ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ-ΤΟΠΟΥ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (9/2008 (5/6/2008) το οποίο υπέβαλε η κ. Αναστασία Παπαδοπούλου, ότι η εφημερίδα «Πολίτης», αποκάλυψε στοιχεία της προσωπικού χαρακτήρα και παραβίασε την ιδιωτική της ζωή. Η κ. Παπαδοπούλου υποστήριξε ότι η αποκάλυψη των στοιχείων έγινε σε είδηση που δημοσιεύθηκε στις 5 Ιουνίου, 2008, για γεγονότα που δεν αφορούν στην ίδια και χωρίς την έγκρισή της. Σύμφωνα με το παράπονο, ο «Πολίτης», στις 5 Ιουνίου, 2008, δημοσίευσε είδηση σχετικά με αγωγή τράπεζας εναντίον επιχειρηματία ανάπτυξης γης για καθυστερημένες δόσεις σχετικά με 23 υποθηκευμένα τεμάχια γης. Σε συνοδευτική είδηση αναφέρεται ότι σε ένα από τα ακίνητα, σε προάστιο της Λευκωσίας, έχει ανεγερθεί πολυκατοικία και ότι ανάμεσα στους αγοραστές διαμερισμάτων είναι «και μεγαλοδικηγόροι, όπως η κόρη του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Αναστασία Παπαδοπούλου» και άλλα άτομα που κατονομάζονται. Η είδηση συνοδεύεται από δύο φωτογραφίες. Η μία παρουσιάζει την είσοδο πολυκατοικίας και μερικά διαμερίσματα και η άλλη θυροτηλέφωνο με έξι ονόματα ενοίκων. Η παραπονούμενη υποστηρίζει ότι το θέμα της κυρίας είδησης δεν έχει καμία σχέση με την ίδια και ότι, πέραν της παραβίασης του Νόμου περί προσωπικών δεδομένων έχουν παραβιασθεί και κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας που αφορούν στο σεβασμό της ιδιωτικής ζωής, με την αποκάλυψη περιουσιακών της στοιχείων και πράξεων, την τοποθεσία ή διεύθυνση της οικίας της και φωτογραφία της οικίας της και της εισόδου της, χωρίς σεβασμό για την προσωπική της ασφάλεια. Περαιτέρω ανέφερε ότι η αποκάλυψη των στοιχείων δεν εξυπηρετεί κανένα δημόσιο συμφέρον ή δημοσιογραφικό σκοπό, γιατί δε θεωρεί τον εαυτό της επώνυμο. Η εφημερίδα υποστήριξε ότι το παράπονο για παραβίαση προσωπικών δεδομένων της παραπονούμενης δεν έχει οποιαδήποτε βάση, με το επιχείρημα ότι η φωτογραφία του θυροτηλεφώνου δεν αποκαλύπτει τον ακριβή χώρο διαμονής της και ότι η πρόσβαση στο θυροτηλέφωνο είναι ελεύθερη. Υποστήριξε επίσης ότι η κ. Παπαδοπούλου δεν είναι τυχαίο πρόσωπο και ότι στο παρελθόν έγιναν εκατοντάδες αναφορές στο πατρικό της σπίτι στη Στράκκα, χωρίς αντίδραση. Επικαλέστηκε επίσης το γεγονός ότι η ίδια η κ. Παπαδοπούλου έδωσε συνέντευξη στο περιοδικό Purple, που εκδίδεται από τον «Πολίτη», τον περασμένο Ιανουάριο και φωτογραφήθηκε στο διαμέρισμά της, χωρίς να τεθεί τότε θέμα προσωπικών δεδομένων. Τέλος υποστήριξε ότι η αναφορά στην κ. Παπαδοπούλου και σε άλλους επωνύμους έγινε για λόγους δημοσίου συμφέροντος, γιατί στόχος ήταν να καταδειχθεί ότι ακόμα και έγκριτοι νομικοί είναι δυνατό να βρεθούν σε δύσκολη θέση όταν αγοράζουν ακίνητη περιουσία. Κατά την εξέταση του παραπόνου, η Επιτροπή έλαβε υπόψη το γεγονός ότι προσωπικά στοιχεία και στοιχεία ιδιωτικής ζωής αφορούν σε ο,τιδήποτε αναφέρεται στο φορέα των στοιχείων αυτών (προσωπικό καθεστώς) και επομένως και στο όνομά του, στο χώρο διαμονής του και οποιαδήποτε αγορά ιδιωτικής φύσεως. H Επιτροπή θεώρησε ότι η εφημερίδα δικαιολογημένα ασχολήθηκε με τη πτυχή των κινδύνων κατά την αγορά ακινήτων, υποδεικνύοντας ότι ακόμα και «μεγαλοδικηγόροι», σύμφωνα με το χαρακτηρισμό της, κινδυνεύουν να «βρεθούν εκτεθειμένοι», αν το ακίνητο πουληθεί. Αν και η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αποκάλυψη οποιωνδήποτε στοιχείων ήταν τυχαία και όχι ηθελημένη, θεωρεί ότι τίθεται θέμα κατά πόσο ήταν δικαιολογημένη η αποκάλυψη συγκεκριμένων στοιχείων των αναφερομένων ατόμων. Το κριτήριο κατά πόσο και πότε τα ΜΜΕ μπορούν να αποκαλύπτουν στοιχεία της προσωπικής ζωής είναι εάν το κοινό έχει έννομο συμφέρον να γνωρίζει. Στην προκειμένη περίπτωση, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η κ. Παπαδοπούλου είναι κόρη του τέως προέδρου της Δημοκρατίας, δεν υπάρχει κανένα έννομο συμφέρον του κοινού να γνωρίζει το χώρο διαμονής της και για την αγορά του. Η θέση της εφημερίδας ότι η αναφορά του ονόματος της κ. Παπαδοπούλου, μεταξύ άλλων επωνύμων εξυπηρετούσε λόγους δημοσίου συμφέροντος επειδή το δημοσίευμα υποδείκνυε ότι ακόμα και έγκριτοι νομικοί είναι δυνατό να βρεθούν προ εκπλήξεων, προβαίνοντας σε αγορά ακίνητης περιουσίας, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να υποδειχθεί χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένα άτομα και επομένως οι πληροφορίες που αναφέρονται στο όνομα και στο χώρο διαμονής της παραπονούμενης ήταν αχρείαστες και θα μπορούσαν να αποφευχθούν, χωρίς να επηρεάζεται η εξυπηρέτηση του σκοπού, τον οποίο επικαλέστηκε η εφημερίδα. Η επίκληση του γεγονότος ότι η παραπονούμενη είχε δώσει συνέντευξη σε περιοδικό και φωτογραφήθηκε στο διαμέρισμά της πριν από έξι μήνες, δεν ευσταθεί, γιατί αφ’ ενός η συνέντευξη δόθηκε με την έγκρισή της και αφ’ ετέρου γιατί δεν αποδείχθηκε ότι στη συνέντευξη είχαν αποκαλυφθεί οποιαδήποτε από τα στοιχεία που αποτελούν το αντικείμενο το παραπόνου, ώστε να θεωρηθεί ότι αποτελούσαν κοινή γνώση.

ΤΑ ΜΜΕ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΣΕΒΟΝΤΑΙ ΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΠΤΩΝ

H Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αφού εξέτασε, ύστερα από παράπονο του ιατρού Μαιευτήρα-Γυναικολόγου Δρα Σάββα Σάββα, αλλά και αυτεπάγγελτα, τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΜΕ, ηλεκτρονικά και έντυπα, χειρίστηκαν την είδηση ότι νεαρή γυναίκα από χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης φέρεται να προκάλεσε τον θάνατο του νεογέννητου βρέφους της, διαπίστωσε κατάφωρη παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί σεβασμού του τεκμηρίου της αθωότητας των υπόπτων. Εκφράσεις και χαρακτηρισμοί, που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη μετάδοση της είδησης από τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, αλλά και τη δημοσίευσή της από τα έντυπα ΜΜΕ, όπως «Μήδεια», «πρωτοφανής σε αγριότητα δολοφονία βρέφους από τη μάνα του», «αγριότητα σε όλο της το μεγαλείο», «στυγερή δολοφονία του σπλάχνου της», οδηγούν σε συνειρμούς που προκαλούν στην κοινή γνώμη το αίσθημα για ενοχή της ύποπτης, προτού καν προσαφθούν οποιεσδήποτε κατηγορίες και προτού η Δικαιοσύνη εκφέρει την ετυμηγορία της, Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι αναφορές αυτές και η παρουσίαση πληροφοριών ως αναμφισβήτητων γεγονότων, χωρίς μάλιστα να έχουν υποβληθεί στη βάσανο της δικαστικής εξέτασης, θα πρέπει να αποφεύγονται , δεδομένου ότι ενδέχεται να δημιουργήσουν μη αναστρέψιμες εντυπώσεις. Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι, με βάση τη σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η υποχρέωση σεβασμού του τεκμηρίου της αθωότητας υπόπτων ή κατηγορουμένων είναι γενική, είτε πρόκειται για πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε για ξένους και καλεί τους λειτουργούς των ΜΜΕ να την τηρούν προς όφελος του λειτουργήματος το οποίο υπηρετούν.

Αποκάλυψη στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα Αιτητών Ασύλου

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (2/2008-17/1/2008) του Γ. Δ. του Υπουργείου Εσωτερικών κ. Λάζαρου Σαββίδη για «αντιδεοντολογική αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων των Αιτητών Προσωπικού Ασύλου» σε ανακοινώσεις που δημοσιεύονται σε εφημερίδες. Ο κ. Σαββίδης με επιστολή του στις 17 Ιανουαρίου, 2008 αναφέρθηκε στο θέμα της αποκάλυψης προσωπικών στοιχείων Αιτητών Ασύλου, όπως ονόματος, εθνικότητας και φωτογραφιών με ευδιάκριτα τα πρόσωπά τους. Ανέφερε ότι άτομα που φεύγουν από τη χώρα τους ως οικονομικοί μετανάστες «χρίζονται από αυτούς που τους διακινούν προς την Ευρωπαϊκή Ενωση ως ‘Αιτητές Ασύλου σε αναζήτηση διεθνούς προστασίας’ και στην προσπάθειά τους» να επιτύχουν την παροχή Ασύλου πιέζουν τις αρχές ισχυριζόμενοι ότι εξ αιτίας των δημοσιευμάτων και προβολών η ζωή ή ελευθερία τους βρίσκεται σε κίνδυνο από τα καθεστώτα των χωρών τους. Ο κ. Σαββίδης υπέβαλε «θερμή παράκληση να αποφεύγεται δημοσιοποίηση των πραγματικών προσωπικών στοιχείων των Αιτητών Ασύλου, όπως όνομα, εθνικότητα και ευδιάκριτα πρόσωπα. Το παράπονο αποτελεί συνέχεια επιστολών που οδήγησαν στην εξέταση της υπόθεσης 28/2006, το οποίο όμως αφορούσε δημοσίευμα της «Αλήθειας» το οποίο στηρίχθηκε σε συνέντευξη μελών οικογένειας Περσών αιτητών ασύλου, για το οποίο αποφασίστηκε ότι δεν ήταν αντιδεοντολογικό, δεδομένου ότι τα άτομα που έδωσαν τη συνέντευξη αποκάλυψαν οικειοθελώς τα στοιχεία τους. Η Υπηρεσία Ασύλου, με επιστολή της επανέλαβε ουσιαστικά το περιεχόμενο του παραπόνου, ενώ δόθηκαν προφορικά περισσότερες λεπτομέρειες. Αναφέρθηκε ειδικότερα στην αποκάλυψη στοιχείων αιτητών ασύλου που γίνεται με αφορμή διάφορα γεγονότα, όπως βαπτίσεις αλλοδαπών, συμμετοχή τους σε διαδηλώσεις και διάφορες εκπομπές. Επίσης αναφέρθηκε ότι η αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων αιτητών δημιούργησε την ανάγκη αναθεώρησης αποφάσεων με τις οποίες είχε απορριφθεί το αίτημα για παροχή ασύλου. Προς υποστήριξη των θέσεών της, η Υπηρεσία Ασύλου υπέβαλε στην Επιτροπή φωτοτυπίες δέκα ενδεικτικών περιπτώσεων αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα Αιτητών Ασύλου, από τις αρχές του 2006. Η Επιτροπή εξέτασε το παράπονο σε σχέση με τα αναφερθέντα δημοσιεύματα και μεταδόσεις και υπό το πρίσμα των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ιδιωτικής ζωής και σεβασμού των στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα, στις οποίες καθορίζεται ότι παρεμβάσεις στην ιδιωτική ζωή προσώπων, «χωρίς τη συγκατάθεση τους…είναι γενικά απαράδεκτες» και λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι βασική πτυχή της αποστολής της είναι η προστασία του δικαιώματος έκφρασης. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, η Επιτροπή κατέληξε στις ακόλουθες αποφάσεις: Ως προς τη πτυχή των συνεντεύξεων ή δηλώσεων Αιτητών Ασύλου, δεν μπορεί να παρέμβει, γιατί αυτό θα συνιστούσε περιορισμό, τόσο του δικαιώματος έκφρασης όσο και της ελευθεροτυπίας. Η οικιοθελής αποκάλυψη στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα δεν εμπίπτει στις απαγορεύσεις του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η συμμετοχή Αιτητών Ασύλου σε δημόσιες εκδηλώσεις, ιδιαίτερα όταν γίνεται με ενεργό τρόπο, ισοδυναμεί με συγκατάθεση αποκάλυψης των προσωπικών στοιχείων τους. Παρά τους λόγους που επικαλείται ο παραπονούμενος, οι οποίοι μπορούν να συνοψισθούν στο ότι η αποκάλυψη στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα δημιουργεί προβλήματα στην Υπηρεσία Ασύλου, η Επιτροπή, ενεργώντας στο πλαίσιο του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αποφάσισε ότι δεν έχει αρμοδιότητα παρέμβασης. Η παρουσία ή η συμμετοχή Αιτητών Ασύλου σε άλλες εκδηλώσεις ιδιωτικής φύσης, όπως βαπτίσεις, γάμους, συγκεντρώσεις διασκέδασης, κλπ. δε δίδει το δικαίωμα αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα και τα ΜΜΕ πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά στις περιπτώσεις αυτές. Η Επιτροπή είναι πρόθυμη να εξετάσει οποιαδήποτε συγκεκριμένη περίπτωση αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα αιτητών ασύλου που είναι δυνατό να αναφυεί και θα τεθεί ενώπιόν της, με βάση τα πραγματικά περιστατικά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.

