*Οι παλαιότερες αποφάσεις της ΕΔΔ αναδημοσιεύονται από το αρχείο και δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση στο περιεχόμενό τους.
*Οι παλαιότερες αποφάσεις της ΕΔΔ αναδημοσιεύονται από το αρχείο και δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση στο περιεχόμενό τους.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
31Α/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
21/11/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (31Α/8/8/2019) από τους Δέσποινα Κυριακίδη, Θεόδωρο Δημητριάδη και Αλεξάνδρα Φασαρία για δημοσίευμα του Reporter, αναφορικά με τον θάνατο της Νάταλι Κρίστοφερ στο νησί της Ικαρίας, με τίτλο «Το ευχαριστώ του συντρόφου της άτυχης Νάταλι-Τι είπε μετά τον τραγικό επίλογο». Σύμφωνα με το παράπονο, το δημοσίευμα προέβη σε ιατρικές και εγκληματολογικές γνωματεύσεις προτού τα αρμόδια όργανα ανακοινώσουν τα επίσημα στοιχεία. Επιπρόσθετα, οι καταγγέλοντες αναφέρουν ότι το δημοσίευμα στιγμάτιζε την Κρίστοφερ ως άτομο με ψυχολογικά προβλήματα, όρος που, εκτός από την απαράδεχτη ανακρίβεια του, δεν επιδεικνύει κανένα απολύτως σεβασμό απέναντι στον τομέα της Ψυχικής Υγείας και του απορρήτου το οποίο προστατεύεται ρητά και αυστηρά από τον κώδικα δεοντολογίας. Ο Reporter, στην απάντησή του επισημαίνει ότι το δημοσίευμα περιλαμβάνει την απλή καταγραφή των γεγονότων αναφορικά με την υπόθεση και δεν προτρέχει σε σχόλια και αναφορές, οι οποίες δύναται να επιβεβαιώσουν τον ισχυρισμό περί θεμάτων ψυχικής υγείας της εκλιπούσας. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι στο άρθρο δεν περιλαμβάνεται οτιδήποτε μεμπτό, το οποίο να παραβιάζει τον Κώδικα Δεοντολογίας.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
32Α/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
21/11/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
26/2018
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
18/10/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (27/9/10/2018) από τον Ανδρέα Ιωάννου εναντίον ΣΙΓΜΑ γιατί παρουσιάζει τη Θέκλα Πετρίδη ως Ψυχολόγο, ενώ δεν είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ψυχολόγων και κατά το νόμο δεν μπορεί να παρουσιάζεται και να δίδει συμβουλές στο κοινό. Η Επιτροπή έχει ήδη λάβει απόφαση επί ανάλογου παραπόνου (11/2018), το οποίο και απέρριψε, δεδομένου ότι η Θέκλα Πετρίδη δεν είναι και δεν παρουσιάζεται ως δημοσιογράφος, ούτε η εκπομπή της είναι δημοσιογραφική, και το θέμα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία της Επιτροπής Δεοντολογίας αλλά άλλων αρμοδίων σωμάτων. Στην υπόθεση εκείνη η Επιτροπή αποφάσισε ότι ανεξάρτητα από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, η εκπομπή της κ. Θέκλας Πετρίδου δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δημοσιογραφική, καθώς δεν παρέχει ειδησεογραφική πληροφόρηση και ως εκ τούτου το περιεχόμενο της δεν είναι ειδησεογραφικού περιεχομένου, ενώ και η ίδια δεν είναι και δεν παρουσιάζεται ως δημοσιογράφος. Κατά συνέπεια, αποφάσισε ότι το θέμα είναι εκτός της αρμοδιότητάς της, δεδομένου ότι ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας παρέχει στην Επιτροπή δικαιοδοσία επί των ΜΜΕ ενημέρωσης και των λειτουργών τους, όταν ενεργούν υπό την ιδιότητα του δημοσιογράφου. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι ισχύει η απόφαση που λήφθηκε στην υπόθεση 11/2018 και όπως αυτή διαβιβασθεί και πάλι στον παραπονούμενο.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
27/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
17/10/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ασχολήθηκε με παράπονο, (27/6/7/2019) από την Καίτη Παπαδήμα, Γευγελής 11, Λευκωσία, για δημοσίευμα στο «Φιλελεύθερο», με θέμα τις οικιακές βοηθούς, οι οποίες παρουσιάζονται να εγκαταλείπουν τον εργοδότη τους για να εργασθούν αλλού.
Το παράπονο ανέφερε ότι η είδηση «παρουσιάζει ένα ιδιαίτερα περίπλοκο ζήτημα με υπεραπλουστευμένο μονοδιάστατο τρόπο» και ότι «η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο αρθρογράφος, καθώς και τα ίδια τα ‘επιχειρήματα’ που παρουσιάζει, έχουν ρατσιστικό τόνο, διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα, και αντιμετωπίζουν τις οικιακές βοηθούς ως προϊόν και όχι ως εργαζόμενους ανθρώπους με δικαιώματα και ως υπαίτιες για τα κενά στο σύστημα».
Επίσης ανέφερε ότι το δημοσίευμα «παρουσιάζει τις οικιακές βοηθούς ως ένα σύνολο που δημιουργεί προβλήματα σε "ευάλωτες" ομάδες, όπως ηλικιωμένοι, και οικογένειες, και αδυνατεί να αντιληφθεί ότι πληρώνει (ψίχουλα - 400 ευρώ) για την υπηρεσία οικιακής βοηθού εξαρχής και όχι για την ιδιοκτησία του ατόμου».
Ο αρθρογράφος, σύμφωνα με το παράπονο, παρουσιάζει επιλεκτικά στοιχεία και παραλείπει εγκληματικά να ερευνήσει και να παρουσιάσει το θέμα με ολοκληρωμένο τρόπο. Για παράδειγμα, για τις περιπτώσεις οικιακών βοηθών που εγκαταλείπουν το χώρο εργασίας τους, δεν αναφέρει τα ποσά που δίνουν οι ίδιες οι οικιακές βοηθοί για να εκπαιδευθούν, να βρουν εργοδότη και να έρθουν στην Κύπρο, που φορές κυμαίνονται στα €2.500 ευρώ, και πολλές γυναίκες αναγκάζονται να δανειστούν από τοκογλύφους, και να αποπληρώνουν αυτό το δάνειο για πολύ καιρό με ψηλούς τόκους.
Εξ άλλου, ανέφερε πώς ο αρθρογράφος κάνει λόγο για παράνομη εργασία. Δεν μπαίνει στον κόπο όμως να διερωτηθεί αν εξαρχής κατά πόσο τα 400 ευρώ είναι λογικός/δίκαιος μισθός και κατά πόσο το γεγονός ότι είναι ένα τόσο χαμηλό ποσό δημιουργεί και όλα τα προβλήματα τα οποία αναφέρει, όπως παράνομη εργασία κτλ. Επίσης ρίχνει την ευθύνη στις ιδίες τις οικιακές βοηθούς, χωρίς να θίξει έστω το ενδεχόμενο θεσμικής ευθύνης, ή ευθύνης των εργοδοτών, που «πολλές φορές όντως δεν τους δίνουν φαγητό, παραβιάζουν το συμβόλαιο αναγκάζοντας τες να δουλεύουν περισσότερες ώρες, ή και σε διάφορα άλλα μέλη της οικογένειας, ότι τους ‘κρατούν’ το διαβατήριο τους, μέχρι και τις κακοποιούν.
Τέλος ανέφερε ότι η διαδικασία εξέτασης των παραπόνων από οικιακές βοηθούς είναι απόλυτα δυσλειτουργική και μεροληπτική υπέρ του εργοδότη.
Από την εξέταση του δημοσιεύματος προκύπτει ότι, παρά την αναφορά ότι η εφημερίδα ζήτησε τις απόψεις του Υπουργού Εσωτερικών, του Αρχηγού Αστυνομίας και του Προέδρου της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής, το ρεπορτάζ συνίσταται σε μια μονομερή αφήγηση του Προέδρου των πρακτόρων που φέρνουν στην Κύπρο οικιακές βοηθούς, Ανδρέα Τσαγγαρίδη.
Ο συντάκτης της είδησης Μιχάλης Χατζηβασίλης στην απάντησή του προς την Επιτροπή ανέφερε ότι το δημοσίευμα «είναι μέρος σειράς δημοσιευμάτων (βλέπετε σχετικά δημοσιεύματα προηγούμενων και επόμενων ημερομηνιών) έρευνας» με θέμα την εξαφάνιση οικιακών βοηθών, που προέκυψε ύστερα από τις κατά συρροή δολοφονίες πέντε οικιακών βοηθών και δύο ανηλίκων και τις αναφορές του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας ότι υπάρχουν χιλιάδες αλλοδαπές που λείπουν από την εργασία τους και δηλώθηκαν ως εξαφανισμένες.
Επίσης ανέφερε ότι ο «Φιλελεύθερος ασχολήθηκε πολλές φορές με το θέμα των αλλοδαπών οικιακών βοηθών, τα δικαιώματά τους, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και το μισθολόγιό τους. Επίσης ανέφερε ότι σε καμιά περίπτωση δεν εκφράστηκε ή ήταν πρόθεσή του καταφερθεί ρατσιστικά ή άλλως πως για τα άτομα στα οποία αφορούσε το ρεπορτάζ και επίσης ότι σε άλλα δημοσιεύματα κατά καιρούς δόθηκαν άλλες διαστάσεις του φαινομένου και αναφορές στην παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών αυτών.
Επί του προκειμένου, η Επιτροπή αναφέρει ότι η βασική αρχή που ακολουθεί είναι να εξετάζει κάθε δημοσίευμα ως αυτούσιο και ανεξάρτητο, γιατί δεν είναι δυνατό ή λογικό να αναμένεται από τους αναγνώστες μιας εφημερίδας να παρακολουθούν ανελλιπώς την εξέλιξη ενός θέματος και να γνωρίζουν δημοσιεύματα που εμφανίστηκαν σε άλλες εκδόσεις της. Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας αποφάσισε ότι δεν υπήρχε μεν πρόθεση εκ μέρους του συντάκτη για ρατσιστικό ή μεροληπτικό λόγο, αλλά θεώρησε ότι οι αναφορές του στην εισαγωγή του κειμένου για εκτεθειμένους εργοδότες που μένουν εκτεθειμένοι από την εγκατάλειψή τους από την οικιακή τους βοηθό, η παράλειψη του να ερευνήσει διεξοδικά τους λόγους για τους οποίους υπάρχει το φαινόμενο, καθώς επίσης και το γεγονός ότι στο κείμενο δεν παρουσιάζεται η θέση της άλλης πλευράς, αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο γενικεύσεων που ενδεχομένως να καλλιεργούν στερεότυπα.
