Μετάδοση παραπλανητικών διαφημίσεων

Η ΕΔΔ εξέτασε παράπονο του περιοδικού ΣΟΥΤ & ΓΚΟΛ εναντίον του περιοδικού ΣΠΟΡΤΙΒ για μετάδοση ανακριβών και παραπλανητικών διαφημίσεων από ραδιοσταθμούς, στο οποίο παρουσιαζόταν "σαν το πρώτο αθλητικό περιοδικό, πρώτο σε ποιότητα, πρώτο σε πωλήσεις". Η Επιτροπή, αφού πληροφορήθηκε από το Γραμματέα ότι οι παραπονούμενοι απέσυραν το παράπονό τους επειδή ικανοποιήθηκαν από το γεγονός ότι η μετάδοση των επίμαχων διαφημίσεων διακόπηκε από τους ραδιοσταθμούς, με βάση την ακολουθούμενη πρακτική, απέρριψε το παράπονο.

Παράπονο για αντιεπαγγελματική συμπεριφορά

Η ΕΔΔ εξέτασε παράπονο του δημοσιογράφου κ. Τάκη Αντωνιάδη εναντίον της επίσης δημοσιογράφου Αργυρώς Ηλία, ότι σε δύο περιπτώσεις δημοσιογραφικής κάλυψης γεγονότων επέδειξε αντιεπαγγελματική συμπεριφορά. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε το περιεχόμενο δύο επιστολών του κ. Αντωνιάδη αποφάσισε να τον πληροφορήσει ότι το παράπονο ήταν γενικό και αόριστο και ότι, εν όψει του γεγονότος ότι ο ίδιος παρέλειψε να αναφέρει συγκεκριμένες περιπτώσεις αντιεπαγγελματικής συμπεριφορίας, δεν ήταν σε θέση να προχωρήσει σε περαιτέρω εξέταση του παραπόνου.

Αρνηση μετάδοσης απαντητικών δηλώσεων βουλευτή

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του βουλευτή κ. Ανδρέα Παπαπολυβίου εναντίον του ΡΙΚ για κατ’ ισχυρισμό φίμωσή της αντίθετης άποψης και δυσμενή διάκριση. Τόσο ο κ. Παπαπολυβίου όσο και το ΡΙΚ υπέβαλαν τις απόψεις τους επί του θέματος και το ΡΙΚ έδωσε στην Επιτροπή οπτικογραφημένη την επίμαχη μετάδοση. Τα γεγονότα: Στις 2/10/2004 ο κ. Παπαπολυβίου έδωσε δημοσιογραφική διάσκεψη, κατά την οποία διατύπωσε επικρίσεις εναντίον του ΡΙΚ σχετικά με προσλήψεις και υπογραφή συμβολαίων για παροχή υπηρεσιών προς τον ΡΙΚ. Οι δηλώσεις μεταδόθηκαν σε ρεπορτάζ 3 λεπτών και 13 δευτερολέπτων από την τηλεόραση του ΡΙΚ και μεταδόθηκαν από ραδιοφωνικά δελτία. Την ίδια νύκτα κλήθηκε στο στούντιο ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΡΙΚ κ. Ανδρέας Αλωνεύτης, ο οποίος απάντησε στις επικρίσεις. Ο κ. Παπαπολυβίου τηλεφώνησε και ζήτησε τηλεφωνική παρέμβαση για να απαντήσει στον κ. Αλωνεύτη. Το ΡΙΚ αρνήθηκε την παρέμβαση. Η ΕΔΔ, αφού μελέτησε εισήγηση ειδικής υποεπιτροπής που εξέτασε το θέμα, απέρριψε το παράπονο για τους ακόλουθους λόγους: Στο σχετικό ρεπορτάζ της τηλεόρασης του ΡΙΚ δόθηκε πλήρης κάλυψη στις επικρίσεις του κ. Παπαπολυβίου. Ο κ. Αλωνεύτης περιορίστηκε να απαντήσει σημείο προς σημείο στις επικρίσεις του κ. Παπαπολυβίου, χωρίς να εγείρει οποιοδήποτε νέο σημείο ή θέμα, το οποίο να έχρηζε απάντησης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έκρινε ότι δεν ετίθετο θέμα άσκησης του δικαιώματος απάντησης από τον κ. Παπαπολυβίου με βάση τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.

Αρνηση μετάδοσης απαντητικών δηλώσεων βουλευτή

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του κ. Ακη Συμεού εναντίον της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ για άρνηση της εφημερίδας να δημοσιεύσει απαντητική επιστολή του σε σχόλιο της εφημερίδας που αφορούσε στον ίδιο. Η Επιτροπή, αφού πληροφορήθηκε από το Γραμματέα ότι με παρέμβαση προς τον ΠΟΛΙΤΗ στο πλαίσιο της αποστολής της με βάση τον ΚΔΔ, η επιστολή δημοσιεύθηκε στις 18/11/2004, θεωρεί το θέμα κλειστό, ως διευθετηθέν.

