Μετάδοση γυμνής φωτογραφίας καθηγήτριας που λήφθηκε δόλια

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο που αφορούσε σε ρεπορτάζ των τηλεοπτικών σταθμών ΑΝΤ1, ΜΕΓΑ και ΣΙΓΜΑ, σχετικά με καθηγήτρια, της οποίας γυμνή φωτογραφία είχε υποκλαπεί από μαθητή από το κινητό της τηλέφωνο και σταλεί σε άλλους μαθητές και πολίτες. Η Επιτροπή επιλήφθηκε της υπόθεσης γιατί τη θεώρησε πολύ σοβαρή και εξασφάλισε τη συγκατάθεση της καθηγήτριας για την εξέτασή της. Κατά την εξέταση του παραπόνου, η Επιτροπή είδε από μαγνητοσκόπηση τα επίμαχα ρεπορτάζ και έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν από την καθηγήτρια. Η Επιτροπή σημείωσε και αποδοκίμασε την απροθυμία των αρμοδίων των τηλεοπτικών σταθμών ΑΝΤ1 και ΣΙΓΜΑ να ανταποκριθούν σε αίτημά της να υποβάλουν εγκαίρως τις απόψεις τους επί του παραπόνου. Ο διευθυντής ειδήσεων του ΜΕΓΑ ανέφερε ότι είχε ληφθεί πρόνοια να μη δοθούν στοιχεία που θα οδηγούσαν στην αποκάλυψη της ταυτότητα της καθηγήτριας και δεν μεταδόθηκε η φωτογραφία της. Μετά την εξέταση όλων των ενώπιόν της στοιχείων, η Επιτροπή κατέληξε στην ακόλουθη απόφαση: Ο τηλεοπτικός σταθμός ΜΕΓΑ έλαβε μέριμνα να μη περιλάβει στο ρεπορτάζ του οποιοδήποτε στοιχείο το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποκάλυψη της ταυτότητας της καθηγήτριας και δε μετέδωσε τη φωτογραφία της. Παρά το γεγονός αυτό, λόγω της έκτασης της δημοσιότητας που είχε δοθεί στην υπόθεση, η ταυτότητα της καθηγήτριας είχε ήδη γίνει ευρέως γνωστή και το στοιχείο αυτό θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη κατά την ετοιμασία του ρεπορτάζ. Η Επιτροπή έκρινε ότι η μετάδοση ισχυρισμών μαθητών ότι η ίδια η καθηγήτρια είχε στείλει τη φωτογραφία της σε κινητά τηλέφωνα μαθητών της παραβιάζει τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό της υπόληψης και ιδιωτικής ζωής και του προσωπικού καθεστώτος, καθώς και της υποχρέωσης των ΜΜΕ να μη δημοσιεύουν ή μεταδίδουν ανακριβείς πληροφορίες. Οι ισχυρισμοί δεν αποσύρθηκαν, ως όφειλε, και η σύντομη αναφορά στο τέλος του ρεπορτάζ ότι η «καθηγήτρια διαψεύδει τους ισχυρισμούς» των μαθητών δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επαρκής αντίκρουση των ισχυρισμών αυτών και δεν αίρει την παραβίαση της πρόνοιας του κώδικα. Στην περίπτωση των ρεπορτάζ του ΑΝΤ1 και του ΣΙΓΜΑ, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι περιείχαν πολλά στοιχεία τα οποία αποκάλυπταν με σαφή τρόπο την ταυτότητα της καθηγήτριας, όπως οι αναφορές στην ηλικία, την ειδικότητά της ως καθηγήτριας, στο σχολείο στο οποίο δίδασκε και στην προβολή δηλώσεων από άτομα που είχαν άμεση σχέση με το σχολείο. Στα ρεπορτάζ των δύο τηλεοπτικών σταθμών προβλήθηκε επανειλημμένα η φωτογραφία της καθηγήτριας, από τον ΑΝΤ1 χωρίς καμιά αλλοίωση και από το ΣΙΓΜΑ με μερική ηλεκτρονική σκίαση. Η Επιτροπή έκρινε ότι τα ρεπορτάζ των δύο αυτών τηλεοπτικών σταθμών συνιστούσαν παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό της υπόληψης και ιδιωτικής ζωής και του προσωπικού καθεστώτος, καθώς για μη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή και μη λήψη φωτογραφιών χωρίς συγκατάθεση. Επίσης έκρινε ότι η εξασφάλιση και μετάδοση της φωτογραφίας, παρά το γεγονός ότι στα ρεπορτάζ αναφερόταν ότι είχε υποκλαπεί, συνιστούσε παραβίαση των προνοιών του Κώδικα για μη υποκλοπή και μη λήψη πληροφοριών και στοιχείων με δόλιο τρόπο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η λήψη και μετάδοση δηλώσεων από ανηλίκους μαθητές και από τους τρεις τηλεοπτικούς σταθμούς συνιστά παραβίαση της πρόνοιας ότι δεν λαμβάνονται δηλώσεις από παιδιά χωρίς τη συγκατάθεση του γονέως ή άλλου ενηλίκου που έχει την ευθύνη γι’ αυτά και ότι τα ρεπορτάζ τους δεν ανταποκρίνονταν στην πρόνοια ότι το επαγγελματικό επίπεδο των λειτουργών των ΜΜΕ πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής επαγγελματικής στάθμης. Η Επιτροπή επιθυμεί να τονίσει ότι τα προσωπικά δεδομένα πολιτών πρέπει να τυγχάνουν απόλυτου σεβασμού και καλεί τα ΜΜΕ να επιδεικνύουν ιδιαίτερη ευαισθησία για τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών και να είναι προσεκτικά στο χειρισμό παρόμοιων υποθέσεων. Τέλος, η Επιτροπή επιθυμεί να εκφράσει τη συμπάθειά της προς την καθηγήτρια για την επέμβαση στην ιδιωτική της ζωή και στα προσωπικά της δεδομένα. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας καλεί τους τηλεοπτικούς σταθμούς ΑΝΤ1, ΜΕΓΑ και ΣΙΓΜΑ να μεταδώσουν την απόφαση αυτή, με βάση τη σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.

Πληροφορίες για συνάντηση του Μητροπολίτη Μόρφου με Τούρκους επισήμους σε επίσκεψή του στην Κωνστναντινούπολη

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο για φερόμενη ανακριβή είδηση που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό Σταθμό ΣΙΓΜΑ ότι ο Μητροπολίτης Μόρφου, στη διάρκεια επίσκεψής του στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη είχε μυστική συνάντηση με επισήμους του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών και ότι «εκκλησιαστικοί κύκλοι ανέφεραν στο ΣΙΓΜΑ ότι γνωρίζουν για την πραγματοποίηση της συνάντησης». Ο Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος ανέφερε στην Επιτροπή ότι η πληροφορία ήταν ανακριβής και πως κατά την παραμονή του στην Τουρκία δεν συναντήθηκε με κανένα επίσημο του τουρκικού κράτους. Ο Διευθυντής Ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ κ. Ντίνος Μενελάου ανέφερε ότι οι πληροφορίες που μεταδόθηκαν ήταν «απόλυτα ακριβείς και έγκυρες» και ότι τα περί της φερόμενης συνάντησης του Μητροπολίτη Μόρφου «αναφέρθηκαν σε συνάντηση Μητροπολιτών, κληρικών και λαϊκών». Στο πλαίσιο της εξέτασης του παραπόνου, η Επιτροπή αποτάθηκε στους εκκλησιαστικούς αξιωματούχους, που επικαλέστηκε ο Διευθυντής Ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ, οι οποίοι δυνατό να ήταν σε θέση να βοηθήσουν στη διερεύνηση του, χωρίς όμως ανταπόκριση. Για το λόγο αυτό δεν κατέστη δυνατό να υπάρξει τεκμηρίωση της είδησης. Η Επιτροπή είδε από μαγνητοσκόπηση την είδηση, η οποία μεταδόθηκε από την αίθουσα σύνταξης με εντυπωσιακό τρόπο, αφού η παρουσιάστρια του δελτίου διέκοψε την κανονική ροή του. Ο δημοσιογράφος κ. Γιάννης Σελινόπουλος ανέφερε πως «φαίνεται ότι ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος είχε μυστική συνάντηση με εκπροσώπους του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών και ότι «παρ’ όλο που η πληροφορία αυτή δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθεί, ωστόσο εκκλησιαστικοί κύκλοι ανέφεραν στο ΣΙΓΜΑ ότι γνωρίζουν για την πραγματοποίηση της συνάντησης». Η Επιτροπή δράττεται της ευκαιρίας να επισημάνει την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για μη μετάδοση ανακριβών, φανταστικών ή παραπλανητικών πληροφοριών και το γεγονός ότι δεν καταβλήθηκε προσπάθεια διασταύρωσης της πληροφορίας με τον άμεσα ενδιαφερόμενο Μητροπολίτη Μόρφου. Επίσης επισημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση, και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που άπτονται σοβαρών θεμάτων, θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τη διασταύρωση των πληροφοριών.