Σημειώνοντας την χρονική στιγμή κατά την οποία δημοσιεύτηκε το ρεπορτάζ, όταν δηλαδή η κοινή γνώμη ήταν συγκλονισμένη από τις κατά συρροή δολοφονίες γυναικών από την Ασία, η Επιτροπή αποφάσισε ότι ευλόγως θα μπορούσε ο αναγνώστης να διερωτηθεί γιατί να έρθει στο προσκήνιο ένα πρόβλημα για τη δημιουργία του οποίου οι αλλοδαπές εργαζόμενες παρουσιάζονται να φέρουν την κύρια ευθύνη.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
33/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
17/10/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Με αφορμή παράπονο (33/13/10/2019) για την σκληρή κριτική, τις λεκτικές και έντυπες επιθέσεις που δέχθηκει η δημοσιογράφος Άννα Ανδρέου για το περιεχόμενο των ανταποκρίσεων της από την Τουρκία για την εισβολή της στη Συρία, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντοντολογιας επιθυμεί να σημειώσει ότι ως δημόσια πρόσωπα οι δημοσιογράφοι υπόκεινται σε κρίση και κριτική, τόσο από το κοινό, όσο και από τους συναδέλφους τους.
Η κριτική όμως, ιδιαίτερα όταν αυτή προέρχεται από επαγγελματίες δημοσιογράφους, πρέπει να είναι τεκμηριωμένη και να κινείται μέσα στο καθορισμένο από τον σχετικό κώδικα δεοντολογικό πλαίσιο. Οι απειλές, οι εκβιασμοί και οι ύβρεις είναι ανεπίτρεπτες, απ´ όπου κι αν προέρχονται. Με την ευκαιρία αυτή, η ΕΔΔ επιθυμεί να υπενθυμίσει σε διαδικτυακά ΜΜΕ και επαγγελματίες δημοσιογράφους, ότι φέρουν ευθύνη για τον χαρακτήρα και το περιεχόμενο των σχολίων που συνοδεύουν τις αναρτήσεις τους. Ως εκ τούτου οφείλουν να εγκαταστήσουν φίλτρα ποιότητας ή να υιοθετήσουν άλλα μέτρα αποκλεισμού των αντιδεοντολογικών σχολίων.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
18/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (18/18/4/2019) από την ιστοσελίδα Κερκίδα ότι η ιστοσελίδα 24Sports δημοσίευσε φωτογραφία που πήρε από την ιστοσελίδα Κερκίδα, χωρίς την άδειά της και χωρίς να αναφέρει την πηγή προέλευσης.
Σύμφωνα με το παράπονο, η αρχική φωτογραφία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα Κερκίδα στις 9 Απριλίου, 2019, ως μέρος ρεπορτάζ και σειράς φωτογραφιών από τον αγώνα Κ19 ΑΠΟΕΛ-Πάφος και είχε τον αριθμό 91 στο photo gallery που δημοσιεύθηκε.
Η ιστοσελίδα 24Sports, σύμφωνα με το παράπονο, τη δημοσίευσε στις 17 Απριλίου, 2019, χωρίς προηγουμένως να ζητήσει έγκριση από την Κερκίδα και χωρίς αναφορά στην πηγή, κατά παράβαση των προνοιών του Κώδικα περί δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Η παραπονούμενη ιστοσελίδα επισύναψε αποδεικτικά για την ιδιοκτησία της φωτογραφίας και της δημοσίευσης της από την 24Sports,
Ο διευθυντής της ιστοσελίδας 24Sports Γιώργος Παττίχης, στην απάντησή του ανέφερε ότι η επίμαχη φωτογραφία ήταν ανάμεσα σε πολλές που ζήτησε και πήρε ξ ιστοσελίδα από την οικογένεια του ποδοσφαιριστή, που τη βεβαίωσαν ότι ήταν φωτογραφίες που πήρε η οικογένεια.
Επίσης ανέφερε ότι δεν γνώριζε πως η επίμαχη φωτογραφία είχε ληφθεί από την ιστοσελίδα Κερκίδα.
Περαιτέρω, ανέφερε ότι μετά το παράπονο, η ιστοσελίδα επικοινώνησε με την οικογένεια, η οποία στη συνέχεια την ενημέρωσε ότι επικοινώνησε με το διευθυντή της Κερκίδας Θωμά Φραντζή στον οποίο εξήγησαν την κατάσταση. Εκείνος φέρεται να είπε στην οικογένεια ότι, δεδομένων των γεγονότων, το παράπονο δεν υφίστατο πλέον.
Η ιστοσελίδα Κερκίδα επιβεβαίωσε με ηλεκτρονικό της μήνυμα ότι απέσυρε το παράπονο.
Κατόπιν τούτου η Επιτροπή αποφάσισε ότι το αντικείμενο του παραπόνου εξέλιπε και ότι δεν υφίστατο παράπονο για εξέταση.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
22/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ασχολήθηκε με παράπονο (22/24/5/2019) από τον Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μύρωνα Νικολάτο για δημοσίευση φωτογραφίας και λεζάντας στην εφημερίδα «Καθημερινή».
Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι η εφημερίδα δημοσίευσε στις 19/5/2019 φωτογραφία από τη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και τον Υπουργό Δικαιοσύνης με τον ίδιο, επικεφαλής των προέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων Κρατών μελών της ΕΕ που μετείχαν σε συνέδριο στην Κύπρο, κάτω από την οποία δημοσίευσε την ακόλουθη λεζάντα:
«Ο Νίκαρος εξήγησε στους ευρω-δικαστές, ότι ο Μύρωνας στη διάρκεια της θητείας του οδήγησε σε εμβάθυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Τόσο βαθιά που πάτο δύσκολα βρίσκεις. Στο φινάλε ο χωρατατζής Νίκαρος δείχνοντας τον Μυρωνάκο είπε τους άλλους εντιμότατους: "'Ετον δαμαί τζιαι δέτε τον τζι αν έσσιει αϊπιν πέτε το"!
Ο κ. Νικολάτος έθεσε το ερώτημα κατά πόσο τα ανωτέρω συνάδουν με τη δημοσιογραφική δεοντολογία.
Η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν υπήρχε θέμα προς εξέταση, καθώς διαπίστωσε ότι η λεζάντα-σχόλιο κάτω από τη φωτογραφία συνιστούσε έκφραση γνώμης, στην οποία δεν είχε δικαίωμα να παρέμβει, λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκφραση γνώμης είναι κατοχυρωμένη τόσο από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσο και από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Επιτροπή έχει ως πάγια πρακτική να μην εξετάζει παράπονα που αφορούν σε έκφραση γνώμης, την οποία τήρησε απαρέγκλιτα, ιδιαίτερα όταν η έκφραση γνώμης συνιστά κριτική δημοσίων προσώπων και αναφέρεται στην άσκηση των καθηκόντων τους.
Περαιτέρω η Επιτροπή έλαβε υπόψη το γεγονός ότι η λεζάντα-σχόλιο διατυπώθηκε με σκωπτική-σατιρική διάθεση και δημοσιεύθηκε σε μια σελίδα της εφημερίδας, στην οποία η πλειονότητα των κειμένων έχουν γραφεί με την ίδια σκωπτική-σατιρική διάθεση, γεγονός που είναι θεμιτό και εντός των δικαιωμάτων της εφημερίδας.
Η σάτιρα αποτελεί τρόπο έκφρασης γνώμης και επιδιώκει την άσκηση κριτικής μέσα από την κωμική μεγέθυνση των γεγονότων και της αναγνωρίζεται ευρύ πεδίο δράσης στο πλαίσιο του δικαιώματος έκφρασης, όπως προκύπτει και από σειρά αποφάσεων του ΕΔΑΔ.
Από τις αποφάσεις αυτές διαφαίνεται ότι στη σάτιρα με οποιοδήποτε τρόπο άσκησης της, αν και δεν τυγχάνει ασυλίας όσον αφορά τη δυνατότητα περιορισμών ή απαγόρευσής της, (ιδιαίτερα όταν καταστρατηγεί βασικές αρχές ανθρωπίνων δικαιωμάτων), αναγνωρίζεται ευρύ πεδίο έκφρασης. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σάτιρας είναι μεταξύ άλλων η διακωμώδηση προσώπων και καταστάσεων με στόχο να προκαλέσει και να εξάψει ή να συμβάλει σε δημόσια συζήτηση μέσω της μεγέθυνσης, της υπερβολής, της παραμόρφωσης και του εξωπραγματικού και επομένως οποιαδήποτε παρέμβαση στο δικαίωμα του δημοσιογράφου να χρησιμοποιεί τέτοιους τρόπους έκφρασης πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη φειδώ. Το ίδιο κείμενο διακωμωδούσε κατά τον ίδιο τρόπο και Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με διάφορους χαρακτηρισμούς, σε ότι αφορά κάποιες πτυχές άσκησης των αρμοδιοτήτων του.
Εξ άλλου, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το επίμαχο κείμενο δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ρητορική μίσους, καθώς δεν διακρινόταν από διάθεση προσωπικής επίθεσης, δεδομένου ότι αποτελούσε κριτική για πράξεις ή παραλείψεις του παραπονούμενου, ενός δημοσίου προσώπου, στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
23/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
None
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ασκώντας τη διακριτική ευχέρεια που της παρέχει ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αποφάσισε να διακόψει την εξέταση παραπόνου (23/30/5/2019) εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» του δημοσιογράφου Μιχάλη Θεοδώρου και του Διευθυντή Διονύση Διονυσίου για είδηση και σχόλιο στην εφημερίδα, 17/5/2019 και 19/5/2019, λόγω εκκρεμοδικίας.