Μετάδοση καταγγελίας για κακοποίηση ασθενούς από νοσηλευτές

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (5/2008, 16/4/2008) από τον Κλάδο Νοσηλευτών Ψυχικής Υγείας για μετάδοση κατ’ ισχυρισμό ανακριβούς και μονόπλευρης είδησης από το ΣΙΓΜΑ περί ξυλοδαρμού ασθενούς από νοσηλευτές, χωρίς προηγούμενη διασταύρωση των πληροφοριών. Το παράπονο υποβλήθηκε από τον κ. Λουκή Κωνσταντινίδη, υπό την ιδιότητα του Προέδρου του Δ.Σ. του Κλάδου Νοσηλευτικού Προσωπικού Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, ο οποίος ανέφερε ότι το ΣΙΓΜΑ, χωρίς να προβεί σε διασταύρωση των πληροφοριών του ή να δώσει το δικαίωμα απάντησης, μετέδωσε στις αρχές Απριλίου, 2008, είδηση που αναφερόταν σε καταγγελία πατέρα ότι ο τριανταπεντάχρονος γιός του, που νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο Ψυχικής Υγείας, κτυπήθηκε βάναυσα από νοσηλευτές. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι αντίθετα με τον ισχυρισμό, «είναι νοσηλευτής που κτυπήθηκε επανειλημμένα και βίαια με αποτέλεσμα το σοβαρό τραυματισμό του». Όπως προκύπτει από οπτικογράφηση του ρεπορτάζ, ο πατέρας κατάγγειλε ότι, όπως του είπε ο γιος του και άλλοι ασθενείς, νοσηλευτές μπήκαν στο δωμάτιο του γιου του στις 11.30 τη νύκτα και τον κτύπησαν βάναυσα με τα χέρια και τα πόδια, λέγοντάς του «εσύ είσαι που κτυπάς νοσοκόμους;». Ο πατέρας ανέφερε επίσης ότι ο γιος του, λόγω της πάθησής του, έρχεται συχνά στα χέρια με νοσοκόμους. Επίσης ανέφερε ότι όταν επισκέφθηκε το γιο του δυο μέρες αργότερα, είχε κτυπήματα στο πρόσωπο, για τα οποία δέχθηκε πρώτες βοήθειες στο νοσοκομείο. Η δημοσιογράφος που ετοίμασε το ρεπορτάζ μετέδωσε ότι είχε απευθυνθεί στο Διευθυντή των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Δρα Ευάγγελο Αναστασίου, ο οποίος αρνήθηκε να σχολιάσει το γεγονός ή να δώσει την εκδοχή της υπηρεσίας, αναφέροντας ότι διεξαγόταν υπηρεσιακή έρευνα για το επεισόδιο. Εξ άλλου, ο διευθυντής ειδήσεων του ΣΙΓΜΑ Ντίνος Μενελάου ανέφερε το ΣΙΓΜΑ ενήργησε δεοντολογικά και απέρριψε τους ισχυρισμούς για παράλειψη αντικειμενικής διερεύνησης της καταγγελίας, δεδομένου ότι η δημοσιογράφος που ετοίμασε το ρεπορτάζ είχε απευθυνθεί στον υπεύθυνο βάρδιας για απόψεις και εκείνος την παρέπεμψε στο Δρα Αναστασίου, που της είπε ότι «δεν θα επέτρεπε σε κανένα από τα άτομα της βάρδιας να μιλήσει». Η Επιτροπή ζήτησε και ενημερώθηκε λεπτομερώς από το Διευθυντή Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για το πόρισμα διοικητικής έρευνας σε σχέση με την καταγγελία του πατέρα, το οποίο συνοψίζεται στο ότι δεν καταλογίζει ευθύνη, ούτε και εσκεμμένη πρόθεση για πρόκληση σωματικής βλάβης στον ασθενή από το προσωπικό. Στο παρόν στάδιο, το ζητούμενο από την Επιτροπή δεν αφορά στην εξέταση της ακρίβειας των πληροφοριών που μετέδωσε το ΣΙΓΜΑ, αλλά στο κατά πόσο το ΣΙΓΜΑ, μεταδίδοντας την καταγγελία του πατέρα ενήργησε το πλαίσιο της Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και ιδιαίτερα με βάση τις πρόνοιες ότι τα ΜΜΕ πρέπει να μεριμνούν για τη μη μετάδοση ανακριβών ή διαστρεβλωτικών της αλήθειας πληροφοριών και να παρέχουν στους επηρεαζόμενους την ευκαιρία να απαντήσουν. Ο Κώδικας ορίζει επίσης ότι σε περίπτωση μετάδοσης ανακριβών πληροφοριών τα ΜΜΕ προβαίνουν σε άμεση διόρθωση ή και απολογία. Λαμβάνοντας υπόψη τις πρόνοιες του Κώδικα και τις εκατέρωθεν θέσεις, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν υπήρξε παραβίαση των ανωτέρω προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η δημοσιογράφος που ετοίμασε το ρεπορτάζ προσπάθησε να πάρει απαντήσεις στην καταγγελία από τον υπεύθυνο των νοσηλευτών της βάρδιας και από Διευθυντή των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, οι οποίοι απέφυγαν να προβούν σε σχόλια. Κατά συνέπεια η Επιτροπή θεωρεί ότι καταβλήθηκε κάθε δυνατή μέριμνα διακρίβωσης των πληροφοριών ή λήψης της απάντησης στις καταγγελίες. Η Επιτροπή θεωρεί ότι στο πλαίσιο της ελευθερίας έκφρασης το ΣΙΓΜΑ είχε δικαίωμα να μεταδώσει την καταγγελία χωρίς αντίλογο, γιατί ο περιορισμός του δικαιώματος μετάδοσης μιας σοβαρής καταγγελίας όταν κάποιος αρνείται να προβεί σε σχόλια ή μέχρι το πέρας μιας έρευνας, που θα ήταν άγνωστο πότε θα ολοκληρωνόταν, θα συνιστούσε ακύρωση του δικαιώματος έκφρασης και της ελευθεροτυπίας. Η θέση αυτή για το δικαίωμα μετάδοσης πληροφοριών παρόμοιας φύσης τελεί πάντα υπό την αίρεση της καταβολής κάθε λογικά δυνατής προσπάθειας να ληφθεί απάντηση ή η αντίθετη άποψη.

Μετάδοση παραπλανητικών σκηνών αρχείου για σπατάλη νερού

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από την κ. Ελένη Λ. Αχιλλέως, από τα Λατσιά ότι το ΡΙΚ μετέδωσε επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες σε ρεπορτάζ για το θέμα της λειψυδρίας, εικόνες που λήφθηκαν πριν από δέκα χρόνια και παρουσιάζουν την ίδια και το σύζυγό της να σπαταλούν νερό πλένοντας το πεζοδρόμιο. Η παραπονούμενη ανέφερε ότι όταν λήφθηκαν οι σκηνές, η ίδια και ο σύζυγός της πότιζαν τον κήπο τους με νερό διάτρησης που έχουν στην αυλή του σπιτιού τους. Με προτροπή μελών του συνεργείου έπλυναν το πεζοδρόμιο για να πάρει ο κινηματογραφιστής σκηνές σπατάλης νερού προκειμένου να επενδυθεί οπτικά σχετική είδηση. Στις σκηνές διακρίνονται σαφώς η ίδια και ο σύζυγός της. Σύμφωνα με το παράπονο, από τότε και κάθε φορά που μεταδίδονται ειδήσεις για το νερό και την ανάγκη αποφυγής σπατάλης του, προβάλλονται οι ίδιες σκηνές. Η τελευταία φορά ήταν μερικές ημέρες πριν από την υποβολή του παραπόνου. Ως αποτέλεσμα της μετάδοσης των εικόνων, η παραπονούμενη δέχθηκε τηλεφωνήματα από γνωστούς και συγγενείς, ακόμη και από την Αυστραλία, που ρωτούσαν πως γίνεται η Κύπρος να διψά και οι ίδιοι να πλένουν πεζοδρόμια. Η Γραμματεία της Επιτροπής έθεσε το θέμα στο Διευθυντή Ειδήσεων και Επικαίρων του ΡΙΚ κ. Γιάννη Καρεκλά, ο οποίος απάντησε ότι θα έδιδε οδηγίες για να μην επαναληφθεί το φαινόμενο. Υπό το φως της απάντησης του κ. Καρεκλά και του γεγονότος ότι η παραπονουμένη έμεινε ικανοποιημένη από αυτή, η Επιτροπή δεν θεωρεί σκόπιμο να εξετάσει περαιτέρω το θέμα και το θεωρεί ως διευθετηθέν. Ωστόσο, η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει για ακόμη μια φορά την ανάγκη να αποφεύγεται η μετάδοση εικόνων οι οποίες είναι δυνατό να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα ή να θίξουν αδικαιολόγητα άτομα και όπως σε περίπτωση μετάδοσης σκηνών αρχείου, το γεγονός αυτό καθίσταται σαφές.

Αποκάλυψη στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα με "τυχαία" δημοσίευση φωτογραφίας

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (6/2008, 21/4/2008) από τον κ. Κώστα Πατίνιο για δημοσίευση φωτογραφίας του στο «Φιλελεύθερο» που είχε ληφθεί στο οδόφραγμα της οδού Λήδρας, σε σχέση με γεγονότα που δεν είχαν καμία σχέση με τον ίδιο. Ο κ. Πατίνιος ανέφερε στο παράπονό του ότι ο «Φιλελεύθερος» δημοσίευσε στις 6 Απριλίου, 2008, φωτογραφία του ενώ έσπρωχνε το αμαξάκι με το παιδί του, δίπλα από σχόλιο που αναφερόταν στην παρουσία λεγόμενων αστυνομικών του ψευδοκράτους στη νεκρή ζώνη του οδοφράγματος της οδού Λήδρας. Ο κ. Πατίνιος ανέφερε ότι ο ίδιος βρισκόταν στην περιοχή τυχαία και δεν είχε καμιά σχέση με τα γεγονότα στα οποία αναφέρονταν στο σχόλιο της εφημερίδας. Η Γραμματεία της Επιτροπής έθεσε το θέμα τόσο στη διεύθυνση σύνταξης της εφημερίδας όσο και στο συντάκτη του σχολίου, που ανέφεραν ότι η φωτογραφία δημοσιεύθηκε κατά λάθος κατά τη σελίδωση. Στη συνέχεια ο «Φιλελεύθερος» δημοσίευσε στις 10 Μαΐου, 2008, διευκρίνιση στην οποία ανέφερε ότι η φωτογραφία ήταν άσχετη με το σχόλιο και δε δημοσιεύθηκε από πρόθεση αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα ή πρόκλησης στενοχώριας στον παραπονούμενο. Παρ’ όλο που δεν έγινε απολογία, ο παραπονούμενος αποδέχθηκε την επανόρθωση. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το θέμα έχει διευθετηθεί, αλλά επιθυμεί να προβεί στα ακόλουθα σχόλια: Πρώτον, ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ορίζει ρητά ότι τα ΜΜΕ «χωρούν σε άμεση διόρθωση ή και απολογία». Δεύτερον, ότι τα ΜΜΕ πρέπει να λαμβάνουν κάθε δυνατή μέριμνα για αποφυγή αποκάλυψης στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα άνευ αποχρώντος λόγου. Επί του προκειμένου, η Επιτροπή επαναλαμβάνει την πάγια θέση της, που στηρίζεται και σε προηγούμενες αποφάσεις, αλλά και αποφάσεις δικαιοδοτικών οργάνων και της Επιτρόπου Προστασίας Στοιχείων Προσωπικού Χαρακτήρα, ότι τα άτομα έχουν το δικαίωμα ιδιωτικής ζωής ακόμη και αν βρίσκονται σε δημόσιο χώρο. Η λήψη φωτογραφιών ατόμων σε δημόσιους χώρους, χωρίς να το γνωρίζουν και πολύ περισσότερο η δημοσίευσή τους, όπως και η αποκάλυψη άλλων στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα χωρίς τη ρητή συγκατάθεσή τους, συνιστά σοβαρή παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την ιδιωτική ζωή.

Αρνηση δημοσίευσης επιστολής σχετικά με φερόμενο σεξουαλικό σκάνδαλο στη Μητρόπολη Λεμεσού

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (7/2008, 10/5/2008) από το κ. Μάριο Ιερόπουλο για άρνηση του «Πολίτη» να δημοσιεύσει επιστολή του για «αποκατάσταση των πραγμάτων» σχετικά με το θέμα του Αρχιμανδρίτη της Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού Ισαάκ Μαχαιριώτη, ο οποίος εφέρετο να ήταν εμπλεγμένος σε σεξουαλικό σκάνδαλο. (Υπόθεση 19/2006). Ο κ. Ιερόπουλος πληροφόρησε την Επιτροπή ότι υπέβαλε το παράπονο ως «σκεπτόμενος άνθρωπος» και ως γνωστός του Αρχιμανδρίτη Ισαάκ. Στο παράπονο ανέφερε ότι, αφού οι κατηγορίες εναντίον του Αρχιμανδρίτη «αποδείχθηκαν τελικά σκευωρία», απέστειλε επιστολή προς δημοσίευση στις 31/3/08, με το ερώτημα γιατί η εφημερίδα δεν απολογήθηκε για όσα είχε δημοσιεύσει για το θέμα στην περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, 2006 σχετικά με κατ’ ισχυρισμόν εμπλοκή του Αρχιμανδρίτη σε σεξουαλικό σκάνδαλο. Σύμφωνα με τον ισχυρισμό του, η εφημερίδα του απάντησε ότι η επιστολή του εξεταζόταν για δημοσίευση, αλλά τελικά αρνήθηκε να τη δημοσιεύσει. Για να υποστηρίξει τη θέση του για «αποκάλυψη της σκευωρίας» σε βάρος του Αρχιμανδρίτη, ο παραπονούμενος απέστειλε στην Επιτροπή δισέλιδο ρεπορτάζ της «Σημερινής», ημερομηνίας 9 Μαρτίου, 2008. Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι τα δημοσιεύματα του «Πολίτη» (υπόθεση 19/2006) στηρίχθηκαν σε πλεκτάνη για να πληγεί ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος, ο οποίος ήταν υποψήφιος για τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο νεαρός ο οποίος είχε διατυπώσει τους ισχυρισμούς ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις με τον Αρχιμανδρίτη κατέθεσε αγωγή στο δικαστήριο Λεμεσού αξιώνοντας αποζημιώσεις 250 χιλιάδων λιρών, με τον ισχυρισμό ότι είχε τύχει σεξουαλικής εκμετάλλευσης από τον Αρχιμανδρίτη όταν ήταν ανήλικος. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, ο Αρχιμανδρίτης κατέθεσε αγωγή λιβέλου, αφού «εξασφάλισε δύο γνωματεύσεις από ανεξάρτητα κέντρα του εξωτερικού που ειδικεύονται στο ψηφιακό έγκλημα, τα οποία πιστοποιούν ότι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν στον «Πολίτη» ήταν προϊόν μοντάζ». Το Νοέμβριο του 2007 και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η εκδίκαση των δύο αγωγών, ο νεαρός υπέγραψε δήλωση-απολογία, στην οποία ανέφερε ότι οι καταγγελίες που είχε διατυπώσει εναντίον του Αρχιμανδρίτη Ισαάκ Μαχαιριώτη βασίστηκαν σε αναληθή γεγονότα. Η δήλωσή του κατατέθηκε στο δικαστήριο και οι εκατέρωθεν αγωγές αποσύρθηκαν. Το θέμα που θέτει ο παραπονούμενος είναι αφ’ ενός η άρνηση της εφημερίδας να δημοσιεύσει την επιστολή του και αφ’ ετέρου η ακρίβεια των πληροφοριών του «Πολίτη». Ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας κ. Σωτήρης Παρούτης απάντησε στους ισχυρισμούς του παραπονουμένου αναφέροντας ότι η εφημερίδα δε δημοσίευσε την επιστολή του γιατί αυτό θα ισοδυναμούσε με παραδοχή ισχυρισμών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε βάρος της σε δικαστική διαδικασία λιβέλου που εκκρεμεί εναντίον της. Ανέφερε επίσης ότι ο ισχυρισμός για «αποκάλυψη σκευωρίας» στηρίζεται σε εξώδικο συμβιβασμό στη βάση μιας επιστολής προσώπου που εμπλέκεται στην υπόθεση και όχι σε δικαστική απόφαση. Ο κ. Παρούτης ανέφερε ότι εκκρεμεί αγωγή λιβέλου εναντίον της εφημερίδας για το επίμαχο ζήτημα της ακρίβειας των πληροφοριών της εφημερίδας και ως εκ τούτου η Επιτροπή δεν θα έπρεπε να προχωρήσει σε εξέταση αυτής της πτυχής του παραπόνου. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε τα ενώπιόν της δεδομένα, αποφάσισε ότι η εφημερίδα «Πολίτης» είχε δικαίωμα να αρνηθεί δημοσίευση της επιστολής του παραπονουμένου, με βάση τη βασική αρχή δικαίου και της δημοσιογραφικής δεοντολογίας ότι τα ΜΜΕ δεν υποχρεούνται να δημοσιεύουν επιστολές που είναι δυνατό να επισύρουν νομικές συνέπειες και μάλιστα εναντίον τους. Ως προς τη πτυχή της ακρίβειας των πληροφοριών, που τίθεται με τον ισχυρισμό ότι «αποκαλύφθηκε η σκευωρία», η Επιτροπή αποφάσισε ότι, με βάση σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, κωλύεται να προχωρήσει στην εξέτασή του, μέχρι το πέρας της δικαστικής διαδικασίας.