Παράπονο για δημοσιεύματα σχετικά με παρουσιαστή του ΡΙΚ

Το παράπονο υποβλήθηκε από το Γ.Δ. του ΡΙΚ. Κ. Μάριο Μαυρίκιο εναντίον των περιοδικών MUST και People για δημοσιεύματα που αναφέρονται στο δημοσιογράφο και παρουσιαστή του Ιδρύματος κ. Χρύσανθο Τσουρούλη, και αφορούσε φερόμενες παραβιάσεις του ΚΔΔ περί Δυσμενών Διακρίσεων και Ακρίβειας των Δημοσιευμάτων. Ο κ. Τσουρούλης υπέβαλε και προσωπικό παράπονο με επιστολή του ημερομηνίας 30ής Ιανουαρίου, 2006. Στη συνεδρία της Επιτροπής προσήλθε ο δικηγόρος των καθ’ ων το παράπονο κ. Χρίστης Λοττίδης, ο οποίος απάντησε στο παράπονο και είπε ότι στον κ. Τσουρούλη δόθηκε η ευκαιρία να απαντήσει. Ο κ. Λοττίδης κατέθεσε δικόγραφα αγωγών που καταχώρισε ο κ. Τσουρούλης επί του ιδίου θέματος στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, στις 23/12/2005, με αριθμό υπόθεσης 9950/2005. Εν όψει της κατάθεσης της αγωγής και σύμφωνα με τη σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η Επιτροπή αποφάσισε διακοπή της εξέτασης της υπόθεσης.

Διαφημιστικό εκπομπής για το θέμα των ναρκωτικών

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε την περίπτωση μετάδοσης διαφημιστικού του προγράμματος του ΡΙΚ «Χωρίς Ορια», που προβλήθηκε στις 30 Νοεμβρίου, 2005 και παρουσίαζε άτομο εθισμένο στα ναρκωτικά υπό συνθήκες στέρησης. Η Επιτροπή θεώρησε σκόπιμο να μην εκδώσει απόφαση επί του παραπόνου για μετάδοση εικόνων που είναι δυνατό να προκαλέσουν φρίκη ή αποτροπιασμό και το χειρισμό υποθέσεων ναρκωτικών, αλλά να διαβιβάσει στο ΡΙΚ την πιο κάτω ανακοίνωση που είχε αποστείλει προς τα ΜΜΕ στο παρελθόν σχετικά με το χειρισμό υποθέσεων ναρκωτικών, ύστερα από σύσταση ειδικού συμβούλου, με την παράκληση να κοινοποιηθεί στους παραγωγούς και δημοσιογράφους του ΡΙΚ προκειμένου να έχουν υπόψη τις γενικές κατευθυντήριες αρχές χειρισμού υποθέσεων ναρκωτικών. "ΜΜΕ ΚΑΙ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλος και σημαντικός στη διαμόρφωση της στάσης της κοινής γνώμης γενικά και ειδικά απέναντι στο πρόβλημα της χρήσης ουσιών εξάρτησης. Ο τρόπος της παρουσίασης ειδήσεων, ρεπορτάζ ή άρθρων γύρω από το θέμα, ή χρησιμοποίηση τυποποιημένων φράσεων, η δημοσίευση φωτογραφικού υλικού που πιθανόν να προκαλεί φόβο ή ανασφάλεια ή να μην δίνει περιγραφή της πραγματικής εικόνας του προβλήματος που παρουσιάζεται, πιθανόν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις και αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που προωθεί η πολιτική της πρόληψης. Η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση των δημοσιογράφων πάνω στο θέμα των εξαρτήσεων υποβοηθά στην προώθηση των βασικών αρχών της φιλοσοφίας της πρόληψης. Τα ΜΜΕ απευθύνονται σε μια ομάδα γενικού πληθυσμού, η οποία μπορεί να έχει διαφορετικές ανάγκες σε σχέση με την πρόληψη. Έτσι τα μηνύματα που δίνουν γίνονται αποδεκτά από όλους με διαφορετική επίδραση της πληροφόρησης πάνω στα διάφορα άτομα. Είναι γι’ αυτό που δεν μπορεί να υπάρξει συνταγή παρουσίασης των πληροφοριών από τα ΜΜΕ, αλλά βασικές αρχές που πρέπει να έχουν υπόψη τους. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Δεν παρουσιάζεται ο τρόπος παραγωγής και κατασκευής των ναρκωτικών ουσιών, γιατί δυνατό να χρησιμοποιηθούν ως παρόρμηση ή οδηγίες χρήσης προς άτομα που ρέπουν προς τη χρήση ναρκωτικών ή θέλουν να πειραματισθούν και δεν γίνεται αναφορά σε εύκολο ή μεγάλο κέρδος που είναι δυνατό να αποφέρει η εμπορία ναρκωτικών. Δεν περιγράφεται και δεν παρουσιάζεται κανένας τρόπος λήψης ουσιών εξάρτησης ή όργανα παρασκευής ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Δεν αναφέρονται όλες οι ουσίες ως ΛΕΥΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ, διότι δεν είναι όλες λευκές και δεν οδηγούν όλες στο θάνατο. Αποφεύγεται η ηρωοποίηση ατόμων που έχουν συλληφθεί για παραγωγή ή χρήση ναρκωτικών. Αποφεύγεται η χρήση αργκό ή όρων που χρησιμοποιούν άτομα που διακονούν ναρκωτικά ή έχουν εθισθεί στη χρήση τους".

Αρθρο για τον έλεγχο του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ στα μέλη του κόμματος (31/2005) Σχόλιο για τις σχέσεις Προέδρου Δημοκρατίας και Πρόεδρου Βουλής (37/2005)

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε δύο παράπονα για δημοσιεύματα τα οποία αναφέρονταν στον Γ.Γ. του ΑΚΕΛ κ. Δημήτρη Χριστόφια. Το ένα παράπονο (31/2005) αναφερόταν στο περιεχόμενο άρθρου του κ. Γιάγκου Μικελλίδη στον «Πολίτη», στις 9 Οκτωβρίου, 2005 και το άλλο (37/2005) σε δημοσίευμα της «Αλήθειας» στις 21 Νοεμβρίου, 2005. Οι δύο υποθέσεις συνεξετάστηκαν, δεδομένου ότι θεωρήθηκαν όμοιες. Στην πρώτη υπόθεση, το παράπονο αφορούσε παράγραφο άρθρου του κ. Μικελλίδη, στην οποία διατυπωνόταν η θέση ότι ο κ. Χριστόφιας ασκεί απόλυτο έλεγχο στους ανθρώπους του, με τη χρήση φράσης που αναφερόταν σε ανδρικά γεννητικά όργανα. (Απόφαση) Στη δεύτερη υπόθεση, στη στήλη «Ενα Κάθε Μέρα» δημοσιεύθηκε επιστολή αναγνώστη, στην οποία οι σχέσεις του Προέδρου Παπαδόπουλου με τον κ. Χριστόφια περιγραφόταν μέσω ανεκδότου, στο οποίο δύο φίλοι κοιμόντουσαν στο ίδιο κρεβάτι. Ο ένας ενοχλούσε σεξουαλικά τον άλλο και στις διαμαρτυρίες του απαντούσε ότι τον παρεξήγησε και ότι παρέμεναν φίλοι. Ο δεύτερος, μετά την τρίτη παρενόχληση διαμαρτυρήθηκε αγανακτισμένος, κάμνοντας αναφορά σε σεξουαλική πράξη. Οι εξηγήσεις που δόθηκαν ήταν, στην πρώτη περίπτωση, ότι επρόκειτο για συνηθισμένη φράση που λέγεται από τον κόσμο όταν θέλει να υποδηλώσει στενό έλεγχο πάνω σε ανθρώπους και στη δεύτερη ότι αποτελεί συχνή λαϊκή έκφραση «η οποία αποδίδει με αρκετή ακρίβεια την άποψή ότι ο πρόεδρος Παπαδόπουλος ξεγέλασε τον εταίρο του». Η Επιτροπή συζήτησε τη πτυχή της χρήσης χυδαίας γλώσσας σε σατιρικά ή παραπολιτικά κείμενα και αποφάσισε ότι, ανεξάρτητα από τη φύση των δημοσιευμάτων, φράσεις όπως αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στα δύο κείμενα δεν συνάδουν προς την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι «το ήθος, η αξιοπρέπεια, η εντιμότητα, η διαγωγή, η συμπεριφορά και το επαγγελματικό επίπεδο των λειτουργών των Μέσων Μαζικής ενημέρωσης θα πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής στάθμης.» Το γεγονός ότι παρόμοιες φράσεις χρησιμοποιούνται στην καθημερινή έκφραση των ανθρώπων δεν αίρει την υποχρέωση των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων να αποφεύγουν κατά κανόνα τη χρησιμοποίηση χυδαίων λέξεων ή φράσεων.