Δημοσιεύματα για το σκάνδαλο στο ΧΑΚ και χειραγώγηση των τιμών

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ασχολήθηκε με δημοσιεύματα σε μερίδα των ΜΜΕ, τα οποία αναφέρονταν σε στοιχεία της έρευνας σχετικά με το σκάνδαλο στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, στην περίοδο 1999-2000. Η Επιτροπή σημείωσε ότι το θέμα είναι άκρως δημοσίου ενδιαφέροντος και τα ΜΜΕ έχουν κάθε δικαίωμα να ασχοληθούν με αυτό σε βάθος και να πληροφορήσουν ενδεχομένως το κοινό, αλλά παράλληλα επισήμανε ότι μέρος των δημοσιευμάτων αφορούσε σε απλούς επενδυτές, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να έχουν καμιά σχέση με τη χειραγώγηση των τιμών των μετοχών ή συμμετοχή στη διαμόρφωση και έγκριση νομοθετημάτων που αφορούν στο ΧΑΚ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επισύρει την προσοχή των ΜΜΕ και των λειτουργών τους στις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που επιβάλλουν σεβασμό προς την υπόληψη και ιδιωτική ζωή κάθε προσώπου, καθώς στη δημοσίευση πληροφοριών που αφορούν στην ιδιωτική ζωή μόνο σε περίπτωση που δικαιολογείται από το δημόσιο συμφέρον. Σε σχέση με το ίδιο θέμα, η Επιτροπή επισύρει επίσης την προσοχή στις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, για παροχή στους επηρεαζομένους της ευκαιρίας για απάντηση, καθώς και στις πρόνοιες για μη δημοσίευση ανακριβών ή παραπλανητικών ειδήσεων, πληροφοριών ή σχολίων.

Υβριστικές εκφράσεις για το Γ.Γ. του ΑΚΕΛ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο για δημοσίευμα της εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, ημερομηνίας 10ης Οκτωβρίου, 2004, στο οποίο αναφερόταν ότι ο Πρόεδρος της Βουλής και Γ.Γ. του ΑΚΕΛ κ. Δημήτρης Χριστόφιας «επιδεικνύοντας πολιτική χαμέρπεια και ανανδρία με κάθε ευκαιρία κατηγορεί ως κοινός συκοφάντης τους δημοσιογράφους και τον εκδότη του Πολίτη ‘πληρωμένους από τους Αμερικάνους και πράκτορες’». Ο κ. Χριστόφιας, με δηλώσεις του εκπροσώπου τύπου του ΑΚΕΛ, διέψευσε ότι χρησιμοποίησε ποτέ τις εκφράσεις που του αποδόθηκαν και ότι δεν υιοθετούσε τις κατηγορίες, γεγονός για το οποίο ο «Πολίτης» εξέφρασε την ικανοποίησή του και θεώρησε το θέμα κλειστό. Η Επιτροπή εξέφρασε την απαρέσκεια και αποδοκιμασία της για το συγκεκριμένο δημοσίευμα του ΠΟΛΙΤΗ. Η Επιτροπή έκρινε ότι στο δημοσίευμα περιέχονται απαράδεκτες και υβριστικές εκφράσεις, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού της υπόληψης κάθε προσώπου. Περαιτέρω η Επιτροπή εξέφρασε απαράσκεια για το γεγονός ότι ο "Πολίτης" αρνήθηκε να συνεργασθεί και να παραθέσει τις απόψεις του.

Παραπλανητική ερμηνεία στοιχείων τηλεθέασης

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε διπλού παραπόνου του κ. Αντη Χατζηκωστή, διευθύνοντα συμβούλου του τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ εναντίον της εφημερίδας «ΠΟΛΙΤΗΣ»:

1. Για «παραπλάνηση του κοινού» με διαφημίσεις του που αναφέρονταν σε σύγκριση δύο ερευνών αναγνωσιμότητας της εφημερίδας και μίας έρευνας τηλεθέασης των τηλεοπτικών σταθμών παγκύπριας εμβέλειας.
2. Για δημοσίευση «ψευδών στοιχείων» όσον αφορά την «τηλεθέαση» τω τηλεοπτικών σταθμών παγκύπριας εμβέλειας, με τη χρησιμοποίηση της αγγλικής ορολογίας “reach” («κάλυψη», σύμφωνα με την απόδοσή της από την εταιρεία ερευνών AGB) για τα κύρια βραδινά δελτία ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών παγκύπριας εμβέλειας στην περίοδο 1-21 Μαρτίου, 2004, για άτομα 18 ετών και άνω και στη συνέχεια για άτομα στην κατηγορία 18-44 χρόνων και παράλληλα για παραπλάνηση του κοινού από την εφημερίδα.

Και επί των δύο παραπόνων, οι αμέσως εμπλεκόμενοι, ανταποκρινόμενοι σε αίτημα της Επιτροπής έδωσαν τις απόψεις τους.

Περαιτέρω, η Επιτροπή ζήτησε τις απόψεις ειδικών επί θεμάτων ερευνών αγοράς ως προς το πρώτο παράπονο και από την εταιρεία ερευνών τηλεθέασης AGB όσον αφορά στην ακρίβεια των στοιχείων που παρέθεσαν οι δύο πλευρές.