Αρνηση δημοσίευσης επιστολής δημοτικού συμβούλου από εφημερίδα

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (4/2008, ημ. 5/3/2008) από το Δημοτικό Σύμβουλο Αγίου Δομετίου κ. Μιχάλη Κωνσταντινίδη ότι η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας «Αγιος Δομέτιος» που εκδίδεται από το Δήμο Αγίου Δομετίου αρνήθηκε να δημοσιεύσει επιστολή του, η οποία αναφερόταν σε θέματα «που μπορούν να αναβαθμίσουν τον ακριτικό και ημικατεχόμενο Δήμο μας». Ο κ. Κωνσταντινίδης ανέφερε στο παράπονό του ότι σε συνεδρία της Συντακτικής Επιτροπής στις 3 Μαρτίου, 2008, ενώ ο συντάκτης της εφημερίδας έκρινε ότι η επιστολή του ήταν δημοσιεύσιμη, αποφασίστηκε με πλειοψηφία ότι η επιστολή δεν έπρεπε να δημοσιευθεί, και ότι «μόνοι οι πρόεδροι ή οι προεδρεύοντες ή οι υπεύθυνοι τμημάτων μπορούν να δημοσιεύουν άρθρα τους στη δημοτική εφημερίδα, για θέματα που αφορούν το Δήμο….παραβιάζοντας θεσμούς, αξίες και αρχές ισότιμης μεταχείρισης…». Ο παραπονούμενος επικαλέστηκε τους δημοκρατικούς θεσμούς ισότιμης μεταχείρισης και ελευθερίας έκφρασης και ζήτησε παρέμβαση προς αποκατάστασή τους. Ο Δήμαρχος Αγίου Δομετίου κ. Ανδρέας Χατζηλοϊζου απάντησε αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι η εφημερίδα «Αγιος Δομέτιος» εκδίδεται από το Δήμο για ενημέρωση και επικοινωνία με τους δημότες και ότι με βάση απόφαση της συντακτικής επιτροπής και του Δημοτικού Συμβουλίου «Δημοτικοί Σύμβουλοι, είτε ως πρόεδροι είτε ως προεδρεύοντες των Δημοτικών επιτροπών εκφράζουν θέσεις και απόψεις από τις στήλες της εφημερίδας». Επίσης ανέφερε ότι η συντακτική επιτροπή θεώρησε πως το περιεχόμενo της επιστολής του κ. Κωνσταντινίδη θα μπορούσε να υποβληθεί προς συζήτηση στις αρμόδιες Δημοτικές Επιτροπής ή στο Δημοτικό Συμβούλιο και ότι υποθέσεις που χρήζουν εξέτασης από το Δήμο πρέπει να υποβάλλονται στη Γραμματεία του Δήμου. Η Επιτροπή εξέτασε τις εκατέρωθεν θέσεις και διαπίστωσε ότι η εφημερίδα «Αγιος Δομέτιος» δεν είναι απλώς ένα ενημερωτικό δελτίο αλλά, με βάση και τα αναφερόμενα του κ. Χατζηλοϊζου, δημοσιεύει «θέσεις και απόψεις» και ότι η διαδικασία που ακολουθείται για την εξέταση από το Δημοτικό Συμβούλιο εισηγήσεων, είναι ανεξάρτητη από αρχές, όπως η ισότιμη μεταχείριση και η ελευθερία έκφρασης. Κατά συνέπεια, αποφάσισε ότι η παροχή δικαιώματος έκφρασης θέσεων και απόψεων από τις στήλες της εφημερίδας σε ορισμένα άτομα και ο αποκλεισμός άλλων, συνιστά παραβίαση των αρχών και των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ίσης μεταχείρισης, αποφυγής δυσμενών διακρίσεων και της ελευθερίας έκφρασης.

Δημοσίευμα με υπονοούμενα για την ιδιωτική ζωη δημοσιογράφων

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (1/2008, ημ. 31/1/2008) από τη νομική σύμβουλο της Εταιρείας Φιλελεύθερος Δημόσια Εταιρεία Λτδ για «κακόβουλα, αναληθή και ανήθικα» δημοσιεύματα στο περιοδικό TV-STAR, που εξεδίδετο από τον Εκδοτικό Οίκο ΔΙΑΣ Λτδ και διανεμόταν δωρεάν με την εφημερίδα «Σημερινή». Ειδικότερα, παραπονέθηκε ότι στην έκδοση του περιοδικού ημερομηνίας 5/1/2008, στην στήλη ΜΠΗΧΤΕΡ-ΜΑΝ και σαν συνέχεια σειράς επικριτικών δημοσιευμάτων για το περιοδικό TV-MANIA, περιεχόταν δημοσίευμα με «δυσφημιστικές, ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές, διαστρεβλωτικές της αλήθειας πληροφορίες και σχόλια» που άπτονταν θεμάτων της προσωπικής και/ή ιδιωτικής ζωής προσώπων της ομάδας σύνταξης ή μέρους της ομάδας σύνταξης της εταιρείας Φιλελεύθερος, κατά παράβαση προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Οι καθ’ ων το παράπονο απάντησαν δια των νομικών τους συμβούλων, αρνούμενοι τις κατηγορίες και ζητώντας απόρριψη του παραπόνου, επειδή δεν γινόταν αναφορά σε κάποιο μέλος του περιοδικού ή ομάδα σύνταξης του περιοδικού. Περαιτέρω επικαλέστηκαν το γεγονός ότι στο επίμαχο δημοσίευμα δεν γινόταν αναφορά στο περιοδικό TV-MANIA ή στην εταιρεία Φιλελεύθερος Δημόσια Εταιρεία Λτδ και υποστήριξαν ότι για το λόγο αυτό η εταιρεία «δεν έχει locus standi στην παρούσα διαδικασία και δεν μπορεί να υποβάλει παράπονο … για δημοσιεύματα που δεν κάνουν αναφορά στην ίδια την εταιρεία και/ή δεν αφορούν την ίδια την εταιρεία». Η Επιτροπή, αφού μελέτησε τις εκατέρωθεν θέσεις και εξέτασε το επίμαχο δημοσίευμα διαπίστωσε ότι γινόταν αναφορά σε συγκεκριμένο άτομο που αναφερόταν με ουδέτερο υποκοριστικό, στην ιδιότητά του και στη θέση του, σε μη κατονομαζόμενο έντυπο. Περαιτέρω διαπίστωσε ότι γινόταν αναφορά σε μη κατονομαζόμενο εκδότη και σε μη εκπληρωθείσες εκδοτικές εξαγγελίες και δραστηριότητες, αλλά στην καταληκτική παράγραφο αναφερόταν το περιοδικό DOWN TOWN που εκδίδεται και διανέμεται από το «Φιλελεύθερο». Κατά συνέπεια η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι παραπονούμενοι είχαν δικαίωμα υποβολής παραπόνου. Περαιτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι στο επίμαχο δημοσίευμα χρησιμοποιήθηκε ανοίκεια γλώσσα και φρασεολογία, που συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι «το ήθος, η αξιοπρέπεια, η εντιμότητα, η διαγωγή, η συμπεριφορά και το επαγγελματικό επίπεδο των λειτουργών (των ΜΜΕ) θα πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής στάθμης», αφήνοντας υπονοούμενα κατά παράβαση των προνοιών περί σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και αποφυγής αναφοράς εναντίον προσώπων, που περιέχει στοιχεία προκατάληψης με βάση το προσωπικό καθεστώς.