Το παράπονο εναντίον του Μιχάλη Θεοδώρου αφορούσε σε είδηση στις 17/5/2019 στην οποία αναφέρθηκε το όνομα του παραπονούμενου ως του ατόμου που προκάλεσε απόφαση της Συγκλήτου για τη «σαββατική άδεια» άλλου καθηγητή του ΤΕΠΑΚ, η οποία στη συνέχεια κυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Το δημοσίευμα ημ. 19/5/2019 αποτελούσε σχόλιο στη στήλη του Δ. Διονυσίου “Θου Κύριε”, που αναφερόταν σε διάφορες πτυχές των διαφορών μεταξύ των καθηγητών στο ΤΕΠΑΚ, για τις οποίες υπεύθυνος παρουσιαζόταν ο παραπονούμενος.
Η Επιτροπή είχε κινήσει τη διαδικασία εξέτασης του παραπόνου, ζητώντας τις απόψεις των καθ’ ων το παράπονο, αλλά αποφάσισε να διακόψει κάθε περαιτέρω εξέταση όταν πληροφορήθηκε ότι κινήθηκαν δικαστικές αγωγές εκατέρωθεν.
Σύμφωνα με την καθιερωμένη πρακτική της, η Επιτροπή δύναται να συνεχίσει την εξέταση του παραπόνου μετά την έκδοση των δικαστικών αποφάσεων στις αγωγές, νοουμένου ότι ο παραπονούμενος θα ζητήσει τη συνέχιση της εξέτασης.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
25/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
19/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (19/25/4/2019) από 13 πολίτες για δημοσίευμα στο SigmaLive το οποίο ήταν το προϊόν συνέντευξης πού λήφθηκε από ψυχολόγο ονόματι Θάνο Ασκητή, σε σχέση με τα εγκλήματα ατόμου φερόμενου ως κατά συρροήν δολοφόνου, ο οποίος στη συνέχεια καταδικάστηκε από δικαστήριο για τη δολοφονία επτά γυναικών.
Ο ψυχολόγος, απαντώντας σε ερώτηση του δημοσιογράφου Αντώνη Αντωνίου γιατί ο φονιάς διάλεγε γυναίκες από τις Φιλιππίνες, απάντησε ως ακολούθως:
«Πρέπει να έχουμε ως δεδομένο ότι ο 35χρονος ήταν σαδιστής, ερχόταν σε ηδονή με τη διάπραξη των φόνων. Ως εκ τούτου, επέλεγε φυλές τις οποίες θεωρούσε ότι είχαν τα χαρακτηριστικά της υποταγής και της υπηρεσίας. Ο 35χρονος θεωρούσε ότι στις γυναίκες αυτής της φυλής θα μπορούσε να βρει παθητικά άτομα για να βγάλει το σεξισμό του».
Ο ψυχολόγος, περαιτέρω, διευκρίνισε τη λέξη «θεωρούσε», που όπως είπε ήταν η λέξη-κλειδί στην τοποθέτησή του, αναφέροντας ότι ο κατά συρροήν δολοφόνος «έβλεπε στο πρόσωπο των θμάτων του υποταγμένα άτομα.» Εξ άλλου, ο ψυχολόγος, σύμφωνα με την ανάρτηση στο SigmaLive, «επιβεβαίωσε την φημολογία ότι πρόσωπα που έχουν φρικιαστική δράση όμοια με του 35χρονου συνήθως φέρουν κάποιο παιδικό τραύμα, που πιθανόν να προέρχεται και από την ίδια την μητέρα.
«Μία πιθανή εγκατάλειψη της μητέρας στην παιδική ηλικία του δράστη είναι δυνατό να του προκάλεσε ανεπανόρθωτο τραύμα. Παράλληλα, είναι πιθανόν να υπέστη έντονη πειθαρχική και τιμωρητική συμπεριφορά, να βίωσε με λίγα λόγια σε πολύ μεγάλο βαθμό πειθαρχία που να έφτανε στο όριο της καταπίεσης».
Στην καταλείδα της είδησής της, η ιστοσελίδας ανέφερε πως «έδωσε βήμα στον κ. Ασκητή, ο οποίος υπό το ρόλο του ειδικού ψυχιάτρου έδωσε τη δική του ερμηνεία σε όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Ξεκαθαρίζεται ότι πρόκειται για ερμηνεία των όσων βλέπουν το φως της δημοσιότητας και τονίζεται ότι ψυχίατρος δεν έχει εμβαθύνει επί της υπόθεσης. Ως εκ τούτου το Sigmalive έδωσε το βήμα στο Θάνο Ασκητή ως οφείλει και σε καμία περίπτωση δεν υιοθετεί τις εν λόγω θέσεις».
Οι παραπονούμενοι ανέφεραν ότι οι αναφορές πως ο δράστης θεωρούσε ότι οι γυναίκες από τις Φιλιππίνες είχαν το χαρακτηριστικό της υποταγής και υπηρεσίας και ότι ο δράστης πιθανό να υπέστη παιδικό τραύμα λόγω εγκατάλειψης του από τη μητέρα συνιστούσαν αφ’ ενός ρατσιστική αναφορά και αφ’ ετέρου διασυρμό της μητέρας.
Η ιστοσελίδα ανέφερε στην απάντησή της ότι στην προσπάθειά της να παράσχει έγκυρη πληροφόρηση, επικοινώνησε «με τον Διδάκτορα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνο Ασκητή, ο οποίος εξειδικεύεται σε θέματα Κοινωνικής Ψυχιατρικής και ανθρώπινης σεξουαλικής συμπεριφοράς» ο οποίος σκιαγραφώντας το προφίλ του δράστη είπε ότι «ο 35χρονος θεωρούσε ότι στις γυναίκες αυτής της φυλής θα μπορούσε να βρει παθητικά άτομα για να βγάλει τον σεξισμό του» και πως «έβλεπε στο πρόσωπο των θυμάτων του υποταγμένα άτομα». Η ιστοσελίδα υποστήριξε ότι όταν η θέση αυτή εκφράζεται «από άτομο που έχει την επαγγελματική επάρκεια να εκφράσει εμπεριστατωμένη άποψη δεν είναι δουλειά του δημοσιογράφου να κρίνει αν είναι επιστημονικά ορθή ή όχ»ι. Περαιτέρω υποστήριξε ότι «από πλευράς δεοντολογίας δεν υπάρχει καμία παραβίαση καθώς τόνισε ότι ‘ο δράστης θεωρούσε ότι στις γυναίκες αυτής της φυλής θα μπορούσε να βρει παθητικά άτομα για να βγάλει το σεξισμό του’».
Τέλος ανέφερε ότι με τη δήλωσή του ότι «μια πιθανή εγκατάλειψη της μητέρας στην παιδική ηλικία του δράστη είναι δυνατό να του προκάλεσε ανεπανόρθωτο τραύμα» και ότι «παράλληλα, είναι πιθανόν να υπέστη έντονη πειθαρχική και τιμωρητική συμπεριφορά, να βίωσε με λίγα λόγια σε πολύ μεγάλο βαθμό πειθαρχία που να έφτανε στο όριο της καταπίεσης», «ο Δρ. Θάνος Ασκητής πιθανολογεί και δεν αναφέρεται σε γεγονότα αλλά σε περιπτώσεις που πιθανόν να οδηγήσουν κάποιον σε αυτές τις ενέργειες. Εξετάζοντας το παράπονο, η Επιτροπή ενδιέτριψε ιδιαίτερα στο σύνηθες φαινόμενο, σε περιπτώσεις στυγερών εγκλημάτων ή μεγάλων ατυχημάτων, δημοσιογράφοι και ΜΜΕ να επιχειρούν να δώσουν εξηγήσεις ή πληροφόρηση καταφεύγοντας στην άποψη κάθε είδους «ειδικών», οι οποίοι κατά κανόνα εκφέρουν απόψεις στη βάση της κατά κανόνα ελλιπούς πρώτης πληροφόρησης ή γνώσης γεγονότων και καταστάσεων. Με βάση την εμπειρία από προηγούμενες ανάλογες περιπτώσεις η Επιτροπή επισήμανε ότι στις πλείστες από αυτές οι γνώμες που εκφέρονται διακρίνονται για την προχειρότητα και την έλλειψη εγκυρότητας, με αποτέλεσμα την παροχή μη έγκυρης πληροφόρησης προς το κοινό, οη οποία, επίσης στις πλείστες περιπτώσεις, διαψεύδεται από τις εξελίξεις. Η Επιτροπή αναφέρει ως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας συμπεριφοράς την υπόθεση της συντριβής του αεροπλάνου της «Ηλιος», μετά την οποία επί εβδομάδες –και πολλούς μήνες προτού εκδοθεί το επιστημονικό πόρισμα για τα αίτια της πτώσης του αεροσκάφους- ειδικοί και μη πρόσφεραν στο κοινό ως έγκυρη πληροφόρηση κάθε είδους εξήγηση που καμιά σχέση δεν είχε με την πραγματικότητα. Εξετάζοντας τη συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή διαπίστωσε πως με βάση και την παραδοχή που αναφέρεται στο δημοσίευμα, ότι δηλαδή ο κ. Ασκητής στηρίχθηκε στα «όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας» και ότι «δεν έχει εμβαθύνει επί της υπόθεσης» η πληροφόρηση που παρέσχε στο κοινό έπασχε όσον αφορά την εγκυρότητά της εφ’ όσον οι εκτιμήσεις του ψυχολόγου δεν στηρίχθηκαν σε αντικειμενικά έγκυρη πληροφόρηση αλλά σε ανεξακρίβωτες πληροφορίες.
Η Επιτροπή έκρινε ότι, εφ’ όσον ο ίδιος ο δημοσιογράφος είχε επιφυλάξεις για την ποιότητα της γνώμης του κ. Ασκητή που εκφράστηκαν με την αναφορά ότι η δημοσίευση των απόψεών του δεν σήμαινε και αποδοχή τους από το SigmaLive, το αυτονόητο θα ήταν να μη τους δώσει καμιά δημοσιότητα και να μην τις προσφέρει στο κοινό ως τη γνώμη ενός ειδικού.