Σκίτσο το ΠΙΝ για το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του κ. Ανδρέα Μιλτιάδου για φερόμενο ρατσιστικό σκίτσο του ΠΙΝ στο Φιλελεύθερο, ημερομηνίας 21ης Νοεμβρίου, 2005, που αναφερόταν στο Γ.Γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν προκύπτει με βεβαιότητα πως υπήρξε προκατάληψη εκ μέρους του σκιτσογράφου λόγω του χρώματος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και επομένως το επίμαχο σκίτσο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί προκατάληψης με βάση τη φυλή ή το χρώμα.

Αρθρο για τον έλεγχο του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ στα μέλη του κόμματος (31/2005) Σχόλιο για τις σχέσεις Προέδρου Δημοκρατίας και Πρόεδρου Βουλής (37/2005)

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε δύο παράπονα για δημοσιεύματα τα οποία αναφέρονταν στον Γ.Γ. του ΑΚΕΛ κ. Δημήτρη Χριστόφια. Το ένα παράπονο (31/2005) αναφερόταν στο περιεχόμενο άρθρου του κ. Γιάγκου Μικελλίδη στον «Πολίτη», στις 9 Οκτωβρίου, 2005 και το άλλο (37/2005) σε δημοσίευμα της «Αλήθειας» στις 21 Νοεμβρίου, 2005. Οι δύο υποθέσεις συνεξετάστηκαν, δεδομένου ότι θεωρήθηκαν όμοιες. Στην πρώτη υπόθεση, το παράπονο αφορούσε παράγραφο άρθρου του κ. Μικελλίδη, στην οποία διατυπωνόταν η θέση ότι ο κ. Χριστόφιας ασκεί απόλυτο έλεγχο στους ανθρώπους του, με τη χρήση φράσης που αναφερόταν σε ανδρικά γεννητικά όργανα. Στη δεύτερη υπόθεση, στη στήλη «Ενα Κάθε Μέρα» δημοσιεύθηκε επιστολή αναγνώστη, στην οποία οι σχέσεις του Προέδρου Παπαδόπουλου με τον κ. Χριστόφια περιγραφόταν μέσω ανεκδότου, στο οποίο δύο φίλοι κοιμόντουσαν στο ίδιο κρεβάτι. Ο ένας ενοχλούσε σεξουαλικά τον άλλο και στις διαμαρτυρίες του απαντούσε ότι τον παρεξήγησε και ότι παρέμεναν φίλοι. Ο δεύτερος, μετά την τρίτη παρενόχληση διαμαρτυρήθηκε αγανακτισμένος, κάμνοντας αναφορά σε σεξουαλική πράξη. Οι εξηγήσεις που δόθηκαν ήταν, στην πρώτη περίπτωση, ότι επρόκειτο για συνηθισμένη φράση που λέγεται από τον κόσμο όταν θέλει να υποδηλώσει στενό έλεγχο πάνω σε ανθρώπους και στη δεύτερη ότι αποτελεί συχνή λαϊκή έκφραση «η οποία αποδίδει με αρκετή ακρίβεια την άποψή ότι ο πρόεδρος Παπαδόπουλος ξεγέλασε τον εταίρο του». Η Επιτροπή συζήτησε τη πτυχή της χρήσης χυδαίας γλώσσας σε σατιρικά ή παραπολιτικά κείμενα και αποφάσισε ότι, ανεξάρτητα από τη φύση των δημοσιευμάτων, φράσεις όπως αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στα δύο κείμενα δεν συνάδουν προς την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι «το ήθος, η αξιοπρέπεια, η εντιμότητα, η διαγωγή, η συμπεριφορά και το επαγγελματικό επίπεδο των λειτουργών των Μέσων Μαζικής ενημέρωσης θα πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής στάθμης.» Το γεγονός ότι παρόμοιες φράσεις χρησιμοποιούνται στην καθημερινή έκφραση των ανθρώπων δεν αίρει την υποχρέωση των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων να αποφεύγουν κατά κανόνα τη χρησιμοποίηση χυδαίων λέξεων ή φράσεων. Απόφαση για το παράπονο 37/2005

Δημοσίευμα για εξαφάνιση ναρκωτικών από αστυνομικές αποθήκες

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Το Κυπριακό Ποντίκι» για δημοσίευμα ημερομηνίας 11ης Νοεμβρίου, 2005, στο οποίο προβαλλόταν ο ισχυρισμός ότι «117 κιλά ναρκωτικών έκαναν φτερά» από τις αποθήκες της Αστυνομίας. Η Επιτροπή εξέφρασε λύπη γιατί η εφημερίδα δεν ανταποκρίθηκε σε παράκληση για παράθεση των θέσεών της επί του παραπόνου. Η Επιτροπή προχώρησε στην εξέταση του παραπόνου με βάση δημόσια απολογία που δημοσιεύθηκε στην επόμενη έκδοσή της εφημερίδας, στην οποία παραδέχθηκε ότι οι πληροφορίες που δημοσίευσε ήταν ανακριβείς και παραπλανητικές και ότι δεν τις είχε θέσεις προηγουμένως υπόψη των αρμοδίων. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση των προνοιών του ΚΔΔ για μη δημοσίευση ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών και επεσήμανε με ικανοποίηση το γεγονός ότι η εφημερίδα παραδέχθηκε το λάθος της και προέβη σε επανόρθωση.

Παράπονο για δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος γιατρών

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου του ιατρού Χρίστου Χατζηκώστα εναντίον του ΡΙΚ για «ανάρμοστη, αντιδεοντολογική, αυθαίρετη, μεροληπτική, άνιση και επιλεκτική συμπεριφορά» και για «ανεπίτρεπτη παρέμβαση στην ιερή υποχρέωση του δημοσιογράφου για την πλήρη και αντικειμενική και απρόσκοπτη ενημέρωση της κοινής γνώμης», λόγω της μη παρουσίασης από την τηλεόραση του ΡΙΚ1 του εξ Ελλάδος ομοιοπαθητικού ιατρού Σπύρου Διαμαντίδη. Ο παραπονούμενος υποστηρίζει ότι είχε κάμει διευθετήσεις για λήψη συνέντευξης από τον κ. Διαμαντίδη στις 16 Νοεμβρίου, 2005, η οποία όμως ακυρώθηκε την προηγούμενη, με τηλεφώνημα δημοσιογράφου που ανέφερε ότι είχε πάρει οδηγίες από τη διεύθυνση του ΡΙΚ για ακύρωση των θεμάτων της εκπομπής σχετικά με την ομοιοπαθητική. Επίσης υποστηρίζει ότι δεν έγινε δεκτή εισήγησή του για συνέντευξη σε άλλη τηλεοπτική εκπομπή με το επιχείρημα που φέρεται να ανέφερε δημοσιογράφος ότι δεν ήταν αρμόδιος και ότι «άλλωστε ο κ. Διαμαντίδης είναι ανεπιθύμητος στο ΡΙΚ». Η Επιτροπή, αφού εξέτασε το περιεχόμενο επιστολής του παραπονούμενου προς τον πρόεδρο της ΕΣΚ, στην οποία ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι το ΡΙΚ, αν και «δεν έχει πρόβλημα με την ομοιοπαθητική αφού προβάλλει συχνά εκπομπές ομοιοπαθητικού περιεχομένου με διάφορους Κύπριους γιατρούς, συμπεριλαμβανομένου και εμού», διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει θέμα μεροληπτικής και άνισης ή επιλεκτικής μεταχείρισης ή άρνησης για πληροφόρηση επί θέματος που βρισκόταν στην επικαιρότητα ή αποτελούσε αντικείμενο δημόσιας συζήτησης. Η Επιτροπή έκρινε επίσης ότι από το περιεχόμενο της επιστολής δεν προκύπτει θέμα απάντησης από τον κ. Διαμαντίδη σε ό,τιδήποτε είχε μεταδώσει το ΡΙΚ για τον ίδιο ή την ομοιοπαθητική, αλλά σκοπός ήταν να γίνουν πρωτογενείς δηλώσεις και ως εκ τούτου δεν υπάρχει παραβίαση των προνοιών του ΚΔΔ ως προς το δικαίωμα απάντησης. Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι δικαίωμα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ να ετοιμάζουν τις εκπομπές τους επιλέγοντας τα θέματά τους, ή προσθέτοντας και αφαιρώντας προγραμματισμένα θέματα και να λαμβάνουν ή όχι συνεντεύξεις από άτομα για σκοπούς ετοιμασίας των εκπομπών τους. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή απέρριψε το παράπονο.

