Ανακοίνωση ονομάτων υπόπτων - Σεξουαλικά εγκλήματα - Ιδιωτική ζωή

Με αφορμή παράπονα που έχουν υποβληθεί στην Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας για παραβίαση του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας από ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα ενημέρωσης, η Επιτροπή επιθυμεί να υπενθυμίσει στα ΜΜΕ και τους λειτουργούς τους τις αρχές και τους κανόνες που διέπουν το χειρισμό συγκεκριμένων θεμάτων.

1.Αποκάλυψη ονομάτων υπόπτων

Η Επιτροπή σημειώνει με λύπη ότι, παρά τις επανειλημμένες συστάσεις της, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο της διαπόμπευσης υπόπτων με τη δημοσίευση φωτογραφιών ή μετάδοση εικόνων από τη σύλληψη ή μεταφορά τους στο δικαστήριο και της αποκάλυψης ονομάτων ή της «φωτογράφησης» της ταυτότητας ατόμων που συλλαμβάνονται με την υποψία της διάπραξης αδικήματος, ή, ακόμη χειρότερο, δημιουργούν σε διάφορες περιπτώσεις την εντύπωση ενοχής των ατόμων που τελούν υπό σύλληψη.
Το γεγονός ότι οι ειδήσεις στηρίζονται σε πληροφόρηση από μέλη της Αστυνομικής Δύναμης, οποιοδήποτε αξίωμα και αν κατέχουν, δεν απαλλάσσει τα ΜΜΕ από την υποχρέωση να σέβονται το τεκμήριο της αθωότητας.
Επί του προκειμένου, η Επιτροπή επιθυμεί να παραθέσει τη σχετική πρόνοια του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας:
«Οι λειτουργοί σέβονται πλήρως την αρχή ότι ο ύποπτος ή κατηγορούμενος για διάπραξη αδικήματος είναι αθώος μέχρις αποδείξεις, σύμφωνα με το νόμο, του αντιθέτου και συνεπώς αποφεύγουν να δημοσιοποιήσουν ο,τιδήποτε το οποίο να οδηγεί σε συμπεράσματα ως προς την ενοχή ή αθωότητα του υπόπτου ή/και κατηγορουμένου, ή τείνει να τον διασύρει ή διαπομπεύσει».
Επί πλέον, η Επιτροπή τονίζει ότι σε περιπτώσεις υπόπτων που συλλαμβάνονται και απολύονται χωρίς να τους προσαφθούν κατηγορίες ή αθωώνονται, θα πρέπει να δίνεται σχετική δημοσιότητα.
Η Επιτροπή επιθυμεί να τονίσει ότι οι κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας έχουν πλήρη εφαρμογή και στην περίπτωση αλλοδαπών.

2. Σεξουαλικά Εγκλήματα

Τα ΜΜΕ και οι λειτουργοί τους οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά και να επιδεικνύουν τη μέγιστη δυνατή ευαισθησία σε περιπτώσεις σεξουαλικών εγκλημάτων.
Δυστυχώς υπήρξαν περιπτώσεις, ιδιαίτερα κάποιες που αφορούν σε αλλοδαπούς, κατά τις οποίες ΜΜΕ είτε αποκάλυψαν το όνομα του θύματος ή «φωτογράφησαν» την ταυτότητά του χωρίς τη γνώση και συγκατάθεση του. Στις περιπτώσεις σεξουαλικών εγκλημάτων, ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας απαγορεύει απόλυτα την άμεση ή έμμεση αποκάλυψη της ταυτότητας θυμάτων βιασμού ή άλλων σεξουαλικών εγκλημάτων, εκτός αν τα ίδια τα θύματα το επιθυμούν για να αγωνιστούν επώνυμα εναντίον των θυτών.
Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις παιδιών, ουδέποτε και κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις αποκαλύπτεται η ταυτότητά τους όταν είναι κάτω των 16 ετών, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για παραπονούμενο, μάρτυρα ή κατηγορούμενο.
Ουδέποτε γίνεται έμμεση ή άμεση αναφορά σε συγγένεια ή άλλη σχέση του κατηγορουμένου και του παιδιού.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις περιπτώσεις σεξουαλικών εγκλημάτων σε βάρος παιδιών από συγγενείς. Ο όρος «αιμομιξία» δεν χρησιμοποιείται και η κατηγορία περιγράφεται ως «σοβαρό αδίκημα σε βάρος παιδιών» ή με άλλη κατάλληλη παρόμοια περιγραφή.

3. Ιδιωτική ζωή

Η ιδιωτική ζωή τυγχάνει απόλυτου σεβασμού από τα ΜΜΕ, ανεξάρτητα από τη θέση, το αξίωμα ή το λειτούργημα οποιουδήποτε ατόμου.
Παρεμβάσεις στην ιδιωτική ζωή και αποκάλυψη δραστηριοτήτων που ανάγονται σ’ αυτήν είναι ανεπίτρεπτες, χωρίς τη συγκατάθεση του ενδιαφερομένου.
Στον κανόνα αυτό περιλαμβάνεται η λήψη φωτογραφιών προσώπων σε ιδιωτική περιουσία και πληροφοριών με μηχανισμούς υποκλοπής.
Στις περιπτώσεις αυτές, όπως και στην περίπτωση υπόπτων (ιδιαίτερα στην περίπτωση καταζητούμενων ατόμων), η δημοσιοποίηση των πληροφοριών μπορεί μόνο να δικαιολογηθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αποκλειστικά προς το δημόσιο συμφέρον.

Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας καλεί τα ΜΜΕ και τους λειτουργούς τους να επιδεικνύουν σεβασμό προς τους κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας, χάριν του συμφέροντος τόσο των ιδίων όσο και του κοινού.