Τεχνική παραποίηση εγγράφου σχετικά με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (3/2008, ημ. 4/2/2008) από το Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου ότι η εφημερίδα «Πολίτης», σε δημοσίευμα της που αναφερόταν σε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με τη δημιουργία γηπέδων γκολφ, παραποίησε έγγραφο του Υπουργικού Συμβουλίου. Η Επιτροπή μελέτησε διεξοδικά το θέμα κατέληξε σε συμπεράσματα και αποφάσεις που αναφέρονται μετά την παράθεση των γεγονότων. ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Η Επιτροπή, αφού άκουσε μαρτυρικές καταθέσεις και εξέτασε επισταμένα μακρά σειρά εγγράφων, κατέληξε στα πιο κάτω συμπεράσματα ως προς τα γεγονότα γύρω από το όλο θέμα: (1). Στις 14/11/2007 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε επί της πολιτικής για την ανάπτυξη των γηπέδων γκολφ. Η εφημερίδα «Πολίτης» δημοσίευσε στις 21/11/2007 είδηση, που δε διαψεύσθηκε, σχετικά με την απόφασή, αναφέροντας ότι το Υπουργικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει να μην επιτρέψει την υδροδότηση των γηπέδων γκολφ από φράγματα ή άλλα κυβερνητικά υδατικά έργα, αλλά μόνο από αφαλατώσεις. (2). Ο Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου κ. Ανδρέας Μολέσκης, στις 6 Δεκεμβρίου, 2007, διαβίβασε στους Υπουργούς, με τη σήμανση «ΑΠΟΡΡΗΤΟ» ΚΑΙ «ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ» «τελικό προσχέδιο Πρακτικών της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 14.11.2007 για τυχόν σχόλια/εισηγήσεις…» με την παράκληση, αν υπήρχαν, να του διαβιβασθούν με τηλεμοιότυπο το αργότερο εντός δύο ημερών και σε περίπτωση κατά την οποία συμφωνούσαν με το περιεχόμενο να του διαβιβάσουν και πάλι την έγκρισή τους με τον ίδιο τρόπο. Στο κείμενο, από 37 σελίδες, περιλαμβανόταν απόφαση, χωρίς να εμφαίνεται αριθμός, υπό τον τίτλο «πολιτική για την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ», στην οποία, μεταξύ άλλων, καθοριζόταν ότι: γ) «…Οι ανάγκες της όλης ανάπτυξης σε νερό περιορίζεται στη χρήση νερού προερχόμενου από αφαλάτωση και καμία άδεια θα δίδεται σε περίπτωση χρήσης νερού προερχόμενου από: (i) Γεωτρήσεις. (ii) Κυβερνητικά φράγματα. (iii) Την επεξεργασία λυμάτων και όμβριων νερών από την ίδια την ανάπτυξη. (iv) Την επεξεργασία λυμάτων κεντρικών αποχετευτικών συστημάτων. (v) Αντληση και αποθήκευση άλλων όμβριων. (vi) Την κατασκευή εξωποτάμιων δεξαμενών ή μικρών φραγμάτων. (3). Στις 19 Δεκεμβρίου, 2007, λειτουργός του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού διαβίβασε στο Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου επιστολή ημερομηνίας 17/12/2007, στην οποία ανέφερε ότι ο Υπουργός συμφωνούσε με το τελικό προσχέδιο των Πρακτικών, «στα οποία όμως πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες διορθώσεις». Σύμφωνα με την επιστολή, οι διορθώσεις ήταν αναγκαίες «δεδομένου ότι το Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρία του ημερομηνίας 4/10/2007 (Αρ. Απ. 68.126) ενέκρινε πρόταση του Υπουργείου Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με τίτλο ¨Υδροδότηση των προτεινομένων γηπέδων γκολφ και των παρεμφερών αναπτύξεων¨ στην οποία περιγράφονται οι τρόποι υδροδότησης των γηπέδων γκολφ». Οι διορθώσεις αφορούσαν αντικατάσταση της παραγράφου (γ) της απόφασης για τα γήπεδα γκολφ με την ακόλουθη παράγραφο: «…(γ) Οι ανάγκες της όλης ανάπτυξης σε νερό περιορίζεται στη χρήση νερού προεχόμενου από: ιδιωτικές ή/ και κυβερνητικές μονάδες αφαλάτωσης. Παροχή νερού από Κυβερνητικά Υδατικά έργα και αντικατάστασή του με νερό από Κυβερνητικές αφαλατώσεις. Παροχή ανακυκλωμένου νερού. Μεταφορά ανακυκλωμένου ή αδιύλιστου νερού μέχρι την ανάπτυξη. (4). Ο Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου κ. Ανδρέας Μολέσκης, στις 28/12/2007 διαβίβασε στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κείμενο υπό τον τίτλο «Απόσπασμα από τα Πρακτικά της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου Ημερομηνίας 14/11/2007» και με Αρ. Απόφασης 66.334, με τη σημείωση ότι το κείμενο αποστελλόταν «για ενημέρωση και τις απαραίτητες ενέργειες» και τον πληροφορούσε ότι «η Γραμματεία του Συμβουλίου θα δημοσιεύσει μέρος της στο τέταρτο παράρτημα της επίσημης εφημερίδας της Δημοκρατίας». Η ίδια επιστολή κοινοποιήθηκε και στους Γ. Διευθυντές των Υπουργείων Γεωργίας, Εσωτερικών, Οικονομικών, Συγκοινωνιών και Γραφείου Προγραμματισμού. Το περιεχόμενο της παραγράφου (γ) ήταν όπως αναφέρεται στην πιο πάνω παράγραφο (3). Η Απόφαση με αριθμό 66.334 δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 23/1/2008. (5). Η απόφαση, όπως δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα, επικρίθηκε από τον τότε υποψήφιο για την προεδρία της Δημοκρατίας και πρώην Υπουργό Γεωργίας Κώστα Θεμιστοκλέους. Ο «Πολίτης», ενεργώντας με βάση τις δηλώσεις του κ. Θεμιστοκλέους, διερεύνησε το θέμα και στις 29/1/2008 δημοσίευσε σχετική είδηση και φωτοτυπίες μέρους δύο «πρακτικών» της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με την ίδια ημερομηνία, δηλαδή 14/11/2007, επισημαίνοντας τη διαφορά στο περιεχόμενο της επίμαχης παραγράφου (γ). Η μία φωτοτυπία προερχόταν από το κείμενο της διορθωμένης απόφασης που διαβιβάστηκε προς το Γ.Δ. του Υπουργείου Εμπορίου και παρουσίαζε την παράγραφο (γ) για τους τρόπους υδροδότησης των γηπέδων γκολφ, όπως είχε τροποποιηθεί από το Υπουργείο Εμπορίου. Το κείμενο αποτελείτο από δύο σελίδες και στην κορυφή κάθε σελίδας έφερε την επικεφαλίδα «Απόσπασμα από τα Πρακτικά της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου, Ημερομηνίας 14/11/200». Στο αριστερό περιθώριο έφερε την ένδειξη «Αρ.Απόφασης 66.334». Η άλλη φωτοτυπία αφορούσε την παράγραφο (γ) της απόφασης για τα γήπεδα γκολφ, όπως είχε καταγραφεί στο κείμενο του προσχεδίου Πρακτικών της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου και έφερε την επικεφαλίδα «Απόσπασμα από τα Πρακτικά της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου, Ημερομηνίας 14/11/2007» , αλλά δεν είχε αριθμό απόφασης. Κάτω από τις δύο φωτοτυπίες υπήρχε η λεζάντα «Αριστερά, το πρακτικό της απόφασης της 14/11/2007, που απαγορεύει τη χρήση νερού από φράγματα και γεωτρήσεις για γήπεδα γκολφ. Δεξιά, το πρακτικό …άλλης απόφασης της 14/11/2007, το οποίο τελικά δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα και επιτρέπει τη χρήση νερού από φράγματα». (6). Στην ίδια είδησή του ο «Πολίτης» δημοσίευσε δηλώσεις των Υπουργών Γεωργίας και Εμπορίου. Σύμφωνα με την είδηση, ο τότε Υπουργός Γεωργίας Φώτης Φωτίου απέδωσε το «μπέρδεμα» σε κακή διατύπωση του τελικού κειμένου απόφασης από λειτουργό «άλλου εμπλεκόμενου Υπουργείου», δήλωσε ότι η απόφαση παρέμενε αυτή που αναφερόταν στα Πρακτικά και ότι την επομένη θα προωθούσε νέο σχέδιο απόφασης «με το οποίο θα ξεκαθαρίζεται με σαφήνεια ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο νερό από αφαλάτωση». Ανάλογες δηλώσεις έκαμε ο κ. Φωτίου και δημοσίως. (7). Σε απάντηση της είδησης του «Πολίτη», η Γραμματεία του Υπουργικού Συμβουλίου εξέδωσε στις 30/1/2008 ανακοίνωση με την οποία εξηγούσε ότι «τα Πρακτικά του Υπουργικού Συμβουλίου, υπό μορφή «Προσχεδίου» αποστέλλονται σε όλα τα μέλη του, για τυχόν σχόλια πριν από τη λήψη και διατύπωση Τελικής Απόφασης». Ανέφερε, περαιτέρω, ότι το δημοσίευμα θα μπορούσε να αποδοθεί σε άγνοια των διαδικασιών έκδοσης των Πρακτικών και των Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, αλλά στην προκειμένη περίπτωση «συμβαίνει κάτι χειρότερο», δηλαδή: «…γίνεται κατάφωρη παραποίηση των Πρακτικών του Υπουργικού Συμβουλίου με την παράθεση δύο φωτοτυπιών». Εξηγούσε επίσης ότι: «Η πρώτη ΔΕΝ αποτελεί αντίγραφο κάποιου γνήσιου εγγράφου. Είναι κείμενο που έχει «μονταριστεί», για να αποκρυβεί ότι η μια διατύπωση είναι Προσχέδιο. Εξ ου και δεν υπάρχει Αριθμός Απόφασης. Και το χείριστο, συγκολλήθηκε πάνω από το Προσχέδιο η φράση «Απόσπασμα από τα Πρακτικά του Υπουργικού Συμβουλίου, Ημερομηνίας 14/11/2007», με προφανή στόχο την παραπλάνηση των αναγνωστών της εφημερίδας και κατ’ επέκταση της κοινής γνώμης, ότι δήθεν υπάρχουν δύο αντίθετες αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου για το ίδιο θέμα, κάτι που συνιστά κατάφωρη παραποίηση της πραγματικότητας». (8). Ο «Πολίτης» δημοσίευσε την ανακοίνωση της Γραμματείας του Υπουργικού Συμβουλίου και παράλληλα δημοσίευσε, στις 31/1/2008, σχόλιο του κ. Ανδρέα Παράσχου στο οποίο μεταξύ άλλων αναφερόταν ότι «κάμαμε μοντάζ –χάριν φυσικά σελίδωσης και ώστε να προβάλλονται οι ουσιώδεις παράγραφοι- των δύο ντοκουμέντων». Το σχόλιο ήταν έντονα επικριτικό για τον κ. Μολέσκη, για τον οποίο έθετε θέμα ευθυνών σχετικά με την αλλαγή στο κείμενο της απόφασης της 14/11/2007 χωρίς το θέμα να τεθεί νομοτυπικά εκ νέου στο Υπουργικό Συμβούλιο. Προς ενίσχυση της θέσης αυτής παρέθεσε σχετική δήλωση του πρώην Γ. Εισαγγελέα Αλέκου Μαρκίδη, ο οποίος, επικαλούμενος τους σχετικούς κανονισμούς, ανέφερε ότι ούτε ένας, ούτε δύο, ούτε όλοι μαζί οι Υπουργοί μπορούσαν να αλλάξουν απόφαση, χωρίς να συνέλθει εκ νέου το Υπουργικό Συμβούλιο και να ξανασυζητήσει το θέμα. (9). Στις 4/2/2008 ο κ. Μολέσκης υπέβαλε παράπονο στην Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από την «Πολίτη» και ειδικότερα για «παραποίηση επισήμων εγγράφων». Ο κ. Μολέσκης αιτιολόγησε το παράπονο παραθέτοντας αποσπάσματα από την ανακοίνωση της Γραμματείας του Υπουργικού Συμβουλίου. (10). Ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας κ. Σωτήρης Παρούτης υπέβαλε στην Επιτροπή μακροσκελή απάντηση στο παράπονο του κ. Μολέσκη, (έγγραφο 1) και προσήλθε σε συνεδρία υποεπιτροπής, μαζί με το συντάκτη της είδησης κ. Χρύσανθο Μανώλη, στην οποία έθεσαν και προφορικά τις θέσεις της εφημερίδας, που συνοψίζονται στα ακόλουθα σημεία: * Ο «Πολίτης» αποκάλυψε ένα γεγονός, ότι στην επίσημη εφημερίδα δημοσιεύθηκε απόφαση για την υδροδότηση γηπέδων γκολφ με περιεχόμενο πολύ διαφορετικό από εκείνο που αναφερόταν στο πρώτο Πρακτικό της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου. * Οι συναρμόδιοι για το θέμα Υπουργοί Γεωργίας και Εμπορίου δεν διέψευσαν την ύπαρξη δύο πρακτικών για την ίδια απόφαση, αλλά επιβεβαίωσαν ότι έγινε «κάποιο λάθος στη διατύπωση από μέρους λειτουργού του Υπουργείου Εμπορίου». * Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι «από μόνοι τους, ούτε ο Υπουργός Γεωργίας, ούτε ο Υπουργός Εμπορίου έχουν αρμοδιότητα να αλλάξουν εκείνο που έχουν πει πως είναι λάθος. Συνεπώς στην επόμενη συνεδρία του το Υπουργικό Συμβούλιο, ως το αρμόδιο όργανο, θα κάνει τη διόρθωση». * Υπήρξε “σοβαρή και ουσιώδης επέμβαση στο προσχέδιο και κατά συνέπεια πλημμελής επισημοποίηση και δημοσίευση της απόφασης «σε σύγκριση με το τι είχε καταγραφεί αρχικά στο πρακτικό εκείνης της συνεδρίας». * Η ουσία της είδησης δε διαψεύσθηκε, αλλά επιβεβαιώθηκε πλήρως και δεν αλλοιώθηκε ούτε μία λέξη από τις επίμαχες παραγράφους. * Η ουσία του θέματος δεν ήταν η αναγραφή της επικεφαλίδας «Απόσπασμα από τα Πρακτικά της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου Ημερομηνίας 14/11/2007» αλλά το γεγονός ότι η αρχική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου άλλαξε χωρίς το σώμα να συνέλθει ξανά και να εγκρίνει αναθεώρηση. Η επικεφαλίδα τέθηκε για να γίνει κατανοητή η σοβαρή διαφοροποίηση μιας απόφασης για το ίδιο θέμα, χωρίς νομότυπη αλλαγή. * Πριν από τη δημοσίευση της είδησης, οι πληροφορίες ελέγχθηκαν με επικοινωνία με τους Υπουργούς Γεωργίας και Εμπορίου. * Ο συντάκτης της είδησης επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον κ. Μολέσκη, ο οποίος κατ’ ισχυρισμό των καθ’ ων το παράπονο, «αρνήθηκε να μιλήσει για την ουσία και δεν μας ενημέρωσε για τον ισχυρισμό του ότι προβήκαμε σε παραποίηση εγγράφων”. Ο κ. Παρούτης παρέδωσε στην υποεπιτροπή φωτοτυπίες των δύο εγγράφων, τμήματα των οποίων δημοσιεύθηκαν με την είδηση για αλλαγή της αρχικής απόφασης για τα γκολφ, τα οποία είχαν σταλεί στην εφημερίδα με τηλεμοιότυπο. Εξήγησε -και η Επιτροπή διαπίστωσε- ότι η λέξη «ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ» στο πάνω μέρος του είχε καλυφθεί από την αυτόματη εκτύπωση της ημερομηνίας από το τηλεμοιότυπο και παρέμειναν ορατά μόνο τα τρία τελευταία γράμματα, δηλαδή «…ΔΙΟ». (11). Ο κ. Μολέσκης προσήλθε σε συνεδρία της ίδιας υποεπιτροπής, στην οποία παρέθεσε τις θέσεις του. Εξήγησε τη διαδικασία ετοιμασίας των πρακτικών των συνεδριάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, αναφέροντας ότι μετά την τελική διατύπωσή τους αποστέλλονται στους Υπουργούς ως προσχέδιο για έλεγχο και σχόλια για τελική έγκριση. Στην περίπτωση των γηπέδων γκολφ, οι συναρμόδιοι Υπουργοί Γεωργίας και Εμπορίου υπέβαλαν κοινή εισήγηση για διαφοροποίηση της παραγράφου (γ). Η πρακτική που ακολουθείται είναι ότι σε περιπτώσεις τροποποιήσεων από τους αρμόδιους Υπουργούς τα πρακτικά καθίστανται τελικά, χωρίς το θέμα να επανέλθει στο Υπουργικό Συμβούλιο, δίδεται αριθμός απόφασης και στη συνέχεια δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα. Στην προκειμένη περίπτωση, μετά τις τροποποιήσεις που έγιναν από το Υπουργείο Εμπορίου πήρε έγκριση και προέβη στις δέουσες ενέργειες για δημοσίευση της απόφασης σχετικά με την «πολιτική για την ανάπτυξη των γηπέδων γκολφ». Επίσης ανέφερε ότι σε ουδεμία περίπτωση υπήρξε ξεχωριστό αποσπασματικό έγγραφο με την αρχική διατύπωση της απόφασης, όπως είχε καταγραφεί στο σύνολο των Πρακτικών, 37 σελίδων, με την επικεφαλίδα «Απόσπασμα από τα Πρακτικά της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου Ημερομηνίας 14/11/2007» και επομένως η τοποθέτηση της από την εφημερίδα «Πολίτης» συνιστά παραποίηση εγγράφου. Ο κ. Μολέσκης ανέφερε ότι το θέμα για τα γήπεδα γκολφ επανήλθε στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο σε νέα απόφασή του με αριθμό 66.729 ημερομηνίας 6/2/2008, ακύρωσε εκείνη της 14/11/2007 και επαναβεβαίωσε την πολιτική για το θέμα όπως διαλαμβάνεται στην απόφαση 61.614, ημερομηνίας 16/2/2005. ΑΠΟΦΑΣΗ Η Επιτροπή, αφού μελέτησε διεξοδικά όλα τα ενώπιόν της στοιχεία, κατέληξε στη διαπίστωση ότι το όλο θέμα ήταν δημοσίου ενδιαφέροντος και η εφημερίδα «Πολίτης είχε δικαίωμα να ασχοληθεί με αυτό, να δημοσιεύσει πληροφορίες και να προβεί σε σχόλια ως προς την πρακτική που ακολουθείται για τροποποίηση, διόρθωση και τελική έγκριση των πρακτικών του Υπουργικού Συμβουλίου. Επίσης δεν αμφισβητήθηκε ότι υπήρξε διαφοροποίηση των προνοιών της επίμαχης παραγράφου (γ) του Προσχεδίου των Πρακτικών της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 14/11/2007, όπως αντικαταστάθηκε από το Υπουργείο Εμπορίου και δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα ως Απόφαση 66.344 ημερομηνίας 14/11/2007, του Υπουργικού Συμβουλίου. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν ακριβείς οι πληροφορίες που δημοσίευσε ο «Πολίτης» για διαφορά μεταξύ του «προσχεδίου απόφασης» και της τελικής απόφασης που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα. Η Επιτροπή σημείωσε επίσης ότι η εφημερίδα «Πολίτης» προέβη στις ενέργειες που υπό τις περιστάσεις ήταν αναγκαίες προκειμένου να ελέγξει την ακρίβεια των πληροφοριών για την αλλαγή, θέτοντας το θέμα στους Υπουργούς Γεωργίας και Εμπορίου και στον κ. Μολέσκη. Ωστόσο η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η τοποθέτηση της επικεφαλίδας «Απόσπασμα από τα Πρακτικά της Συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου Ημερομηνίας 14/11/2007» για σκοπούς σελίδωσης ή σαφήνειας, όπως αναφέρθηκε από την εφημερίδα, έστω και αν δεν έγινε με κακόβουλη πρόθεση και δεν επηρεάστηκε η ακρίβεια της ουσίας των πληροφοριών που δημοσίευσε ο «Πολίτης», συνιστά τεχνικής φύσεως παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί της ακρίβειας των ειδήσεων και μη δημοσίευσης παραπλανητικών πληροφοριών, δεδομένου ότι δεν υπήρξε οποιοδήποτε ξεχωριστό έγγραφο για το επίμαχο «προσχέδιο απόφασης», που να έφερε την προαναφερθείσα επικεφαλίδα. Επί του προκειμένου η Επιτροπή θεωρεί ότι υπήρχαν άλλοι τεχνικοί τρόποι για να καταστεί σαφές ότι η μία φωτοτυπία αποτελούσε μέρος της αρχικής απόφασης και η άλλη μέρος της όπως τροποποιήθηκε από το Υπουργείο Εμπορίου, όπως για παράδειγμα η δημοσίευση διευκρινιστικής λεζάντας ή η χρησιμοποίηση άλλου σημειολογικού τρόπου με τον οποίο θα εδίδετο το ίδιο μήνυμα. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης ότι δεν αποδείχθηκε εσκεμμένη παραβίαση της ίδιας πρόνοιας του Κώδικα με τη μη παράθεση της ένδειξης «ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ» ή διευκρινιστικής λεζάντας στη φωτοτυπία αποσπάσματος του προσχεδίου πρακτικών του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 14/11/2007, η οποία ένδειξη επικαλύφθηκε μερικώς από την αυτόματη εκτύπωση της ημερομηνίας από το τηλεμοιότυπο ώστε να παραμείνουν μόνο τα γράμματα «…ΔΙΟ». Η Επιτροπή επαναλαμβάνει για άλλη μια φορά τη σύστασή της προς τα ΜΜΕ και τους λειτουργούς τους να μεριμνούν και να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για διερεύνηση όλων των πτυχών σχετικά με ειδήσεις ή έγγραφα που δημοσιεύουν.