Ρεπορτάζ του ΡΙΚ με ρατσιστικές αναφορές σε ζωντανές δηλώσεις

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο για ρεπορτάζ της τηλεόρασης του ΡΙΚ, που μεταδόθηκε στις 12 Οκτωβρίου, σχετικά με την παλιά Λευκωσία, το οποίο περιείχε αναφορές κατ’ ισχυρισμόν ρατσιστικού περιεχομένου. Η Επιτροπή, αφού εξέτασε τις θέσεις του ΡΙΚ και είδε το ρεπορτάζ από μαγνητοσκόπηση, κατέληξε στην απόφαση ότι το ρεπορτάζ που είχε ετοιμάσει δημοσιογράφος του ΡΙΚ δεν περιείχε ο,τιδήποτε το επιλήψιμο. Η Επιτροπή, ωστόσο, διαπίστωσε ότι σε ζωντανή σύνδεση με το Δήμαρχο Λευκωσίας έγιναν απαράδεκτες αναφορές στους αλλοδαπούς που διαμένουν στην παλιά Λευκωσία, όπως «έχουμε να αντιμετωπίσουμε άλλες κουλτούρες, άλλο τρόπο, άλλη νοοτροπία και αυτή η κουλτούρα και αυτή η νοοτροπία των ξένων, των αλλοδαπών, που ζουν ιδιαίτερα μέσα στην παλιά πόλη μας, δημιουργούν τεράστια προβλήματα» Οι αναφορές αυτές κρίθηκαν ότι περιείχαν στοιχεία προκατάληψης με βάση τη φυλή ή την εθνική προέλευση, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή αναγνώρισε ότι τα Ηλεκτρονικά ΜΜΕ δεν είναι δυνατό να έχουν απόλυτο έλεγχο δηλώσεων που γίνονται ζωντανά, είτε από στούντιο είτε σε απ’ ευθείας εξωτερικές συνδέσεις, αλλά τόνισε ότι αυτό δεν αίρει την υποχρέωση τήρησης των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Επί του προκειμένου, η Επιτροπή θεωρεί ότι σε τέτοιες περιπτώσεις τα ΜΜΕ και οι Δημοσιογράφοι θα πρέπει να λαμβάνουν εκ των προτέρων μέριμνα για την αποφυγή δηλώσεων που θα ήταν δυνατό να παραβιάζουν πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και οι δημοσιογράφοι να είναι έτοιμοι να παρεμβαίνουν διορθωτικά σε περίπτωση επιλήψιμων αναφορών.

Δημοσίευμα του ΠΟΛΙΤΗ για το Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Δημήτρη Χριστόφια

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε δημοσίευμα της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ που αναφερόταν στο Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ κ. Δημήτρη Χριστόφια, ημερομηνίας 25/9/2005. Το υπό κρίση δημοσίευμα αφορούσε συνεδρία της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και αναφερόταν στον κ. Χριστόφια, με τη φράση, μεταξύ άλλων, «ο σύντροφος έστριψε τον ευτραφή ποπό του στην καρέκλα, φούσκωσε, πήρε το κόκκινο χρώμα της επανάστασης, αλλά τελικά δεν εξερράγη». Υστερα από συζήτηση του θέματος, η Επιτροπή κατέληξε στη διαπίστωση ότι το πιο πάνω δημοσίευμα εμπίπτει στις πρόνοιες του ΚΔΔ, ως καλυπτόμενο από την ευρεία ερμηνεία δικαιοδοτικών οργάνων Διεθνών Συμβάσεων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ιδιαίτερα για τον όρο «καθεστώς», ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων και τα προσωπικά χαρακτηριστικά του ατόμου. Ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας, σε απαντητικό του σχόλιο προς την Επιτροπή ανέφερε ότι το δημοσίευμα «λόγω της φύσης της στήλης είναι διανθισμένο με χιούμορ». Η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι, ανεξάρτητα από το αν το κείμενο μπορεί να χαρακτηρισθεί σατιρικό ή όχι, περιείχε αναφορά σε προσωπικά χαρακτηριστικά ατόμου. Για το λόγο αυτό η Επιτροπή κατέληξε στην απόφαση ότι το δημοσίευμα δεν συνάδει προς τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι τα ΜΜΕ αποφεύγουν οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά σε προσωπικά χαρακτηριστικά.

Παράπονο ΛΟΥΜΙΕΡ για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας από τον ΑΝΤ1

Το παράπονο υποβλήθηκε από ΛΟΥΜΙΕΡ εναντίον του ΑΝΤ1 για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων, με τη μετάδοση στιγμιοτύπων από αγώνες ποδοσφαίρου πριν από τη λήξη του αγώνα. Εν όψει του γεγονότος ότι έχει επέλθει συνενόηση μεταξύ των δύο πλευρών για τον τρόπο κάλυψης και μετάδοσης στιγμιοτύπων από ποδοσφαιρικούς αγώνες και έγιναν δηλώσεις επί δικαστηρίου στην αγωγή 6270/2005 του ΑΝΤ1 εναντίον της ΚΟΠ και άλλων, στις 7 Οκτωβρίου, 2005, η υπόθεση θεωρείται διευθετηθείσα. ΣΗΜ: Με βάση τη διευθέτηση που συμφωνήθηκε, επιτρέπεται η λήψη στιγμιοτύπων από αγώνες για μετάδοση σε προκαθορισμένα δελτία ειδήσεων που δεν θα ξεπερνά τα τρία λεπτά. Ρητά απαγορεύεται η προβολή στιγμιοτύπων διαρκούντος του αγώνα. Σχετικές υποθέσεις: 20/2004, 15/2005, 18/2005 και 25/2005.

Παράπονο ΚΟΠ για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας από τον ΑΝΤ1

Το παράπονο υποβλήθηκε από την ΚΟΠ εναντίον του ΑΝΤ1 για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων, με τη μετάδοση στιγμιοτύπων από αγώνες ποδοσφαίρου πριν από τη λήξη του αγώνα. Εν όψει του γεγονότος ότι έχει επέλθει συνενόηση μεταξύ των δύο πλευρών για τον τρόπο κάλυψης και μετάδοσης στιγμιοτύπων από ποδοσφαιρικούς αγώνες και έγιναν δηλώσεις επί δικαστηρίου στην αγωγή 6270/2005 του ΑΝΤ1 εναντίον της ΚΟΠ και άλλων, στις 7 Οκτωβρίου, 2005, η υπόθεση θεωρείται διευθετηθείσα. ΣΗΜ: Με βάση τη διευθέτηση που συμφωνήθηκε, επιτρέπεται η λήψη στιγμιοτύπων από αγώνες για μετάδοση σε προκαθορισμένα δελτία ειδήσεων που δεν θα ξεπερνά τα τρία λεπτά. Ρητά απαγορεύεται η προβολή στιγμιοτύπων διαρκούντος του αγώνα. Σχετικές υποθέσεις: 20/2004, 15/2005, 18/2005 και 26/2005.

Δημοσίευμα της "Σημερινής" για έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του Υπουργού Εσωτερικών κ. Ανδρέα Χρίστου για δημοσίευση παραποιημένου εγγράφου από την εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι το δημοσίευμα συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την ακρίβεια των πληροφοριών. Το έγγραφο δημοσιεύθηκε στην έκδοση της 29ης Σεπτεμβρίου, 2005 και αναφερόταν σε πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών προς το Υπουργικό Συμβούλιο σε σχέση με «αιτήσεις για απόκτηση της Κυπριακής Υπηκοότητας από πρόσωπα των οποίων ο ένας γονέας είναι Κύπριος πολίτης ή πρόσωπο Κυπριακής καταγωγής και ο άλλος αλλοδαπός, ο οποίος εισήλθε ή διαμένει παράνομα στην Κύπρο, με βάση το άρθρο 109 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου». Το επίμαχο μέρος του δημοσιεύματος αφορά στην παράγραφο 3 της πρότασης, η οποία, στο πρωτότυπο κείμενο αναφέρει ότι «με την παρούσα υποβάλλονται στο Υπουργικό Συμβούλιο ως παράρτημα Β, Πίνακας 172 αιτήσεων για την απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας, οι οποίες εμπίπτουν στις πρόνοιες του ανωτέρω Αρθρου του Νόμου. Οι αιτήσεις Α/Α 1 μέχρι 134 του Πίνακα αφορούν πρόσωπα τα οποία έχουν Τ/Κ μητέρα ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις πρόσωπα τα οποία έχουν Τ/Κ πατέρα». Στο δημοσίευμα της ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ το δεύτερο μέρος της παραγράφου αναφέρει ότι «οι αιτήσεις Α/Α 1 μέχρι 134 του Πίνακα αφορούν πρόσωπα τα οποία έχουν πατέρα Τούρκο έποικο και μητέρα Τουρκοκύπρια, ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις πρόσωπα τα οποία έχουν Τ/Κ πατέρα». Στις απαντητικές παρατηρήσεις του προς την ΕΔΔ, ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας κ. Γεώργιος Τζιώρτζιος ανέφερε ότι δεν υπήρξε οποιαδήποτε πρόθεση παρέμβασης στο κείμενο και ότι εκ παραδρομής η φράση «...με πατέρα τούρκο έποικο» παρουσιάστηκε ως μέρος της πρότασης του Υπουργού αντί να τοποθετηθεί μέσα σε παρένθεση με την ένδειξη Σ.Σ (σημείωση σύνταξης)». Η εφημερίδα προέβη σε διευκρίνηση στην επόμενη της έκδοση, ύστερα από σχετικές δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών. Η επιτροπή σημείωσε, ωστόσο, ότι η παρεμβολή της φράσης «...με πατέρα Τούρκο έποικο» με την παράλειψη της ταυτόχρονης διευκρίνησης ότι επρόκειτο για ερμηνευτικό σχόλιο της σύνταξης της εφημερίδας συνιστά σοβαρή παραβίαση της πρόνοιας του ΚΔΔ η οποία καθορίζει ότι τα ΜΜΕ μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες και να καθιστούν σαφή τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και σχολίου ή εικασίας και ως εκ τούτου η επανόρθωση θα έπρεπε να ήταν σαφής και κατηγορηματική.