Ως προς το πρώτο παράπονο για «παραπλάνηση με τη σύγκριση των στοιχείων ανόμοιων ερευνών», η Επιτροπή, αφού μελέτησε διεξοδικά το θέμα, κατέληξε κατά πλειοψηφία ότι στο θέμα της σύγκρισης των ερευνών υπεισέρχονται πολλοί τεχνικοί παράγοντες και στοιχεία τα οποία εξ αντικειμένου δεν είναι απόλυτα εξακριβώσιμα, και ως εκ τούτου αδυνατεί να εξαγάγει τεκμηριωμένο και πέραν πάσης αμφιβολίας συμπέρασμα.

Ως προς το δεύτερο παράπονο για δημοσίευση «ψευδών στοιχείων», όσον αφορά το “reach” των κύριων βραδινών δελτίων ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών, η AGB παρέθεσε τα ακόλουθα στοιχεία για την κατηγορία πληθυσμού 18 ετών και άνω (σε παρένθεση οι αριθμοί που δημοσίευσε ο «ΠΟΛΙΤΗΣ»)

ΡΙΚ1 31.069 (13.900)

ΜΕΓΑ 35.504 (13.600)

ΑΝΤ1 24.843 ( 7.000)

ΣΙΓΜΑ 39.731 (13.000)

Για την κατηγορία πληθυσμού 18-44 ετών τα αντίστοιχα στοιχεία που παρέθεσε η AGB είναι:

ΡΙΚ1 12.083 (3.700)

ΜΕΓΑ 16.569 (5.900)

ΑΝΤ1 13.448 (3.900)

ΣΙΓΜΑ 21.228 (7.400)

Σε απαντητική επιστολή του, ο εκδότης του ΠΟΛΙΤΗ κ. Γιάννης Παπαδόπουλος υποστήριξε ότι τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα ήταν ακριβή και ότι αφορούσαν στην «τηλεθέαση», που είναι «δηλαδή ο πραγματικός αριθμός (μέσος όρος) των ατόμων που βλέπουν ανά πάσα στιγμή τα δελτία σας».

Σύμφωνα με την AGB, o όρος «τηλεθέαση» δεν είναι ταυτόσημος με τον όρο “reach”.

Ο όρος “reach” (κάλυψη) αναφέρεται στον αριθμό ή το ποσοστό των θεατών που είδαν τουλάχιστο για ένα λεπτό ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Ο όρος «τηλεθέαση» αναφέρεται στο μέσο όρο ή αριθμό θεατών που είδαν κάθε λεπτό συγκεκριμένο πρόγραμμα ή ζώνη.

Για το λόγο αυτό η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας θεωρεί ότι οι διαφημίσεις που δημοσιεύθηκαν στον ΠΟΛΙΤΗ με τη χρήση του όρου «reach» για τη παρουσίαση αριθμών τηλεθέασης, περιέχουν ανακριβή στοιχεία, που είναι δυνατό να οδηγήσουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί μη δημοσίευσης ανακριβών και παραπλανητικών πληροφοριών.

Δημοσίευση διαφημίσεων πορνογραφικού περιεχομένου σε περιοδικά

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας μελέτησε παράπονο πολίτη για δημοσίευση διαφημίσεων πορνογραφικού περιεχομένου σε περιοδικά που προορίζονται για την οικογένεια. Η Επιτροπή ζήτησε τις απόψεις των εκδοτών των εφημερίδων. Μερικοί την πληροφόρησαν ότι είχαν επισημάνει το πρόβλημα και ύστερα από συνεννόηση με τους διαφημιστές αφαιρέθηκαν από τις διαφημίσεις οι επίμαχες εικόνες. Η Επιτροπή εξέφρασε την ευαρέσκειά της για το γεγονός και αποφάσισε να παρακολουθεί το θέμα.

Παρεμπόδιση εισόδου κινηματογραφικού συνεργείου του ΑΝΤ1 για λήψη σκηνών από ποδοσφαιρικούς αγώνες για σκοπούς δελτίου ειδήσεων