Παράπονο για άνιση μεταχείριση του αντιπροσώπου του υποψηφίου για την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Κώστα Θεμιστοκλέους από το ΡΙΚ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του υποψηφίου για την προεδρία της Δημοκρατίας κ. Κώστα Θεμιστοκλέους εναντίον του ΡΙΚ και του Διευθυντή Ειδήσεων κ. Γιάννη Καρεκλά ότι σε τηλεοπτική εκπομπή στις 13/12/2007 με συμμετοχή εκπροσώπων των τεσσάρων (μέχρι τότε) υποψηφίων προέδρων, “κατά παράβαση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, από τα 80 λεπτά της συζήτησης» διέθεσε στον εκπρόσωπό του κ. Αιμίλιο Λεμονάρη 4 λεπτά. Επί πλέον παραπονέθηκε ότι το ίδιο φαινόμενο (χωρίς να αναφέρει χρόνο) παρατηρήθηκε και σε συζήτηση για την πρώτη δημοσκόπηση του ΡΙΚ. Εκπρόσωπός του στη συζήτηση εκείνη ήταν ο κ. Ηγουμενίδης. Ο κ. Καρεκλάς παρέθεσε θέσεις του προφορικώς ενώπιον υποεπιτροπής. Μεταξύ άλλων είπε ότι ο κ. Λεμονάρης δεν είχε τίποτε να προσθέσει σε όσα είχε πει απαντώντας στις ερωτήσεις του. Ανέφερε επίσης ότι σε μια συζήτηση η ισότητα δεν είναι θέμα χρόνου και ότι είχε δώσει την ευκαιρία στον κ. Λεμονάρη να πει ο,τιδήποτε άλλο είχε να προσθέσει. Η εκπομπή, στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2008, είχε ως αντικείμενο την πορεία του Κυπριακού. Στην πρώτη ενότητα, ο παρουσιαστής-συντονιστής της συζήτησης κ. Καρεκλάς ζήτησε από τους προσκεκλημένους κ.κ. Γιώργο Λιλλήκα, εκ μέρους του εκλογικού επιτελείου του υποψηφίου Τάσσου Παπαδόπουλου, Νίκο Κατσουρίδη, εκ μέρους του εκλογικού επιτελείου του υποψηφίου Δημήτρη Χριστόφια, Τάσο Μητσόπουλο, εκ μέρους του εκλογικού επιτελείου του υποψηφίου Ιωάννη Κασουλίδη και Αιμίλιο Λεμονάρη, εκ μέρους του εκλογικού επιτελείου του υποψηφίου Κώστα Θεμιστοκλέους, να απαντήσουν στο ερώτημα κατά πόσο η διαχείριση του κυπριακού στα τελευταία πέντε χρόνια ενισχύει τις προοτπικές για μια καλύτερη λύση του προβλήματος. Από εξέταση μαγνητοσκόπησης της εκπομπής, προκύπτει ότι απάντησαν κατά σειρά, παραθέτοντας τις θέσεις των υποψηφίων που εκπροσωπούσαν, ο κ. Λιλλήκας για 6΄.26¨ λεπτά, ο κ. Κατσουρίδης για 13’.05¨ λεπτά και ο κ. Μητσόπουλος για 4΄.47¨ λεπτά. Η αρχική απάντηση του κ. Λεμονάρη ήταν σύντομη και ο κ. Καρεκλάς υπέβαλε συμπληρωματικές ερωτήσεις. Ο συνολικός χρόνος των απαντήσεων του κ. Λεμονάρη στην πρώτη ενότητα ήταν 3΄.15¨ λεπτά. Υστερα από πεντάλεπτο περίπου διάλειμμα οι συζητητές απάντησαν στις θέσεις των άλλων και σε διευκρινιστικές ή συμπληρωματικές ερωτήσεις του κ. Καρεκλά σχετικά με τις προτάσεις των υποψηφίων για την ανάληψη πρωτοβουλιών. Η διάρκεια των παρεμβάσεών τους ήταν σε πρώτη ενότητα: κ. Λιλλήκας 4΄.53¨, κ. Κατσουρίδης 7΄ και κ. Μητσόπουλος 7΄.06¨ και σε δεύτερη ενότητα: κ. Μητσόπουλος 2΄.19¨, κ. Λιλλήκας 5΄.34¨, κ. Κατσουρίδης 5΄.33¨ και κ. Λεμονάρης 3΄. Οι τελικές παρεμβάσεις ήταν: κ. Λιλλήκας 1΄.40¨, κ. Κατσουρίδης 55¨, κ. Μητσόπουλος 1΄. 05¨ και κ. Λεμονάρης 35¨. Από την εξέταση της οπτικογράφησης της εκπομπής προκύπτει ότι η συνολική διάρκεια της εκμπομπής ήταν 81 λεπτά. Εξαιρουμένης της εισαγωγής του συντονιστή, των ερωτήσεών του στη διάρκεια ολόκληρης της εκμπομπής και ενός τρίλεπτου διαλογικής αντιπαράθεσης μεταξύ των κ.κ. Λιλλήκα και Κατσουρίδη, καθώς και των διαφημιστικών μηνυμάτων μετά το πρώτο μέρος της, ο καθαρός συνολικός χρόνος κατά τον οποίο οι συζητητές παρουσίασαν τις θέσεις τους ήταν 67 λεπτά.

Ο χρόνος παρουσίασης των θέσεων για κάθε συζητητή ήταν: Γιώργος Λιλλήκας 18΄.13¨ (26%)

Νίκος Κατσουρίδης 26΄.33¨ (39.55%)

Τάσος Μητσόπουλος 15΄.17¨ (22.75%)

Λεμονάρης 6΄.50¨ (10.45%)

Οπως ανέφερε και σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, η Επιτροπή θεωρεί ότι σε προεκλογικές συζητήσεις, στοιχειώδης αρχή ισότητας επιβάλλει την κατά το δυνατό ίση μεταχείριση όλων των προσκεκλημένων. Ωστόσο, η αρχή αυτή δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη αυστηρά ίση χρονομετρική κατανομή του χρόνου, αλλά την παροχή της ευκαιρίας στους συζητητές να παραθέσουν απρόσκοπτα ολοκληρωμένες απαντήσεις και θέσεις Από την εξέταση της εκπομπής δεν διαπιστώθηκε οποιαδήποτε παρέμβαση από τον κ. Καρεκλά για διακοπή ή παρεμπόδιση του λόγου του κ. Λεμονάρη. Η εντύπωση που αποκόμισε η Επιτροπή είναι ότι ο κ. Καρεκλάς προσπάθησε να δώσει τη δυνατότητα παράθεσης των θέσεων του κ. Θεμιστοκλέους από τον κ. Λεμονάρη και ότι ο τελευταίος είχε ολοκληρώσει τις απαντήσεις του. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη τη φύση και ιδιομορφία εκπομπών αυτής της φύσης και ότι, λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως το ύφος, ο τρόπος έκφρασης και διατύπωσης θέσεων και της εξέλιξης της συζήτησης, είναι δυνατό κάποιοι από τους συμμετέχοντες να χρησιμοποιήσουν περισσότερο και άλλοι λιγότερο χρόνο. Στην προκειμένη περίπτωση, παρ’ όλο που ο χρόνος συμμετοχής του κ. Λεμονάρη ήταν πολύ λιγότερος από εκείνο των άλλων προσκεκλημένων και σε ποσοστό που μόλις ξεπερνά το 10% του συνολικού χρόνου καθαρής συζήτησης, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν αποδείχθηκε πρόθεση ή προσπάθεια άνισης μεταχείρισης και δυσμενούς διάκρισης σε βάρος του κ. Λεμονάρη. Για το λόγο αυτό έκρινε ότι δεν μπορούσε να δεχθεί το παράπονο για αντιδεοντολογική μεταχείριση. Εν κατακλείδι, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η δεοντολογία επιβάλλει όπως σε προγράμματα συζήτησης ισχύει η γενική αρχή της ισότητας για όλους όσοι συμμετέχουν ως προσκεκλημένοι. Η αρχή αυτή δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη απόλυτη ισότητα στην κατανομή του χρόνου, δεδομένου ότι παρεμβαίνουν διάφοροι παράγοντες, που είναι δυνατό να επηρεάσουν το χρόνο συμμετοχής εκάστου στη συζήτηση. Η ίση μεταχείριση, πέραν του χρόνου, θα κριθεί από το κατά πόσο ο συντονιστής αδικαιολόγητα αφαίρεσε το λόγο από κάποιο των συμμετεχόντων ή τον διέκοψε ή αν κάποιος ζήτησε το λόγο και αδικαιολόγητα δεν του δόθηκε.

Παράπονο για δημοσίευση γυμνών φωτογραφιών στο Down Town

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο ομάδα εργαζομένων στο Νοσοκομείο Μακάριος ΙΙΙ ότι το περιοδικό Down Town, που διανέμεται δωρεάν με το «Φιλελεύθερο» (τεύχος 9/12-15/12/2007, «είναι γεμάτο με γυμνές χυδαίες φωτογραφίες, με τη δικαιολογία για στήριξη και συμπαράσταση προς τους ασθενείς με AIDS». Στο ίδιο παράπονο υπήρχε αναφορά και στα περιοδικά που δημοσιεύουν τα τηλεοπτικά προγράμματα και ειδικότερα «στις σελίδες με τα ροζ τηλέφωνα τα οποία είναι και αυτά προκλητικά και χυδαία, θεωρούνται συντηρητικά και οικογενειακά» και φθάνουν στα χέρια παιδιών. Ο «Φιλελεύθερος» απάντησε –επισημαίνοντας ότι το παράπονο υποβλήθηκε από ανώνυμη ομάδα- ότι ο ισχυρισμός για εκμετάλλευση του αγώνα εναντίον του AIDS ήταν προσβλητικός και πως «δεν μπορέσαμε να αντιληφθούμε τη χυδαιότητα, την έλλειψη σοβαρότητας και σεβασμού, την έλλειψη ηθικής που κατ’ ισχυρισμό επικαλείται ο παραπονούμενος». Επίσης ανέφερε ότι το υπό αναφορά περιεχόμενο του περιοδικού δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί χυδαίο και ανήθικο, δεδομένου ότι χυδαίο και αισχρό θεωρείται αυτό που τείνει στην εξαχρείωση και διαφθορά των ηθών. Παρά το γεγονός ότι το παράπονο υποβλήθηκε ανώνυμα, γεγονός που αντιβαίνει προς τον κανονισμό ότι «το παράπονο πρέπει να είναι επώνυμο, (με όνομα, διεύθυνση και τηλέφωνο)», η Επιτροπή αποφάσισε να το εξετάσει αυτεπάγγελτα, λόγω της φύσης του. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε τις εκατέρωθεν θέσεις και εξέτασε το περιεχόμενο του περιοδικού, αποφάσισε ότι οι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν ήταν προϊόν καλλιτεχνικής δημιουργίας και σε καμιά περίπτωση δεν μπορούσαν να θεωρηθούν χυδαίες ή αισχρές. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι η δημοσίευσή τους δεν παραβιάζει καμιά από τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή σημείωσε ότι οι ίδιες φωτογραφίες είχαν δημοσιευθεί σε ελληνικά περιοδικά έντυπα ως μέρος της εκστρατείας εναντίον του AIDS. Ως προς το θέμα της δημοσίευσης ροζ τηλεφώνων, σε περιοδικά που «θεωρούνται συντηρητικά και οικογενειακά και φθάνουν στα χέρια παιδιών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι είχε ασχοληθεί επανειλημμένα στο παρελθόν με το θέμα αυτό και εξέδωσε αποφάσεις. Η Επιτροπή ήγειρε το θέμα στα έντυπα και διαπιστώνει ότι έχει σημειωθεί βελτίωση της κατάστασης. Η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς το θέμα με πρόθεση να παρέμβει σε περίπτωση που θα διαπιστωθεί εκτροπή.

