύλληψη και δημόσια εκτέλεση του τέως ηγέτη της Λιβύης Μουαμμάρ Γκαντάφι. (ΥΠΌΘΕΣΗ Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η σύλληψη και ο θάνατος του Γκαντάφι ήταν θέμα μεγάλου παγκόσμιου ενδιαφέροντος, δεδομένου του εξάμηνου εμφύλιου πολέμου που είχε προηγηθεί και ότι δεν ήταν δυνατό να αγνοηθεί από τα ΜΜΕ. Ωστόσο, η Επιτροπή εξέφρασε απαρέσκεια για το γεγονός ότι οι σκηνές αυτές προβλήθηκαν κατά τρόπο επίμονο, κατ’ επανάληψη και καθ’ υπερβολή και μάλιστα σε ώρες κατά τις οποίες παρακολουθούν τηλεόραση και παιδιά, αν και τα πλείστα μέσα έδωσαν προειδοποίηση ότι οι σκηνές θα μπορούσαν να ενοχλήσουν, καθώς και για απομάκρυνση των παιδιών από τους δέκτες της τηλεόρασης. Η Επιτροπή τονίζει την υποχρέωση των λειτουργών των ΜΜΕ όπως κατά το χειρισμό θεμάτων βίας και θανάτου λαμβάνουν υπόψη και τηρούν τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που ορίζουν ότι πρέπει να «είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην παρουσίαση θεμάτων όπως η βία, το έγκλημα, ο ανθρώπινος πόνος και ο θάνατος, καθώς και πληροφοριών ή εικόνων που μπορούν να προκαλέσουν πανικό ή φρίκη ή αποτροπιασμό». Η Επιτροπή πιστεύει ότι το γεγονός της δημόσιας εκτέλεσης του Γκαντάφι, καθώς και η αγριότητά της, θα μπορούσαν να μεταδοθούν χωρίς την επίμονη εστίαση σε εικόνες που πραγματικά προκαλούσαν φρίκη και αποτροπιασμό. Λαμβάνοντας υπόψη τις τοποθετήσεις ακόμη και μουσουλμάνων αντιπάλων του Γκαντάφι ότι επιδείχθηκε έλλειψη σεβασμού προς ένα νεκρό, η Επιτροπή θεωρεί ότι υπήρξε υπερβολική εμμονή σε σκηνές και στοιχεία που δεν πρόσθεταν τίποτε στην ιστορικότητα του γεγονότος και θα μπορούσαν να αποφευχθούν, όπως για παράδειγμα η μετάδοση υποτίτλων με τις επιθανάτιες εκκλήσεις του για έλεος «μη με σκοτώνετε» και «μη με πυροβολείτε». Εχοντας υπόψη ότι σκηνές βίας είναι δυνατό να ασκήσουν σοβαρή επίδραση σε ανήλικους, αλλά και σε ενήλικες, γιατί εξοικειώνουν με τη σκληρότητα και τη βαρβαρότητα, η Επιτροπή καλεί τους λειτουργούς των ΜΜΕ να επιδεικνύουν ευαισθησία και να λαμβάνουν πλήρως υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις από την παρουσίαση τέτοιων σκηνών. Η Επιτροπή τονίζει επίσης την ανάγκη όπως επιδεικνύεται μέριμνα για επαρκή προειδοποίηση οσάκις πρόκειται να μεταδοθούν εικόνες που είναι δυνατό να ενοχλήσουν ή να προκαλέσουν πανικό, φρίκη ή αποτροπιασμό ή να συμβάλουν σε εθισμό στη βία και τη σκληρότητα. 26 Νοεμβρίου 2011
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
14/11
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/11/2011
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ,ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (14/11/10/ 2011) από το Κίνημα Οικολόγων για δυσμενή διάκριση και παράλειψη παροχής ολοκληρωμένης και αντικειμενικής ενημέρωσης εκ μέρους του ΡΙΚ. Σύμφωνα με το παράπονο, «…το Τμήμα ειδήσεων του ΡΙΚ σε όλα τα ραδιοφωνικά δελτία του το Σάββατο, 8 Οκτωβρίου, 2011, έκαμε αναφορά σε δηλώσεις της Υπουργού Εξωτερικών σε συζήτηση που οργάνωσε το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, χωρίς καμία αναφορά σε δηλώσεις των Οικολόγων». Πρόσθεσε ότι αντίθετα, αναφέρθηκε σε δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ για την ιστορία των οικημάτων των λαϊκών οργανώσεων. Ο κ. Καρεκλάς ανέφερε στην υποεπιτροπή ότι η είδηση που μεταδόθηκε αφορούσε στις τουρκικές απειλές και στην αντίδραση του επίσημου κυπριακού κράτους και όχι στη συζήτηση που οργάνωσε το Κίνημα. Γι’ αυτό και περιορίστηκε στην παράθεση των δηλώσεων της Υπουργού ως επίσημης απάντησης στις τουρκικές απειλές. Είπε επίσης ότι δεν είναι ακριβές πως το ΡΙΚ μετέδωσε δηλώσεις του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ για την ιστορία των οικημάτων των λαϊκών οργανώσεων. Εκείνο που έγινε είναι ότι μεταδόθηκαν δηλώσεις σε απάντηση επικρίσεων άλλων κομμάτων εναντίον του ΑΚΕΛ, με αναφορά ότι έγιναν στο περιθώριο εκδήλωσης για τα οικήματα των λαϊκών οργανώσεων Ξυλοφάγου. Ο κ. Περδίκης ανέφερε στην Επιτροπή ότι το θέμα καλύφθηκε ικανοποιητικά στην τηλεοπτική είδηση του ΡΙΚ, στην οποία αναφέρθηκε ότι οι δηλώσεις της Υπουργού έγιναν σε εκδήλωση των Οικολόγων και ότι η παράλειψη εντοπιζόταν μόνο στα ραδιοφωνικά δελτία. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι υπήρξε παράλειψη αναφοράς στα ραδιοφωνικά δελτία ότι οι δηλώσεις της ΥΠΕΞ έγιναν σε εκδήλωση των Οικολόγων, δεδομένου του γεγονότος ότι το ίδιο στοιχείο κρίθηκε άξιο αναφοράς σε τηλεοπτική είδηση του ΡΙΚ. Επίσης έλαβε υπόψη το γεγονός πως στην περίπτωση των δηλώσεων του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ έγινε αναφορά στην ευκαιρία με την οποία έγιναν, ενώ παραλήφθηκε τέτοια αναφορά στην είδηση για τις δηλώσεις της Υπουργού Εξωτερικών. Ωστόσο, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν τεκμηριώθηκε εκ προθέσεως δυσμενής διάκριση σε βάρος του Κινήματος Οικολόγων. Η Επιτροπή αναγνωρίζει το δικαίωμα των ΜΜΕ να χειρίζονται με δημοσιογραφικά κριτήρια τα γεγονότα, αλλά λαμβάνοντας υπόψη την ιδιότητα του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου ως δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, επισημαίνει ότι πρέπει να επιδεικνύεται μέριμνα για χειρισμό όμοιων περιπτώσεων με όμοιο τρόπο.