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1 για παρεμπόδιση, σε τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις, της εισόδου σε δημοσιογράφο και κινηματογραφιστή του σταθμού, σε γήπεδο όπου θα διεξήγετο ποδοσφαιρικός αγώνας. Κατά την εξέταση του παραπόνου, η Επιτροπή μελέτησε περιγραφή των γεγονότων απαγόρευσης της εισόδου στο γήπεδο δημοσιογράφοι και κινηματογραφιστές του ΑΝΤ1, τις απαντήσεις που έδωσαν, όσον αφορά το παράπονο, η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, ο Γυμναστικός Σύλλογος τα Παγκύπρια και η εταιρεία Λουμιέρ, ως εκ συμβάσεως δικαιούχος κάλυψης και απ’ ευθείας μετάδοσης ποδοσφαιρικών συναντήσεων. Ελαβε επίσης υπόψη τις συνταγματικές πρόνοιες και της Πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το δικαίωμα έκφρασης, τις πρόνοιες όλων των σχετικών νόμων, καθώς και την Πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό του δικαιώματος του δημοσιογράφου για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων. Η Επιτροπή θεωρεί ότι, πέραν των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων ως προς τη διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών αγώνων, σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο, στο οποίο συρρέουν χιλιάδες άτομα, λαμβάνουν χώρα γεγονότα τα οποία εκφεύγουν των ορίων των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων και ως εκ τούτου αποτελεί νόμιμη πηγή ειδήσεων. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή θεωρεί, περαιτέρω, ότι οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο χώρο αυτό με τα «εργαλεία της εργασίας τους», τηρουμένων των όρων και κανονισμών που διέπουν την είσοδο στο χώρο αυτό. Με βάση τις προαναφερθείσες πρόνοιες περί ελεύθερης έκφρασης, τηρουμένων των προνοιών των σχετικών νόμων και άνευ βλάβης των δικαιωμάτων των δικαιούχων, οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα κάλυψης γεγονότων τα οποία συμβαίνουν εντός του χώρου αυτού κατά τρόπο που θεωρούν καλύτερο. Εν όψει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρεμπόδιση της εισόδου σε συνεργείο του ΑΝΤ1 ήταν αντίθετη προς τις συνταγματικές πρόνοιες περί ελεύθερης έκφρασης, τις σχετικές πρόνοιες της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που έχουν και αυξημένη τυπική ισχύ έναντι τον εθνικών νόμων, τις πρόνοιες των σχετικών νόμων και τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή καλεί όλους τους εμπλεκομένους να σέβονται την αρχή της απρόσκοπτης πρόσβασης των δημοσιογράφων σε πηγές ειδήσεων. Η Επιτροπή χαιρετίζει, επί του προκειμένου, τη θέση της ΚΟΠ, ότι «έχει την άποψη ότι η αρχή της ελεύθερης δημοσιογραφικής πρόσβασης τυγχάνει σεβασμού και επιμένει στην αυστηρή χρήση των εικόνων/παραστάσεων κλπ. για σκοπούς της ειδησεογραφικής κάλυψης, χωρίς ίχνος εμπορικής εκμετάλλευσης». Η Επιτροπή θεωρεί επίσης θετικό το γεγονός ότι έχει ήδη επιτραπεί η είσοδος σε συνεργείο του ΑΝΤ1 για σκοπούς ειδησεογραφικής κάλυψης γεγονότων σε γήπεδο. Σσχετικές υποθέσεις: 18/2005, 21/2005

Δημοσίευση επιστολής με "παραπλανητικό" τίτλο

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νίκο Κλεάνθους ότι η εφημερίδα "Αλήθεια" δεν δημοσίευσε επιστολή του και ότι όταν τελικά τη δημοσίευσε ύστερα από παρέμβαση της Επιτροπής,, ό τίτλος "απάντηση προς ένα "ναινέκη" εκ Βαρωσίων", με τον οποίο στεγάστηκε απαντητική επιστολή του σε άρθρο του κ. Ντίνου Λόρδου ήταν παραπλανητικός, γιατί η λέξη "ναινέκης" δεν περιλαμβανόταν στο κείμενο. Η Επιτροπή επικοινώνησε με την εφημερίδα, η οποία δημοσίευσε την επιστολή, ως είχε υποχρέωση με βάση τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η "Αλήθεια" έδωσε στην Επιτροπή την εξήγηση (την οποία και δημοσίευσε σε σχόλιό της) ότι πράγματι η λέξη δεν περιεχόταν στην επιστολή του κ. Κλεάνθους και ότι χρησιμοποιήθηκε στον τίτλο επειδή ο ίδιος ο κ. Λόρδος είχε αυτοχαρακτηρισθεί ως "ναινέκης". Δεδομένου ότι η "Αλήθεια" δημοσίευσε την επιστολή, η Επιτροπή θεώρησε το θέμα της άσκησης του δικαιώματος απάντησης κλειστό. Ως προς τον τίτλο, η Επιτροπή θεώρησε ικανοποιητικές τις εξηγήσεις που έδωσε η εφημερίδα.

Αρνηση δημοσίευσης απαντητικής επιστολής σε σχόλιο

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νίκο Κλεάνθους ότι η εφημερίδα "Πολίτης" δεν δημοσίευσε επιστολή του σε απάντηση σχολίου της. Με παρέμβαση της Επιτροπής στο πλαίσιο της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για καταβολή προσπαθειών σε πρώτο στάδιο για φιλική διευθέτηση, η εφημερίδα δημοσίευσε την επιστολή και ως εκ τούτου το θέμα θεωρήθηκε ως κλειστό.