Κατά, συνέπεια, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η πληροφόρηση που δόθηκε από το SigmaLive συνιστά παραβίαση των προνοιών του άρθρου 1 του Κώδικα περί λήψης μέριμνας για μη δημοσίευση ανακριβών πληροφοριών και της γενικής πρόνοιας περί σεβασμού του δικαιώματος του κοινού για έγκυρη πληροφόρηση. Περαιτέρω, η Επιτροπή εξέτασε το μέρος του παραπόνου περί αναφορών που εμπεριέχουν το στοιχείο της φυλετικής προκατάληψης, όπως η άποψη του κ. Ασκητή ότι ο δράστης επέλεγε γυναίκες που «θεωρούσε» ότι είχαν τα χαρακτηριστικά της υποταγής και της υπηρεσίας και ότι στις γυναίκες αυτής της φυλής θα μπορούσε να βρει παθητικά άτομα για να βγάλει το σεξισμό του.
Η Επιτροπή έκρινε πως δεν θα μπορούσε να δεχθεί την εξήγηση ότι δεν υπήρχε θέμα παραβίασης της δεοντολογίας επειδή ο δράστης «θεωρούσε». Η φράση αυτή θεωρήθηκε έτι μεμπτή, γιατί ο ψυχολόγος έβαζε στη σκέψη του δράση ότι οι γυναίκες από τις Φιλιππίνες ήταν παθητικά και υποτακτικά άτομα.
Η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι αναφορές αυτές εμπεριέχουν το στοιχείο της προκατάληψης στη βάση της φυλετικής καταγωγής και προέλευσης, κατά παράβαση της πρόνοιας του άρθρου 12 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
Ομοίως, η Επιτροπή δεν αποδέχθηκε τη θέση της ιστοσελίδας ότι δεν υπήρχε παραβίαση του Κώδικα επειδή ο κ. Ασκητής πιθανολογούσε όταν αναφερόταν στους λόγους για τους οποίους ο δράστης οδηγήθηκε στη διάπραξη των εγκλημάτων του.
Ως εκ τούτου, αποφάσισε ότι οι φράσεις «συνήθως φέρουν κάποιο παιδικό τραύμα, που πιθανόν να προέρχεται και από την ίδια την μητέρα» και «μια πιθανή εγκατάλειψη της μητέρας στην παιδική ηλικία του δράση δυνατό να του προκάλεσε ανεπανόρθωτο τραύμα» συνιστούσε διασυρμό της μητέρας, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών του άρθρου 12 του Κώδικα οι οποίες απαγορεύουν το διασυρμό ατόμων ή ομάδων.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
24/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ασκώντας τη διακριτική ευχέρεια που της παρέχει ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, αποφάσισε να διακόψει την εξέταση παραπόνου (23/30/5/2019) εναντίον της εφημερίδας «Πολίτης» του δημοσιογράφου Μιχάλη Θεοδώρου και του Διευθυντή Διονύση Διονυσίου για είδηση και σχόλιο στην εφημερίδα, 17/5/2019 και 19/5/2019, λόγω εκκρεμοδικίας.
Το παράπονο εναντίον του Μιχάλη Θεοδώρου αφορούσε σε είδηση στις 17/5/2019 στην οποία αναφέρθηκε το όνομα του παραπονούμενου ως του ατόμου που προκάλεσε απόφαση της Συγκλήτου για τη «σαββατική άδεια» άλλου καθηγητή του ΤΕΠΑΚ, η οποία στη συνέχεια κυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Το δημοσίευμα ημ. 19/5/2019 αποτελούσε σχόλιο στη στήλη του Δ. Διονυσίου “Θου Κύριε”, που αναφερόταν σε διάφορες πτυχές των διαφορών μεταξύ των καθηγητών στο ΤΕΠΑΚ, για τις οποίες υπεύθυνος παρουσιαζόταν ο παραπονούμενος.
Η Επιτροπή είχε κινήσει τη διαδικασία εξέτασης του παραπόνου, ζητώντας τις απόψεις των καθ’ ων το παράπονο, αλλά αποφάσισε να διακόψει κάθε περαιτέρω εξέταση όταν πληροφορήθηκε ότι κινήθηκαν δικαστικές αγωγές εκατέρωθεν.
Σύμφωνα με την καθιερωμένη πρακτική της, η Επιτροπή δύναται να συνεχίσει την εξέταση του παραπόνου μετά την έκδοση των δικαστικών αποφάσεων στις αγωγές, νοουμένου ότι ο παραπονούμενος θα ζητήσει τη συνέχιση της εξέτασης.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
21/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (21/8/5/2019) από τον Γ.Γ. του Σοσιαλιστικού Κόμματος Κύπρου Μεχμέτ Μπιριτζί, εναντίον του ΡΙΚ για δυσμενή διάκριση σε βάρος του κόμματος κατά την παρουσίαση των υποψηφίων για τις εκλογές για ανάδειξη μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
νέφερε ότι το ΣΚΚ υπέβαλε τις υποψηφιότητες των κκ. Μεχμέτ Μπιριτζί και Καζίμ Χαλίτ, αλλά το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, ως η δημόσια ραδιοτηλεόραση, αφιέρωσε ειδησεογραφικό χρόνο και παρουσίασε όλους τους συνδυασμούς και όλους τους υποψήφιους, ακόμα και τους ανεξάρτητους, εκτός από τους δύο υποψήφιους που προέρχονται από ΣΚΚ. Ο παραπονούμενος διευκρίνισε ότι το παράπονο αναφερόταν στην κάλυψη του ΡΙΚ στο βραδυνό δελτίο ειδήσεων της 3ης Μάϊου, υποστηρίζοντας ότι ήταν ελλιπής και δεν παρουσίασε καθόλου το κόμμα και τους υποψηφίους του.
Το ΡΙΚ απάντησε επισυνάπτοντας επιστολή του προς το Υπουργείο Εσωτερικών για το ίδιο παράπονο που υπέβαλε ο παραπονούμενος, στην οποία απορρίπτεται ο ισχυρισμός ότι δεν περιλήφθηκε το Σοσιαλιστικό Κόμμα στην είδηση για την υποβολή των υποψηφιοτήτων. Στην απάντηση αναφέρεται ότι κακώς διατυπώθηκε παράπονο, γιατί η υποβολή των υποψηφιοτήτων του κόμματος και δήλωση εκπροσώπου του περιλήφθηκαν στο δελτίο των Οκτώ.
Κατόπιν των πληροφοριών που έδωσε το ΡΙΚ, τις οποίες οι Επιτροπή αποδέχθηκε, το παράπονο απορρίφθηκε ως αβάσιμο.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
20/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (20/3/5/2019) από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Ψυχολόγων για δημοσίευμα της «Αλήθειας» που αναφερόταν στη μητέρα του φερόμενο ως κατά συρροήν δολοφόνου και στους πιθανούς λόγους για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του.
Σύμφωνα με το παράπονο, η εφημερίδα δημοσίευσε στις 3/5/2019 είδηση που ανέφερε ότι η μητέρα του ήταν Βουλγάρα και ότι, σύμφωνα με ψυχολόγους που επικαλέστηκαν Βουλγαρικά ΜΜΕ, τα εγκλήματα του καθ' ομολογίαν κατά συρροήν δολοφόνου προκλήθηκαν από παιδικά τραύματα λόγω διαζυγίου των γονέων του.
Το επίμαχο απόσπασμα αποτελεί σταχυολόγηση πληροφοριών που μετέδωσε βουλγαρικός τηλεοπτικός σταθμός, που ανέφερε ότι η μητέρα του δράστη κατάγεται από τη Στάρα Ζαγόρα.
Επίσης μετέδωσε ότι «οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι τα εγκλήματα του προκλήθηκαν από σοβαρό τραύμα στην παιδική του ηλικία, καθώς πριν δώδεκα χρόνια οι γονείς του πήραν διαζύγιο και μένει με τον πατέρα του». Επίσης ανέφερε ότι ο ύποπτος ήταν εξαιρετικά μορφωμένος και ευφυής, ότι διατηρούσε χαμηλό προφίλ και νοιαζόταν πολύ για την οικογένεια του και ότι ο ίδιος είναι χωρισμένος.
Σύμφωνα με το παράπονο, το δημοσίευμα παραβιάζει πρόνοιες του άρθρου 5 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, δεδομένης της «άδικης και βάναυσης» κατηγορίας εναντίον της μητέρας του και ότι προκάλεσαν τραύματα στο γιό της που οδήγησαν στα ειδεχθή εγκλήματα.
Επίσης αναφέρεται ότι ο δημοσίευμα προκαλεί δημόσιο ηθικό πανικό «αφού σε μια χώρα με τόσα αυξημένα διαζύγια υπονοείται πως όλα αυτά τα παιδιά πιθανώς να είναι δυνητικά δολοφόνοι» ενώ παράλληλα, κατηγοριοποιούνται στην ίδια κατηγορία (δηλαδή των υποψήφιων δολοφόνων) τα παιδιά που μεγαλώνουν σε μονογονεϊκές οικογένειες με τον πατέρα τους.
Το παράπονο ανέφερε ότι η εφημερίδα όφειλε να επικοινωνήσει με τα σωματεία ΠΑΣΥΨΥ ή ΣΨΚ για να πάρει την πραγματική εικόνα σε ό,τι αφορά τα στοιχεία που υπάρχουν στην επιστήμη της ψυχολογίας για το συγκεκριμένο θέμα.
Το άρθρο 5 του Κώδικα αναφέρεται στο χειρισμό με διακριτικότητα και συμπάθεια σε περιπτώσεις πένθους, θλίψης ή ψυχικού κλονισμού, ενώ το άρθρο 14 αναφέρεται στην υποχρέωση του δημοσιογράφου «να βεβαιώνεται ότι οι πηγές του και οι πληροφορίες που παρέχουν είναι έγκυρες».