Μετάδοση πληροφοριών για τα αίτια ασθένειας Εθνοφρουρού από το ΡΙΚ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από το Διευθυντή του Παθολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Λάρνακας κ. Ανδρέα Πούλλο για ρεπορτάζ του ΡΙΚ σχετικά με Εθνοφρουρό που είχε υποστεί θερμοπληξία και μεταφερθεί στο Ισραήλ για θεραπεία. Ο κ. Πούλλος ανέφερε στο παράπονό του ότι το ΡΙΚ μετέδωσε τηλεοπτικό ρεπορτάζ στις 3 Οκτωβρίου, 2007, στο οποίο αναφερόταν πως ο Εθνοφρουρός Νεόφυτος Νεοφύτου (Γεωργίου) που είχε εισαχθεί στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας στις 3 Αυγούστου, 2007, είχε επιστρέψει από το Ισραήλ, όπου είχε σταλεί για θεραπεία. Στην καταληκτική παράγραφο του ρεπορτάζ αναφερόταν ότι «με ιατρική γνωμάτευσή τους οι γιατροί στο Τελ Αβίβ ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρόκειται για θερμοπληξία, όπως είχε αρχικά ειπωθεί, αλλά για ιογενή εγκεφαλίτιδα, φλεγμονή δηλαδή του εγκεφάλου, που μπορεί να προκληθεί λόγω μόλυνσης από διάφορους ιούς». Στην ασθένεια του Εθνοφρουρού, που εκδηλώθηκε μετά από στρατιωτική εκπαίδευση στη διάρκεια κύματος καύσωνα που είχε επηρεάσει την Κύπρο, δόθηκε εκτεταμένη κάλυψη από τα ΜΜΕ και διατυπώθηκαν διάφορες απόψεις για τα αίτιά της. Ο κ. Πούλλος ανέφερε στο παράπονό του και σε ταυτόσημη επιστολή προς το Διευθυντή Ειδήσεων του ΡΙΚ, ότι ο ραδιοσταθμός «μετέδωσε ψευδώς ότι ο εν λόγω στρατιώτης δεν υπέστη θερμοπληξία, όπως υποστηρίζουμε οι Κύπριοι Ιατροί, αλλά ιογενή εγκεφαλίτιδα». Ο παραπονούμενος ανάφερε επί λέξει: «Επειδή η όλη υπόθεση, λαμβανομένου υπόψη και προηγούμενου δημοσιεύματος καθημερινής εφημερίδας με ευρεία κυκλοφορία και αναλόγου περιεχομένου τείνει να λάβει χαρακτήρα ενορχηστρωμένης παραποίησης της αλήθειας, δικαιολογούμαστε να υποθέσουμε ότι τα πράγματα είναι κατευθυνόμενα και αποβλέπουν σε συγκεκριμένη στόχευση». Αίτημα του παραπονούμενου ήταν όπως το ΡΙΚ «πάραυτα επανορθώσει το λάθος του επανερχόμενο με διορθωμένη αυτή τη φορά, την εσκεμμένα παραποιημένη είδηση» και ζητούσε «απολογία και συγγνώμη προς όλους εμάς, που τόσο βάναυσα και αψυχολόγητα ετραυμάτισε στο φιλότιμο και την επιστημονική τους επάρκεια». Ο κ. Πούλλος επισύναψε την Ιατρική Εκθεση του Ιατρικού Κέντρου Chaim Sehba, στην οποία αναφερόταν ότι η διάγνωσή του για τον Εθνοφρουρό Νεόφυτος Νεοφύτου ήταν «εγκεφαλοπάθεια λόγω θερμοπληξίας» και ότι εξετάσεις για διάφορους ιούς υπήρξαν είτε αρνητικές είτε μη καταληκτικές. Η τηλεόραση του ΡΙΚ μετέδωσε, στο κεντρικό τηλεοπτικό της δελτίο, στις 10 Οτωβρίου, 2007, σύντομη είδηση, μέσα σε δέσμη τριών τοπικών ειδήσεων, που ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι βελτιώνεται η κατάσταση της υγείας του Εθνοφρουρού και ότι, σύμφωνα με την ιατρική έκθεση των ισραηλινών γιατρών, «η ακριβής διάγνωση της ασθένειάς του είναι θερμοπληξία και όχι ιογενής εγκεφαλίτιδα». Ο παραπονούμενος θεώρησε ότι η είδηση «κατά τον τρόπο που μετεδόθη, κατ’ ουδένα τρόπο διορθώνει την δημιουργηθείσα εις βάρος μας αρνητική εντύπωση» και δεν ήταν ικανοποιητική, με την παρατήρηση ότι «δεν αναφέρεται καν ότι πρόκειται περί νέας διορθωμένης είδησης συνέχεια προηγηθείσας λανθασμένης και ανακριβούς είδησης». Επίσης ανέφερε ότι οι αρμόδιοι στο ΡΙΚ «δεν αισθάνονται την υποχρέωση να απολογηθούν και πολύ περισσότερο να ζητήσουν συγγνώμη από οποιονδήποτε που με τις ενέργειές τους έχουν σπιλώσει ή θίξει». Ο Διευθυντής Ειδήσεων και Επικαίρων του ΡΙΚ κ. Γιάννης Καρεκλάς, σε προφορική παράθεση των θέσεών του ενώπιον υποεπιτροπής, ανέφερεν ότι δεν δέχεται τον ισχυρισμό του παραπονούμενου για ελλιπή διορθωτική είδηση και ότι η είδηση που μεταδόθηκε ήταν πολύ ικανοποιητική. Είπε επίσης ότι το ΡΙΚ έκαμε σωστά τη δουλειά του και καλοπροαίρετα, χωρίς καμία σκοπιμότητα. Ο κ. Καρεκλάς είπε ότι θεωρούσε απαράδεκτες αναφορές στην επιστολή του κ. Πούλλου περί κινήτρων και προθέσεων δημοσιογράφων «που με πολλή σπουδή και ασύγγνωστη επιπολαιότητα σπεύδουν να υιοθετήσουν θέσεις και απόψεις που δεν είναι ικανοί να αξιολογήσουν σωστά». Η Επιτροπή, αφού μελέτησε όλα τα ενώπιόν της στοιχεία, αποφάσισε ότι ήταν θετικό το γεγονός πως το ΡΙΚ μετέδωσε είδηση για τα αίτια της ασθένειας του Εθνοφρουρού, όπως προκύπτουν από την τελική διάγνωση των ισραηλινών γιατρών. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το θέμα είχε απασχολήσει επί πολλές ημέρες τα ΜΜΕ και ότι η αιτιολογία της ασθένειας συζητήθηκε δια μακρών, με αποτέλεσμα να τεθεί υπό αμφισβήτηση η επάρκεια των Κυπρίων γιατρών, θεώρησε ότι η επανόθρωση ήταν ελλιπής κατά το ότι, αφ’ ενός η νεότερη είδηση δεν συνδέθηκε με την προηγούμενη και δεν κατέστη σαφές ότι επρόκειτο περί διόρθωσης ανακριβών πληροφοριών και αφ’ ετέρου δεν ικανοποιεί την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η οποία καθορίζει ότι σε περίπτωση μετάδοσης ανακριβών ειδήσεων τα ΜΜΕ «χωρούν σε άμεση διόρθωση ή και απολογία». Θέση της Επιτροπής επί του προκειμένου, όπως άλλωστε προκύπτει από το γράμμα και το πνεύμα του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, είναι ότι η διόρθωση ή και απολογία δεν πρέπει να θεωρείται μειωτική, αλλά ότι ενισχύει το κύρος και την αξιοπιστία των ΜΜΕ και κατά συνέπεια την εμπιστοσύνη του κοινού προς αυτά. Περαιτέρω, η Επιτροπή εξέφρασε την απαρέσκεια της για αναφορές του παραπονούμενου περί συνωμοσίας και αλλότριων σκοπών και σε ανεπάρκεια δημοσιογράφων, οι οποίες θεωρήθηκαν μειωτικές γι’ αυτούς και δεν είχαν τη θέση τους, αφού στην ουσία τους αποδίδει ανεπάρκεια, για την οποία ο ίδιος παραπονέθηκε ότι αποδόθηκε στους γιατρούς που περιέθαλψαν το στρατιώτη.

Παράλειψη επαρκούς και ισομερούς κάλυψης δραστηριότητας του υποψηφίου προέδρου Ιωάννη Κασουλίδη από το ΡΙΚ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο που διατύπωσε σε ανακοίνωσή του το Κεντρικό Εκλογικό Επιτελείο του υποψηφίου για την προεδρία της Δημοκρατίας κ. Ιωάννη Κασουλίδη ότι το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου παραβίασε τη δημοσιογραφική δεοντολογία με την ενέργειά του να «αποσιωπήσει προκλητικά» είδηση για συνάντηση του κ. Κασουλίδη με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας κ. Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε. Το ΡΙΚ ασχολήθηκε με τη συνάντηση στις 28 Νοεμβρίου, 2007, μεταδίδοντας σύντομη είδηση στο κεντρικό τηλεοπτικό του δελτίο, ως μέρος δέσμης τριών μικρών τοπικών ειδήσεων. Στην ανακοίνωσή του, το Κεντρικό Εκλογικό Επιτελείο του κ. Κασουλίδη παραπονέθηκε για μεροληπτική στάση έναντι του κ. Κασουλίδη και για μη ισότιμη και ανισομερή κάλυψη των υποψηφίων προέδρων και διατύπωσε έντονες κατηγορίες εναντίον του ΡΙΚ. Ο Διευθυντής Ειδήσεων και Επικαίρων του ΡΙΚ κ. Γιάννης Καρεκλάς εξέδωσε αμέσως ανακοίνωση, με την οποία απολογήθηκε δημόσια, αναφέροντας ότι η ενέργεια του Ιδρύματος ήταν λάθος «και όντως η κάλυψη που δόθηκε δεν ήταν σωστή, παρά τις σαφείς οδηγίες που είχαν δοθεί», έστω και αν «αυτό έγινε χωρίς σκοπιμότητα». Η ανακοίνωση ανέφερε ότι η Διεύθυνση του ΡΙΚ προέβη σε έρευνα και ότι «οι δικαιολογίες που αναφέρθηκαν δεν μετρούν, όσο καλόπιστες κι αν είναι, αφού το μόνο που μετρά είναι το αποτέλεσμα». Η Επιτροπή διαπίστωσε, όπως άλλωστε είναι παραδεκτό από το ΡΙΚ, ότι υπήρξε παράλειψη, η οποία συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ισότιμης μεταχείρησης και της υποχρέωσης των ΜΜΕ και των λειτουργών τους να παρέχουν αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη ενημέρωση. Παράλληλα, η Επιτροπή εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι ο Διευθυντής ειδήσεων του ΡΙΚ προέβη σε άμεση απολογία, την οποία θεώρησε πλήρη και ικανοποιητική και ως ορθή στάση και χειρισμό παραβιάσεων των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Σε σχέση με το ίδιο παράπονο, η Επιτροπή εξέτασε σχόλιο της «Αλήθειας» στην έκδοσή της 29ης Νοεμβρίου, 2007, στο οποίο ετίθετο ερώτημα για το ρόλο της Επιτροπής. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι επιλήφθηκε του θέματος μόλις έλαβε γνώση, έστω και αν δεν είχε υποβληθεί ενώπιόν της επίσημο παράπονο.

Δημοσίευση πληροφοριών και σχολίων από τον "Πολίτη" για την απαλλαγή από την υποχρέωση σρατιωτικής θητείας γιου δικηγόρου και βουλευτή

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο που υπέβαλε ο δικηγόρος και βουλευτής κ. Ανδρέας Αγγελίδης, για σχόλιο της εφημερίδας «Πολίτης» σχετικά με την απαλλαγή του γιου του Σίμου από την υποχρέωση εκτέλεσης στρατιωτικής θητείας. Η εφημερίδα δημοσίευσε την Κυριακή, 18 Νοεμβρίου, 2007 σχόλιο σε σχέση για την πρόταση μείωσης της στρατιωτικής θητείας στους 14 μήνες και την απόρριψή της από το ΔΗΚΟ, στο οποίο ανέφερε ότι ο υιός του βουλευτή κ. Αντρέα Αγγελίδη, «Σίμος Αγγελίδης, γνωστός πλέον δικηγόρος σήμερα, κατετάγη στην ΕΦ στις 17/7/1995. Στις 27/11/1995 κρίθηκε από ιατροσυμβούλιο ως 1-5 και απελύθη από το στρατό. Είχε λέει τενοντίτιδα…Σήμερα αυτός και ο πατέρας του πωλούν ανέξοδα πατριωτισμό αποκαλώντας προδότες όσους διαφώνησαν με τις πολιτικές του αρχηγού τους…» Ο κ. Αγγελίδης απηύθυνε τετρασέλιδη επιστολή στον «Πολίτη, στην οποία απέρριπτε ως απαράδεκτο ψεύδος«τα περί δήθεν ‘πατριωτισμού’ που ‘πωλούν ανέξοδα’» και ζητούσε να δημοσιευθεί στην έκδοση της αμέσως επόμενης Κυριακής. Ο κ. Αγγελίδης εξηγούσε στην επιστολή του ότι ο γιος του είχε τραυματισθεί στη διάρκεια στρατιωτικής άσκησης και ότι αφού υποβλήθηκε σε πολύμηνη θεραπεία στο εξωτερικό, απολύθηκε ύστερα από διάγνωση Τριμελούς Ιατρικού Συμβουλίου στις 24/11/1995, ότι «πάσχει από βαριά τενοντοαρθρίτιδα του αχίλλειου τένοντα και της πελματικίας περιτονίας αριστερού άκρου ποδός, με σοβαρές λειτουργικές διαταραχές». Επίσης ζήτησε από την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας να εξετάσει παράπονό του για δημοσίευση ανακριβών πληροφοριών και διασυρμό. Ο «Πολίτης» δημοσίευσε στην έκδοση της αμέσως επόμενης Κυριακής στην ίδια στήλη της τα ουσιώδη στοιχεία της επιστολής και σχόλιο με το οποίο απέρριπτε τη θέση του κ. Αγγελίδη περί προσπάθειας δολοφονίας χαρακτήρων. Ο κ. Σίμος Αγγελίδης, σε επιστολή του προς την Επιτροπή ανέφερε ότι το σχόλιο του «Πολίτη» «δεν ικανοποιεί τη δεοντολογική υποχρέωση, τουλάχιστον να γνωρίζουν οι αναγνώστες του εντύπου και την αλήθεια». Η Επιτροπή διαβίβασε τη θέση του κ. Αγγελίδη στην εφημερίδα, η οποία δημοσίευσε το πλήρες κείμενο της επιστολής του στις 28 Νοεμβρίου, 2007, αφιερώνοντας σ΄ αυτή ολόκληρη σελίδα. Η Επιτροπή εξέφρασε ικανοποίηση για τη δημοσίευση του πλήρους κειμένου της επιστολή, έστω και αν δεν υπήρχε τέτοια υποχρέωση από μέρους της εφημερίδας και αποφάσισε ότι με την ενέργεια αυτή ικανοποιήθηκε η πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ως προς την παροχή του δικαιώματος απάντησης. Περαιτέρω η Επιτροπή επεσήμανε ότι, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που άπτονται προσωπικών στοιχείων οφείλουν να διασταυρώνουν τις πληροφορίες τους, ιδιαίτερα όταν είναι δυνατό να δημιουργήσουν εντυπώσεις ή να προκαλέσουν αναστάτωση.