Παράπονο του "Πολίτη" για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας από το ΣΙΓΜΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ εναντίον του τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ για φερόμενη κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Το παράπονο αφορούσε τη μετάδοση δύο ρεπορτάζ, στις 17 και 18 Απριλίου, 2005, σχετικά με Ελληνοκυπρία, η οποία το 1950 εξισλαμίστηκε σε ηλικία 17 ετών και τέλεσε γάμο με Τουρκοκύπριο. Το παράπονο στηρίχθηκε στο γεγονός ότι η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ είχε δημοσιεύσει, στις 17 Απριλίου, 2005, μεγάλο ρεπορτάζ για το θέμα και ο ΣΙΓΜΑ μετέδωσε ρεπορτάζ για τα ίδια γεγονότα στο βραδινό του τηλεοπτικό δελτίο την ίδια ημέρα. Ο ΣΙΓΜΑ μετέδωσε την επομένη, 18 Απριλίου, 2005, δεύτερο ρεπορτάζ, με δηλώσεις συγγενών της Ελληνοκυπρίας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ο Αρχισυντάκτης του ΠΟΛΙΤΗ κ. Ανδρέας Παράσχος υποστήριξε, στο παράπονό του, ότι το γεγονός πως το ΣΙΓΜΑ χρησιμοποίησε «όλα τα συναφή στοιχεία των δικών μας αποκλειστικών ερευνητικών ρεπορτάζ για την εξισλαμισθείσα Ελληνοκυπρία, χωρίς να κάμει οποιαδήποτε αναφορά στον «Πολίτη», κατά τη δική μας αντίληψη συνιστά κλοπή πνευματικής δουλειάς και ιδιοκτησίας». Ο Διευθυντής Ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ κ. Ντίνος Μενελάου, στις απαντητικές παρατηρήσεις του απέρριψε τη θέση της εφημερίδας και υποστήριξε ότι ο τηλεοπτικός σταθμός γνώριζε από πολύ καιρό τη σχετική πληροφορία και ότι «ήταν θέμα επιλογής χρόνου για τη μετάδοσή της». Η Επιτροπή, αφού μελέτησε την είδηση του ΠΟΛΙΤΗ και είδε από οπτικογράφηση και τα δύο ρεπορτάζ του ΣΙΓΜΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το δεύτερο ρεπορτάζ δεν είχε καμιά σχέση με την είδηση, δεδομένου ότι το περιεχόμενό του ήταν δηλώσεις που δεν περιέχονταν στην είδηση της εφημερίδας. Για το λόγο αυτό επικεντρώθηκε στο πρώτο ρεπορτάζ. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, λόγω των διαμετρικά αντίθετων ισχυρισμών και της αντικειμενικής αδυναμίας διερεύνησής τους και επομένως της έλλειψης επαρκών στοιχείων, δεν ήταν σε θέση να αποκλείσει ή να διαπιστώσει παραβίαση της πιο πάνω πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή δράττεται της ευκαιρίας να επισημάνει την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό της πνευματικής ιδιοκτησίας και όπως, εκεί όπου επιτρέπεται, η αναδημοσίευση από άλλη πηγή να γίνεται με σεβασμό προς τον συγγραφέα/δημιουργό και να αναφέρεται η προέλευση των πληροφοριών. Η Επιτροπή σημείωσε επίσης ότι, παρά το γεγονός ότι το παράπονο υποβλήθηκε από τον περασμένο Απρίλιο, οι δύο πλευρές ανταποκρίθηκαν στην παράκληση και σε υπομνήσεις για παράθεση των απόψεών τους ύστερα από αρκετούς μήνες, γεγονός στο οποίο οφείλεται η μακρά καθυστέρηση στην εξέταση της υπόθεσης.

Επίθεση αστυνομικών εναντίον δημοσιογράφων και παρέμβαση στην ανεξαρτησία των δημοσιογράφων

