ΑΠΟΣΥΡΘΕΝ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΓΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΠΗΓΏΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (17/12/7/2012) από το Μιχάλη Πιττάτζιη, από το Παραλίμνι, ότι ο δημοσιογράφος Σωτήρης Παρούτης, Αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Πολίτης» αποκάλυψε πληροφορίες ή την πηγή πληροφόρησής του, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Ο παραπονούμενος υποστήριξε ότι είχε συναντηθεί με τον κ. Παρούτη και του έκαμε καταγγελίες για πολιτικό πρόσωπο, αλλά αντί να τις διερευνήσει ήλθε σε επαφή με το πολιτικό πρόσωπο και το ενημέρωσε για τις καταγγελίες και ανέφερε την πηγή πληροφόρησής του. Ο κ. Πιττάτζιης ανέφερε προφορικά στη Γραμματεία τις καταγγελίες στις οποίες είχε προβεί για το πολιτικό πρόσωπο, το οποίο κατονόμασε. Ζητήθηκε από τον κ. Παρούτη να παραθέσει της απόψεις του. Προφορικά απέρριψε με κατηγορηματικό τρόπο τον ισχυρισμό περί αποκάλυψης της πηγής των καταγγελιών και επιφυλάχθηκε να στείλει πλήρη γραπτή απάντηση. Ανέφερε επίσης ότι έθεσε υπόψη του καταγγελλομένου τις καταγγελίες, ως όφειλε ως δημοσιογράφος στο πλαίσιο της διερεύνησής τους χωρίς να αναφέρει την πηγή. Προτού ληφθεί η πλήρης γραπτή απάντηση ο κ. Πιττάτζης πληροφόρησε τη γραμματεία ότι για δικούς του λόγους ήθελε να αποσύρει το παράπονό του και ζήτησε να σταματήσει η περαιτέρω εξέτασή του. Κατόπιν τούτου η Επιτροπή απέρριψε το παράπονο.

ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (15/6/6/2012) από την Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή παιδιού, με δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» στις 6/6/2012, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για τα Παιδιά (άρθρο 11). Όπως αναφέρεται στο παράπονο, το δημοσίευμα διεκτραγωδεί με λεπτομέρειες την τραγική οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται μητέρα ενός βρέφους ηλικίας πεντέμισι μηνών. Το εν λόγω δημοσίευμα συνοδεύεται από τρεις φωτογραφίες της μητέρας με το παιδί, στις οποίες φαίνονται καθαρά τα πρόσωπα και των δύο. Στο παράπονο αναφέρεται ότι, όπως προκύπτει από το δημοσίευμα, σκοπός του ήταν η ευαισθητοποίηση των αρμόδιων αρχών για την οικονομική δυσχέρεια της οικογένειας, αλλά επισημαίνεται πως για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός δεν χρειαζόταν να αποκαλυφθεί το πρόσωπο του παιδιού. Η Επίτροπος αναφέρει στο παράπονό της ότι η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής των παιδιών συνιστά παραβίαση των προνοιών του Άρθρου 16 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία επικύρωσε η Κυπριακή Δημοκρατία το 1991 και επομένως τη δεσμεύει με αυξημένη ισχύ έναντι οποιουδήποτε εθνικού νόμου. Το Άρθρο 16 ορίζει ότι: «Κανένα παιδί δεν θα αποτελεί αντικείμενο αυθαίρετων ή παράνομων παρεμβάσεων στην ιδιωτική του ζωή, στην οικογένειά του, στην κατοικία του ή στην αλληλογραφία του, ούτε παράνομων προσβολών της τιμής και της υπόληψής του». Η Επίτροπος υπέδειξε επίσης ότι με βάση το άρθρο 3(1) της Σύμβασης κάθε απόφαση που αφορά σε παιδιά θα πρέπει να λαμβάνεται υπό το φως του συμφέροντος του παιδιού. Εξ άλλου, ανέφερε ότι, ενδεχομένως, περαιτέρω, να παραβιάζονται πρόνοιες της εθνικής νομοθεσίας σε σχέση με την αποκάλυψη και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς και του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η εφημερίδα απάντησε ότι σκοπός του δημοσιεύματος ήταν η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των αρμοδίων αρχών και ότι η δημοσίευση της φωτογραφίας έγινε ύστερα από ρητή άδεια ή συγκατάθεση της μητέρας. Η εφημερίδα ανέφερε περαιτέρω ότι δεν μπορούσε να γίνει αντιληπτό πως η αποκάλυψη του προσώπου του παιδιού συνιστούσε αυθαίρετη και ή παράνομη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή του παιδιού, δεδομένης της ρητής εκ των προτέρων άδειας της μητέρας. Η Επιτροπή εξέτασε το περιεχόμενο του δημοσιεύματος, το οποίο περιγράφεται ανωτέρω επακριβώς στο παράπονο της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, καθώς και τις θέσεις της Επιτρόπου και έκρινε ότι το δημοσίευμα θα πρέπει να κριθεί υπό το φως του συνόλου των σχετικών προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που αποτελεί μέρος του Κώδικα, και των ερμηνευτικών σχολίων διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν στην προστασία του Παιδιού, τα οποία θεωρούνται πλέον ως διεθνές εθιμικό δίκαιο. Ο Κώδικας προβλέπει ότι: «Οι λειτουργοί κατά κανόνα δεν παίρνουν συνεντεύξεις από και δεν φωτογραφίζουν παιδιά κάτω των 16 ετών σε σχέση με θέματα που αφορούν την προσωπική τους κατάσταση ή ευημερία, χωρίς τη συγκατάθεση γονέως των ή άλλου ενηλίκου που έχει την ευθύνη γι’ αυτά. Τα Μ.Μ.Ε. και οι λειτουργοί των υποχρεούνται να τηρούν τις πρόνοιες της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού». Στην περίπτωση αυτή τεκμαίρεται ότι υπήρξε η συγκατάθεση της μητέρας στη λήψη φωτογραφιών του παιδιού για χρήση στο δημοσίευμα, με προφανή σκοπό την ευαισθητοποίηση για την κακή κατάσταση της οικογένειας. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί ότι το κρίσιμο σημείο δεν είναι η παροχή συγκατάθεσης από οποιοδήποτε για να δημοσιευθούν προσωπικά στοιχεία του παιδιού, αλλά κατά πόσο ελήφθη υπόψη το συμφέρον του παιδιού, το οποίο έχει δική του προσωπικότητα που χρήζει ιδιαίτερης προστασία. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το σύνολο των σχετικών προνοιών της Σύμβασης για το Παιδί. Το άρθρο 16 (1) προβλέπει ότι «Κανένα παιδί δεν θα αποτελεί αντικείμενο αυθαίρετων ή παράνομων παρεμβάσεων στην ιδιωτική του ζωή, στην οικογένειά του, στην κατοικία του ή στην αλληλογραφία του, ούτε παράνομων προσβολών της τιμής και της υπόληψής του». Ιδιαίτερα βαρύνουσα σημασία για κάθε ενέργεια ή απόφαση που αφορά στο Παιδί έχει η πρόνοια του άρθρου 3 (1) που καθορίζει ότι: «Σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, είτε αυτές λαμβάνονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής ευημερίας, είτε από τα δικαστήρια, τις διοικητικές αρχές ή από τα νομοθετικά όργανα, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού». Επομένως, ακόμη και η συγκατάθεση της μητέρας στη φωτογράφηση του παιδιού πρέπει να κριθεί υπό το φως του συμφέροντος του παιδιού και της απαγόρευσης της παρέμβασης στην ιδιωτική του ζωή και της επίδειξης σεβασμού προς την τιμή και την αξιοπρέπεια του παιδιού. Επειδή το παιδί δεν έχει τη δυνατότητα αντίδρασης, πρέπει να υπάρχει αυξημένη ευαισθησία για το δικαίωμά του να μην προσβάλλεται η τιμή και η αξιοπρέπειά του με οποιοδήποτε τρόπο και επομένως τα ΜΜΕ οφείλουν να του παρέχουν αυξημένη προστασία, σε οποιοδήποτε ρόλο και αν βρίσκεται το παιδί. Η ρητή ή τεκμαιρόμενη συγκατάθεση οποιουδήποτε έχει την ευθύνη για το παιδί δε σημαίνει ότι επικαλύπτει το συμφέρον του παιδιού και δεν θα πρέπει να είναι το βασικό κριτήριο. Πολύ πιο σημαντικό από τη συγκατάθεση του ατόμου που έχει την ευθύνη για το παιδί είναι το κριτήριο του συμφέροντός του και είναι αυτό που πρέπει να αποτελεί τον καθοδηγητικό παράγοντα στη λήψη της απόφασης δημοσίευσης ή μη στοιχείων που πλήττουν την τιμή και αξιοπρέπεια του παιδιού. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη, ως μετριαστικό στοιχείο, το γεγονός ότι το δημοσίευμα αποσκοπούσε στην ευαισθητοποίηση για την κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειας και την παροχή βοήθειας σ’ αυτήν. Ωστόσο, η προαγωγή αυτής της πλευράς των δικαιωμάτων του παιδιού δεν θα έπρεπε να γίνει με την παραβίαση άλλων ζωτικών δικαιωμάτων του, όπως είναι το δικαίωμά του στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία της τιμής και της αξιοπρέπειάς του. Εξ άλλου, η προβολή της δεινής οικονομικής θέσης της οικογένειας του παιδιού θα μπορούσε να γίνει και χωρίς τη δημοσίευση φωτογραφιών στις οποίες φαίνεται το πρόσωπό του ή στις οποίες η ταυτότητά του θα μπορούσε να αποκαλυφθεί μέσω της φωτογραφίας της μητέρας. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση των φωτογραφιών δεν ήταν προς το συμφέρον του παιδιού και συνιστούσε παραβίαση των δικαιωμάτων του για μη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή και μη προσβολή της τιμής και αξιοπρέπειάς του κατά παράβαση του άρθρου 11 του Κώδικα. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ πρέπει να έχουν υπόψη ότι ακόμη και όταν υπάρχει συγκατάθεση των ατόμων που έχουν την ευθύνη για το παιδί, πρέπει να επιδεικνύουν αυξημένη μέριμνα για την παροχή της προστασία που προνοείται για το παιδί και να έχουν ως βασικό κριτήριο το συμφέρον του. Επομένως, όταν ασχολούνται με θέματα που αφορούν σε παιδιά θα πρέπει να θεωρούν ότι η δημοσίευση πληροφοριών και στοιχείων που αφορούν στην ιδιωτική ζωή των παιδιών ή φωτογραφιών τους επιτρέπεται μόνο σε πολύ εξαιρετικές και απόλυτα δικαιολογημένες περιπτώσεις. Η Επιτροπή μελέτησε επίσης την απόφαση του Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, σύμφωνα με την οποία δεν θεωρεί ότι υπήρξε παραβίαση του νόμου περί επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, εφ’ όσο για τη λήψη και δημοσίευση των φωτογραφιών υπήρξε προφανώς η συγκατάθεση της μητέρας. Επί του σημείου αυτού η Επιτροπή αποφάσισε ότι το εύρος των προνοιών του Κώδικα για προστασία του παιδιού και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η οποία επικυρώθηκε με ειδικό νόμο και επομένως έχει αυξημένη τυπική ισχύ έναντι άλλων νόμων της Δημοκρατίας, υπερβαίνει εκείνο των τυπικών διατάξεων της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων. Συνακόλουθα, η Επιτροπή έκρινε ότι οι πρόνοιες για κατοχύρωση πρωτίστως του συμφέροντος του παιδιού υπερέχουν και αποφάσισε ότι η τεκμαιρόμενη συγκατάθεση της μητέρας δεν ήρε την παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού στην ιδιωτική ζωή και προστασία της τιμής και αξιοπρέπειάς του.

ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΠΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ ΓΙΑ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παράκλησηςαπό την Υπουργό Εργασίας Σωτηρούλα Χαραλάμπους να εξετάσει κατά πόσο είναι δεοντολογικά σωστό και κατά πόσο συνάδει με τα πλαίσια λειτουργίας των ΜΜΕ να δημοσιεύεται ως πληρωμένη διαφήμιση καταχώρηση με την οποία «θίγεται το περιεχόμενο απόφασης ενός κρατικού οργάνου…, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (υπόθεση 12/9/5/2012). Η παράκληση αφορά σε πληρωμένη καταχώρηση του συγκροτήματος ERMES, σχετικά με διάταγμα του Υπουργείου Εργασίας για το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων στις τουριστικές περιοχές κατά τα απογεύματα της Τετάρτης και Σαββάτου και τις Κυριακές. Στο διάταγμα, η Λεμεσός εξαιρέθηκε από το ωράριο αυτό μέχρι το τέλος Ιουνίου, 2012. Το επίμαχο απόσπασμα της διαφήμισης αναφέρει: «Η Εταιρεία με λύπη της πληροφορεί το κοινό της Λεμεσού ότι το Υπουργείο Εργασίας, δυστυχώς και παραδόξως, δεν θεωρεί την πόλη τους τουριστική, παρά μόνο μετά την 1η Ιουλίου. Γι’ αυτό, τα καταστήματά μας σ’ ολόκληρη την τουριστική περιοχή της Λεμεσού υποχρεωτικά θα παραμένουν κλειστά τις Κυριακές. Και τούτο, παρά την εισήγηση και συμβουλή του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού». Η Επιτροπή σημείωσε ότι το θέμα θα μπορούσε να είχε διευθετηθεί με την άσκηση του δικαιώματος απάντησης, τον οποία τα ΜΜΕ που δημοσίευσαν ή μετέδωσαν την καταχώρηση θα είχαν υποχρέωση να παραχωρήσουν, με βάση της σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή περαιτέρω εξέτασε το θέμα και από την άποψη της ακρίβειας της πληροφόρησης στις καταχωρήσεις καθώς και του δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης. Η Επιτροπή διαπίστωσε πως δεν υπήρχε ανακρίβεια ή παραπλάνηση στις καταχωρήσεις, αλλά έκφραση γνώμης για μια απόφαση κρατικού οργάνου, στην προκειμένη περίπτωση του Υπουργείου Εργασίας. Συνακόλουθα, αποφάσισε ότι η καταχώρηση αποτελούσε έκφραση γνώμης επί ενός θέματος δημοσίου ενδιαφέροντος το οποίο είχε σχολιασθεί ευρέως. Το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης είναι κατοχυρωμένο από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και μπορεί να ασκηθεί με οποιοδήποτε τρόπο, περιλαμβανομένων και των πληρωμένων καταχωρήσεων στα ΜΜΕ. Το γεγονός ότι η έκφραση γνώμης αφορά σε απόφαση κρατικού οργάνου δεν μεταβάλλει την κατάσταση, δεδομένου ότι στο καθεστώς δημοκρατίας του τόπου μας οι αποφάσεις κρατικών φορέων υπόκεινται σε κριτική.

ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ ΣΕ ΑΝΟΙΚΕΙΟ ΥΦΟΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (13/18/5/2012) από το Χρίστο Βασιλειάδη για το περιεχόμενο ηλεκτρονικών μηνυμάτων που αντάλλαξαν ο ίδιος και αρμόδιος της διαδικτυακής εφημερίδας only.cy, τον περασμένο Μάιο. Τα μηνύματα αφορούσαν το είδος και το περιεχόμενο ειδήσεων της εφημερίδας. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι οι περισσότερες ειδήσεις ήταν κουτσομπολίστικες και η εφημερίδα απάντησε ότι μόνο το 7% των συνολικών ειδήσεων της εφημερίδας ανήκαν στην κατηγορία αυτή. Η εφημερίδα, σ’ αντίδραση για τα σχόλια του παραπονούμενου αφαίρεσε από τον ιστότοπο της τις διαφημιστικές του αγγελίες και εκείνος απάντησε ότι δεν είχε ανάγκη από τη διαφήμισή της. Μερικά από τα μηνύματα εκ μέρους της εφημερίδας ήταν γραμμένα σε ύφος που δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ευγενικό. Ωστόσο, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν θα μπορούσε προχωρήσει στην εξέταση του παραπόνου, δεδομένου ότι το περιεχόμενο των μηνυμάτων παρέμεινε στη σφαίρα της ιδιωτικής αλληλογραφίας, η οποία βρίσκεται εκτός του πλαισίου δικαιοδοσίας της.

ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΝΕΑΡΟΥ ΓΙΑ ΑΣΕΜΝΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΚΑΙ ΔΑΓΚΩΜΑ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΤΗΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (14/6/6/2012) από την Αντια Ορφανίδη για είδηση που δημοσίευσε η εφημερίδα «Πολίτης» στις 18 Μαίου, 2012, κάτω από τον τίτλο «Στη φυλακή για δάγκωμα στήθους». Η παραπονούμενη ανέφερε ότι ο συντάκτης της είδησης δεν επέδειξε την αρμόζουσα ευαισθησία για το προφανές σεξουαλικό παράπτωμα και χρησιμοποίησε μια «πιασάρικη» έκφραση στον τίτλο της είδησης, με αποτέλεσμα να μειώνει τη βαρύτητα του αδικήματος. Το παράπονο παραθέτει τις γενικές διατάξεις του Κώδικα, σύμφωνα για την υποχρέωση που έχουν οι δημοσιογράφοι να επιδεικνύουν ευαισθησία στην παρουσίαση ειδήσεων που αφορούν, μεταξύ άλλων, σε σεξουαλικά αδικήματα. Το παράπονο παρέπεμπε στον ιστότοπο της εφημερίδας, στον οποίο πολλοί αναγνώστες και αναγνώστριες εξέφρασαν την αποδοκιμασία τους για τον τρόπο χειρισμού της είδησης και την έλλειψη, όπως ανέφεραν, ευαισθησίας για το αδίκημα της απόπειρας βιασμού. Στην απάντησή της η εφημερίδα αμφισβήτησε τον ισχυρισμό για αντιδεοντολογικό χειρισμό του θέματος, αναφέροντας ότι προφανώς η παραπονούμενη δεν διάβασε ολόκληρη την είδηση στην εφημερίδα, αλλά περιορίστηκε στη μικρή προαγγελία της ηλεκτρονικής της έκδοσης, με αποτέλεσμα πιθανώς να μην αντιληφθεί ότι δεν επρόκειτο για βιασμό ή έστω απόπειρα βιασμού αλλά για άσεμνη επίθεση και πρόκληση πραγματικής σωματικής βλάβης. Επίσης ανέφερε ότι ο τίτλος αντικατοπτρίζει τα γεγονότα και την κατάληξη της υπόθεσης. Σύμφωνα με την είδηση, που στηρίχθηκε στο κείμενο της απόφασης του Κακουργιοδικείου, ο νεαρός τηλεφώνησε στις πέντε τα ξημερώματα σε φίλη του να τον μεταφέρει από το Στρόβολο στη Λακατάμεια για να πάρει το αυτοκίνητό του. Στη διαδρομή ο νεαρός ξεγυμνώθηκε και όταν η γυναίκα του είπε να ντυθεί εκείνος προχώρησε σε άσεμνη επίθεση φιλώντας της στο στόμα, στο λαιμό και στο στήθος. Η φίλη του πρόβαλε αντίσταση και ο νεαρός αντέδρασε με κτυπήματα που της προκάλεσαν εκχυμώσεις και εκδορές και με δάγκωμα στο στήθος της, όπου άφησε τα αποτυπώματα των δοντιών του. Μέρος της είδησης δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας και παρέπεμπε για περισσότερες πληροφορίες στην είδηση της έντυπης έκδοσης της εφημερίδας. Στην πλήρη είδηση παρατίθενται τα εντόνως επικριτικά σχόλια του Κακουργιοδικείου για τα αδικήματα και το σκεπτικό για την επιβολή ποινής φυλάκισης δύο ετών για την άσεμνη επίθεση και 18 μηνών για την πρόκληση πραγματικής σωματικής βλάβης. Η Επιτροπή, αφού εξέτασε και τα δύο δημοσιεύματα, δηλαδή το πλήρες κείμενο στην εφημερίδα και το απόσπασμα στον ιστότοπο της εφημερίδας, καθώς και τις θέσεις των δύο πλευρών, αποφάσισε ότι η είδηση, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα, αποδίδει με ακρίβεια την απόφαση του δικαστηρίου και ότι ο τίτλος της είδησης, που χαρακτηρίστηκε «πιασάρικος» από την παραπονούμενη, αποδίδει επίσης με ακρίβεια τα γεγονότα, δεδομένου ότι το δικαστήριο επέβαλε ποινή φυλάκισης για σωματική βλάβη, που μεταξύ άλλων προκλήθηκε και με δάγκωμα. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι αποτελεί δικαίωμα των δημοσιογράφων, στο πλαίσιο του κατοχυρωμένου δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης, να χρησιμοποιούν «πιασάρικους» τίτλους, δεδομένου ότι αποδίδουν το περιεχόμενο της είδησης ή δικαιολογούνται από αυτό. Περαιτέρω, η Επιτροπή δεν διαπίστωσε έλλειψη ευαισθησίας από μέρους του συντάκτη που υπογράφει την είδηση, καθώς παραθέτει τις αυστηρές παρατηρήσεις του δικαστηρίου τόσο για το αδίκημα της άσεμνης επίθεσης όσο και για την πρόκληση σωματικής βλάβης. Συνακόλουθα, η Επιτροπή αποφάσισε ότι το παράπονο για έλλειψη ευαισθησίας από μέρους του συντάκτη της είδησης, καθώς και για ανακρίβεια στην είδηση, δεν ευσταθεί. Ωστόσο, η Επιτροπή σημείωσε ότι η σύντομη είδηση που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο της εφημερίδας, αν και παρέπεμπε στην είδηση της εφημερίδας για λεπτομέρειες, παρουσιάζει προβλήματα. Αντί περίληψης αναρτήθηκε, προφανώς για λόγους ευκολίας, περίπου το μισό της είδησης και παραλήφθηκε το υπόλοιπο μέρος της, στο οποίο αναφέρονται το σκεπτικό της απόφασης του δικαστηρίου και λεπτομέρειες για την καταδίκη. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα την παροχή μη ολοκληρωμένης ενημέρωσης, όπως προβλέπει η σχετική πρόνοια του Κώδικα και τη συνακόλουθη πρόκληση σύγχυσης, τόσο ως προς τα γεγονότα όσο και ως προς τη στάση του δημοσιογράφου απέναντι στην απόφαση του δικαστηρίου. Αυτό καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι πολλοί αναγνώστες της διαδικτυακής είδησης στα σχόλιά τους ανακριβώς έκαμαν αναφορά σε απόπειρα βιασμού, ενώ τα αδικήματα για τα οποία επιβλήθηκε ποινή ήταν εκείνα της άσεμνης επίθεσης και της πρόκλησης πραγματικής σωματικής βλάβης. Στη διαδικτυακή είδηση παραλήφθηκε το όνομα του συντάκτη, που είχε ως αποτέλεσμα τη διατύπωση ισχυρισμού ότι ο συντάκτης σκόπιμα δεν υπόγραψε την είδηση, ενώ στην έντυπη έκδοση η είδηση ήταν υπογραμμένη από το συντάκτη της.

ΠΡΟΒΟΛΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕΞ ΑΠΟ ΚΑΜΠΑΡΕ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ ΣΥΝΟΔΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (11/4/5/2012) ότι δημοσίευμα στο περιοδικό TimeOut, τεύχος Μαίου, 2012, συνιστά απαράδεκτη διαφήμιση καμπαρέ, καθότι «προωθεί και κανονικοποιεί μέσα από το περιεχόμενο και το ύφος του τη βιομηχανία του σεξ στην Κύπρο, την πορνεία και πράξεις που συνδέονται με σωρεία ποινικών αδικημάτων, όπως η εμπορία προσώπων και η σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών». Το παράπονο υποβλήθηκε από τις πιο κάτω οργανώσεις: -Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου - www.medinstgenderstudies.org -Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού - www.cyfamplan.org -Σοσιαλιστική Γυναικεία Κίνηση -Παρατηρητήριο Ισότητας Κύπρου – www.pik.org.cy -Οργάνωση για την Προστασία Θυμάτων Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης --ΣΤΙΓΜΑ -Κίνηση για Ισότητα Στήριξη Αντιρατσισμό –www.kisa.org.cy -Hands Across the Divide – www.handsacrossthedivide.org -Cyprus Stop Trafficking -Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια - www.domviolence.org.cy -AIPFE Κύπρος -Γυναικείος Όμιλος Πρωτοπορία και ξεχωριστά από την κ. Αντρούλλα Χριστοφίδου Henriques εκ μέρους της οργάνωσης Cyprus Stop Trafficking. Στο παράπονο των οργανώσεων, που διατυπώθηκε και ως δημόσια καταγγελία, αναφέρεται ότι το περιοδικό στην έκδοσή του με τον τίτλο “Sex Issue” αφιέρωσε μια σελίδα σε νυκτερινά κέντρα (cabaret) και πρακτορεία συνοδών και στις υπηρεσίες που προσφέρουν σε συγκεκριμένη ώρα, όπως lap dance, strip shows και χορό topless. Επίσης, ανέφερε ότι οι γυναίκες περιγράφονται ως αντικείμενα του σεξ και διαφημίζονται ως εμπορεύματα με βάση τη χώρα καταγωγής τους και το πορνογραφικό θέαμα και τις υπηρεσίες που προσφέρονται από τα κέντρα αυτά. Περαιτέρω ανέφερε ότι τέτοια δημοσιεύματα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη μέσα στο γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο στερεότυπα με βάση το φύλο τοποθετούν τις γυναίκες στο επίκεντρο κυκλωμάτων πορνείας. Προσθέτει ότι παγκοσμίως ο ρόλος των πρακτορείων συνοδών στην στρατολόγηση ευάλωτων ομάδων είναι τεράστιος ειδικότερα στην σεξουαλική εκμετάλλευση και εμπορία γυναικών. Το παράπονο ανέφερε ότι το δημοσίευμα του περιοδικού προωθεί και ενθαρρύνει την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι προς πώληση και ενθαρρύνει τη ζήτηση για σεξουαλικές υπηρεσίες σε μια περίοδο κατά την οποία Ευρωπαϊκές Οδηγίες και Συμβάσεις, τις οποίες η Κύπρος υιοθέτησε ή είναι στην διαδικασία υιοθέτησης, τονίζουν ότι θα πρέπει να παρθούν μέτρα για να αποθαρρυνθεί η ζήτηση για υπηρεσίες από θύματα εμπορίας. Το περιοδικό στην απάντησή του, την οποία είχε διαβιβάσει και στις προαναφερθείσες οργανώσεις ως απάντηση σε επιστολή τους, πριν από την υποβολή του παραπόνου τους, ανέφερε ότι το αφιέρωμα στην έκδοση ‘Sex Issue’ ήταν ένα life style άρθρο, που στόχο είχε να καλύψει «τους διάφορους νόμιμους τομείς της κουλτούρας του sex, σε μη επικριτικό ύφος». Επίσης ανέφερε ότι ως μέρος του αφιερώματος παρουσίασε πέντε καμπαρέ, τα οποία είναι αδειοδοτημένα και λειτουργούν μέσα στα πλαίσια του νόμου, όπως επίσης και δύο ιστοσελίδες, οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες συνοδών και που επίσης λειτουργούν νόμιμα. Το περιοδικό ανέφερε ότι δεν ήθελε να προωθήσει ο,τιδήποτε που θα μπορούσε να θεωρηθεί παράνομο, σύμφωνα πάντα με την κυπριακή νομοθεσία, «και σύμφωνα με αυτό που πιστεύουμε ότι είναι η ευρύτερη γνώμη των αναγνωστών μας». Σύμφωνα με το περιοδικό, οι αναγνώστες του «αντιπροσωπεύουν μία πιο φιλελεύθερη και ανοιχτή μερίδα κοινού» και ότι το Time Out είναι ένας οδηγός διασκέδασης, με στόχο πάντα την ενημέρωση των αναγνωστών του για όλα όσα συμβαίνουν στην Κύπρο, «όσον αφορά πάντα στην έξοδο και τη διασκέδαση». Στο δημοσίευμά του, το περιοδικό, με την εισαγωγή ότι «το σεξ είναι άλλο πράγμα να το λες και άλλο να το κάνεις», παρέχει, όπως αναφέρει, 69 tips, συμβουλές, στους αναγνώστες του για να αποκτήσουν τη σεξουαλική ζωή που θέλουν. Μεταξύ των προτάσεών του είναι καμπαρέ και πρακτορεία συνοδών, που παρατίθενται ονομαστικά. Για το καθένα από αυτά, το περιοδικό κάνει αναφορά στην εθνική καταγωγή των γυναικών που εργάζονται σ’ αυτά, αναφέροντας τη χώρα προέλευσής τους και περιγράφει το είδος των υπηρεσιών που προσφέρουν. Η Επιτροπή εξέτασε το παράπονο υπό το πρίσμα της γνώσης σωρείας δηλώσεων κυβερνητικών επισήμων και άλλων αρμοδίων, καθώς και καταγγελιών από οργανώσεις, ότι υποστατικά τα οποία ανήκουν στην κατηγορία που αναφέρεται στο παράπονο, καθώς και πρακτορεία συνοδών, έστω και αν λειτουργούν νόμιμα, αποτελούσαν και αποτελούν χώρους εκμετάλλευσης γυναικών, οι οποίες αναζητούν εργασία σ’ αυτά, είτε γνωρίζουν είτε όχι το είδος της εργασίας που θα προσφέρουν. Ελαβε επίσης υπόψη το γεγονός ότι η Κύπρος αντιμετώπισε διεθνείς επικρίσεις και πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση, διεθνείς και τοπικούς οργανισμούς προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παλαιότερα ακόμα και από προσωπικότητες όπως ο Βασιλιάς του Βελγίου, για τη λήψη μέτρων τερματισμού της διακίνησης και εκμετάλλευσης γυναικών σε υποστατικά όπως τα αναφερόμενα στο παράπονο. Είναι επίσης γνωστό ότι οι αρχές προσπαθούν να εφαρμόσουν Ευρωπαϊκές οδηγίες και λαμβάνουν μέτρα για να κλείσουν παράθυρα και να διορθώσουν αδυναμίες της νομοθεσίας με στόχο την αποτροπή της εμπορίας γυναικών που ασχολούνται σε καμπαρέ και πρακτορεία συνοδών. Η Επιτροπή υιοθέτησε τη θέση των παραπονουμένων ότι το δημοσίευμα, με το ύφος και το περιεχόμενό του τείνει να κανονικοποιήσει τη βιομηχανία του σεξ και αποδέχθηκε στο σύνολό του το παράπονο των οργανώσεων. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι, ανεξάρτητα από τη θέση του περιοδικού ότι δεν ήθελε την προβολή ή προώθηση οτιδήποτε που θα μπορούσε να θεωρηθεί παράνομο, στην πράξη το αφιέρωμα αποτελούσε διαφήμιση χώρων στους οποίους είναι γενικά παραδεκτό ότι ασκείται εμπορία γυναικών. Η αναφορά ότι σκοπός του περιοδικού ήταν να καλύψει «τους διάφορους νόμιμους τομείς της κουλτούρας του sex, σε μη επικριτικό ύφος» συνιστά από τη μια προσπάθεια απόσεισης ευθυνών απέναντι στην ευρύτερη κοινωνία και από την άλλη στοιχείο γνώσης πως τα κέντρα που παρουσιάστηκαν προσφέρουν υπηρεσίες sex από γυναίκες που εργάζονται σ’ αυτά. Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι θα αποτελούσε όχι απλώς αφελή παραγνώριση της πραγματικότητας αλλά και υποκρισία οποιοσδήποτε ισχυρισμός ότι υποστατικά που ανήκουν στις προαναφερθείσες κατηγορίες δεν εμπλέκονται σε εμπορία γυναικών και ότι οι γυναίκες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σ’ αυτά το πράττουν με την ελεύθερη βούλησή τους και όχι επειδή βρίσκονται στην ανάγκη να το πράξουν. Αυτό σημαίνει ότι τυγχάνουν εκμετάλλευσης και ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών που αναγκάζονται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε καμπαρέ και σε πρακτορεία συνοδών παραβιάζονται κατάφωρα. Η διαφήμιση ή προώθησή τους κάτω από το πρόσχημα παροχής πληροφόρησης «σε μη επικριτικό ύφος» σε «μία πιο φιλελεύθερη και ανοιχτή μερίδα κοινού» ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο κρίνεται ως έλλειψη ευαισθησίας και σεβασμού προς τα δικαιώματα μιας μερίδας γυναικών που οδηγούνται εξ ανάγκης στην προσφορά υπηρεσιών σεξ. Με βάση τα πιο πάνω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι το δημοσίευμα στο περιοδικό συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που επιβάλλει στα ΜΜΕ και τους λειτουργών τους την υποχρέωση να σέβονται και «να προάγουν…τις πανανθρώπινες αξίες…τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων». Επί πλέον αποφάσισε ότι η αναφορά στην εθνική καταγωγή των γυναικών που εργάζονται στα καμπαρέ συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα περί αποφυγής δυσμενών διακρίσεων με βάση, μεταξύ άλλων, την εθνική καταγωγή και το φύλο.

ΑΝΑΚΡΙΒΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΠΙΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΝΕΚΡΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (9/12/3/2012). από τον Ιωάννη Παπαδόπουλο ότι ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα «Πολίτης» κάλυψε ειδησεογραφικά τη δολοφονία του γιού του Αντρέα, στις 3/2/2012 συνιστούσε σπίλωση της μνήμης του, δεδομένου ότι τον παρουσίαζε ως «νονό» της νύκτας, δίδοντας την εντύπωση ότι «ίσως του ταίριαζε τέτοιο τέλος». Το παράπονο ανέφερε, επίσης ότι το χαϊδευτικό «Αφρός» που είχε ο γιός του από μικρό παιδί και δεν είχε καμιά σχέση με την ενήλικη ζωή του, παρουσιάστηκε «με μεγάλα γράμματα ως όνομα ‘νονού’ της νύκτας». Το παράπονο εναντίον του «Πολίτη» διατυπώθηκε παράπλευρα με το κύριο παράπονό του που αφορούσε στην εφημερίδα «Σημερινή» (υπόθεση 8/12/3/2012). Η εφημερίδα απάντησε ότι δεν είχε αναφερθεί σε εγκληματική δραστηριότητα του δολοφονηθέντος, που να αποτελούσε εικασία ή στη βάση ανώνυμων πληροφοριών και ότι δημοσίευσε μόνο δηλώσεις του Αστυνομικού Διευθυντή Λευκωσία ότι ο δολοφονηθείς «ήταν γνωστός στην Αστυνομία, καθώς την απασχολούσε για διάφορες υποθέσεις». Από την εξέταση των δημοσιευμάτων του «Πολίτη» η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η ειδησεογραφία της, στις 5 και 6 Φεβρουαρίου, 2012, περιορίστηκε κυρίως στην παράθεση των γεγονότων γύρω από τη δολοφονία. Η εφημερίδα παρέθετε την προαναφερθείσα δήλωση του Αστυνομικού διευθυντή Λευκωσίας και περαιτέρω ότι «δύο από τα σενάρια που εξετάζει η αστυνομία είναι η δολοφονία να σχετιζόταν με θέματα προστασίας, ή με αγοραπωλησία ναρκωτικών». Η εφημερίδα δημοσίευσε αργότερα εκτενέστερο ρεπορτάζ για τον τρόπο δράσης των φατριών στη στρατολόγηση νέων για να τους χρησιμοποιούν στις εγκληματικές τους ενέργειες, το οποίο διακρινόταν από πνεύμα συμπάθειας προς την οικογένεια του δολοφονηθέντος. Η Επιτροπή εξέτασε το παράπονο με συμπάθεια προς τον πόνο του πατέρα αλλά με αποκλειστικό κριτήριο τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ιδιαίτερα εκείνες που αναφέρονται στην ακρίβεια των πληροφοριών και στην επίδειξη ευαισθησίας κατά την παρουσίαση θεμάτων που σχετίζονται με εγκλήματα, το θάνατο και την πρόκληση ανθρώπινου πόνου. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι στην προκειμένη περίπτωση η εφημερίδα είχε δικαίωμα δημοσίευσης πληροφοριών από επώνυμες ή ανώνυμες αστυνομικές πηγές, οι οποίες κατά την κρίση της είχαν αρμοδιότητα να μιλήσουν με εγκυρότητα για τη δολοφονία. Η εφημερίδα παρέθεσε μόνο τη δήλωση του Αστυνομικού Διευθυντή Λευκωσίας και πληροφορίες από αστυνομικές πηγές ότι ο δολοφονηθείς «ανήκε σε συγκεκριμένη φατρία και απασχολείτο σε νυκτερινές δραστηριότητες», με την προσθήκη των εκδοχών που εξέταζε η αστυνομία σε σχέση με το έγκλημα. Συνακόλουθα, η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν υπήρχε παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα περί της ακρίβειας των πληροφοριών σύμφωνα με το οποίο: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια…» και «ενώ έχουν δικαίωμα να προβαίνουν σε αναλύσεις και να υποστηρίζουν συγκεκριμένες θέσεις, εν τούτοις θα πρέπει να καθιστούν σαφή τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και ερμηνείας, σχολίου ή εικασίας». Η Επιτροπή εξέτασε και το παράπονο για τη χρήση του επιθέτου «Αφρός» που είχε ο δολοφονηθείς, το οποίο, όπως εξήγησε ο πατέρας του, το είχε πάρει λόγω της αθλητικής του δραστηριότητας και όχι της ανάμιξής του σε εγκληματικές πράξεις. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η χρήση του επιθέτου από τον «Πολίτη» αποτελούσε νόμιμη χρήση ενός επιθέτου με το οποίο ήταν γνωστός ο δολοφονηθείς και δεν παρέπεμπε σε πιθανή ανάμιξη του σε εγκληματικές φατρίες, όπως συνέβη με την εφημερίδα «Σημερινή», η οποία χρησιμοποίησε το παρατσούκλι του σε συνάρτηση με παρατσούκλια που είχαν γνωστά εγκληματικά στοιχεία, με τα οποία συνέδεε το δολοφονηθέντα. Τέλος, η Επιτροπή, με σεβασμό προς το δικαίωμα των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ να παρέχουν πληροφόρηση, υποδεικνύει την υποχρέωσή τους, με βάση των Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, να επιδεικνύουν παράλληλα ευαισθησία οσάκις η πληροφόρησή τους, όσο έγκυρη και αν τη θεωρούν, είναι δυνατό να προκαλέσει ή να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο, όπως είναι προφανές ότι συνέβη με τον πατέρα του δολοφονηθέντος και άλλα μέλη της οικογένειάς του.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΡΟΧΑΙΕΣ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΠΡΩΗΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (10/26/4/2012) από τον πρώην βουλευτή Ανδρέα Θεμιστοκλέους ότι η εφημερίδα «Πολίτης» είχε δημοσιεύσει σειρά ειδήσεων στην περίοδο Απριλίου, 2012 για τροχαίες παραβάσεις στην περίοδο κατά την οποία ήταν βουλευτής. Ο κ. Θεμιστοκλέους ανέφερε ότι απέστειλε στην εφημερίδα απάντηση «στα όσα εδώ και μέρες προβάλλετε, γράφετε, δολίως υπαινίσσεστε και αισχρώς συνδέεται, αλλά και για τα όσα επιμελώς αποφεύγετε έστω και να αναφερθείτε…» Η εφημερίδα δημοσίευσε αυτούσια την επιστολή, που κατέλαβε τις 4 από τις 5 στήλες της 14ης σελίδας στις 27 Απριλίου, 2012. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση της επιστολής ικανοποιεί απόλυτα το κατοχυρωμένο από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας δικαίωμα της απάντησης και κατά συνέπεια ότι το θέμα θεωρείται διευθετηθέν.

ΑΝΑΚΡΙΒΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΠΙΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΝΕΚΡΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (8/12/3/2012) από τον Ιωάννη Παπαδόπουλο ότι ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα «Σημερινή» κάλυψε ειδησεογραφικά τη δολοφονία του γιού του Αντρέα, στις 3/2/2012 συνιστούσε σπίλωση της μνήμης του, δεδομένου ότι τον παρουσίαζε ως «νονό» της νύκτας, δίδοντας την εντύπωση ότι «ίσως του ταίριαζε τέτοιο τέλος». Το παράπονο ανέφερε, επίσης ότι ακόμα και το χαϊδευτικό «Αφρός» που είχε ο γιός του από μικρό παιδί και δεν είχε καμιά σχέση με την ενήλικη ζωή του, παρουσιάστηκε «με μεγάλα γράμματα ως όνομα ‘νονού’ της νύκτας». Η εφημερίδα απάντησε ότι το ρεπορτάζ της ήταν προϊόν πληροφόρησης, τόσο επίσημης όσο και ανεπίσημης, από αξιόπιστες υψηλόβαθμες αστυνομικές πηγές και ότι σε υποθέσεις τέτοιου είδους είναι αδύνατη η διασταύρωση των πληροφοριών με άλλες πηγές. Περαιτέρω ανέφερε ότι η δημοσίευση των πληροφοριών αποφασίστηκε στη βάση της αξιολόγησης της εγκυρότητας των πηγών πληροφόρησης και συνεπώς το δημοσίευμα δεν ήταν εκτός του πλαισίου του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Εξ άλλου, ανέφερε ότι στις 11/2/2012, η «Σημερινή δημοσίευσε συνέντευξη του παραπονούμενου, ο οποίος παρέθεσε τις θέσεις του για το γιο του. Στις δηλώσεις του ο πατέρας του δολοφονηθέντος –που στο ρεπορτάζ αναφέρθηκε ως στενό συγγενικό πρόσωπο- παραδέχθηκε ότι ο γιος του μπλέχτηκε «σε ένα δυο καυγάδες όταν εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα ως φρουρός ασφαλείας σε κάποια νυκτερινά κέντρα, αλλά «δεν ήταν άνθρωπος του υποκόσμου όπως τον παρουσίασαν κάποια ΜΜΕ και κάποια μέλη της Αστυνομίας». Ανέφερε ακόμα ότι ήταν μεγαλωμένος με αρχές, ότι είχε ξεκόψει και εργαζόταν σκληρά νύκτα-μέρα πουλώντας καυσόξυλα, φροντίζοντας κήπους και κλαδεύοντας. Οταν δολοφονήθηκε το αυτοκίνητό του ήταν γεμάτο ξύλα που θα παρέδιδε σε πελάτη και είχε μαζί του μια μικρή βαλίτσα, στην οποία υπήρχε πιστοποιητικό λευκού ποινικού μητρώου που είχε πάρει το ίδιο πρωί από την Αστυνομία. Εξ άλλου, εξήγησε ότι το παρατσούκλι «Αφρός» που είχε ο γιός του, το πήρε όταν ως μέλος της Ομοσπονδίας Ποδηλασίας συνήθιζε να επισκευάζει τα τρυπημένα λάστιχα του ποδηλάτου του με ειδικό αφρό, για να μη χάνει χρόνο με την κόλλησή τους. Το δημοσίευμα της «Σημερινής», κάτω από τον τίτλο «Γάζωσαν τον ‘Αφρό’ με πυροβόλο», ανέφερε ότι αστυνομικές πηγές εκτιμούσαν ότι εκ πρώτης όψεως επρόκειτο για ραντεβού θανάτου. Περαιτέρω, χωρίς να παραθέτει συγκεκριμένη πηγή, έγραψε ότι οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν, ότι ο δολοφονηθείς Αντρέας Παπαδόπουλος είχε φιλικές σχέσεις με τον 34χρονο Χαράλαμπο Χαραλάμπους, άλλως «Βάτραχο», που δολοφονήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2011, έξω από το σπίτι του, στον Αρχάγγελο της επαρχίας Λευκωσίας». Η εφημερίδα, χωρίς και πάλι να αποδίδει τις πληροφορίες σε πηγή, έγραψε ότι «είναι επιβεβαιωμένο ότι ο Αντρέας Παπαδόπουλος, άλλως «Αφρός», στο παρελθόν συνεργαζόταν με τον Αλέξη Μαυρομιχάλη, άλλως Αλεξούι, ο οποίος καταζητείται από την Αστυνομία για διερευνώμενη υπόθεση διάπραξης φόνου εκ προμελέτης, παράνομης κατοχής οπλισμού και εκρηκτικών υλών, κι άλλα συναφή αδικήματα». Επίσης έγραψε, χωρίς και πάλι να αναφέρει καμιά πηγή πληροφόρησης, ότι «και ο «Βάτραχος» και ο «Αφρός» ήταν μέλη της κλίκας του Αλέξη Μαυρομιχάλη» και ότι ο τρόπος δολοφονίας και των δύο (Παπαδόπουλου και Χαραλάμπους) έχει ομοιότητες, «αφού και οι δύο δέχθηκαν σχεδόν εξ επαφής πυροβολισμούς ενώ βρίσκονταν εντός των αυτοκινήτων τους». Η εφημερίδα ανέφερε στη συνέχεια, και πάλι χωρίς απόδοση σε πηγή πληροφόρησης, ότι ο Ανδρέας Παπαδόπουλος παλαιότερα εργαζόταν ως φρουρός ασφαλείας σε νυκτερινό κέντρο, «ενώ τον τελευταίο χρόνο φαίνεται ν' απομακρύνθηκε από δουλειές που σχετίζονταν με τη νύκτα και πουλούσε ξύλα». Πρόσθεσε ότι «πληροφορίες, πάντως, φέρουν τον Παπαδόπουλο να πουλούσε προστασία». Η ειδησεογραφία κατέληγε με δήλωση του Αστυνομικού Διευθυντή Λευκωσίας, ο οποίος σε παρατήρηση δημοσιογράφου κατά πόσο επρόκειτο για φόνο ανθρώπου που είχε απασχολήσει την Αστυνομία, απάντησε ότι το άτομο που δολοφονήθηκε «ήταν γνωστό στην Αστυνομία». Η Επιτροπή θεωρεί πως η ακρίβεια των πληροφοριών βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την εγκυρότητα των πηγών πληροφόρησης, οι οποίες θα ήταν ευχής έργο να αναφέρονται από τους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ. Ωστόσο αποδέχεται πως δεν είναι πάντα δυνατό να κατονομάζονται οι πηγές πληροφόρησης ή και να διασταυρώνονται οι πληροφορίες με δεύτερη πηγή και θεωρεί νόμιμη δημοσιογραφική πρακτική να δημοσιεύονται πληροφορίες από μη κατονομαζόμενες πηγές, νοουμένου ότι έχουν αρμοδιότητα ή γνώση επί του θέματος και ότι οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ είναι πεπεισμένοι για την εγκυρότητά τους. Στην υπό εξέταση περίπτωση, εύλογα θα μπορούσε να θεωρηθεί πως αστυνομικές πηγές είχαν αρμοδιότητα να μιλήσουν με εγκυρότητα για το θέμα και μπορούσε να γίνει επίκλησή τους, έστω και ανώνυμα και να δημοσιευθούν οι σχετικές πληροφορίες, χωρίς άλλη διασταύρωση. Η εφημερίδα ανέφερε ότι η πληροφόρηση προήλθε από αξιόπιστες υψηλόβαθμες αστυνομικές πηγές και ότι η δημοσίευση των πληροφοριών αποφασίστηκε στη βάση της αξιολόγησης της εγκυρότητας των πηγών πληροφόρησης. Η Επιτροπή σημείωσε, ωστόσο, ότι στο όλο δημοσίευμα αποδόθηκαν σε αστυνομικές πηγές μόνο δύο συγκεκριμένα στοιχεία. Το ένα ότι επρόκειτο για ραντεβού θανάτου και το άλλο ότι ο δολοφονηθείς ήταν γνωστός στην Αστυνομία. Τα υπόλοιπα στοιχεία του δημοσιεύματος αφήνονται να αιωρούνται, καθώς δεν αποδίδονται σαφώς σε συγκεκριμένη πηγή, με συνέπεια να δημιουργείται αβεβαιότητα ως προς την προέλευσή τους και να υπάρχει σύγχυση μεταξύ γεγονότος και γνώμης ή εικασίας του δημοσιογράφου. Αποκορύφωμα της σύγχυσης είναι η αντίφαση μεταξύ της αναφοράς ότι ο δολοφονηθείς τον τελευταίο καιρό απομακρύνθηκε από δουλειές της νύκτας και της αμέσως επόμενης αναφοράς ότι «πληροφορίες πάντως φέρουν τον Παπαδόπουλο να πουλούσε προστασία». Η Επιτροπή επισήμανε επίσης ότι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε το παρατσούκλι «Αφρός», που ο δολοφονηθείς πήρε λόγω της αθλητικής του δραστηριότητας και όχι ανάμιξής του σε εγκληματικές πράξεις, σε συνάρτηση με την αναφορά στα παρατσούκλια δύο ανθρώπων του εγκλήματος, είναι δυνατό να οδηγήσει σε λανθασμένους συνειρμούς και εντυπώσεις. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έκρινε ότι το δημοσίευμα αντιβαίνει στις πρόνοιες του άρθρου του Κώδικα περί ακρίβειας των πληροφοριών, σύμφωνα με το οποίο: «Τα Μ.Μ.Ε. μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς, παραπλανητικές, φανταστικές ή διαστρεβλωτικές της αλήθειας ειδήσεις, πληροφορίες ή σχόλια…» και «ενώ έχουν δικαίωμα να προβαίνουν σε αναλύσεις και να υποστηρίζουν συγκεκριμένες θέσεις, εν τούτοις θα πρέπει να καθιστούν σαφή τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και ερμηνείας, σχολίου ή εικασίας». Με σεβασμό προς το δικαίωμα των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ να παρέχουν πληροφόρηση, η Επιτροπή υποδεικνύει επίσης την υποχρέωσή τους, με βάση των Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, να επιδεικνύουν ευαισθησία οσάκις η πληροφόρησή τους, όσο έγκυρη και αν τη θεωρούν, είναι δυνατό να προκαλέσει ή να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο, όπως είναι προφανές ότι συνέβη με τον πατέρα του δολοφονηθέντος και άλλα μέλη της οικογένειάς του.

ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΓΙΑ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΕΚΚΡΕΜΕΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (3/25/1/2012) από τον ιατρό-γενικό χειρουργό Σταύρο Σταύρου για δημοσιεύματα στην εφημερίδα «Πολίτης» στις 14 και 22 Οκτωβρίου, 2011, και 10 Ιανουαρίου, 2012, για «αντιδεοντολογικά δημοσιεύματα». Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι τα δημοσιεύματα αναπαρήγαγαν ισχυρισμούς που είχαν διατυπωθεί προηγουμένως κατά την περίοδο της διεξαγωγής εκλογών για την ηγεσία της συντεχνίας των κυβερνητικών ιατρών. Τα δημοσιεύματα αναφέρονταν στο θέμα της διαχείρισης των υπερωριών και σε κληρονομική απόκτηση από τον κ. Σταύρου περιουσίας από ηλικιωμένη που ήταν ασθενής του στη Λεμεσό. Ο κ. Σταύρου παραπονέθηκε ότι τα δημοσιεύματα παραβιάζουν βασικές αρχές της δεοντολογίας. Ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας Σωτήρης Παρούτης πληροφόρησε την Επιτροπή ότι ο κ. Σταύρου έχει καταχωρήσει αγωγές λιβέλου για τα ίδια δημοσιεύματα που αναφέρει στο παράπονό του. Σύμφωνα με τους κανονισμούς λειτουργίας της, η Επιτροπή μπορεί κατά την κρίση της να επιλαμβάνεται παραπόνων για υποθέσεις, των οποίων η εκδίκαση εκκρεμεί ενώπιον Δικαστηρίου ή άλλου δικαιοδοτικού οργάνου. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα δύο από τα τρία επίμαχα δημοσιεύματα, που είναι και τα πιο κρίσιμα δημοσιεύθηκαν τρεις μήνες πριν από την υποβολή του παραπόνου, δηλαδή εκτός της προθεσμίας των 30 ημερών, που καθορίζεται από τον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για την υποβολή παραπόνου. Λόγω της εκπρόθεσμης υποβολής του παραπόνου για τα πιο σοβαρά δημοσιεύματα και επίσης του γεγονότος ότι για τα ίδια θέματα εκκρεμεί αγωγή ενώπιον δικαστηρίου, η Επιτροπή αποφάσισε να μη προχωρήσει στην εξέτασή του.

ΔΥΣΜΕΝΕΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (7/21/2/2012) από την Ευρωβουλευτή Αντιγόνη Παπαδοπούλου ότι δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης» ημερομηνίας 19ης Φεβρουαρίου, 2012, περιείχε σεξιστικές αναφορές και χαρακτηρισμούς, που είχαν στόχο να μειώσουν γυναίκες που πολιτεύονται, καθώς και υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Για το θέμα υπέβαλε παράπονο και ο Υπουργός Δικαιοσύνης ως πρόεδρος του Εθνικού Μηχανισμού για τα δικαιώματα της Γυναίκας, αναφέροντας ότι το δημοσίευμα ήταν υβριστικό, με σεξιστικούς και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. Το παράπονο αφορούσε σε τρία σχόλια στη στήλη «Κοριός» που αναφέρονταν σε τέσσερις γυναίκες οι οποίες πολιτεύονται. Στο ένα σχόλιο αναφερόταν ότι η Ευρωβουλευτής κ. Ελένη Θεοχάρους, που άλλοτε υποστήριζε τους Παλαιστινίους «έβγαλε το σκασμό», έπαθε αμνησία και δε διαμαρτυρήθηκε για την επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην Κύπρο. Το δεύτερο επέκρινε την Υπουργό Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή γιατί ξέχασε τα αντι-ισραηλινά αισθήματα που παλαιότερα επικρατούσαν στην Κύπρο, και απάντησε με τη φράση «ρωτήστε τους Ισραηλινούς γιατί δεν ήρθαν» όταν κλήθηκε να σχολιάσει δήλωση του ισραηλινού πρωθυπουργού ότι χρειάστηκαν 63 χρόνια για να κάμει ένας Ισραηλινός πρωθυπουργός ένα ταξίδι 45 λεπτών στην Κύπρο. Το τρίτο σχόλιο ανέφερε: «Πλώρη για την προεδρία της Δημοκρατίας έβαλε –εκτός από τη Θεοχάρους- και η άλλη φάουσα που μας εκπροσωπεί στην Ευρώπη, η κ. Αντιγόνη, άλλως το Κανόνι. Μα είπεν τους κανένας ότι εν’ η ώρα των γεναικών τζιαι εφαράσαν ούλλες να γίνουν Προεδρίνες; Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου δεν θα βάλει υποψηφιότητα; Η προσδοκά ότι θα της δώσει το χρίσμα ο Χριστόφιας»; Η εφημερίδα απάντησε ότι η κ. Παπαδοπούλου κρινόταν ως γυναίκα - πολιτικός και όχι ως γυναίκα. Η εφημερίδα ανέφερε πως η φράση «η φάουσα που μας εκπροσωπεί στην Ευρώπη», δεν ήταν σεξιστική και ότι στη μεταφορική της σημασία αναφέρεται σε δυναμική γυναίκα που συνήθως καπελώνει τον άνδρα της και δεν χάνει ευκαιρία να κάνει δηλώσεις στα ΜΜΕ επί παντός επιστητού, επιδιώκοντας να περάσει τις θέσεις και τις απόψεις της. Η Επιτροπή αποφάσισε πως το σύνολο των τριών σχολίων διακρίνεται για διάθεση δυσμενούς διάκρισης με βάση το φύλο, κατά παράβαση της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα. Τα σχόλια αφορούσαν στην εκπεφρασμένη ή υποτιθέμενη πρόθεσή τους να διεκδικήσουν το προεδρικό αξίωμα και έγιναν σε σχέση με την ιδιότητά τους ως γυναικών-πολιτικών και όχι ως ατόμων ανεξαρτήτως φύλου τα οποία πολιτεύονται. Αυτό προκύπτει σαφώς και από τη φράση «μα είπεν τους κανένας ότι εν’ η ώρα των γεναικών τζιαί εφαράσαν ούλλες να γίνουν Προεδρίνες;» Ως προς τη λέξη «φάουσα», η Επιτροπή σημείωσε ότι κυριολεκτικά σημαίνει, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ασθένεια που αλλοιώνει ή κατατρώει το δέρμα και τη σάρκα. Σύμφωνα με το ανθολόγιο λέξεων της Κυπριακής διαλέκτου του Κ. Γιαγκουλλή, φάουσα (από το φάγουσα ή φαγέδαινα) σημαίνει καρκίνο, δερματικό ερέθισμα, γάγγραινα. Χρησιμοποιείται ως κατάρα και ως χαρακτηρισμός για γυναίκα που μιλά πολύ ή που έχει την ίδια επίδραση όπως και η ασθένεια. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ίδιος χαρακτηρισμός δεν υπάρχει στο αρσενικό γένος και επομένως μπορεί να θεωρηθεί ότι η χρήση της και μόνο συνιστά προκατάληψη λόγω φύλου. Η Επιτροπή περαιτέρω θεωρεί πως η χωρίς εισαγωγικά χρήση της λέξης για χαρακτηρισμό των γυναικών που αναφέρονται στα σχόλια ή μερικών από αυτές, είναι υβριστική και απαξιωτική και δε συνάδει με την επίδειξη συμπεριφοράς και επαγγελματικού επιπέδου της υψηλότερης δυνατής στάθμης.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΟΥ Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (6/16/2/2012) της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για αποκάλυψη ονομάτων παιδιών σε δημοσίευμα του περιοδικού «Ομικρον». Το δημοσίευμα αφορούσε σε υποθέσεις στις οποίες γυναίκες σκοτώθηκαν από τους συζύγους ή τους συντρόφους τους στην περίοδο μεταξύ 2003 μέχρι το 2011. Σύμφωνα με το παράπονο, σε όλες τις περιπτώσεις αναφέρονται τα πραγματικά ονόματα των θυμάτων και των θυτών, ο αριθμός των παιδιών της οικογένειας, το χωριό ή η πόλη τους, η διεύθυνση διαμονής τους και οι συνθήκες του εγκλήματος. Στις έξι από τις επτά περιπτώσεις εμπλέκονται παιδιά, που στην πλειοψηφία τους είναι ακόμη ανήλικα. Το παράπονο αναφέρεται ιδιαίτερα σε μια περίπτωση γυναίκας που δολοφονήθηκε, της οποίας τα δύο ανήλικα κορίτσια βρίσκονται υπό τη φροντίδα του Τμήματος Κοινωνικής Ευημερίας. Σύμφωνα με το παράπονο στα κορίτσια προκλήθηκε μεγάλη αναστάτωση και ψυχολογική ταλαιπωρία, τόσο από τη δημοσιοποίηση της περίπτωσης της μητέρας τους όσο και τις αντιδράσεις του κοινωνικού και σχολικού περιγύρου, ως αποτέλεσμα της δημοσιοποίησης της ταυτότητάς τους. Η θέση του περιοδικού ήταν ότι επρόκειτο για περιπτώσεις ήδη γνωστές και ότι στα δημοσιεύματα δεν περιέχονταν στοιχεία που να οδηγούν στην αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων ή στην αποκάλυψη της ταυτότητας παιδιών. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι στις πλείστες υποθέσεις στις οποίες αναφέρεται το δημοσίευμα εμπλέκονταν παιδιά και ότι στη μια τουλάχιστον τα παιδιά είναι ανήλικα και βρίσκονται υπό τη φροντίδα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Κατά συνέπεια, αποδέχθηκε το παράπονο για δημοσίευση στοιχείων που οδηγούσαν στην κοινοποίηση της ταυτότητας των παιδιών, γεγονός που συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί προσωπικών στοιχείων και επέμβαση στην ιδιωτική τους ζωή. Το δημοσίευμα συνιστά παραβίαση του άρθρου 16 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που απαγορεύει μεταξύ άλλων την επέμβαση στην ιδιωτική ζωή του παιδιού και της οικογένειάς του και της πρόνοιας του Κώδικα περί μη δημοσίευσης προσωπικών στοιχείων ανηλίκων παιδιών. Η επιτροπή αποφάσισε ότι η κατά τον τρόπο αυτό αποκάλυψη των ονομάτων παιδιών προκάλεσε σε μερικά από αυτά πόνο, κατά παράβαση της σχετικής πρόνοιας του Κώδικα περί αποφυγής οποιασδήποτε πράξης που είναι δυνατό να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο.

ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΧΟΛΙΩΝ ΓΙΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΥΧΙΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (5/28/1/2012) της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» για κατ' ισχυρισμό ανακριβή δημοσιεύματα και κακόπιστη κριτική σε σχέση με την εξέλιξη στην υπόθεση Αντώνη Φανιέρου, ο οποίος απολύθηκε ύστερα από μακρά κράτηση χωρίς να προσαχθεί σε δίκη. Το παράπονο αφορά σε δύο δημοσιεύματα. Στο ένα, ημερομηνίας 25ης Ιανουαρίου, 2012, επικρίνεται η αστυνομία για το γεγονός ότι ο Γενικός Εισαγγελέας τελικά αναγκάστηκε να καταχωρήσει αναστολή δίωξης την ποινική υπόθεση εναντίον του Αντώνη Φανιέρου ύστερα από αλλαγή της μαρτυρίας τριών βασικών μαρτύρων. Ειδικότερα, το δημοσίευμα ανέφερε ότι ύστερα από «διθυράμβους» για τη σύλληψη του Φανιέρου, η Αστυνομία αναγκάστηκε να τον απολύσει επειδή «έχει το μαύρο της το χάλι και τίποτε δεν μπορεί να τεκμηριώσει σωστά». Το άλλο δημοσίευμα, στις 26 Ιανουαρίου, με αφορμή δηλώσεις του Αρχηγού της Αστυνομίας ότι για την απόλυση του Φανιέρου «φταίει το σύστημα», σχολίαζε με ειρωνεία ότι οι αναρχικοί και λοιποί επαναστατημένοι νέοι που τα έχουν με το σύστημα, θέλουν να τον καλωσορίσουν στις τάξεις τους. Η εφημερίδα απάντησε ότι τα δημοσιεύματα αποτελούσαν έκφραση γνώμης επί γεγονότων που βρίσκονταν στην επικαιρότητα και απασχόλησαν την κοινή γνώμη και επίσης ότι είχε δημοσιεύσει ολόκληρη την απαντητική ανακοίνωση που εξέδωσε η Αστυνομία. Η δημοσίευση της απάντησης συνοδευόταν από σχόλιο που ανέφερε ότι οι επικρίσεις για προς την αστυνομία εστιάζονταν στον τρόπο με τον οποίο έγινε η επιχείρηση σύλληψης του Φανιέρου και στο γεγονός ότι η Αστυνομία είχε ευθύνη να μεριμνήσει ότι οι μάρτυρες δεν θα άλλαζαν τις καταθέσεις τους. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα δύο δημοσιεύματα της εφημερίδας, το ένα παραπολιτικό σχόλιο και το άλλο χρονογράφημα, αποτελούσαν θεμιτή έκφραση γνώμης επί γεγονότων δημοσίου ενδιαφέροντος, στο πλαίσιο του δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης. Εξ άλλου, η εφημερίδα, δημοσιεύοντας την ανακοίνωση της Αστυνομίας, ικανοποίησε το δικαίωμα της απάντησης, όπως προνοείται στον Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε περιπτώσεις αμφισβήτησης της ακρίβειας των πληροφοριών ή της ορθότητας της κριτικής ή των απόψεων που διατυπώνουν τα ΜΜΕ, ο πιο πρόσφορος τρόπος δράσης από μέρους των επηρεαζομένων είναι η χρήση του δικαιώματος απάντησης για ανασκευή πληροφοριών ή αντίκρουση απόψεων και κριτικής, το οποίο τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να παρέχουν. Σημειώνεται ότι και η Επιτροπή δεσμεύεται από τον Κώδικα, προτού εξετάσει ένα παράπονο, να καταβάλει προσπάθεια διευθέτησης με διαβούλευση με τα δύο μέρη ή με απ' ευθείας διαβούλευση μεταξύ των μερών.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (4/26/1/2012) από την Αστυνομία εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» για δημοσίευμα, το οποίο ανέφερε ότι ενώ οι ληστές αλωνίζουν, η ηγεσία της αστυνομίας, αντί να βάζει τους αστυνομικούς να διενεργούν περιπολίες για να κυνηγούν τους διαρρήκτες και τους κλέφτες, τους αναγκάζει να «κοντράρονται για το ποιος θα καταγγείλει περισσότερους οδηγούς», δίδοντας εύσημα σε αστυνομικούς που προβαίνουν στις περισσότερες καταγγελίες. Το παράπονο αμφισβητούσε την ακρίβεια των πληροφοριών της εφημερίδας, τις οποίες και διέψευσε και ότι τα συμπεράσματα ή σχόλια ήταν αυθαίρετα και δημιουργούσαν εσφαλμένες εντυπώσεις και ζημιά στο κύρος και την αξιοπιστία της Αστυνομίας. Η Αστυνομία παραπονέθηκε περαιτέρω ότι εξέδωσε ανακοίνωση σε σχέση με το δημοσίευμα, την οποία η εφημερίδα παρέλειψε να δημοσιεύσει, κατά παράβαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί παροχής του δικαιώματος απάντησης. Η Επιτροπή εξέτασε λεπτομερώς το δημοσίευμα και διαπίστωσε ότι στο μεγαλύτερο μέρος του αποτελούσε κριτική ή έκφραση γνώμης, που εμπίπτει στο δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης. Περαιτέρω διαπίστωσε ότι η εφημερίδα, ύστερα από ενέργειες της Επιτροπής, δημοσίευσε απαντητική ανακοίνωση της Αστυνομίας για ανασκευή των πληροφοριών και αντίκρουση των απόψεων που εκφράστηκαν στο δημοσίευμα. Ωστόσο σημείωσε τη μεγάλη καθυστέρηση στη δημοσίευση, που θα έπρεπε να γίνει αυτόβουλα και χρονικά πιο κοντά στο δημοσίευμα, όπως προνοείται στον Κώδικα. Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε περιπτώσεις αμφισβήτησης της ακρίβειας των πληροφοριών ή της ορθότητας της κριτικής ή των απόψεων που διατυπώνουν τα ΜΜΕ, ο πιο πρόσφορος τρόπος δράσης από μέρους των επηρεαζομένων είναι η χρήση του δικαιώματος απάντησης για ανασκευή πληροφοριών ή αντίκρουση απόψεων και κριτικής, το οποίο τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να παρέχουν. Σημειώνεται ότι και η Επιτροπή δεσμεύεται από τον Κώδικα, προτού εξετάσει ένα παράπονο, να καταβάλει προσπάθεια διευθέτησης με διαβούλευση με τα δύο μέρη ή με απ’ ευθείας διαβούλευση μεταξύ των μερών.

ΥΒΡΙΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (19/7/12/2011) από την ευρωβουλευτή Ελένη Οεοχάρους εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» για δημοσίευμα στην έκδοση της εφημερίδας ημερομηνίας 4ης Δεκεμβρίου, 2011. Το δημοσίευμα σχολίαζε δήλωση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου ότι θα διαβουλευόταν με κόμματα προς εξεύρεση κοινού υποψηφίου για τις προεδρικές εκλογές του 2013 και δήλωση του προέδρου του ΔΗΣΥ Νίκου Αναστασιάδη με την οποία τον καλούσε «να σταματήσει να κάνει τον πάτρωνα της πολιτικής ζωής». Επίσης ανέφερε ότι η κ. Οεοχάρους φερόταν ως περιλαμβανομένη στη λίστα των επιλογών του Αρχιεπισκόπου και σχολίαζε: «Δηλαδή, αν ο Αρχιεπίσκοπος είναι ο πάτρωνας της πολιτικής, με τους ίδιους όρους, η ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ είναι η Ελένη του Αντέννα». Ακολουθούσε διευκρίνιση ότι αυτό αφορούσε στην πολιτική ζωή και όχι στην προσωπική. Η κ. Οεοχάρους διατύπωσε το παράπονο ότι η αναφορά σε «Ελένη του Αντέννα» παρέπεμπε στην τηλεοπτική σειρά «Ελένη η Πόρνη» και ότι σε συνδυασμό με τη διευκρίνιση πως το σχόλιο δεν αφορούσε στην προσωπική ζωή και με συνοδευτικό σκίτσο κάτω από τον τίτλο «Ο πάτρωνας της πολιτικής», της απέδιδε το χαρακτηρισμό της «πολιτικής πόρνης». Το σκίτσο παρουσίαζε τον Αρχιεπίσκοπο ξαπλωμένο με τα πόδια στο γραφείο να κρατά κτένα και μια γυναικεία φιγούρα που στο πρόσωπο έμοιαζε με την κ. Οεοχάρους, η οποία παρέπεμπε σε γυναίκα ελευθερίων ηθών. Η κ. Οεοχάρους ανέφερε ότι θεωρούσε το δημοσίευμα άηθες, προσβλητικό και υποτιμητικό και ως παραβίαση «κάθε κανόνα δεοντολογίας και βάναυση προσβολή του πολιτικού πολιτισμού της Κύπρου», δεδομένου ότι την προσέβαλλε «ως άνθρωπο, ως πολίτη και ως εκλελεγμένο εκπρόσωπο του λαού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο". Η κ. Οεοχάρους περαιτέρω ανέφερε ότι στο δημοσίευμα ψευδώς αναφερόταν ότι είχε προβεί σε έγγραφη στήριξη του Αρχιεπισκόπου αναγνωρίζοντας του το δικαίωμα να αναμειγνύεται στην πολιτική ζωή. Ο συντάκτης του σχολίου απάντησε παραθέτοντας απαντητικό σχόλιο σε επιστολή της κ. Οεοχάρους, που δημοσιεύθηκε στις 18 Ιανουαρίου, 2012, στο οποίο αναφερόταν ότι το επίμαχο δημοσίευμα «έκανε χιούμορ» και ότι «με δεδομένη τη σχέση αγάπης και αλληλοεκτίμησης μεταξύ της Οεοχάρους και του αρχιεπισκόπου», αποτελούσε ένα λογοπαίγνιο περί πατρωνίας της πολιτικής, με αφορμή τη δήλωση του Προέδρου του ΔΗΣΥ. Ο συντάκτης του σχολίου επίσης πληροφόρησε την Επιτροπή ότι πράγματι ήταν ανακριβής η αναφορά του σε έγγραφη ανακοίνωση της κ. Οεοχάρους με την οποία αναγνώριζε το δικαίωμα του Αρχιεπισκόπου να αναμιγνύεται στην πολιτική. Εξετάζοντας το σύνολο των ενώπιον της στοιχείων, η Επιτροπή διερεύνησε τη σημασία του όρου «πάτρωνας». Σύμφωνα με το λεξικό Μπαμπινιώτη, η λέξη προέρχεται από το λατινικό patronus, που σημαίνει πατρίκιο προστάτη άλλου προσώπου ή προστάτη απελεύθερου δούλου και χρησιμοποιείται γενικώς με την έννοια του προστάτη ή του προσώπου που καθοδηγεί τη δράση άλλων στην πολιτική. Είναι γενικώς αποδεκτό ότι στην Κύπρο η λέξη πάτρωνας (ή πάτρωνος) χρησιμοποιείται ευρέως για χαρακτηρισμό του προαγωγού. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο μέσος αναγνώστης θα αποκόμισε την εντύπωση ότι στο δημοσίευμα η λέξη χρησιμοποιήθηκε με την έννοια του προαγωγού. Αυτό προκύπτει από τη διευκρίνιση ότι η αναφορά δεν έγινε σε σχέση με την προσωπική ζωή, σε συνδυασμό με το σκίτσο που συνόδευε το σχόλιο και παρουσίαζε δύο φιγούρες, η μια από τις οποίες παρέπεμπε σε προαγωγό και η άλλη σε γυναίκα ελευθερίων ηθών. Κατά συνέπεια, έκρινε ότι σαφώς θα μπορούσε να συναχθεί ότι το όλο δημοσίευμα απέδιδε στην κ. Θεοχάρους το χαρακτηρισμό της «πολιτικής πόρνης». Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεώρησε ότι το δημοσίευμα ξεπερνούσε τα όρια του σχολιασμού και της άσκησης κριτικής, δικαιώματα που είναι θεμιτά στο πλαίσιο της ελευθερίας της έκφρασης και έφθανε στα όρια του αισχρού. Ως εκ τούτου αποφάσισε ότι απέδιδε υβριστικό και προσβλητικό χαρακτηρισμό στην παραπονούμενη και συνιστούσε ανοίκεια προσωπική επίθεση, κατά παράβαση των προνοιών περί επίδειξης επαγγελματικής συμπεριφοράς του ανωτάτου δυνατού επιπέδου και αποφυγής επιθέσεων που διασύρουν την τιμή και υπόληψη. Περαιτέρω η Επιτροπή αποφάσισε ότι το δημοσίευμα παραβίαζε την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί ακρίβειας των πληροφοριών, με τον ισχυρισμό ότι η κ. Θεοχάρους είχε εγγράφως εκφράσει στήριξη στο δικαίωμα του Αρχιεπισκόπου να αναμιγνύεται στα της πολιτικής.

ΑΙΣΧΡΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (16/12/10/2011) από την Επίτροπο για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού ύστερα από τη λήψη εκ μέρους της επιστολής από γονέα για δημοσιεύματα ακατάλληλου περιεχομένου σε έντυπα που είναι προσβάσιμα σε παιδιά. Η Επίτροπος για την προστασία των δικαιωμάτων του Παιδιού ανέφερε ότι η καταγγελία αφορούσε στη στήλη «Sex Talk» του εντύπου «City Free Press» στο τεύχος 265, ημερομηνίας 8-14 Ιουλίου, 2011, που αναφερόταν στην ευχάριστη εμπειρία αναγνώστριας από την ερωτική της συνεύρεση με το σκύλο της, καθώς και στην περίπτωση ζεύγους ομοφυλοφίλων, ανδρός και γυναικός, που παντρεύτηκαν «για τα μάτια του κόσμου» αλλά έχουν ξεχωριστές ερωτικές ζωές. Η Επίτροπος ανέφερε ότι το θέμα χρήζει προβληματισμού γιατί έντυπα που κυκλοφορούν δωρεάν ή επί πληρωμή και στα οποία τα παιδιά έχουν πρόσβαση, περιλαμβάνεται ακατάλληλου περιεχομένου θεματολογία. Η Επίτροπος ανέφερε ότι η ελευθερία του τύπου θα πρέπει να λειτουργεί στη βάση μιας κουλτούρας σεβασμού των δικαιωμάτων των παιδιών και ότι τα επίμαχα δημοσιεύματα συνιστούσαν παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για το Παιδί και την προστασία του. Ανάλογο παράπονο υποβλήθηκε και από γυναίκα μέσω της Ενωσης Συντακτών Κύπρου, για το τεύχος 272 της εφημερίδας, ημ. 2-8 Σεπτεμβρίου, 2011, για θέματα που αναφέρονταν σε φυσικές και παρά φύση ερωτικές εμπειρίες. Η εφημερίδα απάντησε μέσω του δικηγόρου της ότι τα επίμαχα δημοσιεύματα δεν συνιστούν παραβίαση ούτε του άρθρου 11 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ούτε της Σύμβασης περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Προς τούτο επικαλέστηκε το άρθρο 17 της Σύμβασης, υποστηρίζοντας ότι στο άρθρο αυτό δεν υπάρχει πρόνοια που απαγορεύσει στους δημοσιογράφους τη δημοσίευση άρθρων με θεματολογία που πιθανόν να είναι ακατάλληλη για παιδιά. Περαιτέρω επικαλέστηκε απόφαση δικαστηρίου στην οποία αναφέρθηκε πως η ελευθερία του τύπου διασφαλίζεται από το Σύνταγμα, είναι θεμέλιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας και αδιαμφισβήτητα «εφαρμόζεται όχι μόνο στις ιδέες οι οποίες είναι ευρέως αποδεκτές ή αδιάφορες ή ανώδυνες, αλλά και σ’ αυτές που ενοχλούν». Εξ άλλου, ανέφερε η εφημερίδα διανέμεται δωρεάν, προορίζεται για το ευρύ κοινό και δεν απευθύνεται σε παιδιά, ούτε είναι διαμορφωμένη εξωτερικά με τρόπο που να προσελκύει παιδιά και επομένως δεν υπάρχει το ενδεχόμενο να πέσει στα χέρια ενός παιδιού. Σε σχέση με το τελευταίο αυτό σημείο, η Επιτροπή φρονεί ότι ένα έντυπο που προορίζεται για το ευρύ κοινό και διανέμεται δωρεάν είναι δυνατό να μεταφερθεί από έναν ανυποψίαστο για το περιεχόμενό τους άτομο στο σπίτι και να πέσει στα χέρια παιδιών, όπως ακριβώς συμβαίνει για παράδειγμα με όλες τις άλλες εφημερίδες. Εξ άλλου, η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα όσα αναφέρονται σχετικά με το άρθρο 17 της Διακήρυξης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι άσχετα με το υπό κρίση θέμα. Το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να καθορίσει τι είναι επιζήμιο για τα παιδιά ή να παράσχει προστασία στα παιδιά, αλλά συνιστά προτροπή για λήψη θετικών μέτρων για προαγωγή της ευημερίας των παιδιών. Στο προοίμιο της Διακήρυξης σαφώς καθορίζεται ότι "το παιδί, λόγω της φυσικής και διανοητικής του ανωριμότητας, χρειάζεται ειδική προστασία και μέριμνα» και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο το παιδί χρειάζεται προστασία από δημοσιεύματα, όπως αυτά που αναφέρθηκαν στα παράπονα. Εξ άλλου, η δικαστική απόφαση στην οποία έγινε επίκληση, προφανώς αναφέρεται σε ιδέες που ενδεχομένως να είναι επώδυνες και όχι σε δημοσιεύματα της φύσης αυτής. Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα δημοσιεύματα για τα οποία υποβλήθηκαν τα παράπονα και ιδιαίτερα εκείνο που περιγράφει τη συνεύρεση γυναίκας με σκύλο -πράξη που αποτελεί και κολάσιμο ποινικό αδίκημα- είναι αισχρά και χυδαία και εμφανώς ιδιαίτερα επιζήμια για τα παιδιά. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι τα παράπονα ευσταθούν και δεδομένου ότι το έντυπο, που διανέμεται ευρέως, είναι δυνατό να φθάσει στα χέρια παιδιών, συνιστούν παραβίαση των προνοιών του Κώδικα για τα Παιδιά.

ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΜΕ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (22/17/12/2011) από γυναίκα ότι ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» χειρίστηκε το θέμα του θανάτου αλλοδαπού σε δυστύχημα συνιστούσε δυσμενή διάκριση σε βάρος των αλλοδαπών. Στο παράπονο η γυναίκα ανέφερε επίσης ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο αλλοδαπός είχε εκτελέσει θητεία στην Εθνική Φρουρά, την οποία πολλοί ημεδαποί προσπαθούν να αποφύγουν. Λόγω του ευρύτερου ενδιαφέροντος του θέματος, η Επιτροπή, αντί απόφασης, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση προς τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους: «Με αφορμή παράπονο σχετικά με το χειρισμό της είδησης για το θάνατο νεαρού από τη Μολδαβία σε οδικό δυστύχημα που επισυνέβη στη Λευκωσία στις αρχές Δεκεμβρίου 2011, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας θεωρεί σκόπιμο να επισημάνει ότι ο τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι συχνά χειρίζονται θέματα που αναφέρονται σε αλλοδαπούς δυνατό να συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί αποφυγής δυσμενών διακρίσεων. Στην είδηση που αποτέλεσε αφορμή για το παράπονο, η ταυτότητα του θύματος καθορίστηκε μόνο με προσδιορισμό της εθνικής του καταγωγής και αναφέρθηκε επανειλημμένα ως αλλοδαπός. Το παράπονο ανέφερε ότι κάποιος θα μπορούσε να εκλάβει πως η είδηση ήταν ότι ένας μη ημεδαπός υπήρξε θύμα θανατηφόρου δυστυχήματος. Επίσης ανέφερε ότι αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης συνιστούσε διάκριση σε βάρος των αλλοδαπών, γιατί έτεινε να υποβάλει ότι κάποιος που δεν έχει Κυπριακή καταγωγή είναι άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας. Η Επιτροπή έχει πράγματι διαπιστώσει, από προσωπική πείρα των μελών της, ότι τα ΜΜΕ όταν αναφέρονται σε δυστυχήματα στα οποία εμπλέκονται αλλοδαποί περιορίζονται να καθορίσουν την ταυτότητά τους με αναφορά είτε στην εθνική τους καταγωγή ή απλώς στην ιδιότητά τους ως αλλοδαπών. Παράλληλα, δυστυχήματα με θύματα αλλοδαπούς συνήθως υποβαθμίζονται. Η Επιτροπή θεωρεί πως η πρακτική αυτή τείνει να υποβάλει ότι άτομα που δεν είναι Κύπριοι είναι υποδεέστερα και ότι η ζωή τους δεν έχει την ίδια αξία με εκείνη των Κυπρίων. Προβαίνοντας στις επισημάνσεις αυτές, η Επιτροπή απευθύνεται προς τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους και τους καλεί όπως κατά το χειρισμό θεμάτων που αναφέρονται σε αλλοδαπούς ενεργούν με βάση την πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που καθορίζει ότι «τα Μ.Μ.Ε. αποφεύγουν οποιαδήποτε απ’ ευθείας ή άλλη αναφορά ή ενέργεια εναντίον προσώπου η οποία περιέχει στοιχεία προκατάληψης με βάση στη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, (και) την εθνική ή κοινωνική προέλευση…». 17 Φεβρουαρίου, 2012

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΟΣΤΩΝ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας επιλήφθηκε παραπόνου (20/12/12/2011) από τη μητέρα, τη σύζυγο, την κόρη και την αδελφή του αγνοούμενου Σολωμή Παύλου Σολωμή, από την Κώμη Κεπήρ, για δημοσίευση φωτογραφιών στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στις 28/10/2011, που παρουσιάζουν οστά, στο ανθρωπολογικό εργαστήριο της Επιτροπής Διερεύνησης της τύχης των Αγνοουμένων. Το παράπονο αναφέρει: «Εμείς ως συγγενείς αγνοουμένων διαμαρτυρόμαστε για τα δημοσιεύματα αυτά και ιδιαίτερα για τις φωτογραφίες οι οποίες πάρθηκαν από το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο, γιατί πιθανόν να είναι οι άνθρωποι μας και αυτό μας στενοχωρεί πολύ». Η εφημερίδα απάντησε ότι οι υπό αναφορά φωτογραφίες προέρχονται από παρουσίαση που έκανε το ίδιο το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο, ότι το ρεπορτάζ της Εφημερίδας έγινε για να βοηθήσει την υπόθεση των αγνοουμένων και πως οι εικόνες βοηθούν την κοινή γνώμη να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος, ώστε να ασκηθεί πίεση σε όσους οφείλουν να βρουν λύσεις. Επίσης ανέφερε ότι η εικόνα των επιστημόνων που προσπαθεί να συναρμολογήσει δεκάδες θρυμματισμένα οστά ανθρώπων, σοκάρει αλλά είναι μια πραγματικότητα, που πρέπει να γνωρίζει η κοινή γνώμη για να μην έχει ιδεατές αντιλήψεις. Η εφημερίδα εξέφρασε λύπη αν με οποιοδήποτε τρόπο προκάλεσε θλίψη σε συγγενείς αγνοουμένων. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση φωτογραφιών που παρουσιάζουν οστά αγνοουμένων αναπόφευκτα οξύνει τον πόνο των συγγενών τους, όπως προκύπτει από τα ίδια τα παράπονα που υποβάλλονται για το θέμα αυτό. Επομένως η δημοσίευση τέτοιων φωτογραφιών, ανεξάρτητα από τα κίνητρα και τις προθέσεις, συνιστά παραβίαση της πρόνοιας του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας περί επίδειξης ευαισθησίας κατά το χειρισμό θεμάτων που είναι δυνατό να οξύνουν τον ανθρώπινο πόνο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι συγγενείς των αγνοουμένων ανήκουν σε μια κατηγορία ανθρώπων που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι λόγω του δράματος το οποίο ζουν εδώ και δεκαετίες και γι’ αυτό πρέπει να τυγχάνουν ιδιαίτερης προστασίας. Η Επιτροπή εξέφρασε δυσφορία γιατί συνεχίζεται η δημοσίευση και προβολή φωτογραφιών οστών αγνοουμένων, παρά τις προηγούμενες αποφάσεις της, με τις οποίες καλούσε τα ΜΜΕ να αποφεύγουν την πρακτική αυτή. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ύστερα από τόσα χρόνια η κοινή γνώμη είναι ενήμερη για την έκταση της τραγωδίας των αγνοουμένων και δεν χρειάζεται να οξύνεται ο πόνος των συγγενών με την δημοσίευση φωτογραφιών που υπενθυμίζουν ότι τα οστά πιθανό να είναι ότι απέμεινε από τους αγαπημένους τους. Το γεγονός ότι οι φωτογραφίες ενδεχομένως να λήφθηκαν από το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο στο πλαίσιο της παρουσίασης της εργασίας που γίνεται εκεί δεν δικαιολογεί την πρόκληση ανθρώπινου πόνου από τα ΜΜΕ. Η Επιτροπή εκφράζει την προσδοκία ότι η προτροπή της για επίδειξη σεβασμού προς τον πόνο των συγγενών των αγνοουμένων θα τύχει σεβασμού από τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους.

ΠΟΛΙΤΗΣ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (2/12/1/2012) της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» για δημοσίευμα στις 11 Ιανουαρίου, 2012, με παράκληση προς την Επιτροπή να προβεί στις κατά την κρίση της ανάλογες ενέργειες. Το δημοσίευμα του «Πολίτη» ανέφερε ότι «η αστυνομία εν αγνοία των άλλων εμπλεκομένων υπηρεσιών, Νομική Υπηρεσία, Ελεγκτική Υπηρεσία και Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, συνομολόγησε συμφωνία η οποία αναιρεί προηγούμενες αποφάσεις που είχαν ληφθεί από κοινού» σχετικά με το θέμα της εγγύησης που κατέθεσε η προμηθεύτρια εταιρεία. Η εφημερίδα ανέφερε ότι έγιναν συσκέψεις μετά την κατάσχεση της εγγύησης ύψους 3.3 εκ. ευρώ, αλλά στις 4 Ιανουαρίου έγινε σύσκεψη στην αστυνομία, στην οποία ο αρχηγός της Αστυνομίας υπέγραψε με εκπρόσωπο της εταιρείας έγγραφο για άρση της κατάσχεσης της εγγύησης και παροχή παράτασης. Το δημοσίευμα έθετε το ερώτημα γιατί δεν ενημερώθηκε προηγουμένως ο Γενικός Εισαγγελέας, η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας. Η εφημερίδα δημοσίευσε και μέρος της ανακοίνωσης βουλευτή με την οποία επίσης έθετε το ερώτημα κατά πόσο είχαν ενημερωθεί οι υπηρεσίες αυτές. Την ίδια ημέρα η Αστυνομία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι έγιναν συσκέψεις στο γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και του Υπουργού Δικαιοσύνης και ότι «ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται στα δημοσιεύματα ότι η συμφωνία έγινε από την Αστυνομία, εν αγνοία των αρμοδίων Υπηρεσιών, ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Περαιτέρω η Αστυνομία ανέφερε ότι κανένας χειριστής δεν αρνήθηκε να εκτελέσει πτήση με τα νέα ελικόπτερα και ότι η μονάδα αεροπορικών επιχειρήσεων της Αστυνομίας βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα». Η εφημερίδα πληροφόρησε την Επιτροπή ότι δημοσίευσε την ανακοίνωση της Αστυνομίας, η οποία παρέθετε απαντήσεις στα σημεία που εγείρονταν από το δημοσίευμα Η δημοσίευση της αστυνομικής ανακοίνωσης, υπό τον τίτλο «Τα φορτώνει στο γενικό εισαγγελέα» περιλαμβάνει τα κύρια σημεία της απάντησης της αστυνομίας στα θέματα που εγείρονται από το δημοσίευμα. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση του περιεχομένου της ανακοίνωσης της Αστυνομίας ικανοποιεί την πρόνοια περί παροχής του δικαιώματος απάντησης στους άμεσα επηρεαζομένους και ότι δεν χρειαζόταν οποιαδήποτε άλλη ενέργεια από μέρους της.

ΑΛΗΘΕΙΑ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικης Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (1/12/1/2012) της Αστυνομίας εναντίον της εφημερίδας «Αλήθειας» για δημοσίευμα στις 11 Ιανουαρίου, 2012, με παράκληση προς την Επιτροπή να προβεί στις κατά την κρίση της δέουσες ενέργειες. Το δημοσίευμα της εφημερίδας αναφερόταν σε καταγγελία βουλευτή για ολιγωρία από μέρους του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας στο χειρισμό προβλημάτων που προέκυψαν από την αγορά πέντε ελικοπτέρων για την αστυνομία. Σύμφωνα με την καταγγελία του βουλευτή, οι χειρισμοί που έγιναν ανάγκασαν τη Δημοκρατία να αποσύρει το αίτημα για κατάσχεση της εγγύησης της προμηθεύτριας εταιρείας και να παρατείνει την περίοδο της υφιστάμενης εγγύησης. Τα προβλήματα αφορούσαν εξαρτήματα και ανταλλακτικά που θεωρήθηκαν ως εκτός προδιαγραφών. Το δημοσίευμα αναφερόταν σε ερώτημα του βουλευτή κατά πόσο ο Γενικός Εισαγγελέας και η Γενική Ελέγκτρια ήταν ενήμεροι για το γεγονός αυτό και στη θέση του πως από τη στιγμή που τα ελικόπτερα της Αστυνομίας «βρίσκονται καθηλωμένα, δεν εξυπηρετούν το σκοπό της δαπανηρής τους αγοράς, αφού δεν διαθέτουν βασικά εξαρτήματα, όπως τις διόπτρες νυκτερινής πτήσης». Την ίδια ημέρα η Αστυνομία εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε ότι έγιναν συσκέψεις στο γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και του Υπουργού Δικαιοσύνης και ότι «ως εκ τούτου, οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται στα δημοσιεύματα ότι η συμφωνία έγινε από την Αστυνομία, εν αγνοία των αρμοδίων Υπηρεσιών, ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Περαιτέρω η Αστυνομία ανέφερε ότι κανένας χειριστής δεν αρνήθηκε να εκτελέσει πτήση με τα νέα ελικόπτερα και ότι η μονάδα αεροπορικών επιχειρήσεων της Αστυνομίας βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα». Η εφημερίδα πληροφόρησε την Επιτροπή ότι δημοσίευσε την ανακοίνωση της Αστυνομίας, η οποία παρέθετε απαντήσεις στα σημεία που εγείρονταν από το δημοσίευμα.. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η δημοσίευση του περιεχομένου της επιστολής ικανοποιεί την πρόνοια περί παροχής του δικαιώματος απάντησης στους άμεσα επηρεαζομένους και ότι δεν χρειαζόταν οποιαδήποτε άλλη ενέργεια από μέρους της.