Δημοσίευση πληροφοριών για τα αίτια ασθένειας Εθνοφρουρού από το "Φιλελεύθερο" και άρνση διόρθωσης ανακριβών πληροφοριών

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο του Διευθυντή του Παθολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Λάρνακας κ. Ανδρέα Πούλλου, για σειρά ειδήσεων του «Φιλελεύθερου σχετικά με Εθνοφρουρό που είχε υποστεί θερμοπληξία και μεταφερθεί στο Ισραήλ για θεραπεία. Ο κ. Πούλλος παραπονέθηκε αρχικά για δημοσίευση ανακριβών πληροφοριών σχετικά με τα αίτια της ασθένειας του Εθνοφρουρού και διασυρμό των θεραπόντων γιατρών του Γενικού Νοσοκομείου Λάρνακας που τον παρακολουθούσαν με αμφισβήτηση της επάρκειάς τους και στη συνέχεια για παράλειψη παροχής αντικειμενικής, ολοκληρωμένης και έγκυρης ενημέρωσης. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ο Εθνοφρουρός Νεόφυτος Νεοφύτου (Γεωργίου) εισήχθη στις 3 Αυγούστου, 2007 στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, ύστερα από στρατιωτική άσκηση σε περίοδο κύματος καύσωνα και οι γιατροί διέγνωσαν ότι είχε υποστεί θερμοπληξία. Στις 7 Αυγούστου, 2007, παρουσίασε «μέτρια έως έντονη εγκεφαλοπάθεια». Ο στρατιώτης μεταφέρθηκε στο Ισραήλ στις 10 Αυγούστου, 2007 και εισήχθη στο Ιατρικό Κέντρο Chaim Sheba του Τελ Αβίβ, όπου παρέμεινε επί δύο περίπου μήνες. Στις 31 Αυγούστου, 2007, ο «Φιλελεύθερος» δημοσίευσε είδηση κάτω από τον τίτλο «Τελικά δεν υπέστη θερμοπληξία ο φαντάρος» και με πλαγιότιτλο «Οι Ισραηλινοί γιατροί ‘αδειάζουν’ τους Κυπρίους συναδέλφους τους», στην οποία ανέφερε ότι ο στρατιώτης «δεν υπέστη τελικά θερμοπληξία, όπως είχαν αποφανθεί οι Κύπριοι γιατροί» και ότι σε ιατρική αναφορά του ισραηλινού ιατρικού κέντρου προς το Υπουργείο Αμυνας της Κύπρου «υπογραμμίζεται ρητά ότι από τις πρώτες εξετάσεις που έγιναν στο Ισραήλ δεν διεγνώσθησαν στον ασθενή οποιαδήποτε ‘παθογνωμικά σημεία θερμοπληξίας’». Στις 4 Σεπτεμβρίου, 2007, η εφημερίδα δημοσίευσε είδηση με πληροφορίες για την πορεία της υγείας του στρατιώτη και την επομένη νέα είδηση, η οποία περιλάμβανε δηλώσεις του Διευθυντή της Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Λάρνακας, ο οποίος ανέφερε ότι οι Κύπριοι γιατροί επέμεναν στην αρχική διάγνωσή τους για θερμοπληξία «και αυτό παρά την περί του αντιθέτου εκτίμηση των ισραηλινών συναδέλφων τους στο κέντρο Chaim Sheba, οι οποίοι δεν διέγνωσαν στον ασθενή οποιαδήποτε ‘παθογνωμικά στοιχεία θερμοπληξίας’. Ο κ. Πούλλος παραπονέθηκε ότι οι πληροφορίες ήταν ανακριβείς, επισύναψε την έκθεση του Ιατρικού Κέντρου Chaim Sheba και ζητούσε δημοσίευση επανόρθωσης με βάση την έκθεση αυτή. Επίσης υποστήριξε ότι η δημοσίευση ανακριβών πληροφοριών αποτελούσε μέρος μιας ενορχηστρωμένης προσπάθειας με στόχο να πληγεί το κύρος και η επαγγελματική επάρκεια των Κυπρίων γιατρών που νοσήλευσαν τον στρατιώτη. Ο «Φιλελεύθερος» απάντησε ότι στην είδηση της 31ης Αυγούστου, 2007, «γίνεται αναλυτική και ακριβής παράθεση και/ή καταγραφή των όσων αναφέρονται στην ιατρική αναφορά του κέντρου Chaim Sheba προς το Υπουργείο Αμυνας της Κύπρου και ότι ο συντάκτης της είδησης «δεν προέβηκε στην εξαγωγή οιωνδήποτε συμπερασμάτων και/ή δικών του εικασιών, απλά κατέγραψε ακριβοδίκαια τα όσα αναφέρονται στην ιατρική αναφορά». Επίσης ανέφερε ότι ο συντάκτης, «ενεργώντας με καλή πίστη και θέλοντας να προάγει τις θέσεις και τις απόψεις του παραπονουμένου» δημοσίευσε τις θέσεις του στις 5 Σεπτεμβρίου, 2007. Περαιτέρω ανέφερε ότι «καμία ανακριβής δημοσίευση και κανένας σχολιασμός ως προς την επαγγελματική επάρκεια του παραπονούμενου δεν αποδίδεται και ούτε σκοπό έχει να αποδοθεί στον παραπονούμενο», ούτε και υπήρχε τέτοια πρόθεση. Ο κ. Πούλλος ανέφερε στην Επιτροπή ότι η απαντητική επιστολή του «Φιλελεύθερου» «ουδόλως μας ικανοποιεί, αλλά αντιθέτως εξακολουθεί να παραποιεί τα γεγονότα». Επεσήμανε τον πλαγιότιτλο «Ισραηλινοί γιατροί ‘αδειάζουν’ τους Κυπρίους συναδέλφους τους» και ανέφερε ότι «προσβάλλει το κύρος και την επιστημονική επάρκεια των συγκεκριμένης ομάδας ιατρών». Περαιτέρω ανέφερε ότι «είναι ιατρικά γνωστό ότι ο όρος ‘παθογνωμικά στοιχεία θερμοπληξίας’ δεν υφίσταται» και αμφισβητούσε την ύπαρξη «τέτοιου συμπεράσματος σε οποιαδήποτε ιατρική έκθεση η οποία προέρχεται από πανεπιστημιακή κλινική του Ισραήλ». Τέλος ανέφερε ότι οι απόψεις του είχαν δημοσιευθεί στο «Φιλελεύθερο» με δική του πρωτοβουλία και όχι της εφημερίδας. ΑΠΟΦΑΣΗ Η Επιτροπή εξέτασε διεξοδικά τα ενώπιόν της στοιχεία και αναζήτησε περαιτέρω πληροφόρηση για τον όρο «παθογνωμικός». Η Εγκυκλοπαίδεια «Λαρούς» αναφέρει ότι ο όρος «λέγεται περί ιδιαιτέρου σημείου νόσου τινος, το οποίον είναι επαρκές δια να χαρακτηρίση άνευ αμφιβολίας την νόσον αυτήν» και επεξηγεί ότι «υπάρχουν ολίγα αληθώς παθογνωμικά κλινικά σημεία, των οποίων η αξία είναι απόλυτος», ενώ αντιθέτως «τα βιολογικά και εργαστηριακά πορίσματα είναι συχνότερον παθογνωμικά». Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ενώπιόν της στοιχεία, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι στην είδηση της 31ης Αυγούστου περί μη διαπίστωσης «παθογνωμικών στοιχείων θερμοπληξίας» η εφημερίδα παρέλειψε να ελέγξει την ακρίβεια των πληροφοριών της. Περαιτέρω, αποφάσισε ότι ο πλαγιότιτλος «Οι Ισραηλινοί γιατροί ‘αδειάζουν’ τους Κυπρίους συναδέλφους τους» δεν δικαιολογείται από το περιεχόμενο της είδησης, συνιστά συμπέρασμα και/ή εικασία και θίγει την επαγγελματική επάρκεια των Κυπρίων θεραπόντων γιατρών του στρατιώτη. Η παράλειψη της εφημερίδας να δημοσιεύσει περαιτέρω πληροφορίες όταν της δόθηκε η τελική γνωμάτευση των Ισραηλινών γιατρών συνιστά αφ’ ενός άρνηση απάντησης και αφ΄ ετέρου παραβιάζει την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί υποχρέωσης των ΜΜΕ και των λειτουργών τους για σεβασμό της αλήθειας και του δικαιώματος του πολίτη για αντικειμενική, ολοκληρωμένη και έγκυρη ενημέρωση. Η Επιτροπή θεωρεί θετικό το γεγονός ότι η εφημερίδα, στη είδησή της στις 5 Σεπτεμβρίου, 2007 παρέθεσε τις απόψεις του κ. Πούλλου, έστω και με δική του πρωτοβουλία. Τέλος η Επιτροπή εξέφρασε την απαρέσκεια της για αναφορές του παραπονούμενου περί συνωμοσίας, αλλότριωνσκοπών και ανεπάρκειας δημοσιογράφων, οι οποίες θεωρήθηκαν μειωτικές γι’ αυτούς και δεν είχαν τη θέση τους, αφού στην ουσία τους απέδιδε ανεπάρκεια, για την οποία ο ίδιος παραπονέθηκε ότι αποδόθηκε στους γιατρούς που περιέθαλψαν το στρατιώτη.

Δημοσίευμα της εφημερίδας "Αλήθεια" για το ρόλο των Επιτροπών Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και απαντητική επιστολή της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας

Η εφημερίδα "Αλήθεια δημοσίευσε σχόλιο με το οποίο αμφισβητούσε την εγκυρότητα δημοσκόπησης από γραφείο στο οποίο φέρεται να είναι μέτοχος Υπουργός, -η οποία προβλήθηκε από τηλεοπτικό σταθμό- έθετε ερωτήματα κατά πόσο τέτοια γραφεία μπορούν να κάμνουν ανεξάρτητες δημοσκοπήσεις και άφηνε υπονοούμενα για αδράνεια της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, επειδή δεν ασχολήθηκε με το θέμα. Σε απάντηση του σχολίου, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας απηύθηνε την ακόλουθη επιστολή στον Αρχισυντάκτη της εφημερίδας, η οποία δημοσιεύθηκε στις 14 Νοεμβρίου, 2007: "Σε σχόλιο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα σας, στην έκδοση της 9ης Νοεμβρίου, 2007, σχετικά με τη διενέργεια δημοσκοπήσεων από εταιρεία και προβολή τους από τηλεοπτικό σταθμό, η εγκυρότητα των οποίων αμφισβητείται από το σχολιαστή, αναφέρεται ότι «το πρόβλημα είναι πως η Επιτροπές Δεοντολογίας στην Κύπρο έχουν μάλλον διακοσμητικό χαρακτήρα…» Η χρήση του πληθυντικού στο σχόλιο παραπέμπει και στην Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, η οποία, όπως ασφαλώς γνωρίζετε, δεν έχει ως αποστολή της την εφαρμογή είτε προληπτικής είτε κατασταλτικής λογοκρισίας. Αποστολή της Επιτροπής είναι αυτή που της ανατέθηκε από τους ιδρυτικούς φορείς, που είναι ο Σύνδεσμος Εκδοτών στον οποίο ανήκει και η εφημερίδα σας, οι ιδιοκτήτες ηλεκτρονικών ΜΜΕ και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι, δηλαδή η εξέταση παραπόνων από όσους πιστεύουν ότι έχουν παραβιασθεί πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή λειτουργεί αποκλειστικά στο πλαίσιο του Κώδικα, δεν έχει αστυνομική αποστολή και δεν εκτελεί ανακριτικό έργο, αλλά εξετάζει παράπονα όταν υποβάλλονται. Με βάση τον Κώδικα, είναι εκτός της αποστολής της η αστυνόμευση είτε των ΜΜΕ είτε των λειτουργών τους, ενώ αντίθετα έχει ως βασική υποχρέωσή της την προάσπιση της Ελευθερίας της Εκφρασης. Ως ασφαλιστική δικλείδα έναντι ενδεχομένων αυθαιρεσιών των ΜΜΕ, υπάρχει το δικαίωμα υποβολής παραπόνου από οποιοδήποτε μέλος του κοινού. Παρακαλούμε όπως η επιστολή αυτή δημοσιευθεί το ταχύτερο στην εφημερίδα σας".

Δημοσίευση από τον "Πολίτη" επιστολής του δικηγορικού γραφείου "Τάσσος Παπαδόπουλος & Συνεργάτες" για την καταβολή προμήθειας σε πελάτη του για την αγορά οπλισμού από την Κυπριακή Δημοκρατία