Είδηση για τη διοργάνωση γιορτής του κατακλυσμού στην Αμμόχωστο

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο τεσσάρων πολιτικών οργανώσεων ότι ρεπορτάζ που μετέδωσε ο τηλεοπτικός σταθμός ΣΙΓΜΑ σχετικά με εκδήλωση κατά την ημέρα του Κατακλυσμού στην παραλία της κατεχόμενης Αμμοχώστου παραβίαζε την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί μη δημοσίευσης ανακριβών, παραπλανητικών ή διαστρεβλωτικών της αλήθειας ειδήσεων, πληροφοριών ή σχολίων. Η Επιτροπή, αφού είδε το ρεπορτάζ και εξέτασε τις εξηγήσεις που δόθηκαν από το ΣΙΓΜΑ και άλλο υλικό που τέθηκε στη διάθεσή της, κατέληξε στην ακόλουθη απόφαση: Η εισαγωγή της είδησης είναι γραμμένη με τρόπο που δίδει την εντύπωση ότι η εκδήλωση οργανώθηκε από το κατοχικό καθεστώς ή θεσμούς του στο πλαίσιο της εκστρατείας για αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς τα κατεχόμενα, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα για την ακρίβεια των πληροφοριών και τη μη μετάδοση παραπλανητικών πληροφοριών. Στο ρεπορτάζ, το θέμα των διοργανωτών της εκδήλωσης αφέθηκε να αιωρείται, και πάλι κατά παραβίαση της πρόνοιας για αντικειμενική και μη παραπλανητική ενημέρωση, παρά το γεγονός ότι οι διοργανωτές, εννέα οργανώσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, είχαν αποστείλει έγκαιρα ενημερωτικό έγγραφο σ' όλα τα ΜΜΕ για τη διοργάνωση της εκδήλωσης και ο δημοσιογράφος ήταν παρών στην εκδήλωση και μίλησε με άτομα που μετέχουν στις οργανώσεις αυτές.

Εκπομπή για κακοποίηση κοριτσιού και αποκάλυψη ταυτότητας παιδιού

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο των υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και της Επιτρόπου Νομοθεσίας εναντίον του ΣΙΓΜΑ για πρόγραμμα στην εκπομπή «Τολμώ» με θέμα την κακοποίηση ανηλίκων, με εκτενή αναφορά σε συγκεκριμένο ανήλικο κοριτσάκι. Η Επιτροπή, αφού είδε το συγκεκριμένο πρόγραμμα και μελέτησε τις εξηγήσεις που έδωσε η παρουσιάστρια της εκπομπής, κατέληξε στην ακόλουθη απόφαση: Στην εκπομπή, παρ’ όλο που λήφθηκε μέριμνα για απόκρυψη της ταυτότητας της μικρής και της οικογένειάς της, υπήρχαν στοιχεία που μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναγνώριση της οικογένειας της μικρής και αποκάλυψη της ταυτότητας της ιδίας. Τέτοια στοιχεία είναι η αναφορά στη γιαγιά με το πραγματικό της όνομα, η φωνή της μητέρας, που δεν αλλοιώθηκε, αν και λήφθηκε μέριμνα απόκρυψης του προσώπου της και του πραγματικού της ονόματος, η αναφορά ότι πρόκειται για διαζευγμένη μητέρα και η αναφορά στην τάξη της μικρής στο δημοτικό σχολείο, καθώς και η φωνή της μικρής. Στην εκπομπή χρησιμοποιήθηκε ο όρος «αιμομιξία», κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για τα σεξουαλικά εγκλήματα. Εν όψει τον πιο πάνω, η Επιτροπή διαπιστώνει παραβιάσεις της πρόνοιας της Κώδικα για τα σεξουαλικά εγκλήματα. Περαιτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι υπήρξε παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας του πατέρα, που κατ’ ισχυρισμόν κακοποίησε το κοριτσάκι του. Επίσης θεωρεί ότι διατυπώθηκαν κατηγορίες εναντίον των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και λειτουργών της, χωρίς να παρουσιασθεί η δική τους άποψη ή να ληφθεί υπόψη η αντικειμενική αδυναμία τους να την παρουσιάσουν λόγω θέσεως. Επί πλέον, η μαγνητοσκόπηση συνομιλίας μητέρας-παιδιού από τη μητέρα εν αγνοία του παιδιού και η προβολή της στη διάρκεια της εκπομπής συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού. Η Επιτροπή εξέφρασε ευαρέσκεια, τόσο για την προθυμία της παρουσιάστριας της εκπομπής να συνεργασθεί με την Επιτροπή όσο και τη διάθεσή της να ενημερωθεί για τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.