Εκ μέρους της εφημερίδας απάντησε ο κ. Τάκης Αγαθοκλέους, κάνοντας τέσσερις παρατηρήσεις επί του παραπόνου. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι «δεν σημαίνει πως όποιος για ψύλλου πήδημα κάνει καταγγελία εναντίον δημοσιογράφων ή άλλων μέσων ενημέρωσης η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας θα πρέπει να την εξετάζει», αλλά θα πρέπει «να ξεχωρίζει ποιες καταγγελίες είναι σοβαρές και ποιες όχι και να εξετάζει αυτές που κρίνει ότι είναι σοβαρές».
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι οι δημοσιογράφοι, συγκλονισμένοι από τις δολοφονίες έψαχναν για πληροφορίες, και στο πλαίσιο αυτό η Αλήθεια δεν δημοσίευσε αόριστες πληροφορίες όπως ανάφεραν οι παραπονούμενοι, αλλά αναδημοσίευσε δημοσιεύματα από Βουλγαρικά ΜΜΕ και στη Βουλγαρία ο εκεί σύλλογος ψυχολόγων δεν διαμαρτυρήθηκε ούτε κατάγγειλε τα βουλγαρικά ΜΜΕ.
Η τρίτη παρατήρηση είναι ότι: «Δεν καταλαβαίνουμε τι θα ωφελούσε αν ρωτούσαμε και τον Παγκύπριο Σύλλογο Ψυχολόγων. Δηλαδή, αν ρωτούσαμε στο ρεπορτάζ εκείνο και τον Σύνδεσμο, δεν θα υπήρχε πρόβλημα; Άλλωστε, εκείνες τις μέρες ο Σύλλογος εξέδωσε ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε. Επίσης είχαμε δημοσιεύσει και άλλες απόψεις ψυχολόγων επί του θέματος».
Η τέταρτη παρατήρηση αφορά στο παράπονο ότι το δημοσίευμα προκαλεί δημόσιον πανικό, «αφού. σε μια χώρα με τόσα αυξημένα διαζύγια υπονοείται πως όλα αυτά τα παιδιά πιθανώς να είναι δυνητικά δολοφόνοι» και «κατηγοριοποιούνται στην ίδια κατηγορία (δηλαδή των υποψήφιων δολοφόνων) τα παιδιά που μεγαλώνουν σε μονογονεϊκές οικογένειες με τον πατέρα τους».
Η Επιτροπή, αντίθετα με την υπονοούμενη θέση του κ. Αγαθοκλέους ότι η υπόθεση είναι «για ψύλλου πήδημα» και ότι δεν είναι σοβαρή, έκρινε ότι το δημοσίευμα της «Αλήθειας» συνιστά πολύ σοβαρή περίπτωση λόγω των θεμάτων που ανακύπτουν.
Εν αρχή, η Επιτροπή δεν αποδέχθηκε το παράπονο του Παγκυπρίου Συνδέσμου Ψυχολόγων περί δημιουργίας «δημόσιου πανικού», δεδομένου ότι η πρόκληση ή η πιθανότητα πρόκλησης δημόσιου πανικού ή ανησυχίας γενικώς μεταξύ του κοινού δεν προνοείται σε καμιά από τις 15 ειδικές πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ενώ ούτε οι περιστάσεις ή τα ιδιαίτερα στοιχεία και χαρακτηριστικά της υπόθεσης μπορούν να το εντάξουν ερμηνευτικά σε καμιά από τις πρόνοιες αυτές. Ωστόσο η Επιτροπή ενδιάτριψε με ιδιαίτερη σοβαρότητα στο σύνηθες φαινόμενο, σε περιπτώσεις στυγερών εγκλημάτων ή μεγάλων ατυχημάτων, δημοσιογράφοι και ΜΜΕ να επιχειρούν να δώσουν εξηγήσεις ή πληροφόρηση καταφεύγοντας στην άποψη κάθε είδους «ειδικών», οι οποίοι κατά κανόνα εκφέρουν απόψεις στη βάση της κατά κανόνα ελλιπούς πρώτης πληροφόρησης ή γνώσης γεγονότων και καταστάσεων. Με βάση την εμπειρία από προηγούμενες ανάλογες περιπτώσεις η Επιτροπή επισήμανε ότι στις πλείστες από αυτές οι γνώμες που εκφέρονται διακρίνονται για την προχειρότητα και την έλλειψη εγκυρότητας, με αποτέλεσμα την παροχή μη έγκυρης πληροφόρησης προς το κοινό, η οποία, επίσης στις πλείστες περιπτώσεις, διαψεύδεται από τις εξελίξεις. Η Επιτροπή αναφέρει ως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας συμπεριφοράς την υπόθεση της συντριβής του αεροπλάνου της «Ηλιος», μετά την οποία επί εβδομάδες –και πολλούς μήνες προτού εκδοθεί το επιστημονικό πόρισμα για τα αίτια της πτώσης του αεροσκάφους- ειδικοί και μη πρόσφεραν στο κοινό ως έγκυρη πληροφόρηση κάθε είδους εξήγηση που καμιά σχέση δεν είχε με την πραγματικότητα.
Ειδικά σε σχέση με το δημοσίευμα της «Αλήθειας» η Επιτροπή σημείωσε ότι η εφημερίδα αναδημοσίευσε φερόμενες απόψεις μη κατονομαζόμενων ψυχολόγων που δημοσιεύθηκαν σε βουλγάρικα ΜΜΕ. Σημείωσε επίσης το αιτιολογικό της εφημερίδα που ανέφερε πως «ήταν οι δραματικές εκείνες μέρες που όλοι συγκλονισμένοι από τις δολοφονίες αλλοδαπών γυναικών ψάχναμε (εμείς οι δημοσιογράφοι) να ρίξουμε φως στην τραγωδία αυτή αλλά και στον πρωταγωνιστή της» για να σημειώσει πως σε τέτοιες περιπτώσεις το αναμάσημα πληροφοριών από οποιοδήποτε ΜΜΕ, χωρίς κανένα έλεγχο της ακρίβειας και εγκυρότητας των πληροφοριών δεν αποτελεί τον τρόπο παροχής πληροφόρησης για ένα τόσο σοβαρό θέμα. Κάθε έντυπο είναι υπεύθυνο για όσα δημοσιεύει και η επίκληση της αναδημοσίευση δεν αποτελεί άλλοθι ή δικαιολογία για οποιεσδήποτε ανακρίβειες ή προχειρολογίες δημοσιεύονται, δεδομένου ότι με βάση τον Κώδικα οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται πληροφορίες χωρίς εξακρίβωση της εγκυρότητάς τους.
Στην προκειμένη περίπτωση παρουσιάζονται να εκφέρουν απόψεις μη κατονομαζόμενοι ψυχολόγοι, που δεν είχαν καν την ευκαιρία να μιλήσουν με τον κατά συρροή δολοφόνο ώστε να μπορούν να εκφέρουν έγκυρη άποψη. Οι απόψεις τους παρουσιάστηκαν από την εφημερίδα ως έγκυρη επιστημονική γνώμη, ενώ μια πρόχειρη εξέταση των μεταδοθέντων από τα βουλγάρικα ΜΜΕ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για σταχυολογήματα από όσα είχαν δει προηγουμένως το φως της δημοσιότητας στην Κύπρο.
Περαιτέρω, η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο τίτλος της είδησης της «Αλήθειας» που κραύγαζε κυριολεκτικά «Βουλγάρα η μητέρα του Μεταξά» ήταν ιδιαίτερα ρατσιστικός, γιατί έτεινε να υποβάλει πως το υπόστρωμα για τα εγκλήματά του ήταν η καταγωγή του από Βουλγάρα μητέρα και η εγκατάλειψή του από τη μητέρα του στην παιδική του ηλικία.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
26/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
25/07/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ασχολήθηκε με παράπονο (26/18/6/2019) από το δικηγόρο Παύλο Αγγελίδη εναντίον της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» στο οποίο υποστήριξε ότι η εφημερίδα παρέλειψε να περιλάβει σε είδησή του αναφορά στο πρόσωπό του και σε επιχειρήματά του που είχαν περιληφθεί σε απόφαση του Κακουργιοδικείου με την οποία απάλλαξε τους κατηγορούμενους στην υπόθεση κακοδιαχείρισης του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Αγίας Φύλαξης Λεμεσού.
Ο παραπονούμενος δικηγόρος ανέφερε ότι, παρά το γεγονός ότι το δικαστήριο χαρακτήρισε τους πιο πολλούς ουσιαστικούς μάρτυρες αναξιόπιστους, το σημαντικότερο μέρος της απόφασης ήταν ότι «υπογράμμισε σε ξεχωριστές σελίδες ότι ο τρόπος χειρισμού της Νομικής Υπηρεσίας και της Αστυνομίας ήταν αντίθετος με την αρχής της Δίκαιης Δίκης»
Συναφώς, το Κακουργιοδικείου ανέφερε ότι η παράλειψη να διατυπωθεί γραπτή κατηγορία εναντίον των κατηγορουμένων πριν την κατάθεση της ποινικής υπόθεση στο Κακουργιοδικείο Λεμεσού, αντιστρατευόταν την αρχής της Δίκαιης Δίκης.
Ο παραπονούμενος ανέφερε πως το όνομά του αναφέρθηκε 5-6 φορές στην απόφαση και το επιχείρημά του ότι ο χειρισμός της υπόθεσης ήταν αντίθετος προς τον κανόνα της Δίκαιης Δίκης θεωρήθηκε ως συντριπτικό για την όλη η διαδικασία.
Ωστόσο, πρόσθεσε πως η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» παρέλειψε να αναφερθεί στο τμήμα αυτό της απόφασης του δικαστηρίου.
Υποστήριξε συναφώς ότι «η εφημερίδα Φιλελεύθερος, προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποφύγει ακόμα και την εκφορά του ονόματος μου, διότι από την μια ήμουν γνωστός υποστηρικτής του "ΝΑΙ" στο δημοψήφισμα του 2004 αλλά και διότι αντιστρατεύομαι τις αυθαίρετες ενέργειες των τραπεζών για παράνομες χρεώσεις και παράλογες εκποιήσεις».