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από την κ. Αλεξία Κουντουρή Παπαευσταθίου, του δικηγορικού Γραφείου Τάσσος Παπαδόπουλος και Συνεργάτες ότι οι δημοσιογράφοι Σωτήρης Παρούτης, Γιώργος Κασκάνης και Διονύσης Διονυσίου δημοσίευσαν στην εφημερίδα «Πολίτης» στις 30/9/2007 επιστολή που είχε συντάξει η ίδια, προέβησαν σε ερμηνεία του περιεχομένου της χωρίς προηγουμένως να ζητήσουν την άποψή της. Η επιστολή, με ημερομηνία 25/10/2004, είχε συνταχθεί από την κ. Αλεξία Κουντούρη κατ’ εντολή της εταιρείας Chams Limited και απευθυνόταν προς την Κινεζική εταιρεία NORINCO (China North Industries Corp., από την οποία εζητείτο η καταβολή στην εντολοδόχο εταιρεία προμήθειας για την αγορά στρατιωτικού υλικού από την Κυπριακή Δημοκρατία. Στην ίδια έκδοση της εφημερίδας οι δημοσιογράφοι Σωτήρης Παρούτης και Γιώργος Κασκάνης δημοσίευσαν ανάλυση και επεξήγηση του περιεχομένου της επιστολής και ο δημοσιογράφος Διονύσης Διονυσίου δημοσίευσε άρθρο με το οποίο καλούσε τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο «να δώσει πολλές διευκρινήσεις». Η παραπονούμενη ανέφερε στο παράπονό της ότι δεν έθετε θέμα ως προς «την κλοπή των εν λόγω εγγράφων» και αποκάλυψης προσωπικών δεδομένων, επειδή «έχουν ήδη κινηθεί οι ενδεδειγμένες και νόμιμες διαδικασίες» και ανέφερε ότι η καταγγελία «υποβάλλεται για το λόγο «οι εν λόγω κύριοι δεν επέξειξαν τους στοιχειώδεις κανόνες επαγγελματικής και δεοντολογικής συμπεριφοράς» επειδή προέβησαν σε ανάλυση και επεξήγηση του περιεχομένου της επιστολής και «δεν μπήκαν στον κόπο να ζητήσουν τη θέση και την άποψη του συντάκτη της επιστολής». Σε συμπληρωματικό έγγραφο ανέφερε ότι η παράλειψη να ζητήσουν και να λάβουν εκ των προτέρων τις απόψεις και θέσεις της είναι «πρόδηλα αντιδεοντολογική και περαιτέρω, ότι η εκ των υστέρων δημοσίευση της ανακοίνωσης του δικηγορικού γραφείου ήταν υποβαθμισμένη γιατί δημοσιεύθηκε σε εσωτερική σελίδα της εφημερίδας και σε καθημερινή έκδοση, ενώ η είδηση δημοσιεύθηκε πρωτοσέλιδα σε κυριακάτικη έκδοση. Ο κ. Παρούτης, παραθέτοντας τις θέσεις του ιδίου, των άλλων δύο δημοσιογράφων και της εφημερίδας, ανέφερε ότι η επιστολή λήφθηκε ταχυδρομικώς στις 27/9/2007, χωρίς ένδειξη αποστολέα και επειδή το θέμα ήταν δημοσιογραφικού και δημοσίου ενδιαφέροντος λόγω του αντικειμένου του και του περιεχομένου της επιστολής, αφού εξακριβώθηκε η γνησιότητα της επιστολής, θεωρήθηκε από μόνη της ως «ντοκουμέντο¨. Περαιτέρω, αφού διερευνήθηκαν οι συναλλαγές της NORINCO με την Κυπριακή Δημοκρατία, και διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε εγγεγραμμένη στην Κύπρο εταιρεία με την επωνυμία Chams Limited, κρίθηκε ότι «δεν συνέτρεχε λόγος, ούτε πριν, ούτε μετά» για επικοινωνία με το δικηγορικό γραφείο και αποφασίστηκε η δημοσίευση της επιστολής . Την επομένη η εφημερίδα «Πολίτης» έλαβε ανακοίνωση από το Δικηγορικό Γραφείο Τάσσος Παπαδόπουλος και Συνεργάτες, την οποία δημοσίευσε αυτούσια στην έκδοση της 1/10/2007. Ανέφερε επίσης ότι η εφημερίδα «δεν καθορίζει το χρόνο δημοσίευσης ενός θέματος, σε σχέση με το ποια ημέρα έχει υψηλότερη κυκλοφορία» και ότι την επομένη της δημοσίευσης της επιστολής δημοσίευσε πρωτοσέλιδη είδηση με αναφορά στην ανακοίνωση του δικηγορικού γραφείου και παραπομπή στο πλήρες κείμενο. Είπε ακόμη ότι με τη δημοσίευση της ανακοίνωσης δεν παραβιάστηκε η πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ότι «..τα Μ.Μ.Ε. παρέχουν στης επηρεαζομένους, στην κατάλληλη περίπτωση και ιδιαιτέρως όταν έχουν υποστεί επίθεση, την ευκαιρία να απαντήσουν», δεδομένου ότι η πρόνοια δεν καθορίζει τον τύπο, τον τρόπο, τη μορφή και το χρόνο δημοσίευσης της απάντησης. Ο κ. Παρούτης έθεσε θέμα μειωτικής αναφοράς λόγω της τοποθέτησης των λέξεων «δημοσιογράφοι» και «ερευνητική δημοσιογραφία» εντός εισαγωγικών, αναφέροντας ότι αυτό συνιστά επίθεση εναντίον της δημοσιογραφίας. Επίσης ανέφερε ότι και η ίδια η παραπονούμενη παραδέχθηκε την αυθεντικότητα της επιστολής και είπε ότι η επιστολή ήταν από μόνη της «ντοκουμέντο», γεγονός που από μόνο του δικαιολογούσε τη δημοσίευσή της. Η Επιτροπή, αφού μελέτησε όλα τα δημοσιεύματα και έλαβε υπόψη τις θέσεις των δύο πλευρών, αποφάσισε ότι, ως εκ της φύσεώς του, το θέμα ήταν δημοσίου ενδιαφέροντος και η εφημερίδα είχε δικαίωμα να ασχοληθεί με αυτό. Περαιτέρω αποφάσισε ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν τίθεται θέμα ακρίβειας των πληροφοριών, που είναι παραδεκτή και από την παραπονούμενη. Η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε με το θέμα του τρόπου εξασφάλισης των πληροφοριών και της αποκάλυψης προσωπικών δεδομένων, σύμφωνα με την επιθυμία της παραπονουμένης και λόγω του ότι ανέφερε ότι έχουν ήδη ληφθεί δικαστικά μέτρα. Ως προς το δικαίωμα απάντησης, η θέση της Επιτροπής που προκύπτει από το πνεύμα του Κώδικα είναι ότι η απάντηση πρέπει να δημοσιεύεται όσο το δυνατό χρονικά πλησιέστερα προς το επίμαχο δημοσίευμα και να είναι κατά το δυνατό ανάλογη προς αυτό. Στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι προϋποθέσεις αυτές τηρήθηκαν και το δικαίωμα απάντησης ικανοποιήθηκε επαρκώς με τη δημοσίευση, στην αμέσως επόμενη έκδοση, πρωτοσέλιδης είδησης με αναφορά στην απαντητική ανακοίνωση του δικηγορικού γραφείου Τάσσος Παπαδόπουλος και Συνεργάτες και παραπομπή στο πλήρες κείμενο και συνεπώς δεν υπάρχει παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή, με βάση την πάγια πρακτικής της, παρατηρεί ότι σε περιπτώσεις κατά τις οποίες το δημοσιογραφικό αισθητήριο και πείρα και η κοινή λογική υποβάλλουν ότι αναμένεται απάντηση σε πληροφορίες ή σχόλια και απόψεις, τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι καλόν θα ήταν να ζητούν τις απόψεις του επηρεαζομένου μέρους και να τις δημοσιεύουν ταυτόχρονα, ιδιαίτερα όταν με την ενέργεια αυτή δεν τίθεται σε κίνδυνο η αποκλειστικότητα των πληροφοριών, δεν παραβλάπτεται το δημόσιο συμφέρον και εκ των πραγμάτων δεν αναμένεται αντίδραση πέραν της παράθεσης απαντητικών θέσεων. Η πρακτική αυτή συνάδει με την πρόνοια του Κώδικα για την παροχή ολοκληρωμένης πληροφόρησης και ενισχύει το κύρος της δημοσιογραφίας και την αξιοπιστία και εγκυρότητα των πληροφοριών ή σχολίων.

Εκπομπή για το θάνατο πεντάχρονου παιδιού και ισχυρισμοί σχετικά με παιδίατρο

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από τη Βοηθό Διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Μακάριος ΙΙΙ» κ. Γούλα Στυλιανίδου, για το περιεχόμενο τηλεοπτικής εκπομπής «Με αγάπη» του ΣΙΓΜΑ, που μεταδόθηκε στις 28 Ιουνίου, 2007 και αναφερόταν στο θάνατο πεντάχρονου ασθενούς λόγω κατ’ ισχυρισμόν ιατρικής αμέλειας. Η κ. Στυλιανίδου ανέφερε στο παράπονό της ότι στην εκπομπή μεταδόθηκαν ανακριβείς πληροφορίες και ότι δικάστηκε και καταδικάστηκε από την τηλεόραση, με την προβολή ισχυρισμών, προτού «υπάρξουν τελικά και τεκμηριωμένα αποτελέσματα της νεκροψίας». Η Επιτροπή θεωρεί ότι το θέμα ήταν ιδιαίτερα σοβαρό και δημοσίου ενδιαφέροντος και επομένως τα ΜΜΕ ενημέρωσης είχαν το δικαίωμα συζήτησής του, τηρουμένων των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι αν και δεν έγινε οποιαδήποτε ονομαστική αναφορά στην εκπομπή, τα λεχθέντα φωτογράφιζαν τη μοναδική παιδίατρο στην παιδιατρική κλινική του Μακάρειου Νοσοκομείου, για την οποία είχαν γίνει κατά την περίοδο εκείνη εκτενή ρεπορτάζ. Επίσης σημείωσε ότι με τα λεχθέντα από τον πατέρα του παιδιού αμφισβητήθηκαν τα προσόντα της παιδιάτρου, δηλαδή η ειδικότητα και υποειδικότητά της, χωρίς να εκφρασθεί καμιά επιφύλαξη η να καταβληθεί προσπάθεια ελέγχου της ακρίβειας των ισχυρισμών. Η παρουσιάστρια της εκπομπής κ. Ελίτα Μιχαηλίδου πρόβαλε τη θέση ότι ο πατέρας και η μητέρα του παιδιού παρουσίασαν στοιχεία για την κλινική απασχόληση «της συγκεκριμένης γιατρού, στα οποία «δεν αναφερόταν η εξειδίκευση της στην Παιδονευρολογία», τα οποία δεν παρουσιάστηκαν στην εκπομπή. Ωστόσο το γεγονός αυτό αναφέρθηκε στην εκπομπή και αφέθηκε να αιωρείται το ερώτημα για τα προσόντα της παραπονουμένης. Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος απέστειλε βεβαίωση ότι η παραπονούμενη είναι προσοντούχος παιδίατρος και παιδονευρολόγος. Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος στον οποίο αποτάθηκε η Επιτροπή για λεπτομέρειες, παρέπεμψε στο Παγκύπριο Ιατρικό Συμβούλιο, το οποίο είναι υπεύθυνο για την εγγραφή και τήρηση μητρώου των εν ενεργεία ιατρών, με την ειδικότητα και υποειδικότητα εκάστου. Το Ιατρικό Συμβούλιο έχει καταγραμμένη στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας την κ. Στυλιανίδου, με αριθμό μητρώου 1578 και με ειδίκευση στην Παιδιατρική και Εξειδίκευση στην Παιδονευρολογία. Η Επιτροπή επεσήμανε ότι στην εκπομπή επιρρίφθηκε από τον πατέρα και τη μητέρα του παιδιού προσωπική ευθύνη στην παιδίατρο για λανθασμένη διάγνωση και για το θάνατο του παιδιού, χωρίς την προηγούμενη ύπαρξη πορίσματος έρευνας από αρμόδιο σώμα. Η Διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής του Μακάρειου βεβαίωσε ότι «την ευθύνη για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση του παιδιού είχαν όλοι οι Παιδίατροι της Παιδιατρικής Κλινικής» και όχι μόνο η παραπονούμενη. Η Επιτροπή πήρε επίσης βεβαίωση από τον επικεφαλής ομάδας ιατρών στην οποία ανατέθηκε από τον Υπουργό Υγείας να διερευνήσει το θέμα και να υποβάλει πόρισμα, ότι την ευθύνη για την παρακολούθηση του παιδιού είχαν όλοι οι παιδίατροι της Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου και ότι οι ιατροί «έκαμαν ό,τι έπρεπε να κάμουν και δεν ευθύνονται για το θάνατο του παιδιού». Η κ. Μιχαηλίδου υπέβαλε στην Επιτροπή τη θέση ότι στην εκπομπή είχαν προσκληθεί «εκπρόσωποι όλων των πλευρών» και ότι η διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής κ. Ε. Τοφαρίδου, η οποία αποποιήθηκε την πρόσκληση γιατί «είχε υποδείξεις να αρνηθεί». Υπό το φως των ανωτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι το γεγονός πως αφέθηκε να αμφισβητηθεί η ειδικότητα και η υποειδικότητα της παραπονουμένης, καθώς και η επίρριψη σ’ αυτήν ευθύνης ως αποκλειστικά υπεύθυνης για την παρακολούθηση του παιδιού, συνιστούν παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ως προς τη μη μετάδοση ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών. Επίσης αποφάσισε ότι η κατηγορία πως ο θάνατος του παιδιού οφείλεται σε ανεπάρκεια ή αμέλεια της παραπονούμενης, χωρίς ο ισχυρισμός να δικαιολογείται από οποιοδήποτε πόρισμα αρμόδιου σώματος, συνιστά παράβαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ως προς το τεκμήριο της αθωότητας και το διασυρμό. Ως προς τη θέση της κ. Μιχαηλίδου ότι στην εκπομπή προσκλήθηκαν εκπρόσωποι όλων των πλευρών και η Διευθύντρια της Παδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου, η Επιτροπή επαναλαμβάνει προηγούμενες υποδείξεις της ότι το δικαίωμα απάντησης είναι προσωπικό και δεν υποκαθίσταται από την παρουσία ή την πρόσκληση παρουσίας οποιωνδήποτε άλλων. Κατά συνέπεια θεωρεί ότι δεν δόθηκε στην άμεσα ενδιαφερόμενη το δικαίωμα απάντησης, κατά παράβαση της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.

Λήψη και δημοσίευση φωτογραφίας χωρίς συγκατάθεση

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο από γυναίκα για δημοσίευση από το περιοδικό PEOPLE, σε τεύχος του Απριλίου, 2007, φωτογραφίας της με σχόλιο για το ντύσιμό της. Σύμφωνα με το παράπονο, η φωτογραφία λήφθηκε στο δρόμο, χωρίς να το γνωρίζει η ίδια και δημοσιεύθηκε χωρίς να ζητηθεί η συγκατάθεσή της. Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία που τέθηκαν υπόψη της, δέχθηκε τη θέση της παραπονούμενης ότι δεν είναι δημόσιο πρόσωπο, ότι η φωτογραφία λήφθηκε εν αγνοία της και πολύ περισσότερο ότι δεν ζητήθηκε η συγκατάθεσή της για να δημοσιευθεί, με αποτέλεσμα να παραβιασθεί η ιδιωτική της ζωή και να δημοσιευθούν προσωπικά της δεδομένα. Οι καθ’ ων το παράπονο, πέραν του ισχυρισμού, που δεν έγινε αποδεκτός, ότι η παραπονούμενη γνώριζε για τη λήψη φωτογραφίας, υποστήριξαν ότι η φωτογραφία λήφθηκε σε δημόσιο χώρο, χωρίς να παραβιάζεται κανένα δικαίωμα της παραπονούμενης. Η Επιτροπή έχοντας υπόψη αποφάσεις ανάλογων σωμάτων δεοντολογίας, την απόφαση της Επιτρόπου Προσωπικών Δεδομένων σε περίπτωση ιδιώτη, ο οποίος μάλιστα βρισκόταν στη σκηνή φόνου, καθώς και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση της Πριγκίπισσας Καρολίνας, θεωρεί ότι οι ιδιώτες, (ακόμη και τα «δημόσια πρόσωπα», όταν η παρουσία τους σε δημόσιο χώρο δεν έχει σχέση με ή δεν οφείλεται στην ιδιότητά τους), έχουν το δικαίωμα ιδιωτικής ζωής σε δημόσιους χώρους, όπως δρόμους, κέντρα αναψυχής κλπ., όταν δεν εμπλέκονται σε γεγονότα που συνιστούν είδηση, είναι δημοσίου ενδιαφέροντος και το κοινό έχει δικαιολογημένο ενδιαφέρον να γνωρίζει (π.χ. διαδηλώσεις, δημόσιες συγκεντρώσεις, ταραχές, δυστυχήματα, εγκλήματα κλπ.). Στην προκειμένη περίπτωση επρόκειτο περί γυναίκας, για τις κινήσεις και το ντύσιμο του οποίας το κοινό δεν είχε κανένα δικαιολογημένο ενδιαφέρον να γνωρίζει. Υπό το φως των ανωτέρω, η Επιτροπή κατέληξε στην απόφαση ότι υπήρξε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ιδιωτικής ζωής και προσωπικού καθεστώτος. Η παραπονούμενη, αν και είχε δικαίωμα, δεν έθεσε θέμα για τα σχόλια που συνοδεύουν τη φωτογραφία. Και επί του προκειμένου, η Επιτροπή θεωρεί ότι αποτελεί ατομικό δικαίωμα προσώπων που δεν θεωρούνται δημόσια πρόσωπα, η καθ’ οιονδήποτε τρόπο έκφραση της προσωπικότητάς τους, χωρίς παρέμβαση ή κριτική από τα ΜΜΕ. Η Επιτροπή απέρριψε τον ισχυρισμό των νομικών συμβούλων του περιοδικού ότι δυσκολεύονταν περαιτέρω να υπερασπίσουν τους πελάτες τους επειδή δεν τους υπεδείχθη η φωτογραφία για την οποία διατυπώθηκε το παράπονο. Στην πραγματικότητα η φωτογραφία υπεδείχθη σαφώς με επιστολή, ημερομηνίας 25ης Ιουλίου, 2007.