Μεταχείριση υπόπτων από τα ΜΜΕ και σεβασμός της ιδιωτικής ζωής

Με αφορμή δημοσιεύματα στον Τύπο καικαι μεταδόσεις από ηλεκτρονικά ΜΜΕ σχετικά με υπόπτους, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε αυτεπάγγελτα το θέμα και εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας παρακολουθεί με ανησυχία τον τρόπο μεταχείρισης υπόπτων και ιδιαίτερα το γεγονός ότι παραβιάζεται κατάφωρα το τεκμήριο της αθωότητας και διασύρονται ή διαπομπεύονται άτομα, των οποίων η ενοχή δεν έχει αποδειχθεί σε αρμόδιο δικαστήριο. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι σε πρόσφατες υποθέσεις που απασχολούν την κοινή γνώμη, έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ δημοσίευσαν ή μετέδωσαν ρεπορτάζ τα οποία τείνουν να δημιουργήσουν στη συνείδηση του κοινού συμπεράσματα περί ενοχής των υπόπτων και συνιστούν παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής των υπόπτων και ατόμων του περιβάλλοντός τους, ιδιαίτερα των παιδιών. Η δημοσίευση ή μετάδοση ισχυρισμών που δεν έχουν υποβληθεί στη βάσανο της δικαστικής εξέτασης κατά τρόπο που να φαίνονται ως αδιαμφισβήτητα γεγονότα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εντυπώσεις περί ενοχής των υπόπτων είναι ανεπίτρεπτη. Το δικαίωμα των ΜΜΕ για δημοσίευση ή μετάδοση ειδήσεων και το δικαίωμα του κοινού για πληροφόρηση είναι απόλυτα σεβαστό, αλλά και πρέπει να σταματά στο σημείο που αρχίζουν τα δικαιώματα του πολίτη. Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι τα ΜΜΕ έχουν υιοθετήσει τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας στο πλαίσιο της αυτορύθμισης της συμπεριφοράς τους και ως εκ τούτου οφείλουν να τον σέβονται. Η Επιτροπή καλεί τα ΜΜΕ να τηρούν σχολιαστικά τις πρόνοιες του Κώδικα. Προς υπόμνηση των ΜΜΕ και των λειτουργών της, παρατίθεται η σχετική με το τεκμήριο της αθωότητας και το σεβασμό τις ιδιωτικής ζωής πρόνοια του Κώδικα: «Οι λειτουργοί σέβονται πλήρως την αρχή ότι ο ύποπτος ή κατηγορούμενος για διάπραξη αδικήματος είναι αθώος μέχρις αποδείξεως, σύμφωνα με το νόμο, του αντιθέτου και συνεπώς αποφεύγουν να δημοσιοποιήσουν ο,τιδήποτε το οποίο να οδηγεί σε συμπεράσματα ως προς την ενοχή ή αθωότητα του υπόπτου ή/και κατηγορουμένου ή τείνει να τον διασύρει ή διαπομπεύσει». «Η υπόληψη και η ιδιωτική ζωή κάθε προσώπου τυγχάνουν σεβασμού..»

Αναδημοσίευση πληροφοριών για τον επικεφαλής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. Γιώργο Βασιλείου

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του Προέδρου των Ενωμένων Δημοκρατών κ. Βασιλείου εναντίον των εφημερίδων «Σημερινή» και «Μάχη» για αναδημοσίευση από το Αθηναϊκό ΕΘΝΟΣ ισχυρισμών για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και το ρόλο του στη διαπραγμάτευση του καθεστώτος των Βρετανικών Βάσεων. Οι καθ’ ων το παράπονο πληροφόρησαν την Επιτροπή ότι προέβησαν σε διορθωτική αναδημοσίευση από το «Εθνος» και υπέβαλαν φωτοαντίγραφα της αναδημοσίευσης. Η «Μάχη» δημοσίευσε επίσης απολογία και ανέφερε ότι με την αρχική δημοσίευση δεν είχε πρόθεση να θίξει το ήθος και την εντιμότητα του κ. Βασιλείου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι με την αρχική αναδημοσίευση από το «Εθνος» από τις εφημερίδες «Σημερινή» και «Μάχη», υπήρξε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για επίδειξη μέριμνας ώστε «να μη δημοσιεύονται ανακριβείς ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια». Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι δυο εφημερίδες δημοσίευσαν διορθωτικό κείμενο του «Εθνους», θεωρεί ότι έχει ικανοποιηθούν τα δικαιώματα που προκύπτουν από την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για το δικαίωμα απάντησης.

Παρεμβάσεις για μη μετάδοση από το ΡΙΚ δηλώσεων του Επιτρόπου Διεύρυνσης της Ε.Ε. Gunther Verheugen για το σχέδιο Ανάν

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ασχολήθηκε αυτεπαγγέλτως και ύστερα από παράπονο εναντίον ΡΙΚ σχετικά με «τις καταγγελίες του Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ενωσης Γκίντερ Φερχόιγκεν ότι παρεμποδίσθηκε η εμφάνισή του σε τηλεοπτικό ή τηλεοπτικά προγράμματα του ΡΙΚ, πριν από το δημοψήφισμα, με στόχο την παρεμπόδιση της αντικειμενικής ενημέρωσης του κοινού» σχετικά με το σχέδιο Ανάν. Το παράπονο εξετάστηκε σε συνεδρίες υποεπιτροπής στις οποίες προσήλθαν και κατέθεσαν ο Γενικός Διευθυντής του ΡΙΚ κ. Μάριος Μαυρίκιος και ο Διευθυντής Προγραμμάτων Τηλεόρασης κ. Αντρος Παυλίδης. Η υποεπιτροπή μελέτησε επίσης γραπτές απαντήσεις που υπέβαλαν ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο κ. Αντριαν βαν ντερ Μιρ και ο δημοσιογράφος του ΡΙΚ κ. Κώστας Γεννάρης, καθώς και άλλα σχετικά έγγραφα που υποβλήθηκαν. Η υποεπιτροπή υπέβαλε έκθεση στην ολομέλεια της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η οποία συζήτησε το θέμα επί μακρόν. Αν και από το μαρτυρικό υλικό δεν απεδείχθη ότι υπήρξαν παρεμβάσεις, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εσωτερικές διαδικασίες του ΡΙΚ και άλλοι λόγοι, που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιτροπής, δεν επέτρεψαν να ικανοποιηθεί η επιθυμία του Επιτρόπου Φερχόϊγκεν να δώσει συνέντευξη στο ΡΙΚ, γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν συνάδει πλήρως με το γράμμα και το πνεύμα του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Σχετική υπόθεση: 10/2004