Η Επιτροπή αποφάσισε ότι ήταν αναρμόδια να εξετάσει το παράπονο δεδομένου ότι ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας δεν της επιτρέπει να παρεμβαίνει με κανένα τρόπο και να καθοδηγεί τους δημοσιογράφους πώς να χειρίζονται τις ειδήσεις τους, ούτε και να υποκαθιστά την κρίση και αξιολόγηση των στοιχείων μιας είδησης από τους δημοσιογράφους με τη δική της κρίση και αξιολόγηση.
Η Επιτροπή αποφάσισε περαιτέρω ότι οι δημοσιογράφοι έχουν απόλυτη ευθύνη και αρμοδιότητα να αξιολογούν τα στοιχεία των ειδήσεων και να αποφασίζουν ποια θα δημοσιεύσουν και ποια όχι. Οι μόνες περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή θα μπορούσε να παρέμβει είναι για παραβίαση του επαγγελματικού επιπέδου, που πρέπει «να είναι της υψηλότερης δυνατής στάθμης» ή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ή έλλειψη ευαισθησίας στην παρουσία θεμάτων όπως η βία, το έγκλημα, α σεξουαλικά παραπτώματα, ο ανθρώπινος πόνος και ο θάνατος, ή έλλειψη καλής πίστης στην εφαρμογή του Κώδικα.
Στην παρούσα περίπτωση δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι ανάλογο, ενώ ο ισχυρισμός πως το όνομα του δικηγόρου παραλήφθηκε από προκατάληψη για τους λόγους που ανέφερε πιο πάνω, δεν είναι δυνατό να αποδειχθεί απλώς και μόνο με τη διατύπωσή του και χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο το οποίο να μην αφήνει αμφιβολία για την ύπαρξη προκατάληψης.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
17/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
20/06/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (17/16/4/2019) από τον καθηγητή του ΤΕΠΑΚ Αντώνη Θεοχάρους για δημοσίευμα στην εφημερίδα «Πολίτης» το οποίο αναφερόταν σε επιστολή παραίτησης από τα σώματα του πανεπιστημίου ΤΕΠΑΚ των καθηγητών του Τμήματος της Σχολής Επικοινωνίας και Μέσω Ενημέρωσης.
Η είδηση, που υπογραφόταν από το Χριστόφορο Νέστωρος και ήταν βασισμένη στην προαναφερθείσα επιστολή, δημοσιεύθηκε στις 14/4/2019 κάτω από τον τίτλο «Ομαδική παραίτηση στο ΤΕΠΑΚ λόγω Θεοχάρους-Φεύγουν οι καθηγητές της Σχολής Επικοινωνίας».
Η είδηση ανέφερε, ότι με επιστολή τους στον πρύτανη, υπέβαλαν ομαδική παραίτηση «από όλα τα σώματα διοίκησης του πανεπιστημίου, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής τους στη Σύγκλητο και στις Συγκλητικές Επιτροπές, και των αξιωμάτων του προσωρινού κοσμήτορα, του αναπληρωτή προσωρινού κοσμήτορα, του προέδρου του Τμήματος Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου, του αντιπροέδρου του Τμήματος Επικοινωνίας και Σπουδών Διαδικτύου, και του συντονιστή του Τμήματος Δημόσιας Επικοινωνίας», όλοι οι καθηγητές της Σχολής Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης του ΤΕΠΑΚ, με αφορμή διαμάχη για τη διαχείριση του τηλεφωνικού κέντρου του ΤΕΠΑΚ.
Η είδηση συνοδευόταν από φωτοτυπία της επιστολής. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι το δημοσίευμα ήταν αβάσιμο, παραπλανητικό και δυσφημιστικό, δεδομένου ότι η επιστολή στην οποία βασίστηκε η είδηση δεν έκανε αναφορά στο όνομα του και η εφημερίδα επικαλέστηκε πηγές για να στηρίξει την σύνδεση του ονόματος του με την επιστολή.
Επίσης ανέφερε ότι ο συντάκτης του κειμένου Χριστόφορος Νέστωρος δεν επικοινώνησε μαζί μου για να ενημερωθεί, «καταλήγοντας να αναπαράξει/γράψει ανακρίβειες».
Εξ άλλου, ο παραπονούμενος ανέφερε ότι την επόμενη του δημοσιεύματος, και μετά τη δημοσίευση απαντητικής επιστολής του στον ημερήσιο τύπο, ο Διευθυντής της εφημερίδας Διονύσης Διονύσιου του απέστειλε ηλεκτρονικό μήνυμα ρωτώντας εάν επιθυμούσε να δημοσιευθεί η απάντηση του στον «Πολίτη», ή εναλλακτικά, αν ήθελε ο συντάκτης της είδησης να συνεχίσει την είδηση με τις δικές του θέσεις.
Ο παραπονούμενος παρέθεσε επίσης τις, κατά την άποψή του, σκοπιμότητες πίσω από τις καταγγελίες των καθηγητών, που όπως ανέφερε σχετίζονταν με παράτυπες προσλήψεις.
Ο παραπονούμενος επισύναψε σειρά μηνυμάτων του ιδίου και των καθηγητών που εξέφρασαν πρόθεση να παραιτηθούν, προς τις αρχές του ΤΕΠΑΚ, στις οποίες καταγράφονται οι εκατέρωθεν θέσεις για τη μεταξύ τους διαφορά για το τηλεφωνικό κέντρο του πανεπιστημίου.
Σε συμπληρωματική πληροφόρηση στις 15/5/2019, ο παραπονούμενος ανέφερε ότι η επιστολή των καθηγητών και το δημοσίευμα του Πολίτη εξετάστηκαν και απορρίφθηκαν από τη Σύγκλητο του ΤΕΠΑΚ.
Η Επιτροπή έκρινε ότι οι λόγοι της διαμάχης και η εκατέρωθεν επιχειρηματολογία δεν ενέπιπταν στην κρίση της Επιτροπής και δεν ήταν ουσιώδεις για το παράπονο και κατά συνέπεια δεν τις έλαβε υπόψη.
Η Επιτροπή αποφάσισε ότι το μέρος του παραπόνου που άπτεται προνοιών του Κώδικα, αφορούσε στη θέση ότι ο συντάκτης της είδησης Χριστόφορος Νέστωρος παρέλειψε να επικοινωνήσει με τον παραπονούμενο για να λάβει τις θέσεις του πριν από τη δημοσίευση της είδησης και επίσης ότι, ενώ στην επιστολή των καθηγητών που εξέφρασαν πρόθεση παραίτησης δεν αναφερόταν το όνομά του, ο συντάκτης της είδησης «έκανε αναφορά σε πηγές για να στηρίξει την σύνδεση του ονόματος» του με την επιστολή. Από την εξέταση της επιστολής των καθηγητών, όπως δημοσιεύθηκε στον Πολίτη και επισυνάφθηκε στο παράπονο, προκύπτει πως στο κείμενό της δεν γίνεται ονομαστική αναφορά στον παραπονούμενο. Στην είδηση ο δημοσιογράφος έγραψε ότι οι παραιτήσεις υποβλήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας «για την ανοχή της Συγκλήτου και των πρυτανικών αρχών στις «συνεχιζόμενες επιθέσεις προς τα μέλη της σχολής και την παρέμβαση σε θέματα λειτουργίας της από τον επίκουρο καθηγητή και μέλος της Συγκλήτου Αντώνη Θεοχάρους…», στον οποίο καταλογιζόταν επίσης ευθύνη για ενέργειες του Γενικού Ελεγκτή «ο οποίο δρα κατ’ εντολή του Αντώνη Θεοχάρους στο ΤΕΠΑΚ»
Η Επιτροπή ζήτησε επανειλημμένα τις θέσεις των καθ’ ων το παράπονο, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση, -γεγονός που συνιστά παραβίασης της πρόνοιας του Κώδικα σύμφωνα με την οποία οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ συνεργάζονται με την Επιτροπή στην εξέταση παραπόνων- και ως εκ τούτου έλαβε υπόψη μόνο τα στοιχεία που είχε ενώπιόν της, δηλαδή το δημοσίευμα, τις θέσεις του παραπονούμενου και τις πρόνοιες του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
Η Επιτροπή απέρριψε το παράπονο που αφορούσε στο γεγονός ότι ο συντάκτης της είδησης ανέφερε το όνομα του, παρά το γεγονός ότι στην επιστολή των καθηγητών δεν γινόταν αναφορά στον παραπονούμενο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι έχουν το δικαίωμα να κάνουν διερεύνηση των πληροφοριών που έχουν και να δημοσιεύσουν συμπληρωματικές πληροφορίες, δεδομένου ότι ικανοποιούν την πρόνοια του Κώδικα για λήψη μέριμνας ότι δεν θα δημοσιευθούν ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες.
Δεδομένου ότι ούτε ο παραπονούμενος δεν αμφισβήτησε ευθέως την ακρίβεια της πληροφόρησης του δημοσιογράφου, έστω και αν οι καθηγητές δεν τον κατονόμασαν στην επιστολή τους, δεν ετίθετο θέμα ως προς την ακρίβεια της πληροφόρησης του δημοσιογράφου.
Στην απουσία αμφισβήτησης της ακρίβειας των πληροφοριών, το αποτέλεσμα της διερεύνησης από το δημοσιογράφο είχε το τεκμήριο της εγκυρότητας και καλύπτεται από τις γενικές πρόνοιες του Κώδικα περί ελευθερίας και δικαιώματος των δημοσιογράφων να αναζητούν απρόσκοπτα, να λαμβάνουν και να δημοσιεύουν πληροφορίες, που συνιστά την πεμπτουσία της δημοσιογραφικής αποστολής.
Ωστόσο, η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο δημοσιογράφος, από τη στιγμή που αποφάσισε να κάνει αναφορά στο όνομα του παραπονούμενου, στον οποίο απέδωσε διάφορες ενέργειες, όφειλε να ζητήσει και να περιλάβει στην είδησή του και τις δικές του θέσεις.
Η υποχρέωση αυτή προκύπτει από τις πρόνοιες του άρθρου 1 του Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο οι δημοσιογράφοι μεριμνούν ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς και παραπλανητικές πληροφορίες, σε συνδυασμό με τη γενική διάταξη του Κώδικα ότι οι δημοσιογράφοι οφείλουν να παρέχουν στο κοινό έγκυρη, ολοκληρωμένη και αντικειμενική, δηλαδή ισοζυγισμένη, πληροφόρηση.