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε αυτεπαγγέλτως, καθώς και ύστερα από τη διατύπωση παραπόνων, τα επεισόδια που διαδραματίστηκαν σε βάρος δημοσιογράφων και εικονοληπτών, στις 18 Ιουλίου, 2005, έξω από το Τσιμεντοποιείο Μονής, στη διάρκεια απεργιακής εκδήλωσης των ιδιοκτητών φορτηγών οχημάτων. Επίσης εξέτασε το θέμα της παρέμβασης του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης προς το ΡΙΚ σχετικά με το περιεχόμενο του τηλεοπτικού δελτίου της 19ης Ιουλίου, 2005, καθώς και ανακοίνωσης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΡΙΚ, που μεταδόθηκε στις 20 Ιουλίου. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος του δημοσιογράφου για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και παρέμβαση στο έργο των δημοσιογράφων. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ανέθεσε τη διερεύνηση του θέματος σε υποεπιτροπή, η οποία έκαμε ενδελεχή έρευνα, με τη λήψη μαρτυρικών καταθέσεων, την εξέταση οπτικού υλικού και τη συλλογή άλλων σχετικών στοιχείων, με αποκλειστικό σκοπό να διακριβωθεί κατά πόσο είχε παραβιασθεί το δικαίωμα πρόσβασης στις πηγές και της ελευθερίας έκφρασης και το δικαίωμα του κοινού για πλήρη, έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση. Η υποεπιτροπή είχε την πρόθυμη συνεργασία της Αστυνομίας, εκπρόσωποι της οποίας παρουσίασαν την εκδοχή της Δύναμης για τα επεισόδια, του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, που έθεσε στη διάθεση της Επιτροπής οπτικό υλικό και έδωσε διάφορες πληροφορίες και των δύο άμεσα εμπλεκομένων δημοσιογράφων, του κινηματογραφιστή κ. Κυριάκου Χαραλάμπους και της ανταποκρίτριας του ΡΙΚ στη Λεμεσό κ. Σωτηρούλας Χριστοφίδου. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε την εισήγηση της υποεπιτροπής και εξέτασε τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή της, κατέληξε στα ακόλουθα ευρήματα: 1. Κατά τα επεισόδια στο Τσιμεντοποιείο Μονής, ο κινηματογραφιστής Κυριάκος Χαραλάμπους, εκτελώντας δημοσιογραφική αποστολή, βρισκόταν στο πεζοδρόμιο, χωρίς να παρεμποδίζει το έργο της Αστυνομίας και κινηματογραφούσε σοβαρό επεισόδιο μεταξύ απεργού και μελών της ΜΜΑΔ. 2. Ενώ κινηματογραφούσε, μέλος της ΜΜΑΔ έβαλε το χέρι του μπροστά στο φακό της κάμερας και την έσπρωξε προς τα κάτω, με αποτέλεσμα να προκληθεί επεισόδιο, στη διάρκεια του οποίου ο κινηματογραφιστής σπρώχθηκε και έπεσε στο έδαφος και η κάμερα ξέφυγε από τα χέρια του και έπεσε στο χώμα με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιά. 3. Μέλος της ΜΜΑΔ, με τον ισχυρισμό ότι κτυπήθηκε στο πρόσωπο, τον πληροφόρησε ότι βρισκόταν υπό σύλληψη και του τοποθέτησε χειροπέδες, με τα χέρια οπισθάγκωνα, παρά το γεγονός ότι ο κινηματογραφιστής απάντησε ότι ήταν πρόθυμος να τον ακολουθήσει. 4. Αλλο μέλος της ΜΜΑΔ, κρατώντας τις χειροπέδες και στρίβοντάς τις, τον τραβούσε προς αστυνομικό όχημα μεταφοράς κρατουμένων, προκαλώντας ισχυρό πόνο. 5. Ο κινηματογραφιστής οδηγήθηκε σε αστυνομικό κρατητήριο και παρέμεινε υπό αστυνομική κράτηση για αρκετές ώρες. Οι ενέργειες αυτές κρίνονται ως παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για σεβασμό του δικαιώματος του δημοσιογράφου για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και κατ’ ακολουθία της ελευθερίας έκφρασης και του δικαιώματος του κοινού για ολοκληρωμένη, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση. Η Επιτροπή επιθυμεί να τονίσει ότι η παραβίαση αυτή καθίσταται πιο σοβαρή λόγω της αχρείαστης υπό τις συνθήκες τοποθέτησης χειροπέδων, γεγονός που συνιστά εξευτελιστική μεταχείριση, και της πρόκλησης σωματικού πόνου, καθώς και της στέρησης της ελευθερίας του κινηματογραφιστή. Για τα γεγονότα αυτά η Επιτροπή εκφράζει την αποδοκιμασία της. Με σκοπό να διακριβωθεί κατά πόσο συνιστούσαν παράβαση προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η Επιτροπή εξέτασε επίσης θέμα ενδεχόμενης παρέμβασης του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, καθώς και το θέμα της ανακοίνωσης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΡΙΚ, που εκδόθηκε και μεταδόθηκε διαφωνούντων του Γενικού Διευθυντή και του Διευθυντή Ειδήσεων και άλλων λειτουργών του Τμήματος Ειδήσεων. Ο Υπουργός, σε δήλωσή του, ανέφερε ότι ύστερα από παρέμβασή του, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΡΙΚ εξέδωσε ανακοίνωση για τον τρόπο παρουσίασης των γεγονότων από το δελτίο ειδήσεων στις 19 Ιουλίου, για την οποία και εξέφρασε ικανοποίηση. Επίσης, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης έκαμε προσωπική παρέμβαση στο Δελτίο Ειδήσεων στις 19 Ιουλίου, κατά την οποία διεξήχθη διάλογος σε έντονο ύφος με την παρουσιάστρια του δελτίου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ενέργεια της παρέμβασης συνιστούσε άσκηση του δικαιώματος απάντησης και της παρουσίασης της άλλης άποψης. Ωστόσο σημείωσε ότι, αν και θα ήταν σωστό να υπάρχει και η άλλη άποψη, οι κατηγορίες που διατύπωσε ο Υπουργός για έλλειψη αντικειμενικότητας και ο τρόπος και το ύφος με το οποίο έγινε, καθώς και η έκδοση της δημόσιας ανακοίνωσης του Δ.Σ. του ΡΙΚ στις 20 Ιουλίου, 2005 για μονόπλευρη παρουσίαση των γεγονότων από το Ιδρυμα, είναι δυνατό, αν τα δύο ζητήματα συσχετισθούν, να ερμηνευθούν ως προσπάθεια παρέμβασης στο έργο των δημοσιογράφων και επηρεασμού της ανεξαρτησίας τους, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών του ΚΔΔ. Ανακοίνωση της ΕΔΔ σε απάντηση δηλώσεων του Υπουργού Δικαιοσύνης Με αφορμή την απόφαση της Επιτροπής, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Δώρος Θεοδώρου προέβη σε δηλώσεις, με τις οποίες άφηνε να εννοηθεί ότι η ΕΔΔ δεν είναι ανεξάρτητη, αλλά αποτελεί όργανο άλλων οργανώσεων. Η Επιτροπή απάντησε με την ακόλουθη ανακοίνωση στις 3 Οκτωβρίου, 2005: " Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, χωρίς καμιά πρόθεση αντιδικίας ή διαμάχης, επιθυμεί να ανασκευάσει εντυπώσεις που δυνατό να έχουν δημιουργηθεί από δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Δώρου Θεοδώρου σχετικά με την υπόσταση και αποστολή της Επιτροπής. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικούς σταθμούς ανέφερε ότι η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας «είναι της Ενωσης Συντακτών» ή άφησε να εννοηθεί ότι είναι όργανο της Ενωσης Συντακτών ή ότι έχει ως αποστολή μόνο την προστασία των δημοσιογράφων. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ανακριβείς. Προς αποκατάσταση της πραγματικότητας, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιθυμεί να αναφέρει ότι δεν ανήκει σε κανένα και δεν αποτελεί όργανο καμιάς οργάνωσης. Αποτελεί ανεξάρτητο όργανο αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς των ΜΜΕ, στο οποίο η Ενωση Συντακτών Κύπρου εκπροσωπείται ως ένας από τους ιδρυτικούς φορείς. Η Επιτροπή συστάθηκε με την ελεύθερη βούληση και αποφασιστικότητα των εμπλεκομένων φορέων και με την έκδηλη επιθυμία της κοινωνίας και της Πολιτείας. Ιδρυτικοί φορείς είναι ο Σύνδεσμος Εκδοτών, οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών και το ΡΙΚ και η Ενωση Συντακτών Κύπρου, που έχουν επικυρώσει και αναλάβει να εφαρμόζουν τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Μεταξύ των μελών της Επιτροπής περιλαμβάνονται ανεξάρτητα και καταξιωμένα μέλη της κοινωνίας, με έντονο ενδιαφέρον για τα κοινά, με πρόεδρο τον κ. Ανδρέα Μαυρομμάτη, πρώην δικαστικό, Υπουργό και Διπλωμάτη, στον οποίο, τόσο η Πολιτεία, όσο και διεθνείς οργανισμοί αναθέτουν και εμπιστεύονται διάφορες αποστολές σχετικά με την επιτήρηση της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, τα μέλη που διορίζονται από τους ιδρυτικούς φορείς μετέχουν στην Επιτροπή υπό την ατομική τους ιδιότητα και μόνο. Βασική αποστολή της Επιτροπής είναι η παροχή προστασίας στους πολίτες από τυχόν αυθαιρεσίες των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των λειτουργών τους και η κατοχύρωση της ελευθεροτυπίας και του δικαιώματος του κοινού για πλήρη, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση, πράγμα που συνεπάγεται απρόσκοπτη πρόσβαση των δημοσιογράφων στις πηγές των ειδήσεων. Η αυτορρύθμιση των ΜΜΕ ισχύει σε ολόκληρο τον προηγμένο και φιλελεύθερο κόσμο και κατά κύριο λόγο στην Ευρώπη, όπου έχει παράδοση αρκετών δεκαετιών. Πληροφοριακά αναφέρεται ότι μόλις έχει πραγματοποιηθεί στο Λουξεμβούργο το έβδομο συνέδριο της Συνεργασίας Ανεξαρτήτων Συμβουλίων Τύπου (AIPCE- Aliance of Independent Press Councils of Europe) της οποίας η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας είναι δραστήριο μέλος, έχοντας οργανώσει με επιτυχία το περσινό συνέδριο στην Κύπρο με πρωτοφανή συμμετοχή συνέδρων. Εχει διαπιστωθεί στην πράξη ότι ο θεσμός της αυτορρύθμισης, με την ύπαρξη και λειτουργία Συμβουλίων Τύπου ή ανάλογων οργάνων αυτορρύθμισης έχει συμβάλει στην κατοχύρωση της ελευθεροτυπίας και ελευθερίας έκφρασης και παράλληλα στην προστασία του κοινού και στη βελτίωση της συμπεριφοράς των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων μέσω της τήρησης των Κανόνων Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Είναι επίσης θεσμός αναγνωρισμένος από πανευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως είναι η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και από την κυπριακή νομοθεσία".

Παρεμπόδιση πρόσβασης σε συνεργείο του ΑΝΤ1 στο Ράλι Κύπρος και ΓΣΠ (Κοινή απόφαση για υποθέσεις 18/2005 και 21/2005-Σχετική 20/2004)