Μετάδοση από το ΡΙΚ συνέντευξης με έμπορο ναρκωτικών

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο εναντίον του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, ότι στις 22 Ιανουαρίου, 2004 μετέδωσε ρεπορτάζ-συνέντευξη με έμπορο ναρκωτικών, η οποία είχε επικριθεί και από ΜΜΕ, μεταξύ άλλων, ως διαφήμιση των ναρκωτικών. Η Επιτροπή κατέληξε στην απόφαση ότι το ρεπορτάζ συνιστούσε παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφική Δεοντολογίας ως προς την επίδειξη της αρμόζουσας ευαισθησίας σε θέματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, το έγκλημα, στην προκειμένη περίπτωση την εμπορία ναρκωτικών.

Η Επιτροπή αποδέχθηκε την εξήγηση της δημοσιογράφου που ετοίμασε το ρεπορτάζ-συνέντευξη με τον χρήστη-έμπορο ναρκωτικών ότι ήταν επίκαιρο λόγω δηλώσεων του Υπουργού Δικαιοσύνης και ότι το τελικό μήνυμά του ήταν ότι η χρήση ναρκωτικών οδήγησε το χρήστη στην καταστροφή της ζωής του.

Ομως η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ρεπορτάζ περιείχε στοιχεία που αντιβαίνουν προς απόψεις ειδικών επί του θέματος, καθώς και προς το μνημόνιο προς τα ΜΜΕ που είχε ετοιμάσει η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, με βάση τις επιστημονικές απόψεις, ως προς τις βασικές κατευθυντήριες αρχές που πρέπει να διέπουν το χειρισμό του θέματος των ναρκωτικών.

Μερικές από τις αρχές οι οποίες έχουν παραβιασθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι αναφορές ή παρουσίαση μηνυμάτων που είναι δυνατό να οδηγήσουν στη μίμηση, ιδιαίτερα από ευάλωτους νέους. Ιδιαίτερα αρνητική θεωρείται η αναφορά σε τεράστια και πολλαπλασιαζόμενα κέρδη από την πώληση ναρκωτικών, που αποτελούν δέλεαρ, η λεπτομερής περιγραφή των τρόπων λειτουργίας των κυκλωμάτων ναρκωτικών και διαφυγής, καθώς και του εντοπισμού και της σύλληψης των εμπόρων ναρκωτικών.

Η Επιτροπή επεσήμανε ότι ο χειρισμός του θέματος των ναρκωτικών πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και λεπτός και ότι οι προσπάθειες όλων των αρμοδίων φορέων πρέπει να κατατείνουν στην πρόληψη και την αποφυγή της διάδοσης.

Ισχυρισμοί για χρηματισμό δημοσιογράφων για να υποστηρίξουν το σχέδιο Ανάν

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο για δημόσια καταγγελία που έγινε από βουλευτές και την ίδια την καταγγελία, για κατ’ ισχυρισμό χρηματισμό δημοσιογράφων με σκοπό να υποστηρίξουν το σχέδιο Ανάν.

Η Επιτροπή ζήτησε συγκεκριμένα στοιχεία από βουλευτές που διατύπωσαν την καταγγελία. Η απάντησή τους ήταν ότι, είτε δεν είχαν συγκεκριμένα στοιχεία, είτε δεν ήταν σε θέση να δώσουν τέτοια στοιχεία.

Εν όψει των απαντήσεων που έλαβε, η Επιτροπή αποφάσισε ότι αδυνατεί να προχωρήσει στην περαιτέρω εξέταση του παραπόνου και των καταγγελιών.

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας καλεί όλους να σέβονται το δημοσιογραφικό λειτούργημα και να μη προβαίνουν σε καταγγελίες οι οποίες είναι δυνατό να υποσκάψουν την ανεξαρτησία ή να συνιστούν παρέμβαση στο έργο, ή άπτονται της εντιμότητας των ΜΜΕ και των λειτουργών τους στο σύνολό τους ή ατομικά, όταν δεν είναι σε θέση να τις τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία.

Η Επιτροπή θεωρεί ατυχές το γεγονός ότι έγιναν καταγγελίες εναντίον των ΜΜΕ και των λειτουργών τους χωρίς καμιά τεκμηρίωση.

Παράπονο του Αν. Προέδρου του ΔΗΚΟ Νίκου Κλεάνθους δια δημοσίευμα του "Πολίτη" σχετικά με το παρασκήνιο για το σχέδιο Ανάν

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου του Αν. Προέδρου του ΔΗΚΟ Νίκου Κλεάνθους για «ανακρίβειες και διαστρέβλωση της αλήθειας» σε είδηση στην εφημερίδα «Πολίτης», στις 13.2.2004.

Το θέμα ανέκυψε ύστερα από δηλώσεις του κ. Κλεάνθους στο ΣΙΓΜΑ ότι ήθελε να μεταφέρει δικό του μήνυμα, το οποίο «ασφαλώς πρέπει να βασίζεται» σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο, ότι «ο Πρόεδρός μας είναι αποφασισμένος να αναλάβει το βάρος των ιστορικών ευθυνών που θα συνεπάγεται η οποιαδήποτε απόφαση».