Στην προκειμένη περίπτωση η πληροφόρηση δεν ήταν ούτε ολοκληρωμένη ούτε ισοζυγισμένη, δεδομένου ότι δεν περιλάμβανε τις θέσεις του παραπονουμένου. Η παράθεση των εκατέρωθεν θέσεων αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για να μπορεί το κοινό να κρίνει έχοντας υπόψη τις θέσεις των άμεσα εμπλεκομένων, στη βάση της αρχής «μηδενί δίκην δικάσεις πριν αμφοίν μύθον ακούσεις».
Κατ’ ακολουθίαν, η Επιτροπή αποφάσισε ότι η παράλειψη να ληφθούν και δημοσιευθούν οι θέσεις του παραπονούμενου συνιστά παραβίαση των προνοιών του Κώδικα που προαναφέρθηκαν.
Η Επιτροπή αποφάσισε περαιτέρω ότι προσφορά προς τον παραπονούμενο για δημοσίευση επιστολής του εκ των υστέρων δεν συνιστά θεραπεία για τις πιο πάνω παραβιάσεις, δεδομένου ότι το δικαίωμα της απάντησης από άτομα που έχουν επηρεασθεί από δημοσίευμα είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο από την υποχρέωση δημοσίευσης εξακριβωμένων πληροφοριών.
Το δικαίωμα απάντηση πηγάζει ξεχωριστά από το άρθρο 2 του Κώδικα που προβλέπει ότι: «Τα Μ.Μ.Ε. παρέχουν στους επηρεαζομένους, στην κατάλληλη περίπτωση και ιδιαιτέρως όταν έχουν υποστεί επίθεση, την ευκαιρία να απαντήσουν…».
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
15/2018
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
17/05/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΔΙΕΥΘΕΤΗΘΕΝ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (15/26/4/2018) από τον Κώστα Πούλακα (από την Ασγάτα Λεμεσού) ότι η εφημερίδα «Πολίτης» αρνήθηκε να δημοσιεύσει επιστολή-άρθρο του, που αποτελούσα απάντηση σε άρθρο του Γ. Σκαλιά που είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα στις 5/4/2018. Το άρθρο του κ. Γ. Σκαλιά αναφερόταν σε αντίδραση του ΑΚΕΛ για την επίσκεψή του Υπουργού Παιδείας στα Γραφεία του ΕΛΑΜ, κατά την οποία ο Υπουργός μίλησε για τα Ελληνοχριστιανικά ιδεώδη. Το άρθρο επέκρινε το περιεχόμενο ανακοίνωσης του ΑΚΕΛ και το καλούσε, αν ήταν εναντίον των Ελληνικών ιδεωδών να βγει και να τα πει ανοικτά. Ο παραπονούμενος υποστήριξε πως ο Γ. Σκαλιάς «συμπεριφέρεται υβριστικά και καταλήγει σαν ανίδεος για το θέμα του ή εθελούσιος παραπλανητής των αναγνωστών του, εξυπηρετώντας σκοπούς, όπου μόνον εκείνος γνωρίζει». Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι θεώρησε καθήκον του να του απαντήσει, σεβόμενος το δικαίωμα των αναγνωστών να γνωρίζουν και την άλλη άποψη, στέλνοντας τις απόψεις του, στον «Πολίτη». Ο διευθυντής της εφημερίδας Διονύσης Διονυσίου ενημέρωσε την Επιτροπή ότι δεν είχε κανένα λόγο να μη δημοσιεύσει την επιστολή του παραπονούμενου και ότι μίλησε μαζί του αναφέροντας ότι δεν είχε ληφθεί το κείμενό του. Επίσης υποσχέθηκε να το δημοσιεύσει εφ’ όσον το απέστελλε και πάλι. Ο κ. Διονυσίου ενημέρωσε στη συνέχεια την Επιτροπή ότι το άρθρο του παραπονούμενου, δημοσιεύθηκε στις 9 Μαΐου, 2018, καταλαμβάνοντας σχεδόν μι ασελίδα και απέστειλε φωτοτυπία του στην Επιτροπή. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι με τη δημοσίευση του άρθρου του παραπονούμενου, η εφημερίδα ικανοποίησε το δικαίωμα απάντησης που απορρέει από το άρθρο 2 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
10/2018
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
17/05/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΝΑΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε εισήγηση (υπόθεση 17/1/5/2018) από Μιχάλη Μιλτιάδου για παρέμβαση προς τους δημοσιογράφους που παρουσιάζουν εκπομπές στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση να μη διαπληκτίζονται με πολίτες που τους επικρίνουν, αλλά να δέχονται την κριτική και να διαλέγονται με τους επικριτές τους «μέσα στους κανόνες ελεύθερης και δημοκρατικής έκφρασης». Ο κ. Μιλτιάδου ανέφερε ότι το φαινόμενο του διαπληκτισμού δημοσιογράφων με πολίτες «δημιουργεί την άσχημη εικόνα για τους δημοσιογράφους ότι όχι μόνο δεν αποδέχονται την κριτική αλλά και ότι χρησιμοποιούν την θέση τους για να μην αφήνουν να ακούγεται η οποία κριτική εναντίον τους. Επειδή το φαινόμενο αυτό δεν ταιριάζει σε μία δημοκρατική κοινωνία που η ελευθερία της γνώμης κατοχυρώνεται, όπου δεν υπάρχουν ιερές αγελάδες που να εξαιρούνται της κριτικής και δεν υπάρχει το αλάθητο για κανένα, εισηγούμαι όπως περιλάβετε στην δεοντολογία σας ειδική διάταξη κάτω από τις Ερμηνευτικές και Καθοδηγητικές γραμμές». Η Επιτροπή αποφάσισε ότι δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά της να κάμει συστάσεις συμπεριφοράς στους δημοσιογράφους ως προς τον τρόπο ενέργειάς τους όταν παρουσιάζουν εκπομπές, πέραν του να επισημάνει τη γενική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που ορίζει ότι «το ήθος, η αξιοπρέπεια και εντιμότητα, η διαγωγή, η συμπεριφορά και το επαγγελματικό επίπεδο των λειτουργών θα πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής στάθμης».
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
11/2018
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
17/05/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο 11/18/4/2017 από τον Ανδρέα Ιωάννου εναντίον του τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ για παραπλάνηση με το πρόγραμμα της Θέκλας Πετρίδου «Μιλάμε ανοικτά». Υποστήριξε πως η παρουσιάστρια ψευδώς παρουσιάζεται ως ψυχολόγος ενώ δεν είναι, γιατί δεν είναι εγγεγραμμένη στον κατάλογο ψυχολόγων. Έρευνα από τη Γραμματεία κατέδειξε ότι η Θέκλα Πετρίδου, Δημοσθένη Σεβέρη 15Α, Λευκωσία είναι εγγεγραμμένη στα Μητρώα και στους Καταλόγους Ειδικοτήτων Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας, Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, 11 Μαρτίου, 2016, με αριθμό 381, ως κάτοχος Πτυχίου Ψυχολογίας. http://www.mof.gov.cy/mof/gpo/gpo.nsf/All/46DD68F3CF0AFACBC2257F73002DD8F4/$file/4930%2011%203%202016%20KYRIO%20MEROS%20TMHMA%20B.pdf Όταν ο παραπονούμενος ενημερώθηκε σχετικά, ανέφερε στη Γραμματεία ότι ναι μεν η Θέκλα Πετρίδου είναι εγγεγραμμένη ως πτυχιούχος ψυχολόγος, αλλά όχι στο Μητρώο Εγγεγραμμένων Ειδικών Ψυχολόγων για να έχει, με βάση το νόμο, το δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος και παρέχει συμβουλές σε ασθενείς. Ο Γραμματέας επικοινώνησε με το Συμβούλιο Εγγραφής Ψυχολόγων και ενημερώθηκε ότι τα καθήκοντα πτυχιούχων ψυχολόγων περιορίζονται στα εξής: διδασκαλία θεμάτων ψυχολογίας, έρευνα σε τομείς ψυχολογίας, συνέντευξη με αποκλειστικό σκοπό την παραπομπή σε εγγεγραμμένο ψυχολόγο και πιθανή άσκηση άλλων καθηκόντων που δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο καθηκόντων που αποδίδονται σε εγγεγραμμένο ψυχολόγο. Τα πιο πάνω καθήκοντα δεν μπορούν να ασκηθούν στα πλαίσια αυτόνομης και ανεξάρτητης εργοδότησης. Η Επιτροπή αποφάσισε ότι, ανεξάρτητα από τα πιο πάνω, η εκπομπή της κυρίας Θέκλας Πετρίδου δεν είναι δημοσιογραφική, καθώς δεν παρέχει ειδησεογραφική πληροφόρηση και ως εκ τούτου το περιεχόμενο της δεν είναι ειδησεογραφικού περιεχομένου, ενώ η ίδια δεν είναι και δεν παρουσιάζεται ως δημοσιογράφος. Κατά συνέπεια, αποφάσισε ότι το θέμα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία της, δεδομένου ότι ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας παρέχει στην Επιτροπή δικαιοδοσία επί των ΜΜΕ ενημέρωσης και των λειτουργών τους όταν ενεργούν υπό την ιδιότητα του δημοσιογράφου.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΜΜΕ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
12/2018
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