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονα του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1 για παρεμπόδιση συνεργείων του σταθμού να καλύψουν το Ράλι Κύπρος και το διεθνή ποδοσφαιρικό αγώνα Ανόθρωσης-Δυναμό Μίνσκ στο στάδιο ΓΣΠ. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων. Το παράπονο για παρεμπόδιση της πρόσβασης στο Ράλι Κύπρος, στις 12 Μαίου, 2005 αφορούσε την κάλυψη της εκκίνησης του ράλι και ειδικών διαδρομών και στρεφόταν εναντίον των διοργανωτών, οι οποίοι επικαλέστηκαν την ύπαρξη αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας Λουμιέρ. Το παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ στρεφόταν εναντίον της εταιρείας Λουμιέρ, ως αποκλειστικού δικαιούχου, του σταδίου ΓΣΠ, ως υπευθύνου για το χώρο διεξαγωγής του αγώνα και της ΚΟΠ, ως αθλητικής αρχής. Οι αναφερόμενοι στο παράπονο για το Ράλι Κύπρος δεν ανταποκρίθηκαν σε παράκληση για παράθεση των απόψεών τους, ενώ οι αναφερόμενοι στο παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ απάντησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν αμφισβήτησαν το δικαίωμα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών να καλύπτουν αθλητικά γεγονότα με βάση τις πρόνοιες και προϋποθέσεις του άρθρου 54 του Νόμου περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών. Ομως υποστηρίζουν ότι στην προκειμένη περίπτωση διοργανωτές του αγώνα δεν ήταν οι ίδιοι, αλλά η ΟΥΕΦΑ και η Ανόρθωση. Η Επιτροπή, κατά την εξέταση της υπόθεσης, έλαβε υπόψη τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση, τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες για το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, τα υφιστάμενα αποκλειστικά δικαιώματα και τα δικαιώματα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών και την άσκησή τους υπό τους όρους του άρθρου 54 του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε παρεμπόδιση πρόσβασης δημοσιογράφων σε πηγές ειδήσεων, ανεξάρτητα από το φορέα που είχε την αρμοδιότητα και επομένως την υποχρέωση να επιτρέψει τέτοια πρόσβαση. Οπως αποφάσισε και σε προηγούμενα παρόμοια παράπονα, η Επιτροπή θεωρεί ότι, πέραν των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων ως προς τη διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών αγώνων ή άλλων αθλημάτων, σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο ή στο χώρο στον οποίο διεξάγεται άλλο άθλημα συρρέουν χιλιάδες άτομα, λαμβάνουν χώρα γεγονότα τα οποία εκφεύγουν των ορίων των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων και ως εκ τούτου αποτελεί νόμιμη πηγή ειδήσεων. Πέραν τούτου, ο νόμος παρέχει το δικαίωμα κάλυψης αθλητικών γεγονότων για τα οποία υπάρχουν συμβατικά δικαιώματα σε αδειούχους τηλεοπτικούς σταθμούς για μετάδοση σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων για χρόνο όχι πέραν των τριών λεπτών. Η Επιτροπή σημειώνει ακόμη ότι το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τη Διασυνοριακή τηλεόραση, που κυρώθηκε και εφαρμόζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία, αν και αφορά στη διασυνοριακή τηλεόραση, παρέχει ισχυρές κατευθυντήριες αρχές, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα «αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό προς αποφυγή της υπονόμευσης του δικαιώματος του κοινού για πληροφόρηση λόγω της άσκησης αποκλειστικών δικαιωμάτων εκπομπής ή επανεκπομπής από παραγωγό αποκλειστικών δικαιωμάτων εντός της δικαιοδοσίας του». Ανάλογη είναι και η σύσταση του Συμβουλίου Υπουργών προς τα κράτη μέλη για το δικαίωμα αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό για τα οποία έχουν αποκτηθεί αποκλειστικά δικαιώματα. Για τους λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο χώρο διεξαγωγής αθλητικών γεγονότων με τα «εργαλεία της εργασίας τους», τηρουμένων των όρων και κανονισμών που διέπουν την είσοδο στο χώρο αυτό. Με βάση τις προαναφερθείσες πρόνοιες περί ελεύθερης έκφρασης και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση, που κατοχυρώνονται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και τηρουμένων των προνοιών των σχετικών νόμων και άνευ βλάβης των δικαιωμάτων των δικαιούχων, οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα κάλυψης όλων των γεγονότων τα οποία συμβαίνουν εντός του χώρου αυτού, περιλαμβανομένου και του αθλητικού γεγονότος, κατά τρόπο που θεωρούν καλύτερο. Εν όψει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρεμπόδιση της κάλυψης των δύο γεγονότων από συνεργείο του ΑΝΤ1 ήταν αντίθετη προς τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες περί ελευθερίας έκφρασης και τις σχετικές πρόνοιες της διεθνούς νομοθεσίας, που έχουν και αυξημένη τυπική ισχύ έναντι τον εθνικών νόμων, καθώς και τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση. Η Επιτροπή καλεί όλους τους εμπλεκομένους να σέβονται την αρχή της απρόσκοπτης πρόσβασης των δημοσιογράφων στις πηγές ειδήσεων. ΣΗΜ: Για το θέμα υπάρχει και δικαστική απόφαση στην υπόθεση 5618/21005 ενώπιον του Επαρχιακού Δικστηρίου Λευκωσίας (ΑΝΤ1 v ΓΣΠ, Ανόρθωσης, ΚΟΠ). Οι δικηγόροι του ΓΣΠ πληροφόρησαν την Επιτροπή στις 26/8/2005 ότι αποδέχονται την ερμηνεία του δικαστηρίου ως προς το άρθρο 54/ του νόμου 7/1998 (Ο περί Ραδιοτηλεοπτικών Σταθμών Νόμος) σχετικά με τα δικαιώματα κάλυψης από ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.

Παρεμπόδιση πρόσβασης σε συνεργείο του ΑΝΤ1 στο Ράλι Κύπρος και ΓΣΠ (Κοινή απόφαση για υποθέσεις 18/2005 και 21/2005-Σχετική 20/2004)

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονα του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1 για παρεμπόδιση συνεργείων του σταθμού να καλύψουν το Ράλι Κύπρος και το διεθνή ποδοσφαιρικό αγώνα Ανόθρωσης-Δυναμό Μίνσκ στο στάδιο ΓΣΠ. Η Επιτροπή διαπίστωσε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων. Το παράπονο για παρεμπόδιση της πρόσβασης στο Ράλι Κύπρος, στις 12 Μαίου, 2005 αφορούσε την κάλυψη της εκκίνησης του ράλι και ειδικών διαδρομών και στρεφόταν εναντίον των διοργανωτών, οι οποίοι επικαλέστηκαν την ύπαρξη αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας Λουμιέρ. Το παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ στρεφόταν εναντίον της εταιρείας Λουμιέρ, ως αποκλειστικού δικαιούχου, του σταδίου ΓΣΠ, ως υπευθύνου για το χώρο διεξαγωγής του αγώνα και της ΚΟΠ, ως αθλητικής αρχής. Οι αναφερόμενοι στο παράπονο για το Ράλι Κύπρος δεν ανταποκρίθηκαν σε παράκληση για παράθεση των απόψεών τους, ενώ οι αναφερόμενοι στο παράπονο για τον αγώνα Ανόρθωσης-Δυναμό Μίνσκ απάντησαν με μεγάλη καθυστέρηση και δεν αμφισβήτησαν το δικαίωμα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών να καλύπτουν αθλητικά γεγονότα με βάση τις πρόνοιες και προϋποθέσεις του άρθρου 54 του Νόμου περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών. Ομως υποστηρίζουν ότι στην προκειμένη περίπτωση διοργανωτές του αγώνα δεν ήταν οι ίδιοι, αλλά η ΟΥΕΦΑ και η Ανόρθωση. Η Επιτροπή, κατά την εξέταση της υπόθεσης, έλαβε υπόψη τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση, τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες για το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, τα υφιστάμενα αποκλειστικά δικαιώματα και τα δικαιώματα αδειούχων τηλεοπτικών σταθμών και την άσκησή τους υπό τους όρους του άρθρου 54 του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε παρεμπόδιση πρόσβασης δημοσιογράφων σε πηγές ειδήσεων, ανεξάρτητα από το φορέα που είχε την αρμοδιότητα και επομένως την υποχρέωση να επιτρέψει τέτοια πρόσβαση. Οπως αποφάσισε και σε προηγούμενα παρόμοια παράπονα, η Επιτροπή θεωρεί ότι, πέραν των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων ως προς τη διεξαγωγή των ποδοσφαιρικών αγώνων ή άλλων αθλημάτων, σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο ή στο χώρο στον οποίο διεξάγεται άλλο άθλημα συρρέουν χιλιάδες άτομα, λαμβάνουν χώρα γεγονότα τα οποία εκφεύγουν των ορίων των συμβατικών δικαιωμάτων των δικαιούχων και ως εκ τούτου αποτελεί νόμιμη πηγή ειδήσεων. Πέραν τούτου, ο νόμος παρέχει το δικαίωμα κάλυψης αθλητικών γεγονότων για τα οποία υπάρχουν συμβατικά δικαιώματα σε αδειούχους τηλεοπτικούς σταθμούς για μετάδοση σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων για χρόνο όχι πέραν των τριών λεπτών. Η Επιτροπή σημειώνει ακόμη ότι το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τη Διασυνοριακή τηλεόραση, που κυρώθηκε και εφαρμόζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία, αν και αφορά στη διασυνοριακή τηλεόραση, παρέχει ισχυρές κατευθυντήριες αρχές, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα «αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό προς αποφυγή της υπονόμευσης του δικαιώματος του κοινού για πληροφόρηση λόγω της άσκησης αποκλειστικών δικαιωμάτων εκπομπής ή επανεκπομπής από παραγωγό αποκλειστικών δικαιωμάτων εντός της δικαιοδοσίας του». Ανάλογη είναι και η σύσταση του Συμβουλίου Υπουργών προς τα κράτη μέλη για το δικαίωμα αναμετάδοσης στιγμιοτύπων από γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό για τα οποία έχουν αποκτηθεί αποκλειστικά δικαιώματα. Για τους λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο χώρο διεξαγωγής αθλητικών γεγονότων με τα «εργαλεία της εργασίας τους», τηρουμένων των όρων και κανονισμών που διέπουν την είσοδο στο χώρο αυτό. Με βάση τις προαναφερθείσες πρόνοιες περί ελεύθερης έκφρασης και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση, που κατοχυρώνονται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και τηρουμένων των προνοιών των σχετικών νόμων και άνευ βλάβης των δικαιωμάτων των δικαιούχων, οι δημοσιογράφοι έχουν δικαίωμα κάλυψης όλων των γεγονότων τα οποία συμβαίνουν εντός του χώρου αυτού, περιλαμβανομένου και του αθλητικού γεγονότος, κατά τρόπο που θεωρούν καλύτερο. Εν όψει των ανωτέρω, η Επιτροπή θεωρεί ότι η παρεμπόδιση της κάλυψης των δύο γεγονότων από συνεργείο του ΑΝΤ1 ήταν αντίθετη προς τις νομοθετικές και συνταγματικές πρόνοιες περί ελευθερίας έκφρασης και τις σχετικές πρόνοιες της διεθνούς νομοθεσίας, που έχουν και αυξημένη τυπική ισχύ έναντι τον εθνικών νόμων, καθώς και τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για απρόσκοπτη πρόσβαση στις πηγές ειδήσεων και του δικαιώματος του κοινού στην πληροφόρηση. Η Επιτροπή καλεί όλους τους εμπλεκομένους να σέβονται την αρχή της απρόσκοπτης πρόσβασης των δημοσιογράφων στις πηγές ειδήσεων. ΣΗΜ: Για το θέμα υπάρχει και δικαστική απόφαση στην υπόθεση 5618/21005 ενώπιον του Επαρχιακού Δικστηρίου Λευκωσίας (ΑΝΤ1 v ΓΣΠ, Ανόρθωσης, ΚΟΠ. Οι δικηγόροι του ΓΣΠ πληροφόρησαν την Επιτροπή στις 26/8/2005 ότι αποδέχονται την ερμηνεία του δικαστηρίου ως προς το άρθρο 54/ του νόμου 7/1998 (Ο περί Ραδιοτηλεοπτικών Σταθμών Νόμος) σχετικά με τα δικαιώματα κάλυψης από ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.