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος ρωτήθηκε στη Νέα Υόρκη κατά πόσο «μέσω του Αν. Προέδρου του ΔΗΚΟ Νίκου Κλεάνθους έστειλε μήνυμα στον Κυπριακό λαό ότι η λύση θα είναι οδυνηρή».

Το ΚΥΠΕ μετέδωσε στις 22.02.33 στις 12.2.04 ότι ο Πρόεδρος απάντησε πως «δεν μίλησε με τον κ. Κλεάνθους». Σε διορθωτική ανταπόκριση ύστερα από τριάμισι λεπτά, το ΚΥΠΕ ανέφερε ότι στην ερώτηση «ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος απάντησε ότι μίλησε με τον κ. Κλεάνθους, αλλά δεν είπε κάτι τέτοιο».

Ο κ. Κλεάνθους παραπονείται ότι αν και επικοινώνησε με την εφημερίδα, η διεύθυνσή της αρνήθηκε «να αποκαταστήσει την αλήθεια και να απολογηθεί, παρόλο ότι παραδέχθηκε την ύπαρξη της ορθής ανταπόκρισης».

Το επίμαχο δημοσίευμα, υπό τον τίτλο «Δεν μίλησα με τον Κλεάνθους», αναφέρει ότι ο κ. Κλεάνθους «έστειλε μήνυμα προς τον κυπριακό λαό ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος είναι έτοιμος να αναλάβει το βάρος των ιστορικών στιγμών, αφήνοντας να νοηθεί ότι μετέφερε μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, αφού επικαλέστηκε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μαζί του». Σημειώνεται στην είδηση ότι ο κ. Παπαδόπουλος «κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση Κλεάνθους, αντιπαρέβαλε τη θέση ότι δεν είχε καμία επικοινωνία με τον αναπληρωτή Πρόεδρο του ΔΗΚΟ, για το συγκεκριμένο θέμα». Παρατίθεται επίσης δήλωση του κ. Κλεάνθους στον Πολίτη με την οποία «ξεκαθάρισε ότι δεν μετέφερε μήνυμα του Προέδρου και ότι κακώς ερμηνεύθηκε έτσι, αλλά απηύθυνε δικό του μήνυμα», έχοντας «συνεχή τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας».

Είναι προφανές ότι, στην ερώτησή προς τον κ. Παπαδόπουλο, αποδόθηκε στον κ. Κλεάνθους δήλωση την οποία δεν είχε κάμει.

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε σύγχυση γύρω από το αντικείμενο της δήλωσης του κ. Κλεάνθους. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, αλλά και το γεγονός ότι στην είδηση παρατίθεται η δήλωση του κ. Κλεάνθους προς την εφημερίδα, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κείμενο της είδησης δεν είναι επιλήψιμο. Ομως η Επιτροπή θεωρεί ότι ο τίτλος της είδησης «Δεν μίλησα με τον Κλεάνθους» δεν αποδίδει το περιεχόμενο της και είναι παραπλανητικό και ανακριβής.

Η απόφαση να διαβιβασθεί στον παραπονούμενο και την εφημερίδα, για να τη δημοσιεύσει, με βάση την υποχρέωσή της που απορρέει από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.

Αναμετάδοση προγράμματος για αιμομικτικές σχέσεις

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο εναντίον του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, ότι στις 3/2/2004 αναμετέδωσε πρόγραμμα του τηλεοπτικού σταθμού ΑΛΦΑ Ελλάδος, κατά την οποία τηλεθεατές περιέγραφαν με πλήρεις λεπτομέρειες «αιμομικτικές σεξουαλικές παρενοχλήσεις» και αναφέρονταν σε «σεξουαλικές δυσκολίες των άνω των 60».

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η εκπομπή μεταδόθηκε στην απογευματινή ζώνη, την οποία παρακολουθούν παιδιά και ότι το περιεχόμενό της ήταν ακατάλληλο για νεαρά άτομα, κατά παράβαση της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία των ραδιοτηλεοτπικών σταθμών και των κανόνων του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, τον οποίο το ΡΙΚ έχει προσυπογράψει.

Περαιτέρω η Επιτροπή επεσήμανε ότι η προειδοποίηση για «γονική συναίνεση» δεν καλύπτει τη μετάδοση του εν λόγω προγράμματος, γιατί δεν προνοείται από τη νομοθεσία και γιατί, εν πάση περιπτώσει, κατά τις ώρες μετάδοσης της εκπομπής δεν είναι δυνατό να υπάρξει σε όλες τις περιπτώσεις, γονική επίβλεψη, εφ’ όσον πλείστοι γονείς απουσιάζουν από το σπίτι κατά την εν λόγω περίοδο της ημέρας. Επί πλέον επεσήμανε ότι με βάση τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας δεν χρησιμοποιείται ο όρος "αιμομιξία".

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιθυμεί να τονίσει ότι το ΡΙΚ, λόγω της ιδιότητάς του ως δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού σταθμού έχει αυξημένη ευθύνη να τηρεί τους νόμους του κράτους και τους Κανόνες Δεοντολογίας, όσον αφορά τις εκπομπές του.