17/05/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (12/25/4/2017) από τον Κυπριακό Οργανισμού Τουρισμού εναντίον της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ σχετικά με την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για τον ΚΟΤ. Το παράπονο, που υποβλήθηκε από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του ΚΟΤ Αγγελο Λοΐζου, ανέφερε ότι στην ειδησεογραφία της εφημερίδας για την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή σχετικά με τον ΚΟΤ υπάρχει παραποίηση και αλλοίωση, ενώ τα σχόλια που δημοσιεύθηκαν «κρίνονται ως κακεντρεχή, άδικα και ισοπεδωτικά, προκαλώντας σύγχυση στο αναγνωστικό κοινό». Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι «αναλογιζόμενοι τη ζημιά που προκαλούν στον τουριστικό τομέα και τον τόπο τέτοια δημοσιεύματα» ο ΚΟΤ αποφάσισε να ζητήσει από την Επιτροπή να τοποθετηθεί δημόσια με στόχο την αποφυγή παρόμοιων μελλοντικών δημοσιευμάτων. Η είδηση της εφημερίδας στις 19/4/2018, από τους Αδάμο Αδάμου και Μιχάλη Θεοδώρου, δημοσιεύθηκε κάτω από τους τίτλους «Αδιαλείπτως δαπάνες χωρίς προσφορές και χωρίς έλεγχο- ΑΔΙΟΡΘΩΤΟΣ ΚΟΤ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ- Χωρίς αξιολόγηση κόστους-οφέλους ο ΚΟΤ εξακολουθεί να δαπανά εκατομμύρια σε οργανωτές ταξιδιών μετά από διαπραγματεύσεις που γίνονται κρυφά από το Γεν. Λογιστήριο και σε κάποιες περιπτώσεις χωρίς καν συμβόλαιο.» Η είδηση άρχιζε με δήλωση-απάντηση του Προέδρου του ΚΟΤ όταν κλήθηκε από δημοσιογράφους να σχολιάσει την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για το 2016 στην οποία ανέφερε ότι «το παρόν δ.σ. έχει θεσμοθετήσει την Επιτροπή Ελέγχου, έχει ενδυναμώσει την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, έχει κάνε αρκετές έρευνες, έχει πάρει αποφάσεις που έχουν αποτέλεσμα». Σε σχόλιο που ακολουθούσε, η εφημερίδα ανέφερε ότι η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή δεν επιβεβαιώνει τον Πρόεδρο του ΚΟΤ, καθώς καταγράφει όχι μόνο συνεχιζόμενες παραλείψεις σε θέματα διοικητικής οργάνωσης και ελέγχου εντός του οργανισμού, αλλά και διαιώνιση αδιαφανών δαπανών ύψους δεκάδων εκατομμυρίων. Η είδηση συνεχίζει με καταγραφή ευρημάτων από την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή σχετικά με διαφημιστικές ενέργειες του ΚΟΤ και άλλες δαπάνες, καθώς και για τον τρόπο διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων με οργανωτές ταξιδιών για προώθηση του τουρισμού. Οι δημοσιογράφοι Αδάμος Αδάμου και Μιχάλης Θεοδώρου σε απάντησή τους στο παράπονο ανέφεραν ότι αδυνατούσαν να διατυπώσουν οποιοδήποτε σχόλιο, επικαλούμενοι το γεγονός ότι «η καταγγελία είναι γενικόλογη και δεν προσδιορίζει τι από την έκθεση του γενικού ελεγκτή παραποιήθηκε και αλλοιώθηκε, ως ο ισχυρισμός του προέδρου του ΚΟΤ». Ωστόσο, ανέφεραν ότι πριν από το πρώτο δημοσίευμα στην εφημερίδα σχετικά με την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή επικοινώνησαν με μέλη του Δ.Σ. του ΚΟΤ «τα οποία μέλη δεν έκριναν δέον να σχολιάσουν το περιεχόμενο της έκθεσης». Επίσης ανέφεραν ότι η τοποθέτηση του Προέδρου του Δ.Σ. του ΚΟΤ επί της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή, αλλά και το περιεχόμενο της καταγγελίας προς την Επιτροπή, έγινε κατά τρόπο επιλεκτικό, με τον τονισμό κάποιων σημείων της και την αποσιώπηση άλλων. Εξ άλλου ανέφεραν ότι «το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΚΟΤ διανοείται ως εύλογο να διεκδικεί την επιβολή της δικής του ανάγνωσης στο περιεχόμενο μιας έκθεσης, άπτεται της ελευθερίας του λόγου και ως εκ τούτου ζητούμε διά της παρούσης, η ΕΔΔ να δώσει τη δέουσα απάντηση στην καταγγελία του προέδρου του ΚΟΤ». Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η πληροφόρηση λήφθηκε από το επίσημο κείμενο της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή και αποφάσισε ότι οι δημοσιογράφοι, στο πλαίσιο της ελευθερίας του λόγου, είχαν δικαίωμα να αναδείξουν τα σημεία που εκείνοι θεωρούσαν σημαντικά. Περαιτέρω, η Επιτροπή επισήμανε ότι δεν έχει το δικαίωμα παρέμβασης στον τρόπο διατύπωσης των δημοσιογραφικών κειμένων, καθώς ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας σαφώς καθορίζει ότι το κριτήριο δράσης της Επιτροπής είναι το δημόσιο συμφέρον. Οι περιπτώσεις δημοσίου συμφέροντος που παρατίθενται ενδεικτικά στον Κώδικα δεν περιλαμβάνουν την πρόκληση ζημιάς στον τουριστικό τομέα. Η Επιτροπή μπορεί να συστήσει στους δημοσιογράφους να λαμβάνουν υπόψη τις ευρύτερες επιπτώσεις, οικονομικές και άλλες, από τις ειδήσεις που γράφουν, αλλά δεν νομιμοποιείται να παρέμβει περαιτέρω. Εξ άλλου, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι εφημερίδα παρέθεσε τις θέσεις του Πρόεδρου του Δ.Σ. του ΚΟΤ για την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, που επέλεξε αντί σχολίου για το περιεχόμενο της να απαντήσει ότι λαμβάνονται μέτρα διόρθωσης των κακών εχόντων. Επίσης διαπίστωσε ότι οι συντάκτες της είδησης ικανοποίησαν πλήρως και τις απαιτήσεις της πρόνοιας του άρθρου 1 περί καταβολής μέριμνας ώστε να μη δημοσιεύονται ανακριβείς και παραπλανητικές πληροφορίες με την προσπάθειά τους να πάρουν τις απόψεις μελών του Δ.Σ. του ΚΟΤ για το περιεχόμενο της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή για το 2016 σχετικά με τις δραστηριότητες του οργανισμού.
ΠΡΟΝΟΙΑ/EΣ ΚΩΔΙΚΑ:
ΑΡ. ΠΑΡΑΠΟΝΟΥ:
15/2019
ΗΜ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ:
18/04/2019
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ:
ΟΧΙ
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εξέτασε παράπονο (15/1/4/2019) από τον Ανδρέα Αντωνίου εναντίον της ιστοσελίδας του «Φιλελεύθερου» PHILINEWS για άρνηση δημοσίευσης σχολίου του. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι κάτω από άρθρο του αρχισυντάκτη του «Φ» στις 30/3/2019 για το θέμα της καταστροφής των ακακιών κατά μήκος του παραλιακού δρόμου στη Λίμνη κοντά την Πόλη Χρυσοχούς αναρτήθηκαν 11 σχόλια, τα οποία ήταν όλα υποστηρικτικά του άρθρου και εναντίον της καταστροφής των ακακιών, ενώ μερικά περιείχαν και υβριστικούς χαρακτηρισμούς.
Το άρθρο της εφημερίδας ήταν έντονα επικριτικό για το Τμήμα Δασών που ανέλαβε να καθαρίσει το παραλιακό μέτωπο στη Λίμνη από της ακακίες, στη βάση σχεδίου που προβλέπει την αντικατάσταση τους με ντόπια βλάστηση.
Το άρθρο, κάτω από τον τίτλο «Ακόμα μια παραλία χελωνών στων βωμό της απροσμέτρητης βλακείας που μαστίζει τον τόπο» υποστηρίζει πως η αφαίρεση των ακακιών θα αφήσει εκτεθειμένη την παραλία στα φώτα των αυτοκινήτων, με αποτέλεσμα να αποπροσανατολίζονται οι χελώνες που βγαίνουν από τη θάλασσα για να αφήσουν τα αυγά τους στην παραλία. Υποστήριζε επίσης ότι το σχέδιο καθαρισμού από τις ακακίες αφορούσε το παραθαλάσσιο κρατικό δάσος Γιαλιάς και από λάθος το συνεργείο πήγε στο Δάσος Μαυραλής και την παραλία των χελωνών. Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι το σχόλιο που ανάρτησε κάτω από το άρθρο ανέφερε:
(….‘απροσμέτρητη βλακεία’…. η λήψη δράσεων επιστημονικά τεκμηριωμένων και διεθνώς αποδεκτών για την προστασία και διατήρηση των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών αυτού του τόπου. ….‘απροσμέτρητη βλακεία’…. για την εφαρμογή του λόγου σε πράξη»
Περαιτέρω ανέφερε ότι κάθε ένας από τους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν στο άρθρο μπορούσε εύκολα να απαντηθεί και προέτρεπε σε υπομονή εν αναμονή των αποτελεσμάτων της δράσης.
Ο παραπονούμενος ανέφερε ότι φόρτωσε το σχόλιό του συνολικά τρεις φορές και φαινόταν στο σύστημα εν αναμονή της έγκρισης του Διαχειριστή, αλλά τελικά δεν αναρτήθηκε.
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, ως γενική αρχή, το επιθυμητό να τηρείται από τα ΜΜΕ η αρχή της ισότητας στη διαχείριση επιστολών και σχολίων και να ικανοποιούνται όλοι σε ισότιμη βάση.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη προηγούμενες αποφάσεις της επί ανάλογων παραπόνων, αποφάσισε ότι τα ΜΜΕ έχουν τη διακριτική ευχέρεια να επιλέγουν τις επιστολές και τα σχόλια που δημοσιεύουν, όταν αυτές δεν συνιστούν άσκηση του δικαιώματος απάντησης από άμεσα επηρεαζόμενα άτομα, το οποίο παρέχεται από το άρθρο 2 του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
Επίσης επανέλαβε τη γενική αρχή ότι τα ΜΜΕ έχουν το δικαίωμα να μη δημοσιεύουν επιστολές ή σχόλια που ενδεχομένως να περιέχουν νομικά ή δεοντολογικά επιλήψιμες αναφορές ή να κρίνουν ότι είναι δυνατό να θίξουν τρίτους, και περαιτέρω έχουν το δικαίωμα να παρεμβαίνουν για την αφαίρεση αντιδεοντολογικών αναφορών ή για τη συντόμευση των κειμένων χωρίς να θίγουν την ουσία.