Χειρισμός της αεροπορικής τραγωδίας της "Ηλιος" από τα ΜΜΕ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, σε έκτακτη συνεδρία της, εξέφρασε ανησυχία και αποδοκίμασε έντονα την κατά συρροή παραβίαση σειράς βασικών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από τα ΜΜΕ κατά το χειρισμό του τραγικού αεροπορικού δυστυχήματος της 14ης Αυγούστου, 2005. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα έκφρασης αποτελεί το υπόβαθρο της άσκησης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και σημειώνοντας ότι το δικαίωμα του πολίτη για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση αποτελεί υποχρέωση όλων των Μέσων και των λειτουργών τους, προέβη στις ακόλουθες διαπιστώσεις: 1. Τα ΜΜΕ και οι λειτουργοί τους κάτω από αντίξοες συνθήκες επιτέλεσαν σημαντικό έργο για την πληροφόρηση του κοινού σχετικά με την τραγωδία και άσκηση δημόσιου ελέγχου. 2. Κατά το χειρισμό του αεροπορικού δυστυχήματος υπήρξε εκ μέρους των τηλεοπτικών σταθμών και άλλων ΜΜΕ έλλειψη της αναγκαίας ευαισθησίας προς τον ανθρώπινο πόνο και το θάνατο. 3. Υπήρξε έλλειψη διακριτικότητας και συμπάθειας και αχρείαστη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή και σε ιδιωτικές στιγμές πένθους, θλίψης και ψυχικού κλονισμού των συγγενών των θυμάτων του δυστυχήματος. 4. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ακρίβεια των πληροφοριών θυσιάστηκε σε μεγάλο βαθμό στο βωμό του εντυπωσιασμού με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κλίμα προκατάληψης και σύγχυση, με την απουσία διάκρισης μεταξύ γεγονότων, σχολίων και εικασιών. 5. Παραβιάστηκε το δικαίωμα της απάντησης, ιδιαίτερα ανθρώπων που επηρεάζονταν άμεσα, οι οποίοι, λόγω της σοβαρότητας των αναφορών, δεν κλήθηκαν να δώσουν απάντηση ή τη δική τους εκδοχή ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση των ισχυρισμών. 6. Παραβιάστηκε το τεκμήριο της αθωότητας ανθρώπων και οργανισμών, που καταδικάστηκαν στη συνείδηση της κοινής γνώμης χωρίς καν να ακουσθούν και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ή αρχίσει καν οιαδήποτε ανεξάρτητη διερεύνηση των περιστατικών της τραγωδίας. 7. Παραβιάστηκε η πρόνοια του Κώδικα για μη δημοσίευση φωτογραφιών παιδιών και πληροφοριών για την προσωπική τους κατάσταση ή ευημερία. Η Επιτροπή σημείωσε ότι πλείστες από τις παραβιάσεις των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας έγιναν με την αναμετάδοση εκπομπών ή αναδημοσίευση πληροφοριών και τόνισε ότι το γεγονός αυτό δεν απαλλάσσει τα ΜΜΕ της ευθύνης για τήρηση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας καλεί τους ιθύνοντες των ΜΜΕ, αλλά και τους λειτουργούς τους, να σέβονται και τηρούν τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, επισημαίνοντας ότι η παραβίασή τους υπονομεύει και θέτει υπό σοβαρή απειλή την αυτορρύθμιση των ΜΜΕ και των λειτουργών τους και δημιουργεί κινδύνους για την ελευθερία έκφρασης και την άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Η Επιτροπή αποφάσισε να καλέσει τους ιθύνοντες των ΜΜΕ σε σύσκεψη για μελέτη σε βάθος του όλου θέματος. Επίσης καλεί τα ΜΜΕ να μεταδώσουν ή να δημοσιεύσουν την απόφαση αυτή, σύμφωνα με την υποχρέωση που έχουν αναλάβει με την από μέρους τους υπογραφή του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.

Δημοσίευση φωτογραφίας από το αεροπορικό δυστύχημα της "Ηλιος"

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας διαπίστωσε σοβαρότατη παραβίαση προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος», κυρίως με τη δημοσίευση φωτογραφίας απανθρακωμένης σορού θύματος της αεροπορικής τραγωδίας στο Γραμματικό. Η Επιτροπή, σε έκτακτη συνεδρία της, εξέτασε σωρεία παραπόνων εναντίον της εφημερίδας για δημοσίευση, στις 15 Αυγούστου, 2005 φωτογραφίας από το σημείο πρόσκρουσης του αεροπλάνου της εταιρείας «Ηλιος», που παρουσίαζε απανθρακωμένη σορό με εμφανή χαρακτηριστικά και άλλες σορούς σκορπισμένες στο έδαφος. Η Επιτροπή εξέφρασε έντονη αποδοκιμασία για το γεγονός ότι, κατά παράβαση σαφών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, με τη δημοσίευση της φωτογραφίας επιδείχθηκε απαράδεκτη έλλειψη ευαισθησίας στην παρουσίαση του ανθρώπινου πόνου και του θανάτου και έκρινε ότι η φωτογραφία προκαλεί φρίκη και αποτροπιασμό. Περαιτέρω, η Επιτροπή έκρινε απαράδεκτη την αιτιολόγηση που δημοσίευσε η εφημερίδα στην έκδοσή της την επομένη, 16 Αυγούστου, 2005, ότι με τη δημοσίευση της φωτογραφίας, σκοπός ήταν η αποτύπωση του μεγέθους της συμφοράς «ώστε να δοθεί το ξεκάθαρο μήνυμα: ποτέ πια τέτοιες τραγωδίες» και ότι πρόθεσή της ήταν «η αποτροπή μιας νέας συμφοράς». Είναι προφανές ότι η δημοσίευση της φωτογραφίας δεν συμβάλλει στην αποτροπή νέων αεροπορικών ατυχημάτων, αλλά εμπεριέχει το στοιχείο του εντυπωσιασμού και το μόνο αποτέλεσμα είναι η πρόκληση αφόρητου ανθρώπινου πόνου, φρίκης και αποτροπιασμού. Η Επιτροπή αποφάσισε να καλέσει την εφημερίδα, όπως, συμμορφούμενη προς την υποχρέωση που ανέλαβαν τα ΜΜΕ με την προσυπογραφή του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, δημοσιεύσει αυτούσια την απόφασή της μέσα σε διάστημα τεσσάρων ημερών από την επίδοσή της.